Sıcak Kemoterapi Nedir?
Tedavi yapılmasına rağmen geçmeyen mide, kolon, yumurtalık ve apendiks gibi iç organları etkileyen kanser türlerinde sıcak kemoterapi uygulaması yapılabilmektedir.
Mide, kolon, yumurtalık ve apendiks gibi iç organları etkileyen kanser türlerinde çeşitli tedaviler yapılmasına rağmen hastalığın geçmemesi üzerine sıcak kemoterapi isimli tedavİ türü uygulanabilmektedir. Tümör ya da kanserli hücrelerin diğer organlara yayılmasını önleyerek kanseri durdurmayı amaçlayan bu tedavi sonrasında hastanın yaşam süresi uzar.
Genetik faktörler, sigara kullanımı, sağlıksız beslenme ve düzensiz yaşam tarzına bağlı olarak kanser görülme oranı her geçen gün artmaktadır. Hasta öncelikle ilaç, ameliyat, kemoterapi, immunoterapi, radyoterapi gibi tedavi yöntemleri ile iyileştirilmeye çalışılır. Tüm bu tedavi yöntemlerine rağmen kanserli hücrelerin periton adı verilen karın duvarı zarına ulaşması halinde sıcak kemoterapi uygulanır.
Hastanın yaşam kalitesini artırmak ve yaşam süresini uzatmada fayda sağlayan karın içi sıcak kemoterapi (Hyperthermic İntraperitoeal Chemothrapy) tedavisi, sadece cerrahi operasyon için gerekli malzemelerin bulunduğu hastanelerde yapılmaktadır.
Sıcak Kemoterapi Yapılabilen Kanser Türleri
- Periton kanseri
- Mezotelyoma (Akciğer, kalp ve karın organlarını çevreleyen zar)
- Yumurtalık kanseri
- Kolon kanseri
- Apendiks
- Rektum kanseri
Karın İçi Sıcak Kemoterapi (HİPEK) Nasıl Uygulanır?
- Karın duvarını örten periton zarı çıkarılır.
- Kanserden zarar gören mide, bağırsak, dalak gibi tüm iç organlar dışarı çıkarılır.
- Sitoredüktif cerrahi işlem yapılarak gözle görülür ölçüde hiçbir tümörün kalmaması için temizlik yapılır.
- 40-43 dereceye kadar ısıtılan kemoterapi ilaçları karın bölgesine bağlanan 4 tane dren pompası yardımı ile vücuda verilir.
- Stotoksik etki (zararlı hücreyi öldürücü) 39 derecede başlarken 43 derecelik ısıda biter.
- Mikroskopik olarak görülmeyecek kadar küçük kanser hücrelerinin bile kolayca temizlenmesi sağlanır.
- Ortalama 3-5 litre kadar ısıtılmış kemoterapik ajanların bulunduğu sıvı vücuda silikon dren ve pompa yardımı ile aynı anda yüklenerek dışarı atılır.
- Karın içinde sıvının filtrelenerek dolaşımını sağlayan bu işlem ile karın boşluğu yıkanarak temizlenir.
- İşlem yaklaşık 1-2 saat sürer.
Kemoterapi İlaçlarının Isıtılarak Verilmesinin Faydaları
- Verilen kemoterapi ilaçlarının tümörlü dokular tarafından daha hızlı emilmesini sağlar.
- İlacın tüm bölgelere eşit ölçüde dağılmasını kolaylaştırır.
- Tümör ve kanser hücrelerini öldürme hızı artar.
- Pıhtı-fibrin tabakası ve ince bağırsaktan tümörün atılmasını sağlar.
Karın İçi Sıcak Kemoterapi Tedavisinin Etkileri
Gastrointestinal (çiğneme, emilim, sindirim ve boşaltım görevi yapan ağız ile anüs arasındaki organlar) tümörler yayılımı kolon tümörlerinde %10-35, mide tümörlerinde %50 oranındadır. Karın bölgesinde ileri evreye ulaşmış olan tümörlerin yayılımını önleyerek diğer organlara sıçramasını önleyen sıcak kemoterapi riskli ancak bir o kadar da faydalı bir ameliyattır. Sistemik kemoterapide hastaya damar yolu ile ilaçlar verilir ancak ileri evre kanser hastalarında verilen ilaçlar periton zarına ulaşamaz. Bu durumda ilaçların doğrudan kanserli organlara verilmesi amaçlanır. Kemoterapi ilaçlarının karın bölgesine yoğun şekilde verilmesi halinde dokular ilaçların emilimini kolayca sağlar. Böylece sorunlu bölge en iyi şekilde temizlenerek organda hiçbir kanserli hücre ya da tümör kalmaz.
Sıcak Kemoterapi Yan Etkileri
- Hemotolojik (kan hastalıkları) yan etkiler. Kan hücrelerinin sayısında hayati risk oluşturabilecek oranda değişiklikler oluşturabilmektedir.
- Kanama bozuklukları.
- Böbrek yetmezliği
- Renal (Böbrek) komplikasyonları
- Karaciğer yetmezliği
Sıcak Kemoterapi Kimlere Yapılmaz?
- Hekim tarafından uygun görülmeyen hastalara
- Beyin, akciğer ve kemiklerde oluşan kanser türlerine
- Karaciğerde yaygın odak tutulumu halinde
- İnce bağırsak tutulumu olan kişilere (kısa bağırsak sendromu)
- Mezenter kökünün tutulumunda (karın zarının ikiye katlanması)
- Retroperitonun (periton zarı ile karın arka duvarı arasındaki boşluğun genişlemesi) yaygınlaşmasında
- Kemoterapi sırasında tümörün ilerlemesi halinde
- İkincil malignite (kötü huylu tümör)
- Çıkarılamayan intra-ekstraabdominal (karın bölgesi) metastaz durumunda
Sıcak Kemoterapi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
- HİPEK sonrası diyetisyen tarafından hastaya özel olarak belirlenen diyet uygulanır.
- Şeker tüketimi kanserli hücreleri beslediği için şekerli yiyecekler tüketilmemelidir.
- Organları tahrip etmesi nedeniyle asitli içeceklerden uzak durulmalıdır.
- Az miktarda maden suyu tüketilebilir.
- Protein ağırlıklı besin tüketimi artırılır.
- Az ve sık yemek yenilerek mide ve bağırsaklar zorlanmamalıdır.
Sıcak Kemoterapi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Sıcak kemoterapi için hasta seçimi nasıl yapılır?
Her kanser hastası sıcak kemoterapi için uygun olmayabilir. Kan, lenf bezi ve karın boşluğuna dökülme ile diğer organlara yayılabilen kanserin peritona ulaşmasını önlemek için sıcak kemoterapi yapılır. Yapılabilmesi için kanserli hücrelerin diğer organlara yayılmamış olması gereklidir. Ayrıca kanserli hücrelerin karın bölgesindeki konumu incelendikten sonra sıcak kemoterapinin fayda sağlayacağından emin olunduğu durumdaki hastalara yapılır. Cerrah, onkolog ya da radyolog tarafından hastanın durumu incelenip onay verilmesi halinde sıcak kemoterapi uygulamasına geçilir.
Sıcak kemoterapi riskli bir tedavi yöntemi midir?
Organlarda bulunan tümörlü dokuların vücuttan alınması ve karın bölgesinin kanserli hücrelerden tamamen arındırılması amacıyla yapılan sıcak kemoterapi diğer tedavi türlerine göre daha risklidir. Uygulama sonrası herhangi bir olumsuz durumla karşılaşılmaması için öncelikle diğer tedavi türlerinin denenmiş olması ve detaylı bir incelemenin yapılmış olması önemlidir.
Sıcak kemoterapi tekrar yapılabilir mi?
İlk uygulamadan sonra hastanın durumu düzenli aralıklarla kontrol edilir. Eğer yapılan incelemelerde yeniden kanserli hücrelere rastlanılması halinde 2 ya da 3 defa tekrarlanmasında hiçbir sakınca yoktur. Uzman doktor tarafından gerekli görülmesi halinde işlem tekrarlanmaktadır.
Kanser tedavisinde sıcak kemoterapi hangi aşamada uygulanır?
Kanserli hastalara ilk etapta ilaç ve sistemik kemoterapi tedavisi uygulanır. Bu aşamada tümör rezeksiyon edilir. Ardından cerrahi işleme ve peritonektomi (tümörlü hücre ve dokuların çıkarılması işlemi) tedavisi uygulanır. Bu tedavi sürecinde herhangi bir iyileşme görülmeyen kişilere hastalığın ilerlemesini önlemek amacıyla sıcak kemoterapi (HİPEK) yapılır. Gerekli görüldüğü takdirde sıcak kemoterapi sonrası yine sistemik kemoterapi ile tedavi sürecine devam edilir.
Tek başına sıcak kemoterapi uygulanabilir mi?
Çoğu hastada sistemik kemoterapi ve ameliyat tedavisi ile birlikte uygulanan sıcak kemoterapi istisna durumlarda tek başına yapılabilir. Hastanın ağrılarını azaltmak amacıyla karın bölgesinde asit bulunan ve cerrahi işleme uygun olmayan kişilere tek başına HİPEK uygulanabilir.
Sıcak kemoterapi yaptıran kanserli hastaların yaşam süresinde nasıl bir değişim olur?
- Periton kanserinde 5 yıllık sağ kalım süresi %66-97
- Yumurtalık kanseri 5 yıllık sağ kalım süresi %50
- Kolon kanseri 5 yıllık sağ kalım süresi %30
- İleri evre mide kanseri 6 aylık sağ kalım süresi sağlar
- Erken evre mide kanserinde bu süre ortalama 5 yıldır.
Sıcak kemoterapi nerede yapılır?
Sıcak kemoterapi riskleri olan ve uzun süren bir ameliyat olduğu için deneyimli doktorlar tarafından tam teşekküllü bir hastanede yapılması gereklidir. Multidisipliner (farklı uzmanlıktaki hekimlerin onayı verilmiş) hastanelerde yapılan uygulamalarda risk oranı daha düşüktür. Doktorunuz ya da sağlık birimleri tarafından sıcak kemoterapi uygulayan hastaneler hakkında bilgi alabilirsiniz.
Sıcak kemoterapi SGK karşılıyor mu?
Klasik sistemik kemoterapi hastalarının ilaçları SGK tarafından karşılanmaktadır ancak sıcak kemoterapi cerrahi işlem ile birlikte uygulandığı için oldukça kapsamlı bir tedavi şeklidir. Bu nedenle sıcak kemoterapi uygulaması ve ilaçlarının tümü SGK tarafından karşılanmaz. Uzmanlık gerektiren bir tedavi türü olması ve çeşitli cerrahi malzemeye ihtiyaç duyulması nedeniyle masraflı bir tedavidir. Sıcak kemoterapi fiyatları ve ücretin ne kadarının SGK tarafından karşılanacağı konusunda başvurduğunuz hastaneden detaylı bilgi edinebilirsiniz.