Karaciğer Yetmezliği

Karaciğer Yetmezliği Nedir?

Karaciğer yetmezliği, karaciğer dokusunun hasarından bir veya daha fazla fonksiyonunun kaybı ile karakterize edilen bir semptom toplamıdır.

Karaciğer yetmezliği beklenmedik bir şekilde (akut) veya kronik karaciğer hastalığının son aşaması olarak gelişir. Akut formunda karaciğer yetmezliği çok hızlı bir şekilde, hastanın önceden şikayeti olmadığı takdirde ortaya çıkar. Kronik formunda ise bir belli hastalığa bağlı yavaş yavaş, yıllar sonra gelişir. Akut formunun da bir çeşitli olarak “fulminan geçişli karaciğer yetmezliği” gelişebilir. Fulminan karaciğer yetmezliği daha önce karaciğer hastalığı öyküsü olmayan bir hastada sarılık çıktıktan sonra 8 hafta içerisinde beyin fonksiyon bozukluğu ortaya çıkmasıdır. Bu durum karaciğerde hızlı ve şiddetli yaygın bir hücrelerin hasarı sonucu oluşan doku ölümüne yol açar. Dolaşımda zehirli maddeler seviyesinin artmasından dolayı beyin ve diğer organların hasarına yol açar. 

Karaciğer Yetmezliğinin Belirtileri Nelerdir?

Kronik karaciğer yetmezliği hastalarının çoğunluğu son aşamaya gelinceye kadar herhangi bir semptom vermeyebilir.

Hastalığının başlangıcında bir karaciğere özgül semptomlar genellikle yoktur. 

Hastalar:

• Yorgunluk hissederler, rutin işleri yaparken zorluk çekerler
• Halsizlikten, keyifsizlikten yakınırlar, ruhsal değişiklikler gözlenebilir
• İştah kaybı, sonrasında mide bulantısı ve kusma eşlik edebilir

İleri dönemde hastalarda daha çok karaciğere spesifik semptomlar gözlenir:

• Hastaların gözü ve cilt rengi değişir, rengi sararır
• İştahsızlık, kilo kaybı
  
• Kan yoluyla karaciğer iltihabı nedeniyle temizlenmeyen zehirli maddeler kaşıntı yaptırır ve ciltte kaşıntı izleri kalır
• Çoğu hastalar karın büyüdüğü için, kilo aldığını düşünürler. Aslında o karın şişliğinin nedeni, karın içinde sıvı toplanmasıdır. Bu su en az 400 ss den 20 litreye kadar toplanabilir. Sıvı hacmi arttıkça karın bir top şeklini alır, kişinin eğilmesi zorlaşır. Fazla sıvının toplanması diğer organlara baskı yaparak fonksiyonların bozabilir, ayak ödemi yapar ve dolaşım bozukluğu yaptığı için karın duvar damarları genişleyip, görünür hale gelir.
• Kanama bozuklukları ortaya çıkar. Cilt, cilt altı, ağız, mide-bağırsak, hatta rahim içi kanamaları gelişir
  
• Hastalık ilerledikçe uyku düzensizlikleri, kişilik değişiklikleri yaşam kalitesini bozmaya başlar.
  

Karaciğer yetmezliğinin son döneminde ise geri dönüşümsüz hasar olduğu için aşırı kilo kaybı, deri, yağ, kas, dokusunda azalma, hatta organ küçülür. Metabolik düzensizlikler sonucunda beyin dokusu etkilendiği için bilinç bulanıklığı, oryantasyon bozukluğu, koma gelişir.

Karaciğer Yetmezliği Nedenleri Nelerdir?

Karaciğer yetmezliğine pek çok hastalıklara neden olabilir. Karaciğer yetmezliğinin formlarına bağlı nedenler farklılık  gösterir. 

Akut Karaciğer yetmezliği nedenleri:

Enfeksiyonlar (virüsler, bakteriler, parazitler):

• Karaciğer yetmezliği nedenleri arasında hepatit A %5'tir. Çoğu zaman hepatit A, daha önce teşhis edilen karaciğer hastalıkları olan, 40 yaşın üzerindeki hastalarda karaciğer yetmezliği yapar.
• Hepatit B yaklaşık %47 oranda karaciğer yetmezliğine getirir
• Diğer Hepatit D, E da yetmezliğe yol acarlar
• Herpes simpleks virüsü, Epstein-Barr virüsü, sitomegalovirüs, adenovirüs ve diğer bulaşıcı hastalıklar (sarı humma, tüberküloz) nadiren karaciğer yetmezliğine neden olur

İlaçlar:

• Halk arasında yaygın yayılan ateş düşürücü parasetamol neden olur. Fakat o alınan paracetamol çok yüksek dozlarda kullanıldığında ortaya çıkar ve çoğunlukla çocuklarda olur. Çünkü doz ayarlanması yanlış yapıldığı için
• Tüberkülozu tedavi eden izoniazid ve rifampisinın yan etkisi olarak karaciğere hasar verir
• Kilo vermeye yardımcı olan bazı bitkisel çaylar da neden olur
• Nadiren bazı ağrı kesiciler, sakinleştiriciler

Diğer nedenler:

• Şok, dolaşım bozukluğu karaciğer kan akım azalmasına sebep olduğundan yetmezlik gelişir
• Reye sendromu, çocuklarda görülen bir durumdur. Grip, su çiçeği gibi enfeksiyonu takiben aspirin alındığında karaciğerde ve beyinde yağ birikiminden gelişen bir hastalıktır
• Bazı zehirli mantarlar
  

Kronik karaciğer yetmezlik nedenleri:

• Alkol: Fazla alkol tüketimi karaciğer yağlanmasına sebep olarak, yetmezliğe ilerletir
• Hepatit B,C
• Siroz: Karaciğerin geri dönüşümsüz hasarı, zamanla karaciğer bütün fonksiyonlarını kaybedip, başta organ kaybettiği fonksiyonları ‘tazminat’ etmeye çalışırken, organ boyutu büyür, ama daha sonrasında sert olup, küçülür
• Kalp yetmezliği: Bütün vücutta dolaşım bozulduğundan karaciğerin geri kan akışı bozularak, hücreleri iltihap olup, yetmezliğe yol açar, ama zamanında tedavi edilirse karaciğer fonksiyonları geri dönebilir.
  
• Hemokromatozis: Kalıtsal veya sonradan edinilmiş olarak ortaya çıkar. Bu hastalıkta demir vücudun her yerinde, her organda fazla demir birikir ve çoğu zaman tanısı çok zor koyulur. Çünkü vücuttaki her organ etkilenebileceği için, en baştaki sebep olduğu neden maskelenir.
• Yağlı karaciğer: Karaciğer hücrelerinde normalden fazla  yağ birikmesi sebebiyle ortaya çıkan bir karaciğer hastalığıdır. Bu yağlanmanın derecesi arttıkça karaciğer  iltihaba uğrayıp organ fonksiyonu kaybedilir. Bu durum karaciğer kanseri ve siroza kadar varabilen ciddi karaciğer hastalıklarına zemin hazırlayabilir. Bu hastalık sinsi ilerler ve genellikle belirti vermez. Nedeni de en başta olarak: diyabet hastalığı, obezite ve alkol.
  
• Alfa-1-Antitripsin eksikliği: Karaciğer tarafından üretilen bir proteindir. Bazen genetik olarak bir  bozukluk gelişir ve alfa-1-antitripsin, onu üreten karaciğer hücrelerinde birikir. Biriktikçe, kusurlu alfa-1-antitripsin, hücreleri yok etmeye ve karaciğere zarar vermeye başlayan anormal protein zincirleri oluşturur.
  
• Safra, safra yollarının doğumsal anomalileri: Karaciğerde üretilen safra ince bağırsağa atılamadığı için karaciğerde birikerek hasar oluşturur.
• Kistik fibrozis: Ülkemizde tarama programına alınan genetik geçişli bir hastalık olarak bilinir. Bu hastalıkta organların salgı bezlerinin fonksiyon bozukluğu, organ kanallarını tıkayarak hasar yapar.
  
• Otoimmün hepatitler: Hastalığa neden olan etkenleri zararsız hale getirmek için vücudun çıkardığı karşıt maddeye “Antikor” denir. Bu antikorlar önceden dışarıdan gelen yabancı mikroorganizmalara karşı üretilir. Ama bazen vücut yanlışlıkla kendi hücrelerine karşı maddeleri üretmektedir ve otoimmün hastalığa neden olurlar. Bu hastalık teker teker hücrelerin ölümüne sebep olarak, yetmezliğe yol açar.
  
• Kanser: Kötü hücreler çoğalarak, organa baskı yaparak karaciğer işlevini bozar.

Fulminan karaciğer yetmezlik nedenleri:

• Gebelikte Hepatit E: Gebelikte geçiren Hepatit E virüsü çok tehlikeli duruma yol açar. %20 vakalarda çok hızlı bir şekilde ilerleyerek, çok ciddi bir sonuçlara getirir.
• Wilson hastalığı: Kalıtsal olarak ve akraba evliliklerinde  görülebilen hastalıktır. Bakır atılımının bozuluşunun karaciğer ve beyinde aşırı miktarda bakır birikerek hasar yapar.
  
• Parasetamol: Özellikle çocuklarda yüksek dozda alındığında görülür.
  
• Mantar zehirlenmesi: Doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan şapkalı mantarların taze, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen ve ölümle de sonuçlanabilen ciddi bir zehirlenmedir. Karaciğer zehirli maddeleri uzaklaştıran organ olarak ciddi zedelenir.

Karaciğer Yetmezliği Teşhisi

Hastalığın tespiti için öncelikle hasta öyküsü ve fizik muayene yapılır. Öncelikle hastanın öyküsü çok dikkatli: ilaç öyküsü, mantar tüketimi, enfeksiyon durumu, önceki teşhis edilen hastalığı incelenmesi gerekir. Ondan sonra karın muayenesi, göz muayenesi, nörolojik muayene yapmak gerekir. 

Hastanın genel olarak gözle cilt rengi değişikliği, yani sararması, cilt kanamaları, kaşıntı, kaşıntı izleri, karın duvar damarların genişlemesi ve ‘denizanasının kafasına’ benzer bir şekil alması dikkat çeker. 

Özellikle akut veya fulminan geçen formlarında ise ağızdan bir spesifik koku alınır, hatta muayene edildiği odaya bile yayılır. Erkek hastalarda meme dokusunun büyümesini, saçlarının ve tüylerinin dökülmesini görebiliriz.

Karın muayenesinde, karın top gibi şiş. Sıvı toplanmasın tespit etmek için, bir tarafta karnın yan duvarına tutturulmuş bir avuç içi ile, diğer elin parmaklarının karnın karşı tarafının duvarına dokunmasından kaynaklanan titremeleri hissedilebilir. Ancak hissedebilmesi için karın içinde en az 1,5 litre sıvı bulunmalıdır. Sıvı miktarı ne kadar fazlaysa o kadar hastanın nefes alıp vermesini engeller, çünkü biriken sıvı akciğer hacmini kısıtlar. Az miktardaki sıvını fizik muayene ile tespit etmek çok zordur, onun için diğer teknik yöntemleri kullanmak gerekir.  

Parmaklarla vurarak kaburgaların sağ tarafında, yani karaciğer yerleştiği yerde organın büyümesi ya da tam tersine organ küçülmesi, hatta yok olması (akut, fulminan formlarında) fark edilebilir. Aynı işlemi yaparak sol kaburga altındaki dalağın büyümesi de teşhis edilebilir.   

Nörolojik muayenede karaciğer yetmezliğinin beyne ne kadar zarar verdiğini, hepatik ensefalopatinin derecesini belirleyebiliriz.

• 1.Evre: Hastada hafif bir bilinç bulanıklığı, el çırpmaları, yazı yazmada bozulma.
• 2.Evre: Uykusuzluk, kişilik değişiklikler, oryantasyon bozukluğu, dengesiz yürüme, konuşma bozukluğu, ellerin seğirme hareketleri alınır.
• 3.Evre: Belirgin bilinç bulanıklığı, belirgin oryantasyon bozukluğu ve reflekslerin artması yada azalması, kas sertliği, normal kişide olması gereken refleksler ortaya çıkar.
• 4.Evre: Tamamen bilinç kaybı

Laboratuvar bulgular:

• Tam kan sayımı: Eritrosit, trombosit sayısı düşer. Kan pıhtılaşma faktörlerini sentezleyebilen bir karaciğer hücresi kütlesinin eksikliğinden kanın pıhtılaşma bozuklukları çıkar. Kanama, iç kanamalar ve son aşamada sindirim sisteminde büyük kanama. Hastaların durumunun şiddeti anemi ile kötüleşir. Beyaz küre sayısı artar, eğer azalırsa hastalık ciddiyetini gösterir
• Tam idrar tahlili: Eğer hepatitler, safra yolları hastalıkları neden ise, idrar rengi koyulaşır.
• Dışkı tahlili: Dışkı  hepatit ve safra yolları hastalıklarında rengi soluk olarak değişebilir
  
• Kan bakır ve seruloplazmin düzeyi: Wilson hastalığında azalır ve aksine idrar bakır düzeyi artar.
• Karaciğer fonksiyon testleri:
  • Serum albumin↓: Karaciğer tarafından üretilen protein, karaciğer yetmezlikte 60 gr/l  altında
  • Serum bilirubin ↑: Bilirubin vücudun kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sırasında ortaya çıkan bir madde. Bilirubin karaciğerde bulunur ve sonrasında safraya atılır. Eğer safra yollarında tıkanma  veya enfeksiyon varsa serum bilirubini yükselir.
  • Serum Alkalen fosfataz ALP↑: Karaciğer ve kemik tarafından üretilir. ALP vücuttaki proteinlerin parçalanmasına yardım eder. Her ikisinde de yüksek  olabildiği  için ayırıcı tanı gerektirir
  • Serum aminotransferazlar (ALT,AST)↑: Karaciğer hücre yıkımın gösterirler. Karaciğerin her hastalığında yükselirler. Düzeyleri ne kadar yüksekse, harabiyet o kadar ciddi olduğunu gösterir. Ancak karaciğere daha çok ALT spesifiktir. 
  • Protrombin zamanı↑: Bu test kanın pıhtılaşması için gereken bir süre ölçümü. Kan normal pıhtılaşması için karaciğerde üretilen protein (protrombin) gerekir. Karaciğer hasarı ve safra akışı tıkanıklığında pıhtılaşma zamanı uzar ve vücutta kanamalar gelişir.
  • Gamma glutamil transpeptıdaz (GGT)↑: Safra yollarının tıkanıklığın teşhis etmek için kullanılan bir spesifik testtir. 
  • Alfa-fetoprotein (AFP)↑: Karaciğer kanserin işaret eder.
  • Mitokondrial antikorlar↑:  Kendi hücrelere oluşturulan antikor seviyesi. AFP - primer biliyer siroz ve otoimmün hepatitlerde yükselir. 

Virüs testleri:

• HAV IGM, HEV IGM: Hepatit A ve E virüsünün aktif olduğunu gösteriyor
• Anti HCV: Hepatit C varlığı
• HCV RNA: Hepatit C virüsünün çoğalmasını belirler
• HbsAg, HbeAg, HbV DNA: Hepatit B virüsü tespit edilir. 

Radyoloji testleri:

• Ultrasonografi: Karaciğer ve dalak boyutunu, damarların kan akışı, diametri ve kanser hakkında bilgi verebilir. Karın içerisinde toplanan sıvı seviyesi iyi kanıtlanır. 150 ml ve üzeri toplanan sıvıyı tespit eder. 
• Bilgisayarlı Tomografi ve MR: Karaciğer ve dalak boyutu, doku durumu, tümörü tespit edebilir. 
• Nükleer sintigrafi: Bu yöntemle vücuda düşük düzeyde radyoaktif madde verilerek organ görüntüleme sağlanır. Bu yöntemi kullanarak yaygın karaciğer  hastalıkların - hepatit, yağlı hepatit, siroz, karsinomları, apseleri teşhis edebiliriz
• Elektroensefalografi (EEG): Bu yöntemle beyin hareket sinyallerin ölçer. Hepatik ensefalopati evresini belirlemek için en önemli yöntemdir. EEG üzerinde koma gelişimi ile,  ritminde yavaşlama, koma derinleştikçe çentiklenmeside  azalma gözlenir
• Karaciğer doku biyopsisi: İğne ile organa girerek küçük parçalar alınır. Biyopsi ile karaciğer ne durumda olduğunu kesin biliriz ve orda toplanan zehirli maddelerin varlığını tespit ederiz. Örneğin, Wilson hastalığında dokuda bakır, Hemokromatoziste demir birikimi, Reye veya alkol kullanımında yağ birikimi kesin olarak ortaya çıkar.
• Parasentez: Özel bir kalın iğne ile karın duvarına girerek karın içinde biriken sıvıdan örnek alınır ve toplanan sıvıdan boşaltılır. Bu yöntem tanı ve tedavi olarak kullanılır. Alınan örnekle karın şişmesinin nedenin bulabiliriz.

Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Tedavi hedefleri:

• Karaciğer yetmezliğine neden olan hastalıkların tedavisi.
• Hepatik ensefalopatinin önlenmesi ve tedavisi

Akut Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Akut karaciğer yetmezliği olan bir hastanın tedavisi için genel prensipler:

• Yoğun bakım ünitesinde takip etmek
• Ensefalopati semptomlarının ciddiyeti dikkate alınarak hastanın durumunun aktif izlenmesi gerçekleştirilir
• Her saat idrara çıkma, kan şekeri ve hayati fonksiyonları izlemek
• Serum potasyumunun günde iki kez kontrolü
• Günlük kan testi, kreatinin tayini, albümin; kan pıhtılaşması ve protrombin değerlendirmesi.
• Bası yaralarının önlenmesi

Kronik Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Kronik karaciğer yetmezliği olan bir hastanın tedavisi için genel prensipler:

• Ensefalopati semptomlarının ciddiyeti dikkate alınarak hastanın durumunun aktif izlenmesi gerçekleştirilir.
• Hasta günlük tartılır.
• Günde içilen ve atılan sıvı dengesi günlük olarak değerlenir.
• Her gün bir kan testi yapılır, elektrolit içeriği, kreatinin belirlenir
• Bilirubin, albumin içeriğini ve AST, ALT, alkalen fosfataz aktivitesini haftada 2 kez ölçmek gereklidir.
• Düzenli olarak bir pıhtılaşma değerlendirme yapılır ve protrombin içeriği ölçülür.

Karaciğer sirozunun son aşamasında, karaciğer nakli ihtiyacı ve olasılığı değerlendirilmelidir. Alkolik siroz ise karaciğer nakli endişesi yoktur. Alkolik sirozlu hastalar alkolün tamamen bırakmaları gerekir.

Kronik Karaciğer Yetmezliği için Tedavi Rejimi

• Hastanın diyetinde protein alımı (40-60 g/gün) ve tuş keskin bir şekilde sınırlıdır.
• Bakteriyolojik bir çalışmanın sonuçlarını beklemeden ve mikrofloranın antibakteriyel ilaçlara duyarlılığını belirlemeden IV yoldan antibiyotik uygulamasına başlamak gerekir.
• Safra bağlayıcı ilaçlar verilerek dolaşımdan uzaklaştırmak gerekir.
• Vitamin K verilir, pıhtılaşma bozukluklarını düzeltmek için.
• Vitamin B, folik asit, yağ asitleri dışarıdan verilir.
• Eğer kanamalar ciddiyse taze kan verilir.
• Vücutta biriken fazla sıvıyı uzaklaştırmak için idrar söktürücüleri kullanılır.

Nakil öncesi, hepatik ensefalopati gelişen hastalara hemodiyaliz uygulanır. Bu yöntemle bir makine aparatına bağlanarak,  vücutta biriken zehirli maddeler uzaklaştırılır.

Son ve kesin tedavisi olarak karaciğer nakli yapılmalıdır. Günümüzde karaciğer nakli başarılı olup hastalara yaşam kalitesin geri veriyorlar. 

Çoğu Fulminan ve kronik geçişli karaciğer yetmezliklerinde tek tedavi şansı olarak karaciğer nakli yapılmalıdır. 

Karaciğer ensefalopatili fulminan hepatit yetmezliğinde karaciğer nakli koşulları:

• Hasta 60 yaşın altında
• Bu hastalıktan önceki karaciğer fonksiyonu normal olmalıdır.
• Alkol ve uyuşturucu bağımlılar olmamalıdır

Karaciğer Yetmezliği Tedavi Edilmezse

Karaciğer yetmezliği tedavi edilmezse, gelişen komplikasyonlardan hasta kaybedilir. En ciddi komplikasyonu hepatik ensefalopati'dir. Hepatik ensefalopati, ciddi karaciğer hastalığı olan kişilerde veya herhangi bir hastalık olmaksızın (fulminan geçişli formda), karaciğer tarafından çıkarılan toksik maddeler kanda birikip beyne zarar vererek ortaya çıkan bir beyin fonksiyon bozukluğudur. Ama bu durum zamanında tedavi edilirse genellikle geri dönüşümlüdür.

Hepatik ensefalopati belirtileri:

• Uyku bozukluğu
• Kişilik değişiklikler
• Oryantasyon bozukluğu
• Bilinç bulanıklığı ve kaybı

Karaciğer Yetmezliğine Ne İyi Gelir?

Hastalara genellikle, kırmızı et, balık, peynir, yumurta ve hayvansal protein alımını sınırlayan sıkı bir diyet reçete edilir. Çok fazla hayvansal protein yemek, beyin fonksiyon bozukluğuna katkıda bulunabilir. Yeterli protein elde etmek için, insanlara bitkisel protein (soya gibi) içeren ve lifli gıdalardan daha fazla yiyecek yemeleri önerilir. 

Karaciğer Yetmezliğine Ne İyi Gelmez?

İlaçlarla, özellikle parasetamol alımına dikkat etmek ve doz ayarların sadece doktor yapması gerekir. Alkol alınmaması, kan ve kan ürünleri ile temasa dikkatli olmalı lazım, başkalarının tıraş makinesi, iğne, manikür, pedikür aletleri kullanılmaması, dövme aletlerinin sterilizasyonuna çok dikkat etmeleri lazım. Bu önlemlerin hepsi hepatitlerden korunmaya yardımcı olur. 

Doğal yerlerde yetişen mantarlardan uzak durulmalı ve tuz alımı da kısıtlanmalıdır. Bu gereksinimlerin karşılanması, karında sıvı birikmesini önleyebilir. Alkolü tamamen terk etmek gerekir, çünkü karaciğer hasarını ağırlaştırılabilir.

Karaciğer Yetmezliği İlaçları

Öncelikle karaciğer yetmezliğine neden olan sebebin tedavi edilmesi lazım. Örneğin, eğer sebep enfeksiyon, hepatitler ise, antiviral ilaçlar önerilir, eğer neden ilaç olsa, ilacı etkisiz hale getirmek için antidot olarak Asetilsistein kullanılır.

Bakteriyolojik sonuçları beklemeden antibiyotik verilir. Antibiyotiklerden metronidazol, vankomisin, siprofloksasin verilebilir. Beyne zarar veren maddeleri azaltmak icin, laktuloz ve ornitin verilir. Kanama gelişirse vitamin K, taze donmuş plazma ve taze kan uygulanır.

Ama bu tedavileri sadece doktor, nedene ve duruma göre tedavi edebilir.

Karaciğer Yetmezliği Ameliyatı

Karaciğer yetmezliğinin kesin tedavisi karaciğer naklidir. Ama bazen akut gelişen karaciğer yetmezliklerinde destekleyici tedavi vererek, karaciğere vakit vererek kendini yenileme şansına bırakılmalıdır. Ama kronik geçişli karaciğer yetmezliğinin son evresinde hastalar karaciğer nakli merkezine yönlendirmelidir. 

Karaciğer Nakli için Karaciğer Nasıl Bulunur?

Organ nakli için, hayatını kaybetmiş (beyin ölümü gerçekleşen) insanlar,  yaşarken “organ bağışı” için izin verdikleri takdirde, organları başka insanlara nakledilebilir. Böyle durumlar az oldukları için, yakın akrabalar karaciğerin bir parçasını verebilirler.

Karaciğer nakli için alıcı ve vericinin kan grupları uygun olması şarttır. Uygun verici bulunduğunda, verici yoğun tıbbi incelenmesine alınır. Bir donör organı aldıktan sonra karaciğer transplantasyonunun gerçekleştirilme süresi 6 saattir.

Karaciğer Nakli Türleri:

• Organ bağışı yapan insanlardan: Karaciğerin parçalarının nakli, küçülmüş veya bölünmüş karaciğer (verici organın parçaların her biri) bölünmüş transplantasyon adı verilir, farklı alıcılara nakledilir.
• Akraba donörden karaciğer nakli, ona karaciğerinin bir kısmı verilir.
• Ortotopik karaciğer nakli, alınan karaciğerin yerine, vericinin karaciğeri yerleştirilmesi.
• Heterotopik nakli, bu durumda, verici karaciğer dokusu alıcıya karnın başka bir yerine nakledilir ve aynı zamanda kendi karaciğeri korunur.

Karaciğer Nakli Sonrası Rejeksiyon Nedir?

Vücudun bağışıklık sistemi için yeni yerleşen “organ” yabancı olduğu için,  alıcının vücut hücreleri tarafından saldırıya uğrayıp, reddedilmesidir. Sonuçta organ çalışmayacak ve yeni nakli yapmak gerekecektir. Bu durumu önlemek için hasta bağışıklık sistemini baskılamak için “immunosupresif” adlandırılan ilaçları ömür boyu kullanmak zorundadır. Hasta ömür boyu düzenli takip edilmelidir.

Gebelikte Karaciğer Yetmezliği

Gebelikte karaciğer yetmezliği çok tehlikeli durum olarak, komplikasyonlara yol açar. Gebelikte geçirilen hepatitler, özellikle hepatit E fulminan karaciğer yetmezliği yaparak, gebeye ve karnındaki çocuğa ciddi sorunları yaşatabilir.

Gebeliğe özgün olarak çıkan “akut yağlı karaciğer” denen durum oluşmaktadır. Bu durum gebeliğin son aylarında ortaya çıkar. Nedeni ise tam olarak belli değildir. Gebelikte gözlenen fizyolojik ve hormonal değişikliklerin neden olabileceğini düşünülür. 

Belirtiler:

• Sarılık
• Kaşıntı 
• Karın ağrısı
• Sağ kaburga altında ağrı
• Ödem
• Muayenede karaciğer boyutu küçük       

Bebeklerde Karaciğer Yetmezliği

Kalıtsal olarak bebeklerde safra yolları yok ya da kapalı olabilir. Safra yolları yokluğu bebeğin renginin sararmasına sebep olur.  Safra ince bağırsağa atılamadığı için karaciğer zedelenir ve hastalık hızlı ilerler. Eğer erken ameliyat edilirse (8 hafta içerisinde) karaciğer sağlam kalır ve karaciğer nakli gerekmez.

Çocuklarda Karaciğer Yetmezliği

Çocuklarda karaciğer yetmezliğine ilaçlar, enfeksiyon ve metabolik sorunlar sebep olur. Çoğu zaman doktora danışmadan ateş düşürücü, parasetamol kullanıldığında akut karaciğer yetmezliğine yol acar. Çocuk su çiçeği ve grip geçirirken aspirin kullanırsa, karaciğerde ve beyinde yağ birikerek organı hasar eder.

Karaciğer Yetmezliği için Hangi Doktora Gidilir?

Eğer belirtilen semptomlar varsa, hastalar dahiliye (iç hastalıkları) yan dalı olarak bilinen, gastroenteroloji doktoruna başvurması gerekiyor. Kalıtsal hastalıklar genetik incelemesini gerektirir. Pek çok hastalar son dönem karaciğer yetmezliğinde başvurduklarından veya akut gelişen karaciğer yetmezliğinden dolayı çoğu yoğun bakım ünitesinde tedavi edilirler. Bazı hastalar nörolojik bozuklukları için nöroloji uzmanlarına başvururlar, ama problem karaciğerde olduğu için, problemi ancak gastroenteroloji doktoru çözebilir.