Solunum Fonksiyon Testi Nedir?

Bir diğer adı spirometri olan solunum fonksiyon testi, göğüs hastalıklarında kullanılan bir tanı yöntemidir. Genellikle astım ve KOAH hastalığının tanısı için kullanılan bu test ile hastaların ne kadar nefes aldığı ve bu nefesi ne kadarlık bir zaman içerisinde çıkardığı sayısal verilerle hesaplanmaktadır. Kısa adı SFT olan test, solunum yolu kapasitesinin fonksiyonel ve hacimsel olarak ölçülmesi amacıyla kullanılmaktadır. 

Solunum Fonksiyon Testi Hangi Durumlarda Kullanılır?

SFT testi, şu durumlarda kullanılmaktadır; 

• Astım veya KOAH şüphesi bulunan hastalarda tanı koymak amacıyla
• Astım tedavisi olan kişilere yapılan kontrol sırasında 
• Astım hastası olan kişilerin, tedaviye yanıt verip vermediğinin değerlendirilmesinde
• Astım hastalığı için uygulanan tedavi metodu değiştirilirken

Solunum fonksiyon testi, astım hastalığının tanı ve kontrolünde kullanılmaktadır.  Bu nedenle test halk arasında, astım testi olarak da bilinmektedir. 

Astım Hastalığı Nedir?

Astım, hava yollarının duyarlılığının artması nedeniyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Astım hastalarında, kronikleşen öksürük ve boğazdan gelen hışırtı semptomları görülmektedir. Hastalık hem büyük hem de küçük hava yollarını etkilemektedir ve her yaş grubundaki insanlarda ortaya çıkabilmektedir. Ancak astım hastalarının %30’u bebek ve çocuklardan oluşmaktadır.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım, hastalarda nöbetler halinde oluşmaktadır. Bu nedenle hastalar, astım nöbeti geçirmedikleri dönemde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Astım atağı geçiren kişilerde ortaya çıkan belirtiler ise şu şekildedir;

• Kuru öksürük 
• Nefes darlığı 
• Göğüs ağrısı 
• Soluk alıp verirken ses çıkması 

Bu belirtilere kronik olarak sahip olan kişilerin, solunum fonksiyon testi yaptırmaları gerekmektedir. Solunum fonksiyon testleri, 5 yaşından itibaren herkese uygulanabilmektedir. Yaşı daha küçük olan çocuklar için ise farklı tanı yöntemleri kullanılmaktadır.  

Solunum Fonksiyon Testi Öncesi Hazırlık Aşaması 

Solunum fonksiyon testi, uzman hekim tarafından uygulanmadan önce birtakım hazırlıklar yapılmaktadır. Solunum fonksiyon testi öncesi hazırlık aşamasında uygulananlar şu şekilde sıralanmaktadır; 

• Test yapılacak kişinin; yaşı, boyu ve vücut ağırlığı belirlenir. 
• Hastaların kullandığı ilaçlar, uzman hekim tarafından öğrenilir. İlaçların türü, dozu ve en son ne zaman kullanıldığının bilinmesi, solunum fonksiyon testinden doğru sonuçlar alınması için önem arz etmektedir. 
• SFT testi yapılacak olan kişilerin tütün ürünlerini en az 1 gün önce bırakması gerekmektedir. 
• Ayrıca solunum fonksiyon testinden 4 saat öncesine kadar alkol tüketilmemelidir.
• Testten en az yarım saat öncesinde hastaların ağır iş ve egzersizlerden uzak durmaları gerekmektedir. 
• Hastalar, solunum fonksiyon testine gelirken göğüs ve karın hareketlerini kısıtlayan giysiler giymemelidir. Teste gelen hastaların, bol ve pamuklu kıyafetler tercih etmeleri önerilmektedir. 
• Kişilerin teste gelirken hafif besinler tüketmeleri gerekmektedir. Test sırasında aç olunmamalıdır. Ancak ağır besinler de test öncesinde yenmemelidir. 
• Solunum fonksiyon testinden önce, uzman hekim hastalara tüm ayrıntıları anlatacaktır. Anlaşılmayan konuların hekime sorulması testin sorunsuz geçmesini sağlamaktadır.

Solunum Fonksiyon Testi Nasıl Yapılır?

Solunum fonksiyon testi sırasında spirometri cihazı kullanılmaktadır. Bu test kişilere, göğüs hastalıkları laboratuvarlarında uygulanmaktadır. Solunum fonksiyon testi cihazı, iki ana parçadan oluşmaktadır. Bunlar; cihazın elektronik bölümü ve hastanın nefesinin kontrol edilmesini sağlayan ağızlık kısmıdır. Solunum fonksiyon testi cihazı, teknisyen tarafından kullanılmaktadır.   

  Spirometri testi olarak da adlandırılan solunum fonksiyon testi sırasında şu adımlar takip edilmektedir; 

• Hastalar, testi yapacak görevli teknisyen tarafından bilgilendirilir. 
• Spirometri cihazının ağızlık kısmı, hasta için özel olarak değiştirilir.
• Hastadan, ağızlığı dudakları ile tamamen saracak şekilde tutması istenir. Ancak ağızlığın dişler ile ısırılmaması gerekmektedir. 
• Hastanın burnu ölçümden önce özel bir mandalla kapatılır. 
• Hasta önce sakin bir şekilde nefes alıp verir. 
• Ardından teknisyen kontrolünde zorlu, derin ve hızlı nefes alması istenir. 
• Son olarak teknisyen hastalara “hızlı, zorlu ve sonuna kadar nefes ver” komutunu verir. 
• Nefes verme işleminin en az 6 saniye sürmesi gerekmektedir.