Tomoterapi Nedir?

Tomoterapi, kanser hücrelerini etkisiz hale getirmek için, hastanın bilgisayarlı tomografi cihazına çok benzer bir cihaz içerisine yerleştirildikten sonra kişiselleştirilmiş radyasyon ile tedavi edilmesi yöntemidir.

Kanser tedavisinde kullanılan en yeni teknolojilerden birisi olan tomoterapi, başarı oranı oldukça yüksek bir kanser tedavisidir. Oldukça hassas ve noktasal olarak radyasyon tedavisi uygulamaktadır ve bu sayede radyasyon direkt olarak kanser hücrelerini hedef alabilmektedir.

Tomoterapinin avantajı, gönderilen radyasyon ışıklarının kanser hücreleri etrafındaki normal dokulara en az etkiyi göstermesidir. Ayrıca her hastaya ve her kansere göre farklı şekillerde kişiselleştirilerek radyasyon demetlerinin açısı değiştirilebilmektedir.

Tomoterapi Cihazı

Tomoterapi cihazı, bilgisayarlı tomografi cihazına çok benzeyen fakat hem tomografi cihazının yaptığı taramayı yapabilen, hem de bu tarama sayesinde saptanan kanser hücrelerini radyasyon ışınları ile tedavi edebilen bir cihazdır.

Cihaz 2 bölmeden oluşmaktadır. İlk bölme hastanın uzandığı masadır. İkinci bölme ise masanın hasta ile beraber içine girdiği, tarama ve tedavinin gerçekleştirileceği halka şeklindeki bölmedir. Bu halka bölme içerisinde ayarlanabilen binlerce ışın demeti bulunmaktadır. Halka bölme hastanın kanser hücrelerine göre dönerek konum alabilmektedir.

Tomoterapi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

• Akciğer kanseri
• Beyin ve boyun tümörleri
• Meme kanseri
• Prostat kanseri
• Omurga tümörleri
• Jinekolojik tümörler
• Pediatrik tümörler
• Gırtlak ve geniz tümörleri
• Cilt tümörleri

Tomoterapi Avantajları

Tomoterapi ile doktorlar, hastanın vücudundaki tüm tümörleri, tümörlerin boyutunu ve şeklini tarama ile saptayarak radyasyon ışınının boyutunu, şeklini ve yoğunluğunu da ona göre ayarlayabilmektedir. Bu durumda tomoterapiyi diğer tedavi yöntemlerinden daha avantajlı kılar.

Tomoterapinin klasik radyoterapi yöntemlerine göre avantajları aşağıdaki gibidir;

• Tedaviden önce vücuttaki bütün tümörlerin yerini doğrulayabilme
• Radyasyon seviyelerini tümörün çeşidine ve konumuna göre ayarlayabilme
• Tümörlerin çevresindeki sağlıklı dokulara verilen zararı en aza indirme
• Radyasyon tedavisinin yan etkilerini en aza indirme

Tomoterapi Tedavisi Nasıl Yapılır?

• Tomoterapi tedavisi başlamadan önce, doktor tarafından her tümör detaylı şekilde incelenir. Bunun için 3D görüntüleme sistemi ve özel yazılımlar kullanılır.
• Tümör hücrelerinin ne kadar radyasyona maruz bırakılması gerektiği ve çevre dokular için ne kadar radyasyon seviyesinin kabul edilebilir olduğu hesapları yapılır.
• Gönderilecek olan radyasyonun uygun şekli, konumu ve yoğunluğu ayarlanır.
• Her seanstan önce doktor tümörün pozisyonuna göre hastayı konumlandırmak için (CT) görüntüleme taraması yapabilir. Bu tarama prostat kanseri gibi şekil ve pozisyon değiştiren tümörlerin tedavisinde oldukça yardımcı olmaktadır.
• Hasta tomoterapi masasına uygun şekilde yatırılır ve sabit kalması için çenesine makine aparatı bağlanır. Çeşitli tomoterapi cihazlarında hastanın sabit kalması için medikal örtülerde örtülebilmektedir.
• Masaya yatan hasta, halka bölümün içerisine gönderilir ve pozisyonuna bakılır. Gerekirse doktor, hastanın konumuna müdahale ederek tekrar cihaza gönderir.
• Hastanın içerideyken tümör hücrelerine önceden ayarlanan radyasyon ışın demetleri gönderilir. Burada hasta bir uğultu duyacaktır bu uğultu, bilgisayarlı tomografi taramasında gelen sesler ile benzerdir.
• İşlem 5-6 dakika içerisinde ya da tümörlerin çeşidi ve boyutuna göre biraz daha uzadıktan sonra bitmektedir. İşlem ağrı oluşturabilecek bir işlem değildir.
• Hasta işlem bitiminde gündelik yaşamına dönmektedir ve hastanede kalmasına gerek duyulmamaktadır.

Tomoterapi Yan Etkileri

Tomoterapi yan etkileri de diğer radyoterapi tedavilerinin yan etkileri ile benzerdir. Hangi bölgeye yapıldığına, ne kadar doz verildiğine ve kişiye göre değişmektedir.

Örneğin baş bölgesinde ki tümörler için yapıldıysa, baş ağrısı, şişlik gibi yan etkileri olabilir fakat genel olarak tomoterapi yan etkileri aşağıdaki gibidir;

• Yorgunluk
• Ciltte kızarıklık ve soyulma
• Kaşıntı
• Akyuvarlardaki düşüş nedeniyle enfeksiyonlara karşı savunmasızlık

Tomoterapi Sonrası

• Tomoterapi sırasında cihazdan gelen uğultular ve diğer sesler hastalarda bir miktar baş ağrısı yapabilmektedir. Endişe verici bir durum olmamakla beraber 1 saat içerisinde bu baş ağrısı geçecektir.
• Tomoterapi kanser çeşitlerine ve boyutlarına göre değişse de 1 hafta süren bir tedaviyi içermektedir. Her gün belirli saatlerde gidilerek toplamda 20 dakika kadar süren işlem gerçekleştirilir. Bu 20 dakikanın içerisinde hastanın masaya konumlandırılması ve çıkarılması dahildir. İçerde kalma süresi 5-6 dakika kadardır.
• Tedavi ışın tedavisi olmasından dolayı halsizlik ve biraz baş ağrısı dışında hastanın günlük yaşamını etkileyebilecek herhangi bir zararı yoktur. Hasta tedavi sonrasında evine ya da iş hayatına dönebilmektedir.
• Tedavi ile ilgili özel bir ilaç hastaya verilmemektedir. Doktor kişinin hastalığına bağlı olarak bir ilaç kullanımı öneriyor olabilir ancak bu tomoterapi tedavisine özel bir ilaç kullanımı değildir.

Tomoterapi Uygulanan Hastaneler

Tomoterapi tedavisi Türkiye’de çok fazla sağlık kuruluşunda uygulanmamaktadır. Tomoterapi uygulanan hastaneler şunlardır;

• Devlet Hastaneleri
• Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
• Onkoloji Merkezleri
• Radyoterapi Merkezleri
• Özel Hastaneler