Dunning Kruger Sendromu

Dunning Kruger Sendromu Nedir?

Dunning Kruger sendromu algılamada yanlılıkla seyreden bir psikolojik sendromdur. Dunning Kruger sendromu ya da Dunning Kruger etkisi de denilebilen bu durumu Cornell Üniversitesin’den iki psikolog olan Justin Kruger ve David Dunning belirli alanlarda yeterince iyi olmamasına rağmen kendisini yeterli hisseden insanların durumunu tanımlayarak bu sendroma dikkat çekmiştir.

İnsanlar günlük hayatta birçok kişiyle muhatap olabilmektedir. Bazen iş yerinde bazen işi gereği uğradığı bir devlet dairesinde ya da farklı farklı meslek gruplarının önde gelen üst mevkilerinde karşılaştığı insanların o mevkilere nasıl geldiğini anlamakta güçlük çeker. Çevresinde de önemli yerlere ulaşmış kişilerin bazılarının aslında bulunduğu mevkileri hak etmediğini ve o mevkiler için yeterli olmadığını görebilmektedir. Bu durum çoğu insanda şaşkınlık yatabilecek bir durum olarak karşımıza çıkar. Ama gündelik hayatta bazı insanlar aslında yeterince bilgi sahibi olmadıkları alanlarda farkında bile olmadan yeterli olduklarını sanmakta ve bu durumun egosunu yaşamaktadır. Sandığı bu düşünce sayesinde kendileri o ilgilendiği alanda daha girişken ve daha cesur davranış hali içine girmesine, bu cesur davranışları sergilemesine yol açar. Bu insanlar bilgilerinin az olduğunu farkına varamaz, kendilerini son derece bilgi seviyesi yüksek ve yeterli hissederler. Gerçekleşen bu durum kendilerine bir nevi sahte bir yetkinlik duygusu ve cesaretlilik hali kazandırır. Bu durumun aksine daha bilgili olan insanlar ise kendilerinin yeterlilik seviyesine ulaşıp ulaşmadığını bilememekte ve kendi yeterlilikleri hakkında şüpheye düşebilmektedir. Ortaya çıkan bu durum sonucunda daha yetkin olan kişi konuya girişkenlik gösterememektedir. Belirli alanlarda yeterince iyi olmamasına rağmen kendisini yeterli hisseden insanların durumunu tanımlamak amacıyla Dunning Kruger sendromu tanımlanmıştır.

Dunning Kruger sendromunun temel düşüncesi talihsiz seçimler ile yanlış sonuca varanların, yaptıkları seçimlerin talihsizliğini ya da vardıkları sonuçların yanlışlığını anlayabilme yetisine sahip olmamasına dayanmaktadır. Bu sendrom etkisini toplumun birçok alanında kendisini gösterebilmektedir. Çünkü kişilerin toplumsal statü ve unvanlarından bağımsız şekilde her insanın yaptığı bilinçsiz davranışlar ve girdiği tutumlar nadir de olsa kasti olarak yapılabilmektedir. Bu durum toplumun düzenini, insanların birbiri ile olan ilişkilerini ve daha pek çok alanda gözlenen durumları olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir.

Araştırmacılar gündelik yaşamda sık bir şekilde karşılaşılan ve anlamlandırılamayan bir şekilde yetkin olmadığı alanlarda cesaret gösterebilen kişilerde yaptıkları incelemeler sonucunda konuyla alakalı birçok teori geliştirmiştir. Halk arasında cahil cesareti olarak adlandırılabilen kavramı açıklayan psikologlar bu kişilerin bu kişilerin sahip olduğu gereksiz fazla özgüven ve cesaretlilik halinin tamamıyla konuya olan bilgisizlikten kaynaklandığını hatta bu insanların Dunning Kruger sendromu yaşadıklarını ifade etmiştir. Kariyerinde birçok başarıya sahip bazı insanların bilgi kapasitelerinin yetersiz olmasına rağmen üst düzey yönetici pozisyonlarına gelmesinin nedeni incelenmiş ve üst düzey bilgi sahibi olan ancak bunu dillendirmeye gerek duymayan alçak gönüllü insanların kendi kendini değerlendirme yetisinin zayıf olduğunu belirlemişlerdir. Bu nedenle normalde daha bilgili olan insanlar yüksek mevkilere erişebilmek için yeterince özgüvenli davranmayıp istedikleri pozisyonlara yükselememektedir. Aksine bilgi seviyesi daha alt düzeyde olan ve kendini sürekli övüp, kendini her işte ön plana çıkaran yani kendini cilalayan insanlar mesleki açıdan yeterli olmasalar bile üst düzey pozisyonlara yükselmektedir.

Dunning Kruger Sendromuna Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

Dunning Kruger sendromu bir psikolojik sendrom türüdür. Bu sendroma sahip hastalar sürekli olarak kendilerini övmekte ve yeteneklerini abratmaktadır. Bu durum sonucunda kişilerde bilişsel ön yargı oluşmaktadır. Tüm bunlar neticesinde Dunning Kruger sendromu belirtileri şöyle sıralanabilir;

• Her şeyi kendilerinin en iyi bildiklerini iddia eden bir yapıya sahiplerdir. Dunning Kruger sendromlu insanların en önemli özelliklerinin başında her şeyi en iyi kendilerinin bildiklerini iddia etmeleri gelmekte ve sıklıkla ‘’ben bilirim, senin için en iyisini ben bilirim, en iyi biz biliriz’’ gibi cümle yapılarını sık kullanırlar.
• Bilgiyi ve eğitimi aşağı gösterme çabası içindedirler. Dunning Kruger sendromlu bir kişide görülen bir diğer durum ise çok okuyan, alanında en iyi okulları bitirip mezun olmuş ve sürekli kendini geliştiren insanları aşağılama eğilimindedir. Bu tip alanında yetkin insanlara entel tarzı lakaplar takarak asıl bilginin sokakta ve iş sahasında kavranacağını iddia ederler.
• Bu insanlar çok gürültülü ve göstermelik iş yaparlar. Dunning Kruger sendromuna sahip kişiler yaptıkları işten çok o işi konuşmayı ve o işi yaparken nasıl zorlandığını abartarak anlatmakta, kendini gösterme çabası içine girmektedir.
• Düşük bilgi seviyelerine rağmen tüm işleri kendileri halletmeye çalışırlar.
• Karşılaşılan zorluklar karşısında her duruma hazırlıklı gibi tecrübeye sahip olduklarının imajını vermeye çabalarlar ancak böyle bir durum mümkün değildir.
• Üstlerine karşı saygıda kusur etmezken astlarına karşı zalim ve anlayışsız bir yapı içindedirler.
• Bugün söylediklerini yarın inkar etme ve bunu kabullenmeme tutumu içinde olabilirler. Yani Dunning Kruger sendromuna sahip insanlar bir fikir ortaya atabilir ve ertesi gün o fikri çok saçma bulup nasıl böyle bir fikirle kendine gelindiğini sorgulayabilir.
• Dunning Kruger sendromuna sahip insanlar bilgi seviyesi ve yetenekleri kısıtlı oldukları için sıklıkla başarısız olurlar. Ancak başarısızlıklarını sıklıkla gizleme çabası içindedirler ve kendilerini her zaman başarılı bir iş yapmış gibi göstermeye çabalarlar. Aksi bir durumu şiddetle reddeder ve asla kabul etmezler.
• Dunning Kruger sendromlu kişilerin bir diğer özelliği ise kendi doğrularının kesinlikle doğru olduğunu iddia etme ve üzerinde tartışmaya yapılmasına dahi izin vermeyen bir yapı içinde olmalarıdır. Etrafındaki insanları da o kendi doğrularına inandırmak amacıyla ellerinden geleni ardına koymayacak bir tutuma bürünürler.
• Dunning Kruger sendromlu kişiler olumsuzlukları ya da başarısızlıkları sürekli bir inkar hali içerisindedir.

Dunning Kruger Sendromu Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

Dunning Kruger sendromu psikolojik bir rahatsızlıktır. Toplum içinde yapılan araştırmalar neticesinde talihsiz seçimler ile yanlış sonuca varanların, yaptıkları seçimlerin talihsizliğini ya da vardıkları sonuçların yanlışlığını anlayabilme yetisine sahip olmaması temeline dayanan bir düşünceden yola çıkarak Dunning Kruger sendromu tanımlanmıştır. Ancak yapılan çalışmalar neticesinde bu sendroma neden olan durum henüz tam olarak bilinmemektedir.

Dunning Kruger Sendromu Teşhisi

Dunning Kruger sendromlu hastalar bir psikolojik rahatsızlığının olduğunun farkında değillerdir. Bu kişiler her şeyi kendilerinin en iyi bildiklerini iddia etmekte, bilgiyi ve eğitimi aşağı göstermekte, çok gürültülü ve göstermelik iş yapmakta ve kendi doğrularının üzerinde tartışmaya yapılmasına dahi izin vermemektedir.

Dunning Kruger sendromlu hasta ruh ve sinir hastalıkları (psikiyatri) uzmanı bir hekime başvuruda bulunduğunda hekim öncelikle hastanın şikayetlerini dinlemektedir. Çoğunlukla hastalar belli bir şikayette bulunmamakta ve çevresinin zorlaması ile hekime bazen geldikleri için görüşme daha çok sohbet havasında geçecektir. 

Hekim hasta ile görüşmesinden sonra şikâyetler ile alakalı bir anamnez oluşturur. Daha sonra Dunning Kruger sendromuna sahip kişilerde uzman psikiyatrist tarafından Dunning Kruger testi yapılmaktadır. Kişide test sonucu Dunning Kruger sendromuna özgü belirtiler gözlenmesi halinde hastalığın teşhisi yapılabilir. Uzman hekim Dunning Kruger sendromu psikolojik bir sendrom olduğu için kişiye testteki soruları sormakta ve verilen cevapları not edip değerlendirmektedir. Kişide bu şekilde Dunning Kruger sendromu gözlenip gözlenmediği tespit edilebilir.

Dunning Kruger Sendromu Tedavisi

Dunning Kruger sendromlu kişilerin tedavisi kısıtlı olmakla birlikte uzman bir psikiyatrist tarafından yapılmaktadır. Dunning Kruger sendromuna sahip kişiler hastalıklarının özelliği olduğundan sıklıkla kendilerinde bir hastalık olduğunu kabul etmemekte ve çevresine kendinin iyi olduğuna ancak kendilerinin durumlarının sıkıntılı olduğuna ikna etme çabası içine girerler ve çoğunlukla kızarlar. Bu sebeplerle tedavinin en önemli aşaması Dunning Kruger sendromlu kişiyi ikna edip uzman bir psikiyatrist tarafından görülmesine olanak sağlamaktır.

Uzman psikiyatrist hastanın yaşam öyküsünü dinleyip yapılan testler sonucunda hastalığa tanı koyduktan sonra kişiye yapılan terapiler sonucunda Dunning Kruger sendromu tedavisine başlanır. Dunning Kruger sendromu tedavisi sıklıkla kişiye özel bir tedavidir. Çünkü psikolojik bir hastalık olduğu için kişilerde gözlenen belirtiler ve durumlar bambaşkadır. Dolayısı ile Dunning Kruger sendromundan şikayetçi olan hastaların tedaviye nasıl bir yanıt vereceğine, tedavinin süresinin ne kadar olacağına ve hatta belirtilerden ne kadarının önlenebileceğine dair net bir durum söz konusu değildir. Bu durum uzman hekim tarafından tedavi sırasında yapılan testler neticesinde ortaya konur.

Tüm bunlarla birlikte belirtilmesi gereken diğer bir husus ise Dunning Kruger sendromunun kesin olarak tedavi edilip edilmeyeceğinin bilinmemesidir. Çünkü Dunning Kruger sendromlu hastalar herhangi bir sendroma sahip olduğunun farkında değildir ya da hasta olduklarını kabullenmek istememektedir ve bu sebeple de sendromun kesin tedavisi bulunmamaktadır. Tüm bu bilgiler ışığında tedavi seçenekleri uzman psikiyatristin inisiyatifine kalmıştır ve hekim hastalara yönelik tedavi geliştirmek zorundadır çünkü seçenekler kısıtlıdır.

Dunning Kruger Sendromu Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Dunning Kruger sendromu bir psikolojik rahatsızlıktır. Dunning Kruger sendromuna sahip kişiler bilgi seviyesi daha alt düzeyde olan ve kendini sürekli överek, kendini her işte ön plana çıkaran yani kendini parlak gösteren bir yapıya sahiplerdir ve bu kişiler mesleki açıdan yeterli olmasalar bile üst düzey pozisyonlara yükselmektedir. Gerçekleşen bu yükselmenin ardından Dunning Kruger sendromlu kişiler üstlerine karşı saygıda kusur etmezken astlarına karşı zalim ve anlayışsız bir yapı içine girebilirler ve bu durum diğer insanların psikolojisini, hatta toplumun düzenini bozmaktadır. Bu sebeple kişilerin kendilerinden çok etrafa zararı dokunmaması adına mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.

Bazı vakalarda ise bu kişilerin rahatsızlığından ve davranışlarından toplumdaki kişilerin rahatsız olduğu gözlenmiş ve bunu sonuncunda bu kişiler toplumdan dışlanmıştır. Eğer bu kişiler toplumdan belli bir süre soyutlanıp tedavi olmaya çabalamaz ise kendi hayat kalitesini düşürecek ve bu dışlanma hali sürü giderek yalnız kalacaktır.

Dunning Kruger Sendromuna Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Dunning Kruger sendromu psikolojik bir rahatsızlıktır ve toplumun üst kesiminden alt kesimine kadar birçok kişide gözlenmektedir. Bu kişiler kendi hayatlarından çok etrafındaki kişilerin hayatlarını çıkmaza sokabilmekte ve bazen çok üst düzeylere gelebilirken bazen de çevresi tarafından dışlanabilmektedir. Bu kişiler eğer çevresi tarafından psikolojik bir rahatsızlığının olduğuna ve uzman bir psikiyatriste görünmesi gerektiğine ikna edilebilirse ve değişmeyi kabullenirse kendilerine iyi gelecektir. Aynı zamanda hekimleri uyguladığı terapi tedavisi işe yarayacak ve kişiler bu psikolojik hastalıktan kendilerini kurtaracaktır. Ancak Dunning Kruger sendromuna sahip kişiler ikna olmaz ve değişimi kabullenmez ise önce çevresine zarar verecek ve sonrasında mutlaka bir gün toplumdan dışlanarak kendisini yalnızlığa sürüklenecektir.

Dunning Kruger Sendromunda Hangi Doktora Gidilir?

Dunning Kruger sendromuna sahip insanlar bu durumun genelde farkında değildir ve Dunning Kruger sendromu ile ilgili henüz yeterli çalışma bulunmamaktadır. Ancak Dunning Kruger sendromundan şüphelenen kişiler eğer ikna edilebilirlerse ruh ve sinir hastalıkları (psikiyatri) bölümü uzmanına başvuruda bulunabilirler.

   Çevresi tarafından her şeyi kendilerinin en iyi bildiklerini iddia eden bir yapıya sahip olma,

• bilgiyi ve eğitimi aşağı gösterme çabası içinde olma,
• çok gürültülü ve göstermelik iş yapma,
• düşük bilgi seviyelerine rağmen tüm işleri kendileri halletmeye çalışma,
• karşılaşılan zorluklar karşısında her duruma hazırlıklı gibi tecrübeye sahip olduklarının imajını vermeye çabalama,
• üstlerine karşı saygıda kusur etmeme, astlarına karşı zalim ve anlayışsız olma, bugün söylediklerini yarın inkar etme,
• bugün söylediklerini yarın kabullenmeme,
• bilgi seviyesi ve yetenekleri kısıtlı olma,
• kendi doğrularının kesinlikle doğru olduğunu iddia etme, kendi doğrularının üzerinde tartışmaya yapılmasına dahi izin vermeme,
• olumsuzlukları ya da başarısızlıkları sürekli bir inkar hali gibi belirtiler olduğu düşünülen kişilerde

 Dunning Kruger sendromu olduğu düşünülmeli ve uzman bir psikiyatrist hekimden yardım almasına ikna edinilmelidir.