Tarsal Tünel Sendromu

Tarsal Tünel Sendromu Nedir?

Vücudun en büyük siniri olan ve bacağın duyu ve motor fonksiyonların düzenleyen siyatik sinir son bel omurlarından çıkarak ayağın tabanına kadar uzanır. Siyatik sinir dizin altından 2 dala ayrılarak biri bacağın ön kısmına giderek peroneal sinir adını alırken, diğeri arka taraftan ayak tabanına uzanarak tibial sinir adını alır. 

Siyatik sinirin ayağın arkasından ayak tabanına doğru uzanan kısmına tibialis posterior siniri adı verilir. Bu sinirin ayak bileği bölgesinde sıkışması ile tarsal tünel sendromu meydana gelir. Bacağın ön tarafından uzanan ve başparmak ve ayak bileğine hareket yaptırmanın yanında başparmak duyusunun iletildiği peroneal sinirin sıkışmasına ise anterior tarsal tünel sendromu adı verilir. 

Tarsal Tünel Sendromu Belirtileri Neler?

Tarsal Tünel sendromunda belirtiler sinirin sıkışmasına bağlı olarak ayakta ortaya çıkar.

• Ayakta uyuşma
• Ayakta karıncalanma 
• Ayakta his kaybı 
• Ayakta güçsüzlük
• Ayakta batma tarzında acılar 
• Ayakta iğne batırılıyor hissi 

Gibi belirtiler ile ortaya çıkan tarsal tünel sendromunda semptomlar sıkışma oranına göre artabilir.

Anterior tarsal tünel sendromunda ise şikayetler daha çok ayağın üstünü ve başparmak bölgesini ilgilendirir.

• Ayak bileği bölgesinde ağrı 
• Başparmak ile 2. Parmak arasındaki bölgede uyuşma ve karıncalanma hissi
• Ayak üstünde ödem ve şişlik 
• Ayak üstünde terleme 
• Ayak tabanında duyuların alınamaması 

Görülür.

Tarsal Tünel Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Ayak bileği hasarlanmalara açık bir bölge olup bir çok nedenle tarsal tünel sendromu ortaya çıkabilir. 

• Travmalar: Kazalar, çarpmalar, düşmeler sonucunda tibial sinir sıkışabilir.
• Tarsal tünel çevresinde iyi huylu kitle: Kitleler tarsal tünel bölgesine doğru ilerleyerek tarsal tünelin daralmasına ve sonuç olarak tibial sinirin sıkışmasına neden olur.
• Artrit: Eklemlerin kireçlenmesi olan artritte ayak bileğinde kireçlenme sonucu tünel daralarak sinir sıkışabilir.
• Düz tabanlık: Düz tabanlık bacak ve ayak bileğinin normal duruşundan sapmasına neden olarak tibial sinir sıkışmasına sebep olur. 
• Tibial sinir yakınındaki tümörler: Tümörler hızlı büyüme eğiliminde olabilirler, tümörün yaptığı bası sonucu sinirlerde sıkışma görülebilir.
• Şeker hastalığı: Şeker hastalığı kontrol altına alınmadığı zaman sinirlerde ciddi hasarlara sebep olabilir. Bunun sonucunda tarsal tünel sendromu ortaya çıkabilir.
• Ayak bileklerinde ödem: Travma, yorgunluk gibi nedenlerle ayak bileği bölgesinde ödem oluşması tarsal tüneli daraltarak sinir sıkışmasına sebep olur.
• Ayak bileği burkulması veya kırığı: Burkulma ve kırık sonucu ayak bileğinde ödem gelişimi, şişlik gözlenebilir. Ayrıca kırığın tarsal tünel içine doğru gelişmesi sonucu tarsal tünel sendromu gelişebilir.
• Tibial siniri çevreleyen zarda varikoz damarlar: Ayakta uzun sure durma, hareketsiz kalma gibi sebeplerle ortaya çıkan varisler sinir üzerinde baskıya neden olarak tarsal tünel sendromu gelişmesine neden olurlar.
• Ayakkabı bağcığını sıkı bağlamak: Özellikle anterior tarsal tünel sendromu gelişiminde ayakkabıların sıkı bağlanması etkili olabilir. Ayak üstünde sınır sıkışmasına sebep olarak ayak bölgesinde tarsal tünel sendromu belirtilerinin çıkmasına neden olur. 

Tarsal Tünel Sendromu Teşhisi

Tarsal Tünel sendromu ile doktora başvuran hastalardan detaylı bir hasta öyküsü alınmalıdır; şikâyetlerin ne kadar zamandır olduğu, herhangi travma yaşanıp yaşanmadığı sorgulanır. Sonraki aşamada fizik muayene yapılabilir, ortopedi uzmanı ayak ve ayak bileğini inceler, bölgeye vurmak suretiyle tarsal tünel sendromu varlığı araştırılır. Tarsal Tünel sendromu EMG ile tanı alır.

• Elektromiyografi (EMG): Elektrik dalgaları kullanılarak kas ve sinirlerin incelenmesi yöntemidir. Tibial sinir vehasarlarının görüntülemesini sağlar.
• Direkt grafi: Kırıklara bağlı oluşan tarsal tünel sendromu vakalarının teşhisinde X ışınları kullanılarak yapılan görüntüleme yöntemidir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR): Kitle ve tümör sebebi ile oluşan tarsal tünel sendromu tespitinde manyetik alan ve radyo dalgaları yardımı ile yapılan görüntüleme yöntemidir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kırık, kitle ve tümör kaynaklı tarsal tünel sendromu tespitinde kullanılan bilgisayarlı tomografi X ışınları kullanılarak ayak bileğinin 3 boyutlu görüntülenmesi yöntemidir.
• Doppler inceleme: Ses dalgaları kullanılarak yapılan incelemede varis kaynaklı tarsal tünel sendromu teşhisi konur. 

Tarsal Tünel Sendromu Tedavisi

Tarsal Tünel sendromu tedavisinde hastalığın derecesi ve ağrı şiddetine göre tedavi seçenekleri mevcuttur. Hafif dereceli ve ağrısı az olan hastalarda evde tedavi mümkündür.

Ağrıyı ve ödemi azaltmak amacı ile soğuk buz uygulaması yapılabilir. Ödemin azaltılması amacı ile antiinflamatuar ilaçlar olarak bilinen enfeksiyon önleyici ilaçlar kullanılır. Ağrıların çok olması durumunda analjezik adı verilen ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.

Tarsal tünel sendromunda fizik tedavi de etkili bir yöntem olup ayak bileğini rahatlatacak hareketler uygulanabilir. Tarsal tünel sendromu egzersizleri ile ayak bileğindeki kasların gerilmesi sağlanır. 

Şişkinliklerin azaltılması amacı ile Ayak bileği bölgesine steroid enjeksiyonu yapılabilir.

Ayak bileğinin işlevini yerine getirememesi durumunda ortez adı verilen uzuvların performansını arttıran ve daha fazla kullanılabilir hale getirmek amacı ile vücuda takılan Yardımcı cihazlar kullanılabilir.

İlaç tedavisi, fizik tedavi, ortez uygulaması tedavide yetersiz kalıyor ve fizik muayene ile EMG bulguları pozitif olması durumunda cerrahi müdahale gerekir. Cerrahi müdahalede amaç tibialis sinirini ya da peroneal sinirin gevşetilmesi ve çevre dokuların serbestleşmesini sağlayarak rahatlamaya yardımcı olmaktır.

Tarsal Tünel sendromu kitle ve tümör kaynaklı ise radyoterapi ve kemoterapi uygulanabilir. 

Tarsal Tünel Sendromu İlaçları

Tarsal Tünel sendromunun yarattığı basınç ile oluşan ödem ve ağrıların azaltılması amacı ile non steroid anti inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar:

• Aspirin,
• diklofenak,
• etodolak,
• ibuprofen,
• indometazin
• nabumeton,
• naproksen,
• proksikam,
• tenoksikam

Olarak sıralanabilir. 

Ağrıların kontrol altına alınması için analjezik adı verilen ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.

• asetil salisilik asit,
•  parasetamol,
• ibuprofen,
• ketoprofen
• naproksen sodyum 
• indometazon
• Tenoksikam 
• Piroksikam

Kullanılabilen ağrı kesici ilaçlardır.

Ayak bileğinde tümör sonucu ortaya çıkan tarsal tünel sendromu tedavisinde kemoterapi uygulanabilir. Kemoterapi ilaçları arasında:

• karboplatin,
• sisplatin
• 5-fluorourasil,
• 6-merkaptopurin,
• sitarabin,
• gemsitabin
• Metotreksat
• Paclitaxel
• Vinblastine

Sayılabilir.

Tarsal Tünel Sendromu Ameliyatı

Tarsal Tünel sendromunda belirti ve ağrılar ilaç, fizik tedavi gibi yöntemlerle kontrol altına alınamadığı zaman tek tedavi seçeneği cerrahıdır.

Tarsal tünel sendromu ameliyatı: Genel anestezi altında uygulanan ameliyatta hastanın ayak bileğinin arkasından ayak kemerlerine doğru kesi açılır. Ayak bileği bölgesinde sıkışma meydana gelen bölge genişletilir. Daha sonra kesi bölgesi kapatılır.

Tümör ameliyatı: Ayak bileği bölgesinde ortaya çıkan kitle ve tümörler sebebi ile meydana gelen tarsal tünel sendromunda ameliyat ile kitlenin çıkarılması önemlidir. Kitlenin çıkarılması ile meydana gelen daralma rahatlar ve cerrahi sürecinde yeniden yapılandırma denilen yöntem uygulanır ve böylece sinirin geçtiği bölge genişletilir.

Tarsal Tünel Sendromu Tedavi Edilmezse

Tarsal tünel sendromunun tedavi edilmemesi durumunda sinir sıkışması ilerleyerek kalıcı ve geri dönüşü olmayan sinir hasarına neden olur. Bu sinir hasarı ayağın kullanılmasını engelleyerek gündelik aktivitelerin yürütülmesinde zorlanmalar görülmesine neden olur.

Tarsal Tünel Sendromuna Ne İyi Gelir?

Tarsal Tünel sendromunda istirahat önerilir. Dinlenerek sıkışma yaşanan bölgede hasarlanma azalır ve böylece iltihaplanma azalarak ağrılar diner.

Soğuk buz uygulaması yapılması şişliklerin ve ödemin azalmasına yardımcı olarak ağrıların kontrol altına alınması sağlanır.

Tarsal Tünel sendromu egzersizleri uygulanarak ayak bileği bölgesindeki kasların gerilmesi sayesinde bölgede rahatlama sağlanır.

Ortopedik ayakkabı kullanılması ile ayak bileğindeki sinir sıkışması giderilebilir.

Hamilelikte Tarsal Tünel Sendromu

Hamilelikte yaşanan hormonal ve fiziksel değişiklikler ile kas iskelet sisteminde farklılıklar meydana gelir. Hamilelikte alınan kiloların da etkisi ile ayak bileği bölgesinde ödem meydana gelir. Oluşan değişiklikler ve ödem sebebi ile tarsal tünel sendromu ortaya çıkabilir. Hamilelik sürecinde anne adayları ameliyat olmaya çok yanaşmadığı için öncelik cerrahi dışı tedavi seçenekleridir. 

Non steroid anti inflamatuar ilaçlar kullanılarak ödemin ve iltihabın azaltılması sağlanır. Tarsal tünel sendromu egzersizleri yapılarak ayak bileği bölgesinin rahatlaması sağlanır. Ağrıların dindirilmesi için istirahat ve buz uygulaması önemlidir.

Bebekler ve Çocuklarda Tarsal Tünel Sendromu

Tarsal Tünel sendromu çok nadir gözüken bir hastalık olup bebek ve çocuklarda çok daha nadirdir ve genelde belirti vermez. Bebeklerin fizik muayenesi esnasında topuk ve ayak altından duyuların alınamaması durumunda tarsal tünel sendromundan şüphe edilebilir. Bunun dışında bebeklik ve küçük çocukluk döneminde çok belirtiye sebep olmayan tarsal tünel sendromu geç çocukluk ve ergenlik döneminde kemiklerin yapısının yerleşmesi ile belirtiler ortaya çıkar.

Tedavide öncelik cerrahi dışı yöntemlerden yana kullanılır. Tarsal tünel sendromu egzersizleri uygulanarak bağların esnetilmesi ve bölgenin genişletmesi sağlanır. Özellikle çocukluk dönemi fazla hareketli bir dönem olduğu için çocukların istirahat etmesi önemlidir. Şişliklerin ve ödemin azaltılması için soğuk buz uygulaması tavsiye edilir. Ameliyat seçeneği olabildiğince ötelenir, mecburi kalmadıkça tercih edilmez.

Tarsal Tünel Sendromu için Hangi Doktora Gidilir? 

Ayaklarda uyuşma, güç kaybı, hissizlik, karıncalanma, iğne batması hissi mevcut ise tarsal tünel sendromundan, buna ek ayak ön yüzünde terleme, ödem, şişlik ve başparmak ve 2. Parmak arasında uyuşma gibi belirtiler varlığında anterior tarsal tünel sendromundan şüphe edilebilir. Bu durumda ortopedi ve travmatoloji bölümünde ortopedi ve travmatoloji uzmanına muayene olunmalıdır.