Suni Teneffüs Nedir?

Ciddi bir kaza durumunda kazazedenin solunumunun durması sonucunda uygulanır. İlk yardım eğitimi almış bir kişi tarafından yapılan bu işlemler hayat kurtarmaktadır. Özellikle kaza anından sonraki ilk 5 dakika kritik bir öneme sahiptir.   

Suni teneffüs için sadece kaza geçirilmesi gerekmez. Sağlık durumu ile ilgili bir rahatsızlık sonucunda da bazen solunum durması / yavaşlaması görülebilir. Kişi kendi kendisine nefes alamayacak duruma geldiğinde suni teneffüs yolu ile nefes alıp vermesine yardımcı olunur. Ta ki ambulans veya sağlık ekibi gelene kadar bu süreç devam ettirilebilir.

Suni teneffüse ihtiyacı olan kişilere ilkyardım eğitimi almış uzmanlar tarafından müdahale edilmelidir. Yanlış olarak uygulanan yöntemler kişinin durumunu daha da kötüleştirebilir. Hayati derecede öneme sahip ilk 5 dakikada yapılacak doğru müdahale ise hayat kurtarabilir.

Suni Teneffüs Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Suni teneffüs bazı şeylere dikkat edilmeden yapılırsa kurtarma operasyonundan ziyade öldürme operasyonuna dönüşebilir. Bu durumlar:

• Kişinin nefes alıp vermesinin kesildiğinden emin olunmalıdır. Nefes alabilen kişiye kesinlikle suni teneffüs yapılmaz.
• Kişinin ağzında herhangi iri bir madde olup olmadığına dikkat edilmelidir. Ağzı tıkanık veya yabancı bir madde bulunan kişilere suni teneffüs yapmak o cismin nefes borusuna kaçmasına ve kişinin hiçbir şekilde nefes almasına müsaade etmeme gibi durumlar ortaya çıkartabilir.
• Kişiye üflenen havanın ondan geri çıktığına emin olmak gerekir. Aksi halde fazla hava üfleme sonrasında ciğerlere zarar verilebilir.
• Kalp masajı esnasında fazla baskı oluşturmak kişinin göğüs kafesinin kırılmasına neden olabilir. Masajın şiddeti iyi ayarlanmalıdır.
• Hastanın bebek, çocuk veya yetişkin olması tüm durumu değiştirebilir. Bebeklere daha hafif bir masaj ve daha az nefes verme işlemi yapılmalıdır.

Suni teneffüs hayat kurtaran bir yöntemdir. Ancak bunu yapan kişinin uzman, sertifika sahibi bir kişi olması durumun iyiye gitmesi için yeterlidir. Kaza anında panik yapan, dikkatsizce davranan kişilerin suni teneffüs yapması ise son derece risklidir.

Suni Teneffüs Çeşitleri

Suni teneffüs, pek çok farklı şekilde yapılabilmektedir. Genellikle bir kişi tarafından yapılan ve hastaya nefes vererek gerçekleşen türü akla gelse de bunların haricinde farklı şekillerde de yapılabilmektedir.

• Ağızdan Ağıza: Klasik olarak bilinen ve bir kişinin diğer kişiye ağız yolu ile nefes vererek yaptığı teneffüstür. 
• Ağızdan Buruna: Bazı durumlarda kaza geçiren kişinin ağzının açılması mümkün değildir. Böyle zamanlarda kişinin burnundan içeriye doğru nefes üflenir. Sonrasında normal ağız yolu ile yapılandakiler ile aynı işlemler tekrar edilir.
• Silvester Yöntemi: Bu yöntemde kazazede zehirlenmiş veya yanmış olabilir. Hem ağız hemde burun bölgesinden nefes verilmesi mümkün değilse Silvester yöntemi uygulanır. Ancak bu yöntem diğerlerine göre daha az etkili olduğundan mümkünse diğer yöntemler uygulanmalıdır.
• Schaefer Yöntemi: Yine ağız ve buruna ulaşılamıyorsa yapılan bir yöntemdir. Silvester yöntemine göre daha az etkili olduğu söylenebilir. Bu nedenle hiçbir çare kalmazsa Schaefer yöntemi uygulanmalıdır.

Günümüzde en çok ağızdan ağıza yapılan suni teneffüs yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemlerin işe yaraması için kazadan hemen sonra ilk 3 veya 5 dakika içerisinde yapılması gerekir. Çünkü beyin hücreleri en fazla 5 dakika kadar oksijensiz kalabilir. Bu süreçten sonra yavaş yavaş hücreler ölmeye başlar ve kişinin bitkisel hayata girme riski ortaya çıkar.  

Suni Teneffüs ve Kalp Masajı Nasıl Yapılır?

Suni teneffüs hastanın bebek, çocuk veya yetişkin olup olmamasına göre değişen bir durumdur. Genel olarak ağızdan ağıza yapılan suni teneffüs şöyle yapılır:

• Kişinin ağzında nefesin gitmesini engelleyecek bir cisim var mı diye kontrol edilir. Varsa eğer bu işaret parmağı ile ağızdan çıkartılır. 
• Kazazedenin sağ tarafına geçilerek suni teneffüs pozisyonu alınır. 
• Kazazedenin boynundan tutulur. Gerekirse biraz yukarı kaldırılarak onun rahat bir şekilde nefes alıp vermesi sağlanmaya çalışılır.
• Buradan sonra nefes verilmeden önce burun deliklerinin sol el yardımı ile kapatılması sağlanır.
• Kazazedenin ağzı tam kapatılır ve nefes üflenir. Burada kişinin göğüs kafesinin şiştiği gözlemlenmelidir. 
• Sonrasında ise göğüs kafesine baskı yapılarak alınan nefesin geri verilmesi sağlanır. Bu süreçte kafese çok baskı yapmak doğru değildir. Kafes kemiklerinin kırılması sonrasında kişinin akciğerlerine kemik batması veya kırılan kemikler ile akciğerlerin ciddi hasar alması sağlanabilir. 
• Bu durum kişinin sağlıklı bir nefes alışverişi yapmasına kadar devam eder. Kazazede sağlıklı bir şekilde nefes alma gerçekleştirmiyorsa ise ambulans gelene kadar sürer.

Yetişkinlerde bu durum yukarıdaki şekillerde cereyan eder. Çocuklarda ve bebeklerde;

• Çocuklarda, 4 kere suni teneffüs yapılıyorsa 15 kere kalp masajı yapılmalıdır.
• Bebeklerde ise kalp masajı normalde yapılan avuç içi ile değil parmaklar vasıtası ile yapılmalıdır.

İlk yardım suni teneffüs ile başlayarak ambulans ile devam eden ve hastanede son bulan bir sürecin en başında yapılan işlemlerden ibarettir. Ancak en etkili ve hasta için önemli olan konu ilkyardım olarak öne çıkar.