Kalp Deliği Ameliyatı Nedir?

Kalbin iki tarafında sağ ve sol kulakçık olmak üzere iki karıncık bulunur. Kalbin sağ kulakçığında kirli kan, sol kulakçığında ise temiz kan bulunmaktadır. Birbirine bitişik denecek kadar yakın olan bu kulakçıklar doğum sırasında veya daha sonrasındaki hem genetik hem de çevresel faktörler sebebiyle birbirlerinden uzaklaşır. Bu sebeplerden kaynaklı olarak bu noktada delik oluşur. Delik oluşmasıyla kirli ve temiz kan birbirine karışarak sağ karıncık bölgesinde birikir. Buradan akciğere pompalanan kan gereğinden fazla olduğu için akciğer kan taşıyan damarlara baskı yapar. Bu durum tedavi edilmediği sürece hem kalbe hem de akciğere zarar vermiş olur. Kalpte oluşan bu deliğin kapatılması işlemi kalp deliği ameliyatı ile yapılmaktadır. Bu delikler tedavi edilmedikleri sürece genişleyip hastayı ölüme kadar götürmektedirler. Bu durum ise kalp yetmezliği olarak adlandırılır.

Kalp Deliği Ameliyatına Sebep Olan Durumlar

• Kalp delikleri genellikle anne karnındaki bebeğin gelişim bozukluklarından kaynaklanır.
• Kalp deliğinin net bir sebebi bilinmese de çoğu zaman genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklandığı belirtilir.
• Hamilelik döneminde yaşanan olumsuzluklar ve annenin özel durumları yine kalp deliğine sebep olmaktadır.
• Hamilelik sırasında ilaç kullanımı, uyuşturucu, alkol ve sigara kullanımı gibi faktörler kalp deliği oluşumunu tetiklemektedir.

Kalp Deliği Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Kalp delikleri daha çok çocukluk döneminde kendiliğinden kapanmaktadır. Ancak farklı sebeplerden ötürü kapanmayan deliklerin ameliyatla kapatılması ve onarılması gerekir. Kalp deliği tedavisinde bazı ilaçlar kullanılsa da ilaç tedavisi tek başına yeterli olmamaktadır. Bu sebeple kalp kateterizasyonu uygulanır. Damarlar yoluyla kalbe yollanan küçük bir tüp sayesinde kalp deliğinin kapatılması amaçlanır. Bu şekilde de kapatılamayan kalp delikleri için cerrahi yöntemler devreye girer.

Kalp deliği ameliyatları farklı yöntemlerin kullanıldığı tedavi şekilleridir. Bu çerçevede çocuklarda ve yetişkinlerde farklı yöntemler uygulanır. Hastanın durumuna göre doktorlar hangi ameliyat çeşidinin kullanılacağına karar verirler. Üç şekilde yapılan kalp deliği ameliyatı çeşitleri şu şekildedir:

Robotik Cerrahi

• Robotik kalp deliği ameliyatı, kalp bölgesinden açılan oldukça küçük kesiklerle gerçekleştirilir. 
• Küçük kesiler üzerinden cerrahi robot, kamerasıyla birlikte kalp deliğinin olduğu noktaya gönderilir. 
• Robot, cerrahi uzman tarafından özel konsollardan kontrol edilerek kalp bölgesinin 16 kata kadar büyütülmüş görüntüsünü alır.
• İnsan elinden çok daha fazla ince ve titiz çalışan robot cerrahi, uzmanın kontrolünde her hareketi yerine getirir.
• Robotik cerrahi de robotu kontrol eden cerrahın yanında bir başka kalp cerrahı da bulunur ve kalp deliği ameliyatında diğer cerraha yardımcı olur.
• Cerrahın komutlarını titizlikle yerine getiren robotla kalp deliği üzerine yama yapılır ve ameliyat sonlandırılır.
• Diğer ameliyat yöntemlerine göre robotik cerrahi göğüs bölgesinde geniş kesiklere gerek duymadığı için hem daha kolay olması hem de daha çabuk iyileşme sağlaması açısından daha avantajlıdır.

Açık Cerrahi

• Açık kalp deliği ameliyatı hastanın göğsünden geniş bir kesik atılarak yapılır.
• Açık cerrahi işleminde göğüs kemiği de kesilir ve bu şekilde kalbe ulaşılır.
• Hastanın göğsüne atılan kesikten cerrahi aletlerle kalbe ulaşan doktor buradaki deliğin üzerine yama yaparak deliği kapatır. 
• Göğse büyük bir kesik atılması ve göğüs kemiğinin kesilmesi sebebiyle oldukça zor bir ameliyat olan açık cerrahi yöntemi, iyileşme sürecini de uzatmaktadır.

Minimal İnvaziv Kalp Cerrahisi

• Minimal invaziv kalp cerrahisi kapalı kalp ameliyatı olarak da bilinir.
• Kapalı kalp ameliyatlarında yine hastanın göğsüne küçük kesiler atılarak kalbe ulaşılır.
• Ancak burada atılan kesikler robotik cerrahiye göre daha büyüktür. 
• Bununla birlikte açık cerrahide olduğu gibi göğüs kemiği kesilmez.
• Kesikler göğüs kemiklerinin arasına denk gelecek şekilde yapılır ve kısmen küçük kesiklerdir.
• Kesiklerden kalbe ulaşan cerrah kalp deliğini kapattıktan sonra ameliyatı sonlandırır.

Kalp Deliği Ameliyatı Riskleri

Kalp deliği ameliyatları, başarı oranı yüksek ameliyatlar olarak bilinir. Ayrıca kalp deliği ameliyatları robotik cerrahi, kapalı kalp ameliyatı ve açık kalp ameliyatı olarak üç şekilde yapılmaktadır. Robotik cerrahi ve kapalı kalp ameliyatında önemli bir risk bulunmazken açık kalp ameliyatı diğer ameliyatlara göre daha ağır ve zor olduğundan daha riskli bir ameliyattır. Ancak tıbbın gelişmesi ve ameliyat sırasında teknolojik aletlerin kullanımının yaygınlaşması bu riskleri en alt düzeye indirmiştir. Bu yüzden eskiden oldukça fazla görülen kalp deliği ameliyatı ölüm riski günümüzde oldukça azalmıştır.

Kalp Deliği Ameliyatı Sonrası

Kalp deliği ameliyatı sonrası yaşam kalp deliğinin hangi yöntemle kapatıldığına göre farklılık göstermektedir. Robotik cerrahi ve kapalı ameliyatla kapatılan kalp delikleri sonrasında hasta günlük aktivitelerine daha çabuk dönebilmektedir. Ancak açık kalp cerrahisi ile kapatılan kalp deliklerinde hastanın ameliyattan sonra dikkat etmesi gereken bazı durumlar bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Açık kalp deliği ameliyatı olanlar ameliyat sonrasında bir veya üç gün yoğun bakımda kontrol altında tutulur.
• Zorlu geçen ameliyat sonrasında hasta, verilen ağrı kesicilerin etkisiyle herhangi bir ağrı hissetmez. Ancak ameliyat sonrasında ağrılar bir ay süreyle devam eder.
• Yoğun bakım süresince hasta bir süre elini ve kolunu oynatamaz. Bu geçici bir durumdur.
• Kalp deliği ameliyatı sonrasında uykusuzluk baş gösterir. Gece ve gündüz algısı birbirine karışabilir. Bu geçici bir durumdur.
• Ameliyat sonrasında iştahsızlık gözlenebilir. Bir veya iki hafta içerisinde geçen bu durum sonrasında hastanın kabızlık yaşamaması için aldığı gıdalara dikkat etmesi gerekir.
• Kalp deliği ameliyatından 10 gün sonra hasta duş alabilir. Yara bölgesi çok zorlanmadan oturur bir şekilde duş almak önerilmektedir.
• Bu çerçevede açık kalp deliği ameliyatı olanlar bir ay sonrasında normal yaşama yavaş yavaş dönebilmektedirler.

Bebeklerde Kalp Deliği Ameliyatı

Bebeklerde kalp deliği çoğu kez doğum sırasında gelişen olumsuzluklar veya anne karnındayken gelişen kalıtsal ve çevresel faktörler sebebiyle meydana gelmektedir. Bu çerçevede zamanında takibi yapılıp ameliyat edilmeyen kalp delikleri daha sonraki yıllarda daha fazla sağlık problemlerine yol açmaktadır. Ayrıca erken yaşta tedavi edilmeyen kalp deliklerinin tedavileri de daha sonraki yıllarda oldukça zor olmaktadır. Bu çerçevede aşağıdaki belirtilerin görüldüğü bebeklerde kalp deliği ameliyatının yapılması gerekir:

• Bebeklerde çok hızlı bir şekilde nefes alıp verme
• Dudak çevresinde ve yüz bölgesinde morarma
• Kilo alma hızında azalma ve kilo kaybı
• Uzun süre emmeyi devam ettirmekte sıkıntı yaşama ve emerken çabuk yorulma
• Aşırı terleme
• Bayılma

Bebeklerde Kalp Deliği Ameliyatı Öncesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ameliyat zamanı doktorlar tarafından belirlenmektedir. Çocuk kardiyoloji uzmanı bebekteki kalp deliğini kontrol ederek kaç aylıkken ameliyat edilmesi gerektiğine karar verir.
• Ameliyat öncesinde son tetkikler yapılarak ameliyat yöntemine karar verilir.
• Kalp deliği ameliyatı öncesinde bebeklerde akciğer, karaciğer ve böbrek fonksiyonları herhangi bir olumsuzluğa karşı incelenmektedir.
• Ayrıca daha büyük çocuklar için diş bölgesinde kalbi etkileyecek enfeksiyon rahatsızlıklarına karşı önlem olarak diş doktoru tarafından diş muayenesi yapılmaktadır.

Bebeklerde Kalp Deliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bebeklerde kalp deliği ameliyatı iki şekilde yapılmaktadır. Kalpteki deliğin ve bebeğin durumuna göre çocuk kardiyoloji uzmanı ameliyatın açık kalp ameliyatı veya şemsiye yönteminden hangisiyle gerçekleştirileceğine karar verir. Açık kalp ameliyatında kalp deliği yama ile kapatılırken, şemsiye yönteminde kalp açılmayıp anjiyo işlemiyle kapatılır.

Bebeklerde Açık Kalp Deliği Ameliyatı

• Açık kalp deliği ameliyatında bebeğin göğsünden bir kesik atılır. 
• Atılan bu kesikten göğüs bölgesinden kalbe doğru inilir.
• Kalbe ulaşıldıktan sonra kalp bölgesindeki kalp deliği yama ile kapatılır.
• Daha sonra işlem sonlandırılır.
• Açık kalp deliği ameliyatı hem yetişkinler hem de bebekler için oldukça zor bir ameliyattır.

Bebeklerde Kalp Deliği İçin Şemsiye Yöntemi

• Şemsiye yöntemi genel anestezi uygulanarak yapılmaktadır.
• Bebeklerde kalp deliğini kapatmak için uygulanan şemsiye yönteminde kasık bölgesinden özel cihaz ve çok ince teller yardımıyla kalp bölgesine kadar gidilir.
• Özel kateter ve tellerle uygulanan yöntem özel iğneler yardımıyla yapılmaktadır.
• Kalbe kadar ulaşan cihaz sağ ve sol kulakçıkta gerekli tetkikleri yaptıktan sonra deliği kapatır. 
• Kapatma işlemi tamamlandıktan sonra cihaz bölgeden çıkarılır ve işlem tamamlanır.

Bebeklerde Kalp Deliği Ameliyatı Riskleri

Bebeklerde doğumdan hemen sonra oluşan kalp deliği rahatsızlıkları çoğu bebek için normal kabul edilir. Bu delikler bebek büyüdükçe kendiliğinden kapanmaktadır. Bu çerçevede bebeğin bir süre gözlem altında tutulması gereklidir. Bununla birlikte kendiliğinden kapanmayan kalp delikleri için doktor müdahalesi gerekir.

Açık olarak yapılan kalp deliği ameliyatında bebekler için en önemli risk ölümdür. Ancak son zamanlarda gelişen tıbbi teknikler sayesinde bu risk de oldukça azalmıştır.

Bebeklerde Kalp Deliği Ameliyatı Sonrası

Bebeklerde kalp deliği ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gerekenler ameliyat yöntemine göre değişmektedir. Bu çerçevede bebeklerde kalp ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Ameliyat sonrasında doktor yönlendirmelerine ve tavsiyelerine oldukça dikkat etmek gerekir.
• Ameliyat sonrasında doktor tarafından reçete edilen ilaçlar mutlaka dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır.
• Kalp deliği ameliyatı sonrasında bebeği banyo yaptırırken kesi bölgesine su temas etmemesine özen gösterilmelidir. 
• Bebeğin solunum sıkıntısı yaşamaması için sigara içilen noktalardan uzak tutulması gerekir.
• İyileşme süreci tamamlanana kadar bebeğin çok fazla efor sarf etmemesine dikkat edilmesi gerekir.
• Kalp deliği ameliyatı sonrasında bebeğin anne sütü ile beslenmesine devam edilmelidir.