Anevrizma

Anevrizma Nedir?

Anevrizma, kan damar duvarının incelmesi sonucu damarın genişleyerek balon gibi bir hal almasıdır. Günümüzde bu durumu saatli bomba gibi algılarız. Damar duvarı çok incelebildiği için her an anevrizma rüptürü (yırtılma) tehlikesi mevcuttur. 

Bu hastalık kazanılmış ya da kalıtsal olarak ortaya çıkar. Genellikle anevrizma kendini belli etmez, rutin muayeneler sırasında fark edilir. Çoğu zaman anevrizmanın patlaması sonucu hastanın ölümü ile sona erer.

Anevrizmalar gerçek ve yalancı anevrizma olarak iki türü vardır:

• Gerçek arteriyel anevrizmalar: Arter duvarının her üç katmanı genişler. Aort, boyun damarları, abdominal aort, beyin damarlarında ve bacak damarlarında gözlenir.
• Yalancı anevrizmalar: Bu tür anevrizmalar yaralanmaların yanı sıra travmatik olaydan sonra damar bütünlüğü bozulduğu zaman ortaya çıkar. Ayrıca anjiyografi, anjiyoplasti sonrası veya arterin birleştiği yerde ortaya çıkabilirler. Kas ve elastik liflerin incelmesi ve bağ dokusu ile değiştirilmesi durumunda gerçek anevrizmalar bölgesinde yalancı anevrizmalar oluşabilir.

Anevrizmalar yapısına bağlı olarak fusiform ve sakküler anevrizmalar olarak sınıflandırılır. Fusiform anevrizmalar, bakışımlı olurlar, sakküler anevrizmalar kese şeklinde olurlar. 

Anevrizmalar herhangi bir arterde ortaya çıkabilir. Çoğu zaman, kanın kalpten tüm vücuda aktığı büyük bir atar damarı genişlemesi yani aortada anevrizmalar daha sık oluşur. Ancak anevrizmanın birçok çeşitleri vardır:

Aort anevrizması; aort, vücuttaki en büyük kan damarıdır. Duvarları yoğun ve güçlüdür. Ancak bazı durumlarda kısmen zayıflayabilirler. Bu durum, bir genişlemeye veya aort anevrizmaya yol açar. Bu anevrizma her an patlayabilir ve ayrıca kalp, böbrek, felç hastalıklarına neden olabilir. Damar duvarlarının kese şeklinde genişlemesine bağlı olarak, hastalığın çeşitli varyantlarını içerir:

• Çıkan aortun anevrizması: Damarın en başında lokalizedir, burası damarın kalpten çıkan yeridir ve göğüste dikey olarak gider.
• Aortik ark anevrizması: Göğüsün üst kısmında, damarın büküldüğü ve büyük arterlerin oradan baş ve boyuna ayrıldığı yerdir.
• Göğüs aort anevrizması: Damarın arkından karına kadar inen bölümünde bulunur.
• Abdominal aort anevrizması: Damardan arterlerin iç organlara ayrıldığı diyaframın altında ortaya çıkar.

Dissekan anevrizma; aort duvarının iç tabakasının yırtılmasının gerçekleştiği ve aort duvarının iç ve dış tabakaları arasında kanın aktığı ve dış tabakanın yırtılmasına yol açan nadir bir hastalıktır.

• Abdominal anevrizma: Karın duvar arteri anevrizması. Başka bir hastalığı teşhis ederken veya karın duvarı üzerinde nabız gözlemlenirse tespit edilebilir. Olguların yaklaşık% 25'inde, böbrek arterlerinde ve bacak damarlarında eşlik eden damarsal hastalıkları vardır.
• Kalpte damar genişlemesi: Kalbin arterlerindeki anevrizmalar (koroner arterler), kalp krizi semptomlarına benzer, göğüs ağrısı ve nefes darlığı gözlenir.
• Kalp anevrizması: Kalp krizi sonucu gelişen anevrizmalardır. Genellikle sol kalp duvarı genişler.
• Boyun damar genişlemesi (karotis arterleri): Karotis anevrizmaları, bir beyin arterini bloke edebilir ve felce neden olabilir. Karotid arterin anevrizmaları için, baş ağrısı, görme bozuklukları, göz sinirinin parezi gelişir. Genç hastalarda inmenin ana nedenlerinden biridir. Migren, hipertansiyon, boyun ağrısı ile ilişkilidir. Genellikle geçici körlük, boyun şişmesi ve zonklama gibi kulak çınlaması olayları görülebilir.
• Beyin anevrizması, intrakranial anevrizma, serebral anevrizma: Beyin arterlerinin lokal genişlemesidir. Anevrizmanın rüptürünün sonucu, beyne değişen şiddette nörolojik bozukluklara veya ölüme yol açabilen kanamalardır. Genellikle zihinsel değişiklikler, duygusal değişkenlik, psikotik bozukluklar, azalmış zekâ, hafıza bozukluğu, dikkat bozuklukları gözlenir. Elektrolit bozuklukları, diyabet insipidus, bacakta daha belirgin olan hafif kas kaybı gelişebilir.
• Kılcal damar genişlemesi, yüzdeki damar genişlemesi, yüzdeki kılcal damar genişlemesi: Yüzdeki genişlemiş kılcal damarlar ve kızarıklık probleminin birkaç adı vardır: örümcek damarları, rosacea veya telanjiektazi. İlk olarak, cildin kızarıklığı geçicidir ve kan damarlarını genişleten faktörler ortaya çıktığında ortaya çıkar. Telenjiektaziler, küçük damarlar genişlediğinde cildin yüzeyinin altında görünür hale gelirler. Telenjiektaziler vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir; yüzünde, ellerde, ancak çoğunlukla bacaklarda bulunur.
  
• Testislerde damar genişlemesi/erkek yumurtalık damar genişlemesi/ varikosel damar genişlemesi: Bu testisin varisli damar genişlemesidir. Patoloji 14-15 yaş arası gençlerde daha yaygındır ve erkek kısırlığının en yaygın nedenlerinden biridir. Basınç artışı nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle bu damarların anatomik özellikleri ile ilişkilidir. Sol testis damarının anatomik özellikleri nedeniyle solda varikosel daha sık oluşur. Hastalığın gelişimine katkıda bulunan faktörler olarak, uzun süreli yoğun fiziksel efor, karın içi basıncın yükseldiği hastalıkları ve böbrek damarlarının trombozu veya sıkışmasına neden olur. Yaşlılara varikosel başlangıcı böbrek kanserinde ortaya çıkar.
• Bacaklarda damar genişlemesi, ayakta damar genişlemesi: Bacak arterlerin çoğu anevrizması semptomlara neden olmaz. Bununla birlikte, anevrizmanın içinde kan pıhtıları oluşabilir. Ayrılıkçı kan pıhtılarına emboli denir. Embollar, bacak veya ayağın kan akışı ile hareket edebilir. Bu da ani şiddetli ağrı, bacak uyuşmasına neden olur. Tedavi edilmezse, belirtiler belirginleşir ve yoğunlaşır. Yumuşak doku ölümü yaygın bir durumdur. Bacak arterlerin anevrizmalarında en şiddetli ve sıklıkla geri dönüşümsüz komplikasyonları arasında, kan akışındaki sistematik bir eksikliğin bir sonucu olarak kangren gelişir.
• Karaciğerde damar genişlemesi: Çoğu zaman yaralanmalardan kaynaklanır.
• Böbrekte damar genişlemesi: Böbrek arter anevrizması, iç organların arterlerinin tüm anevrizmaları arasında en yaygın ikinci damardır ve kadınlarda en yaygın olanıdır. Böbrek anevrizması ile ilişkili ana sorun, böbreğin arterlerinin bir kan pıhtısı parçaları ile tıkanmasıdır. Bu, kan basıncında bir artışa yol açar. Çünkü böbrek kan akışı yetersizliğinde, renin hormonu salınır ve bu da kan basıncında bir artışa katkıda bulunur. Şiddetli hipertansiyon gelişir.
• Meme damar genişlemesi: Hormonların etkisi altında meme ve göğüs duvarında damarlar genişleyebilirler. Yeşil renk olarak görünür hale gelebilirler.  
  
• Kasıkta damar genişlemesi: Kadınlarda, kası bölgedeki damarların genişlemesi öncelikle hamilelik ile ilişkilidir. Erkeklerde kasık bölgesinin genişlemesi daha az sıklıkta görülür. Genellikle hastalık varikosel, hemoroid ve prostat hastalığı gibi bir dizi başka bozuklukla karıştırılır.
  
• Peniste damar genişlemesi: Erektil disfonksiyonla (sertleşme güçlüğü) kendini gösterir.
• Yumurtalıkta damar genişlemesi: Venöz damarların duvarlarının gerilmesi veya genişlemesi, iç ve dış genital organlardaki kan akışı kötüleşmesine neden olur. Genellikle bu hastalık, doğurganlık çağındaki kadınlar ve kızlar arasında yaygındır.
• Akciğerde damar genişlemesi: Akciğerde geçirilen enfeksiyon sonucu damarlar genişleyebilirler.
• Gözde damar genişlemesi: Anjiyopati, göz dibi kılcal damarlarında vasküler disfonksiyona neden olan bir patolojidir. Sonuç olarak, normal oksijen akışı bozulur. Hastalık yaygın veya kısmi görme kaybına yol açabilir. Genellikle kronik hastalıkların bir sonucu olarak 30 yaşın üzerindeki kişilerde gelişir.
• Kulak damar genişlemesi: Kulak damar genişlemesi sıklıkla kulağın iltihaplı hastalıklarında ortaya çıkar. Baş ve boyun damarlar genişlemesi kulak damar genişlemesine neden olarak, kulağın çınlamasına sebep olur.
• Mikotik anevrizma: Mikotik anevrizmalar herhangi bir arterde ortaya çıkabilir. Ancak bacak arter en sık acı çeker. Genellikle mantarlar, salmonella, stafilokok veya sifilis etkeni anevrizmalara neden olurlar.
• Toplar damar genişlemesi: Varisli damarlar, venöz kapakçıkların yetersizliği ve bozulmuş kan akışıyla ilişkili yüzeysel damarların genişlemesi ile karakterizedir. İstatistiklere göre, her üç kadın ve onuncu erkeğin böyle bir teşhisi konulur. Hastalığın ortalama yaşı 30-40 yıldır.

Anevrizma Belirtileri Nedir?

Anevrizma genellikle bulgu vermez. Bu durum zamanla ilerleyerek ya damarın patlamasına bağlı olarak ya da çevre yapılara baskı sonucu belirti vermeye başlar. Damarın yerleşim yerine göre bulgular değişir. Aort bölgesindeki damarın genişlemesine bağlı patlaması genellikle ölümcül bir komplikasyondur. Anevrizma rüptürü ve gelişen komplikasyon sonrasında anevrizma ölüm oranı %50’dir. 

Aort damarının göğüs bölgesinde genişlemesine bağlı görülen bulgular:

• Göğüs bölgesinde huzursuzluk hissi
• Göğüs bölgesinde ağrı
• Çene ve boyuna yayılan ağrı
• Karın bölgesinde ağrı
• Kalp yetmezliği
• Solunum güçlüğü
• Nefes darlığı
• Öksürük
• Geçmeyen bel ağrıları
• Kanlı balgam
• Yutma sırasında güçlük
• Bacaklarda ödem gelişimi

Beyin damarlarında görülen genişlemeye bağlı bulgular:

• Konuşma bozuklukları
• Görme bozuklukları
• Felç gelişimi
• Yüz felçleri
• Baygınlık
• Yürüme ve denge kaybı
• Kol ve bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma hissi
• Titreşim ve iki nokta ayrımı kaybı
• His ve duyu kaybı

Abdominal aort anevrizması, insan vücudundaki en büyük damarı etkileyen bir durumdur. Belirtileri:

• Yanıcı tipte göğüs ağrısı
• Midede dalgalanma
• Bel veya mide bölgede ağrı
• Ayak soğuması

Böyle bir anevrizmanın rüptürü geliştiği zaman, akut karın ağrısı ve kusma meydana gelir. Kan çok hızlı akarsa, birkaç dakika sonra bir kişi bacaklarda hoş olmayan bir karıncalanma hisseder. Bu durumda bir komplikasyon olarak inme olabilir.

Kalbin anevrizması, kural olarak, bir kalp krizi ve diğer kalp problemlerinin sonucu oluşur. Bunun nedeni, böyle ağır bir yük yaşayan kalbin duvarının basınca dayanmamasıdır. Sonuç olarak, kalbin duvarı genişlemeye başlar. Belirtileri:

• Halsizlik
• Ödem
• Nefes darlığı
• Kalp atış hızlanması

Bacak, ayak damarların anevrizması trombozun oluşmasına neden olur. Bir kan pıhtısı, anevrizmanın duvarından ayrılabilir ve hayati organların damarların tıkayabilir: kalp, beyin, akciğerler ve böbreklere gider. Tromblar aşağıdaki belirtilere neden olur. 

• Şiddetli ağrı
• Bacak uyuşması,
• Bacakların krampları
• Cildin gölgesinde bir değişiklik, cilt mavimsi hale gelir;
• Gangren

Böbrek damar genişleme belirtileri:

• Yüksek tansiyon
• Anevrizma rüptürü ile bel ağrısı genellikle böbrek hematomu (kanamanın doku içerisindeki birikimi) ile ilişkilidir.
• İdrarda kan
• Yüksek tansiyon nedeniyle baş ağrısı.
• Ateş- böbrek apsesi veya hematom oluşmasını ifade eder
• Genel halsizlik
• Şok - kan basıncında keskin bir düşüş
• Kronik böbrek yetmezliği

Göz damarlarının genişlemesi (anjiopati) belirtileri:

• Görme fonksiyonunda azalma;
• Gözlerde ışık çakmaları;
• Düşük görüş açısı;
• Gözde nabız hissedilmesi;
• Konjonktiva üzerinde patlayan kılcal damarları ve sarı lekeler

Toplar damar genişlemesi belirtileri:

• Ağrı
• Kas krampları ve geceleri kaşıntı,
• Yürürken ağrı
• Bacaklarda şişme.
• Bacaklarda dolgunluk ve ağırlık hissi.
• Cilt rengi değişmesi. İlk olarak, cilt kurur, pigmentasyon görülür- bacakların derisi koyulaşır, kahverengimsi “lekeler” ile kaplanır. Daha sonra, çeşitli dermatit, egzama ve ülser oluşumuna kadar zayıf iyileşen yaralar şeklinde trofik bozukluklar bu semptomlara katılabilir.
• Damarsal yıldız işaretleri (telenjiektaziler)

Varikosel damar genişlemesinde, testis ağrıları mevcuttur. Çoğu zaman, ağrı baskıcıdır, çoğu zaman hastalar bu durumu testislerde bir ağırlık olarak tanımlar. Genellikle bu belirtiler sürekli olarak mevcut değildir. Ancak fiziksel efor, cinsel ilişki, termal prosedürler veya uzun süreli hareketsiz durumdan sonra ortaya çıkar.

Varikoselde, erkekler kısırlıktan yakınırlar. Bu durumda, varikosel nadiren başka semptomlarla kendini gösterir. Bu nedenle, spermiogram indeksleri normlara uymayan tüm erkekler mutlaka bu bağlamda incelenmelidir.

Anevrizma Nedenleri Nelerdir?

Damar genişlemesinin nedeni, ya yüksek kan basıncı sonucu damarın elastik yapısını kaybetmesidir ya da zayıflayan damar duvarının yapısına bağlıdır. Erkeklerde damar genişlemesi bölgesine göre değişebilmekle birlikte kadınlara göre daha sıktır.

Damar genişlemesinin nedenleri:

• Damar duvarının bozulması (dejenerasyonu): Göğüs bölgesinde görülen damar genişlemesinin en sık nedenidir. Damarın yapısında bulunan ve genişlemeyi engelleyen düz kas hücrelerinin kaybıdır. Yaşlanmaya bağlı olduğu öne sürülmüştür.
• Aort ayrışması (diseksiyonu): Aort ayrışması, aortun iç duvarında yırtık oluşması sonucu damarın tabakalarını ayrışmasıdır.
  
• Marfan sendromu: Marfan sendromu, baskın geçişli genetik bir hastalıktır. Damar duvarının yapısında bulunan bağ dokusunun genetik olarak hasarlı üretilmesidir. Bu hastalar uzun boyludur, bazı lens ve kalp hastalıklarının belirtilerine de sahiptirler.
• Ehlers Danlos sendromu: Ehlers danlos sendromu da marfan gibi genetik çeşitli bir bağ doku hastalığıdır. Belirtileri marfan sendromuna benzer.
• Doğuştan kalp anormallikleri: Doğuştan kalbin çıkış noktasındaki aort kapağında görülen anormallikler, ilerleyen dönemlerde aort genişlemesine sebebiyet verebilir. Bu kişilerde ilerleyen dönemlerde aort damarının genişlemesi normal insanlara göre 10 kat fazladır.
  
• Enfeksiyon: Genellikle damarın genişlemesine neden olan canlılar bakterilerdir. Damar duvarının en içi yapısını hasarlandırırlar ve damar genişlemesine sebep olurlar. Enfeksiyonlar damar genişlemesine sebep olan nadir nedenlerdendir.
  
• Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon, damarın zayıf olduğu yerden aşırı basınç sonucu damarı genişletir.
• Yalancı anevrizmalar: Bir travma sonrası ya da bir cerrahi operasyon sonrası görülen bir durumdur. Çevre dokunun hafif genişleyen yapıyı sarması sonucu görülür.
• Sigara: Sigara hem tansiyonu yükselttiği için hem de direk damar duvarında hasar oluşturarak damar genişlemesi yapar.
• Diyabet: Diyabet birçok damarda kan basıncını yükseltir ve damar duvarını zayıflatır.
• Alkol ve madde kullanımı: Alkol ve madde kullanımı, damar duvarının yapısını bozar ve basınca karşı damarı dayanıksız hale getirerek damar genişlemesi yapar.
• Obezite, ateroskleroz: Obezite, sonucu damar duvarlarında yağ birikimi damarın dayanıklılığını azaltır.
  
• Hareketsiz yaşam: Hareketsiz yaşam, obeziteye bağlı damar genişlemesine sebebiyet verir.

Anevrizma Teşhisi

Damar genişlemesinin tanısının konulabilmesi için öncelikle klinik hekiminin damar genişlemesinden şüphelenmesi gerekir.

Öykü: Öyküde hekim damar genişlemesini ayırıcı tanıda düşünür. Örneğin göğüs bölgesinde huzursuzluk ve ağrıyla gelen hastada; hekim, kalp damar hastalıklarıyla birlikte aort damarında genişleme olup olmadığını anlamak için test ister. 

Fizik muayene: Fizik muayenede hastada belirti gösteren bölgeler detaylı incelenir. Mesela eğer hastada göğüs ağrısı mevcutsa, kalbin bütün dinleme odakları detaylı şekilde steteskopla dinlenir. Fizik muayene, hareket muayenesi, duyu ve his muayenesi, kafa sinirlerinin muayenesini, denge ve kontrol muayeneleri yapılabilir. Toplar damarların genişlemesinde belirgin olarak cilt üzerinde damar çıkıntıları gözlenebilir. Bacak damar genişlemesinde cilt rengi değişmesi ve soğuk bacaklar dikkat çeker.

Öykü ile fizik muayenede kesin tanı konulmadığı zaman ek yöntemler istenir. 

Direk grafik: Göğüs, karın veya omurganın direk grafiIeri, göğüs aorta anevrizmasının ön tanısı hakkında yeterli bilgi verebilir. Ama beyin damarlarının anevrizmasında işe yaramaz. Göğüs grafilerinin çoğunlukla norma çıkabilmektedir. Bu görüntülemenin normal çıkması aort damarı genişlemesini dışlamaz. İleri tetkike ihtiyaç duyulur.

Doppler Ultrason: Böbrek, karın bölgesinde, bacaklarda, cinsel organlarda görülen damar genişlemesinin gösterilmesinde oldukça yararlıdır ama göğüs ve kafa bölgesindeki damarlarda işe yaramaz. 

Ekokardiyografi: Çıkan aort anevrizmaları sıklıkla aort kapak yetmezliği semptom ve bulgularıyla gelen hastaların ekokardiyografi ile değerlendirilmesi esnasında tespit edilir. İyi bir radyoloji için gerek görüntü alabilme gerekse yorumlama açısından ustalık gerektirir. 

Bilgisayarlı tomografi: Damar genişlemesinin değerlendirilmesinde en sık kullanılan ve belki de en yararlı tetkiklerden biridir. 3 boyutlu bir görüntüleme yöntemi sağlar. Tanı koymanın yanında genişlemenin yeri, büyüklüğü, diğer yapılarla ilişkisi gibi bilgilerde sağlar.

Manyetik Rezonans (MR) Anjiyografi: Bu yöntem giderek yaygınlaşmaktadır. Tomografiden farklı olarak radyasyon ve böbreğe toksik kontrastlı maddelere ihtiyaç kalmadan aort hakkında detaylı görüntü vermesidir. Tomografiye göre daha pahalı bir işlem olması kötü yanıdır. Ayrıca MR’ın çekildiği ortam birçok hasta için uygun değildir.

Aortografi ve kardiyak kateterizasyon: Aortografi, yakın dönemlere kadar aort hastalıkların tanısında sık kullanılmasına rağmen son zamanlarda yerini tomografi ve MR almıştır. Girişimsel bir işlem olduğundan istenmeyen durumlar tomografi ve MR’ a oranla daha fazladır. Kardiyak kateterizasyon ise çıkan aort genişlemesi tanısında önemli rol oynar. Bu yöntemde ek olarak kalk kapakları ve kalbin fonksiyonu da değerlendirilir.

Oftalmoskopi: Genişlemiş damarları, kanamaları, sıvı birikimini tespit eder;

Bu makaledeki yazılar bilgilendirme amacıyladır. Eğer kendinizde damar genişlemesi olduğunu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktora başvurunuz!

Anevrizma Tedavisi

Göğüs bölümündeki aort damar genişlemeleri, ölümcül damar patlamasını engellemek amacıyla cerrahi olarak onarılır. Damar genişlemesinin boyutu 5-6 cm geçtiyse veya yıllık genişlemesi 1 cm’den fazlaysa cerrahi tedavi önerilir. Başvuru esnasındaki semptomların şiddeti de operasyonun zamanlaması açısından önemlidir. Birçok hasta başvuru esnasında şikâyeti yoktur ve operasyon için uygundur. Bulguları olan hastada damarın patlama riski artmıştır ve bu nedenle hızlı bir değerlendirme yapılarak ameliyat edilir. 

Anevrizması olduğu bilinen bir hastada ani bir ağrı oluşması durumunda damar patlaması düşünülür. Acil cerrahi yaklaşım düşünülür.

Medikal olarak da kan basıncı yüksekliği varsa buna yönelik ilaç tedavileri verilebilir. Ek sistemik hastalıklar varlığında hastalığa özgü ilaç tedavileri uygulanır.

Serebral anevrizmaların tedavisi genellikle anevrizmadan etkilenen damar duvarının cerrahi onarımını içerir. Cerrahi onarım, anevrizmayı kapatmak için klipslerin yerleştirilmesinidir. Klips, anevrizmanın ana arterden çıkıntı bölgesinde bulunur.

Bazen daha az invaziv tedavi (endovasküler embolizasyon) verilebilir. Endovasküler embolizasyon, kalça artere, küçük çaplı ve uzun esnek bir plastik tüpün (kateter) sokulmasıdır. Kateter daha sonra gövdenin arterlerinden serebral arter anevrizmasına ilerler. Küçük metal spiraller kateterden anevrizmanın deliğine sokulur, kan akışını engeller ve böylece anevrizmanın boyutunu azaltır. Anevrizma enfekte olduğunda, antibiyotikler veya antimantar ilaçlar reçete edilir.

Abdominal aort anevrizmasında ve bacak anevrizmalarında cerrahi tedavisi, aortun anevrizmal bölümünün sentetik bir greft ile değiştirilmesidir.

Kılcal damarların ve küçük damarlar genişlemesinde tedavinin temel amacı, genişlemeyi provoke edici faktörlerin ortadan kaldırılmasıdır. Terapide, uygulama yerinde kan dolaşımını uyarmak için merhemler, jeller kullanılabilir. Aynı zamanda kompresyon çorapları giymek gerekir. Ancak bunlar sadece geçici tedavi olduğu için, son zamanda iyi sonuç veren yöntem olan skleroterapi uygulanabilir. 

Skleroterapi, varis damarlara, damar yapıştırıcı madde verilerek tedavi edilebilir. 

Bacaklardaki örümcek damarları, varisli damarların ilk dış belirtilerinden biri olduğundan, tedavileri ciddiye alınmalıdır. Trombozun önlenmesi için, antiagregan ajanların kullanılması da arzu edilir. Ayrıca, bazı durumlarda, iltihap ve ağrıyı baskılayan ek ilaçlar gerekebilir.

Göz damar genişlemesinde, kan damarlarının duvarlarının durumunu, özellikle de iç kısımlarını güçlendirebilen ve böylece kan dolaşımını ve retinaya oksijen akışını artırabilen ilaçlar, kan pıhtılaşma olasılığını azaltmayı amaçlayan ilaçlar, kan dolaşımını normalleştirmek için göz damlalar kullanılır. Cerrahi olarak da lazer tedavisi yapılabilir.

Testis damar genişlemelerinde mutlak cerrahi tedavi gerektirir. Genişleyen damarlar kesilerek çıkartılır. 

Anevrizma Tedavi Edilmezse

Damar genişlemesi tedavi edilmezse belirti vermeden ilerleyebileceği gibi damar yırtılmalarına bağlı olarak ölümcül durumlarda meydana getirebilir. Buna ek olarak beyin kanaması, iç organ kanamaları, kalp yetmezliği, solunum yetmezliği, görme ve işitme kaybı, gangrene, aort ayrışması gibi durumlar da sayılabilir

Anevrizmaya Ne İyi Gelir?

Damar genişlemesinde tedaviler altta yatan hastalığa göre değişir. En önemli faktörlerden biri yaşam tarzını düzenlemektir.

• Düzenli uyku
• Düzenli egzersiz
• Meyve ve sebzeden zengin yiyecekler
• Lifli gıdalardan zengin yiyecekler
• Bol oksijenli temiz ortamlar
• Kilo verme
• Stres yönetimi vs.

Anevrizmaya Ne İyi Gelmez?

Damar genişlemesine öncelikle vücuda alınan zararlı maddeler iyi gelmez.

• Alkol ve madde kullanımı
• Sigara
• Hareketsiz yaşam
• Kalitesiz uyku
• Stres
• Yüksek tansiyon
• Diyabet ve kalp damar hastalıkları
• Sistemik hastalıklar
• Geçirilen enfeksiyonlar
• Kirli ve gürültülü ortamlar

Anevrizma İlaçları

Damar genişlemesinde yüksek tansiyon varlığında tansiyon düşürücü ilaçlar kullanılır.

B-blokörler: Beta-blokerler, kalbin ritmini yavaşlatmaya, kan basıncını düşürmeye ve böylece kalbinizi adrenalin ve norepinefrin ile uzun süreli etkisinden korumaya yardımcı olur. Beta blokerleri kalp yetmezliğini yönetmek için önemlidir. Kalbe oksijen sağlanmasını düzenler.  

• Propranolol,
• Metoprolol,
• Atenolol
• Labetolol

Ca kanal blokörleri: Kalsiyum kanal blokerleri, birçok kardiyovasküler, hastalığın semptomlarını etkili bir şekilde ortadan kaldırır. Patolojik bozuklukların şiddetini azaltmaya yardımcı olur ve bazı durumlarda prognoz üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir.

• Nifedipin,
• Verapamil,
• Diltiazem

ACE inhibitörleri: Hipertansiyon tedavisinde en sık kullanılan ilaçlardan biridir.

• Kaptopril,
• Enalapril
• Ramipril

İdrar sökücüler: Böbrekler tarafından idrar çıkışını uyararak vücudun aşırı sıvıdan kurtulmasına yardımcı olur.

• Furosemid,
• Tiazidler,
• Asetolazamid

Kan damarlarının duvarlarının  güçlendiren ilaçlar: 

• Aktovegin,
• Vasonit,
• Arbiflex,
• Cavinton,
• Pentoxifylline

Antiagreganlar: Trombozu önleyen bir grup ilaçlardır.Bu ajanlar trombosit ve eritrosit kan damarı endoteline yapışma ve yapışma yeteneklerini azaltır. 

• Clopidogrel,
• Abciximab,
• Ticlopidine,
• Aspirin

Bu makaledeki yazılar bilgilendirme amaçlıdır. Eğer kendinizde damar genişlemesi olduğunu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktora başvurunuz!

Anevrizma Ameliyatı

Anevrizma boyutu 5-6 cm geçtiyse veya yıllık genişlemesi 1 cm’den fazlaysa cerrahi tedavi önerilir. Başvuru esnasındaki semptomların şiddeti de operasyonun zamanlaması açısından önemlidir. Operasyon öncesi hazırlık ve kalp, akciğer ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi yapılır. Cerrahi olarak aort damar onarımlarında ölüm oranları diğer damarlara göre daha fazladır.

Kardiyopulmoner bypass ameliyatı: Çıkan ve yatay düzlemde seyreden aort damar genişlemesinde kullanılan bir yöntemdir. Aortik nakil tekniği damar genişlemesinin yaygınlığına ve aort kapağın durumuna göre değişir. Genişleyen damar bölgesine gelen kanı ve basıncı azaltmak için damar başka bir damara bağlanır. Çıkan aortadaki damar genişlemesine, kalp out damar genişlemesi de denmektedir.

Aortoplasti: İnen aortada bulunan damar genişlemesi veya bacak damar genişlemesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde genişlemiş olan damar bölgesi çıkarılarak suni damar takılır.

Erken operasyon sonrası dönemde aortik bağlamalar sıklıkla aşırı kanamaya eğilimlidir. Operasyon sonrası kısa süreli hipertansiyon atakları bile dikiş hattını bozarak ciddi kanamalara veya yalancı anevrizma oluşumuna neden olabilir. Bu nedenle ilk 24 - 48 saatte, bağlantı bütünlüğünü korumak amacıyla çok sık kan basıncı kontrolü gerekir.

Klipleme: Anevrizmayı kapatma ameliyatı. Titaniumdan yapılan metal klip ile anevrizma boynuna yerleştirilir.

Endovasküler cerrahi: Balon kateteri, kalça damarından sokarak beyine kadar girilir. Platin mikro bobinlerin anevrizma boşluğuna sokulmasını içerir. Mikrospiraller sayesinde, anevrizmanın boşluğunda tromboz oluşur. Bunun sonucunda kan dolaşımından kapanır.

Skleroterapi: Özel maddelerin damar içerisine enjekte edilerek, damar duvarının yapıştırılması ve damarların bir bağ dokusu tüpüne (kordon) dönüşmesidir. Sklerosan maddeye maruz kaldıktan sonra, 2-6 ay içinde ince bir bağ dokusu kordonu oluşur, daha sonra emilime uğrar ve 1-1.5 yıl sonra tamamen kaybolur. Skleroterapinin ana avantajı cilt kesilerinin olmamasıdır ve kozmetik etki sağlayan bir iğne ile cildin delinmesi yoluyla gerçekleştirilir.

Anevrizma için Hangi Doktora Gidilmeli?

Anevrizma, damarın yerleşim yerine ve belirtilerine göre gidilecek bölüm değişir. Beyin damarları anevrizmasında ise nöroloji bölümüne bir doktor olarak nöroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Genişleme eğer göğüs bölgesindeki aort damarında ise ve bacak bölgesinde ise bölüm olarak Kalp damar bölümüne doktor başvurulmalıdır

Göz damarlarında genişleme mevcut ise göz doktoruna başvurmalıdır.

Eğer cinsel organlarda genişleme varsa, üroloji ve jinekoloji doktorları tedavi ederler.

Göğüs bölgesinde huzursuzluk hissi, göğüs bölgesinde ağrı, çene ve boyuna yayılan ağrı, karın bölgesinde ağrı, kalp yetmezliği, solunum güçlüğü, nefes darlığı, öksürük, geçmeyen bel ağrıları, kanlı balgam, yutma sırasında güçlük, bacaklarda ödem gelişimi, konuşma bozuklukları, görme bozuklukları, felç gelişimi, yüz felçleri, baygınlık, yürüme ve denge kaybı, kol ve bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma hissi, titreşim ve iki nokta ayrımı kaybı, his ve duyu kaybı gibi belirtileriniz varsa vakit kaybetmeden bir doktora başvurunuz.