Kolormatik Gözlük

Kolormatik Gözlük Nedir?

Kolormatik gözlük camları güneş veya UV  olarak adlandırılan ultraviyole ışınlarının yoğunluğuna ve şiddetine göre koyulaşan ve iç mekânlarda şeffaflaşan bir gözlük türüdür. Bu gözlük türü tipik olarak, kapalı mekânlarda şeffaftır, ancak güneşe maruz kaldıklarında karararak numaralı güneş gözlüğü işlevi görür. Bu nedenle bu tip gözlük kullanan kişiler, araba yolculuklarında veya güneşli havalarda güneş gözlüğü kullanımına gerek duymazlar. Gözleri hassas olduğu için güneş ışığından rahatsız olan kişiler, bu gözlük camı türü sayesinde güneşin zararlı UV ışınlarından korunarak daha rahat ve net bir görüşe sahip olurlar.

Kolormatik Gözlük ve Mavi Işık

Fotokromik cam olarak da bilinen kolormatik cam, iç mekânlarda berrak bir görünüme sahipken, dış mekânlarda veya yoğun ışık koşullarında otomatik olarak kararacak şekilde tasarlanmışlardır. Bu gözlükler, daha iyi görünüm sağlamak için ışık kaynağından gelen ışık azaldığında veya arttığında güneş gözlüklerine geçiş yapabilen normal gözlüklerdir. 

Kolormatik gözlükler, gözleri açık havada ışık parlamasından korumanın yanı sıra, gözleri zararlı mavi ışıktan da korumaya yardımcı olurlar. Mavi ışık spektrumunun, mavi ucundan yansıyan ışınlarının enerjisi daha fazladır, ayrıca  dalga boyları daha kısadır. Ve bu ışık türü genellikle bilgisayar, akıllı telefon, tablet ve televizyon ekranlarında yansıtmayı sağlamak için kullanılırlar. Genellikle bu ekranlardan yayılan zararlı mavi ışıklar, yatakta ve uykudan(düşük ışık koşullarında) kısa bir süre önce izleme durumunda zararlı etkilerini artırmaktadırlar. 

Loş veya karanlık bir ortamda yapay mavi ışık yayan ekranlara bakmak vücudun biyolojik saatini bozar(sirkadiyen ritmi), bu yüzden uyku problemlerine neden olur. Ayrıca bu uyku problemi yüzünden gün sonunda gözler ve beyin dinlenmediği için dijital göz yorgunluğuna ve retinada oksidatif strese neden olur. Ekrandan yansıyan bu yapay ışığa uzun süreli maruz kalındığında gözde ve beyinde oluşan sorunlar şu şekilde sıralanmaktadır;

• Baş ağrısı 
• Sirkadiyen ritmin bozukları, 
• Uykusuzluk, 
• Mahmur gözler, 
• Katarakt, 
• Retina hasarı, 
• Maküler dejenerasyon(Sarı nokta hastalığı)
• İlerleyen yaşlarda farklı göz sorunları,
• Göz yorgunluğu
• Bulanık görme
• Kuru gözler
• Boyun, omuz ve sırtta ağrı

Bazı gözlük üreticileri bu sorunlara çözüm olarak farklı gözlük camları tasarlamışlardır. Özellikle düşük ışık koşullarında, mavi ışık yayan cihazların neden olduğu stresi ve parlamayı azaltmak için tasarlanmış mavi ışık korumalı gözlükler, bu konuda çok etkili bir çözümdür. Bu gözlük türü; geceleri veya karanlık ortamlarda çalışan ve bu ekranlara bakması gereken kişiler için, gözleri bu ışığın kötü etkilerinden korumada etkilidirler.

Ayrıca mavi ışık yayan cihazlardan gözleri korumak için, mavi ışık korumalı gözlük kullanarak kalıcı retina hasarı oluşumuna ve ileri yaşlarda farklı göz kusurlarının önüne geçilebilir. Ancak bu gözlük camları mavi ışık geçirgenliğini ne kadar çok en aza indirgeme özelliğine sahip olsa da, kullanımı yine de gözler üzerinde çok fazla stres yaratmaktadır. Dolayısıyla bu koşullarda çalışmak ve ekrana bakmak mümkün olduğunca en aza indirilmelidir. 

Kolormatik Gözlük Çeşitleri

Kolormatik gözlük camının kararması, güneş ışığına veya UV ışınlarına maruz kaldığında ortalama olarak 30 saniye ila bir dakika arasında sürer. Ve 10 dakika sonra daha fazla koyulaşarak güneş gözlüğü rengini alır. Camların koyulaşma süresi güneş ışınlarının yoğunluğuna bağlı olduğu kadar üretim kalitesiyle de alakalıdır. Üretimde olan bu kalite farklılığı; camların kararma hızı ve oranı doğrultusunda değişiklere sebep olabilir.

Gözlük camı renk seçeneklerinde en çok füme veya kahverengi tercih edilse de, farklı renk tonlarında da kolormatik gözlükler bulunmaktadır. Farklı renk tonlarına sahip camlar iki çeşit üretilmektedir. Kolormatik gözlük camı çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;

Mineral Kolormatik Cam

Camdan üretilen ve kullanımı oldukça az olan mineral kolormatik camlar, organik camlara göre daha ağırdırlar ve daha zor çizilirler. Bu cam türünde tam beyaz bir ton sağlanamaz ve tercih edilen renk tonu hafif olarak cam üzerinde kalır. Ayrıca kararma ve beyazlama oranı diğer cam türüne kıyasla daha geç gerçekleşir. Bunun yanında bu cam türünün maliyeti daha düşük olmasına rağmen, çerçeve seçimlerinde hafif olanlar tercih edilmelidir. Çünkü camın ağırlığından dolayı şakak ve burun bölgelerinde ağrılara neden olabilirler.

Mineral kolormatik camlar, daha geç çizilme özelliğine sahip olsalar da dikkatli kullanılmalıdırlar. Çünkü en ufak darbe veya düşürme de bile kırılabilirler. Ayrıca yine böylesi durumlarda derin çatlaklar oluşma ihtimali de bulunmaktadır. Cam türünün sahip olduğu bu dezavantajlardan dolayı kullanımı büyük ölçüde azalmıştır.

Organik Kolormatik Cam

Organik kolormatik cam, kırılmaya karşı daha dirençli olduğundan dolayı kullanım sıklığı ve talep oranı daha yüksek bir cam türüdür. Diğer cam türüne kıyasla daha yüksek maliyetlidir, ancak kararma ve beyazlama oranı daha hızlı gerçekleşir. Bu renk değişimini içine eklenen gümüş tuzu sayesinde gerçekleştirirken, kullanımı açısından oldukça rahat ve hafif bir yapıya sahiptir. Ayrıca gözleri UV ışınlarından koruduğu için gözün aşırı yorulmasını da engeller.

Kolormatik Gözlük Avantajları

Kolormatik gözlükler, kendi kendine renklendirme fonksiyonuna sahip yeni nesil camlardır. Yeni renk tasarımı sayesinde sıcak yaz günlerinde bile daha iyi renklendirme sağlayan bu camlar, günlük yaşam için mükemmel bir seçimdir. Hem iç hem de dış mekanlarda günün her saati rahat görmeyi sağlayan gözlükler, kontrast artırıcı bir etkiye sahiptir. Ek olarak, camlar tüm koyulaşma süreci boyunca gerçek rengini korurken, uzun bir süre takıldıktan sonra bile güvenli bir şekilde kararabilirler. Sonra, tekrar renkleri açılır ve bu sayede kullanıcıya mükemmel bir görüş sağlarlar. Ayrıca bunların yanı sıra kolormatik gözlük kullananlar için daha bir dizi avantajlar bulunmaktadır. Bu  avantajlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir;

• Kolormatik gözlükler, tek bir gözlük maliyeti ile hem iç mekânda, hem de dış mekânda sağlıklı bir görüş sağlarlar.
• Fotokromik lensler, güneşin zarar veren UV ışınlarına karşı adeta bir kalkan vazifesi görerek, bu ışınlardan kaynaklı ciddi göz problemlerini önlerler,( hatta körlüğe karar gidebilecek sorunları)
• Normal gözlük ile güneş gözlüğü arasında geçiş yapma ihtiyacı olmadan, hem iç hem de dış mekânda görüş avantajı sağlarlar, 
• Güneşin zararlı UV ışınlarına maruz kalmayı azaltarak katarakt gibi yaşa bağlı göz sorunları riskini azaltabilirler,
• Farklı multifokal, bifokal veya tek görüşlü cam türlerinde de mevcut olduğu için ayrıca yansıma önleyici cam ile (antirefle) kaplama yapılabilirler,
• Yoğun ve farklı yoğunluktaki ışıklı mekânlarda göz kamaşmasını ve göz zorlanmalarını önlerler,
• Son zamanlarda gözlük camı üretim teknolojilerinde yaşanan büyük gelişmeler sayesinde,  organik olarak farklı renk seçeneklerine sahiptirler,
• İçinde bulunan borasilikattan dolayı, zamanla oluşabilecek bozulmaya veya lekelenmeye dayanıklıdırlar.

Kolormatik Gözlük Nasıl Çalışır?

Kolormatik gözlük merceğine yansıyan UV ışınları camların koyulaşmasını sağlar. Camlar renk değiştirdiği süreçte ışıkları geri yansıtır ve UV ışınlarının gözle temasını engeller. Temelde bu camlar, belirli molekülleri içeren kimyasal bir reaksiyon içerirler. Gözlük camlarının arkasındaki teknoloji, değişen ışığa hızlı tepki veren foto aktif moleküller içermektedir. Gelen ışık değiştiğinde, (özellikle UV ışığı değiştiğinde) moleküller, lenslerin kararmasına veya berraklaşmasına neden olan bir değişim sürecinden geçer. 

Kolormatik gözlük camlarının içindeki kimyasallara UV ışınları temas ettiğinde, ışığı yansıtan maddenin oluşması için reaksiyon gerçekleşir ve camlar koyulaşır. Aynı şekilde ışık azaldığında bu reaksiyon ters çalışarak camın normale dönmesini sağlar. Bunun yanında kolormatik gözlük camlarının kimyasal içerikleri şu şekilde sıralanabilir;

• Sodyum karbonat
• Borik asit
• Lityum karbonat
• Baryum nitrat
• Baryum karbonat
• Silis
• Alüminyum oksit(kalsine)

Kolormatik Gözlük Dezavantajları

Kolormatik gözlük, akşamları görüş kabiliyetini azaltmaktadır. Bu nedenle özellikle akşamları araç kullananlar ve düşük ışık altında çalışanlar için uygun olmayabilir. Çünkü bu gözlükler, gündüz, güneşli ve yüksek ışık yoğunluğunun olduğu havalarda kullanıma uygundur. Bu gözlüklerin kullanımı kişiye birçok avantaj sağlasa da bazı dezavantajlarının da göz önünde bulundurulması gerekir. Bu dezavantajlar şu şekilde sıralanabilir;

• Renkleri karanlık ortamlarda hemen ve ideal ölçüde değişmediği için şeffaf gözlük gibi etkili görüş sağlayamaz,
• Gözleri UV ve yoğun ışıktan belli bir dereceye kadar koruduğu için, diğer filtreli güneş gözlükleri kadar etkili değildirler,
• Karanlıkta görüşü azaltırlar,
• Tek mercek değişimlerinde iki cam arasında renk uyumsuzluğu oluştururlar,
• Kolormatik camlar, yoğun UV ışınlarına maruz kaldıklarında geçici olarak renklerini değiştirebilirler.