B6 Vitamini

B6 Vitamini Nedir?

Piridoksin olarak da bilinen B6 vitamini, B vitamini grubunda yer alan, suda çözünen piridoksal piridoksamin ve piridoksal 5-fosfat gibi türevlere sahip olan bir vitamin türüdür. Piridoksin vücut tarafından üretilmediği için doğal yollarla alınması gerekir. Vücutta, birçok vitamine göre daha çok hayati fonksiyonları desteklemede rol oynadığından dolayı çok önemlidir. B6 vitamini protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında yer aldığından dolayı burada bulunan enzimlerin sağlıklı olarak çalışması için gereklidir.

Doğal yollarla alınan B6 vitamini, gıdaların yapı taşlarını ayrıştırarak kullanıma hazır hale getirir. Bu vitamin sinir sistemi ve vücut sağlığı açısından çok önemli olduğu için gerekli olan günlük ihtiyacı karşılanmalıdır. B6 vitamini faydaları arasında, astım atakların azaltılması, uykunun düzenlenmesi, romatoid artrit belirtilerinin önlenmesi ve böbrek taşı oluşumunun engellenmesi yer alır.

B6 vitamini görevleri bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, hormon, enzimler, sinir hücreleri, nükleik asit, protein, prostaglandin ve kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olur. Vücut sağlığı açısından çok önemli olduğu için astım, osteoporoz, diyabet, otizm, kardiyovasküler hastalıklar ve sinir iltihabı gibi birçok hastalığın tedavi aşamasında da kullanılır.

B6 Vitamini Normal Değerleri Kaç Olmalı?

B6 vitamini, kan damarlarında koruyucu bir etkiye sahip olduğu için dolaşım sistemini düzenler, tansiyon ve kolesterol seviyelerini düşürerek, kalp ve damar hastalık riskini azaltır.

Günlük B6 vitamini ihtiyacı, alınan besinlere, takviyelere, cinsiyete, yaşa bağlıdır ve erişkinlerde yaklaşık 2 miligram alınması tavsiye edilir. Bir günde yeterli vitamin ihtiyacı karşılandığında normal metabolizma işleyişi sağlanmış olur. B6 vitamin ihtiyacı yaş aralığına göre şu şekildedir;

• 0,1 miligram: 0 – 6 ay
• 0,3 miligram: 7 – 12 ay
• 0,5 miligram: 1 – 3 yaş
• 0,6 miligram: 4 – 8 yaş
• 1,0 miligram: 9 – 13 yaş
• 1,3 miligram: 14 – 18 yaş erkek
• 1,2 miligram: 14 – 18 yaş kız
• 1,3 miligram: 19 – 50 yaş
• 1,7 miligram: 51 yaş ve üstü erkek
• 1,5 miligram: 51 yaş ve üstü kadın
• 1,9 miligram: Hamile
• 2,0 miligram: Emziren kadın

B6 Vitamini Nasıl Ölçülür?

Vücudun pek çok işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi açısından gerekli olduğu için eksikliği veya yüksekliği durumunda vücutta soruna neden olabilir. Bu nedenle standart kan tahlillerinde değerleri belli olan bu vitaminin yeteri kadar alındığında ideal sağlık yararları açısından önemlidir. Kan tahlili yapılırken genellikle bir hazırlığa gerek yoktur ancak bazı durumlarda birkaç saat aç kalınması istenebilir. Hastalık öyküsü veya düzenli kullanılan ilaçlar varsa uzmana bilgi verilmelidir.

Hamilelikte B6 Vitamini Değerleri Nasıl Olmalı?

Bütün B vitaminleri kadınlarda yumurtlamayı kolaylaştırdığından, özellikle B6 vitamini kandaki progesteron hormonunun düzeylerinin artmasına yardımcı olur. Progesteron, hamilelikte salgılanarak bebeğin rahim içinde tutunmasını kolaylaştırır. Ayrıca rahim kasılmalarını önleyerek düşük riskini ve hamileligin son döneminde salgılanarak erken doğumu önler.

Hamilelik süresi boyunca psikolojik ve fizyolojik olarak değişikler yaşandığından gebeliğin ilk döneminde hormon üretimi artar. Özellikle aşırı derecede artan progesteron östrojen ve HCG hormonları genellikle sabahları mide bulantısına ve kusmaya neden olur. B6 vitamini hormon seviyelerini dengelediği için hormon üretimini normale döndürerek bu problemleri önleyebilir.

Bebeklikte B6 Vitamini Değerleri Nasıl Olmalı?

B6 vitamini anne karnındaki bebeklerin gelişim sürecinde özellikle sinir ve beyin gelişiminde hayati bir rol oynadığı için çok önemlidir. Yenidoğan bebeklerin bağışıklık sistemi zayıf olduğundan iç ve dış enfeksiyonlara daha dirençli hale gelmeleri için, ilk altı ay anne sütü daha sonrasında ek gıdalara geçilir. Dolayısıyla B6 vitamini dâhil diğer vitamin ve mineral ihtiyaçlarını ilk 6 ay anne sütünden karşılarlar. Bebeklerde b6 vitamini eksikliği olduğunda aşırı sinirli olmalarına, huzursuz ve saatlerce ağlamalarına sebep olan huzursuz bebek sendromuna neden olabilir.

Yapılan bazı çalışmalarda B6 vitamini ve otizm arasında ilişki olduğu görülmüştür. Otizmde görülen öğrenme güçlüğü, davranış bozukluğu gibi sorunlardaki iyileşme arasında bir ilişki olduğu bildirilmiştir. Otizmli bireyler, yemeğe odaklanma, sindirim sorunları ve besin seçiciliği nedeniyle yetersiz beslenebilirler. Bu sebeplerden dolayı yetersiz beslenmenin önüne geçebilmek için B6, B12 ve folik asit vitamin ve diğer takviyeleri kontrol altında kullanmalıdırlar. Özellikle bu vitaminin eksikliği merkezi sinir sistemini etkilediği için B6 vitamini otizmli çocukların tedavi sürecinde kullanılır. 

B6 Vitamini Eksikliği Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Diğer vitamin ve mineraller gibi B6 vitamini eksikliği de vücut üzerinde olumsuz durumlara neden olabilir. Vücut sağlığının korunması ve metabolizmanın düzgün çalışması için mikro ve makro besinlere ihtiyacı olduğundan, günlük olarak yeterli miktarlarda tüketilmelidir. B6 vitamini eksikliği sebepleri arasında düzensiz ve dengesiz beslenmenin yanı sıra bazı hastalıklar da bulunur. B6 vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar ve en yaygın nedenler şu şekilde sıralanabilir:

• Kas hastalıkları,
• Anemi,
• Alkol ve sigara kullanımı,
• Parkinson,
• Obezite,
• Egzama ve deri hastalıkları,
• Migren,
• Sinir sistemi hastalıkları,
• Diyabetik sinir hasarı,
• Uyku düzensizliği,
• Hipertansiyon,
• Karaciğer ve böbrek hastalıkları,
• Sindirim yolu hastalığı,
• Homosistinüri (proteini parçalama yeteneğini etkileyen nadir bir durum),
• Kullanılan bazı ilaçlar,
• Hamilelik,
• Kalp ve damar hastalıkları,
• Romatoid artrit,
• Bağışıklık sistemi bozukluğu,
• Periferik nöropati,
• Ateroskleroz (damar sertleşmesi)
• Huzursuz bebek sendromu,
• Yaşlılık,
• Bazı kanserler (mide, yemek borusu, prostat ve meme kanseri gibi)

B6 Vitamini Eksikliği Belirtileri

B6 vitamini eksikliği çocuklarda ve yetişkinlerde farklı sağlık sorunlarına neden olduğu için belirtiler de altta yatan hastalığa ve kişinin durumuna göre değişir. Örneğin kırmızı kan hücrelerinin azalması durumunda anemi oluşarak yorgunluğa ve halsizliğe neden olur. Fakat B6 vitamini eksikliği her zaman anemiye neden olmadığı için kan testi ile demir minerali ve B6 vitamini ölçümü yaptırılmalıdır. B6 vitamini eksikliği belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kas kaybı ve ağrı,
• Zihinsel yorgunluk,
• Sürekli depresyonda hissetme, 
• Ciltte çatlaklık, kızarıklık, kaşıntı ve deri dökülmesi,
• Dil ve ağız içerisinde yara,
• Sık sık grip veya nezle olma ve uzun sürmesi,
• Uykusuzluk,
• Hamilelikte sabahları bulantı ve kusma,
• El ve ayaklarda uyuşma ve acı,
• İştah azalması ve kilo kaybı
• Uzun süreli yorgunluk, halsizlik, enerji düşüklüğü ve bitkinlik,
• Adet öncesi semptomların artması,
• Kronik baş ağrısı,
• Göz problemleri,
• Bayılma, 
• Unutkanlık ve konsantrasyon eksikliği,
• Huzursuzluk, depresyon, sinirlilik ve anksiyete, 
• Kansızlık,

B6 Vitamini Eksikliği Tedavisi

B6 vitamin eksikliği bağışıklık sistemine zarar vererek daha çabuk hastalanmaya neden olduğundan, bağışıklık sistemini güçlendirmek için B6 vitamini tablet veya hap formunda kullanılabilir. Yapılan araştırmalara göre B6 vitamin eksikliği sadece fiziksel sağlığı değil aynı zamanda ruhsal sağlığı da olumsuz etkiler. Bu nedenle vitamin eksikliğini gidermek için B6 vitamini hapı veya B6 vitamin içeren takviyeler kullanılabilir. Fakat B6 vitamini fiyat bakımından uygun ve kolay bulunabilir olsa da uzman önerisi ve kontrolü altında kullanılmalıdır. 

Bebeklerde ve küçük çocuklarda vitamin takviyesi kullanılması gerekiyorsa, hap ve tablet olarak kullanımı zor olduğu için uzman kontrolü altında B6 vitamini şurup olarak alınabilir. Uzman kontrolünde reçete edilen B6 takviyelerinin yanı sıra kişiye özel diyet listesi de hazırlanabilir.

B6 Vitamini Eksikliği Ne İyi Gelir?

B6 vitamini, ısıya ve ışığa duyarlı olduğundan dolayı besinleri işleme veya pişirme esnasında güneş ışığının veya yüksek sıcaklığın etkisiyle etkisinin bir kısmını kaybeder. B6 vitamini birçok besin türünde bulunduğundan, sağlıklı bireyler yeterli ve dengeli bir beslendikleri takdirde gereksinimlerini karşılar. Dolayısıyla B6 vitamini ilaçlarına gereksinim duymadan ihtiyaçlar tam olarak karşılanabilir. B6 vitamini bulunan besinler şu şekildedir:

• Kekik, fesleğen ve toz acı biber gibi kurutulmuş baharatlar,
• Antep fıstığı ve çiğ fındık gibi kabuklu kuru yemişler,
• Morina, somon ve ton gibi derin deniz balıkları,
• Fasulye, nohut ve mercimek gibi tüm kuru baklagiller,
• Avokado ve muz gibi meyveler,
• Süt ve süt ürünleri,
• Buğday, esmer pirinç ve kepekli tahıllar,
• Yumurta,
• Bezelye, ıspanak, karnabahar, tatlı patates, havuç gibi sebzeler,
• Sarımsak,
• Kırmızı ve beyaz et,
• Hindi, sığır ve tavuk ciğeri, 
• Susam ve ay çekirdeği,
• Ayçiçeği yağı

B6 Vitamini Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Vitamin eksikliğinde hafif seviyede belirtiler herhangi bir sorun teşkil etmezken, uzun sürdüğü ve tedavi edilmediği takdirde daha fazla şiddetlenerek günlük yaşamı etkiler. B6 vitamin eksikliği bağışıklık sistemi daha fazla yavaşlayacağı için vücut, hastalıklara ve enfeksiyonlara daha duyarlı hale gelir. Bu da bağışıklık sistemini güçsüzleştirerek daha ciddi hastalıkların oluşmasına ve daha fazla ilerlemesine neden olur.

B6 vitamini eksikliği üzerine yapılan araştırmalar sonucunda bazı kanserlerin gelişimini kolaylaştırdığı görülmüştür. Özellikle mide ve yemek borusu kanserlerinde bir tetikleyici faktör olabilirken, bu araştırmalar hala devam etmektedir. Ayrıca yeteri kadar B6 vitamini alınmadığı takdirde obezite, Tip2 diyabet ve kalp damar hastalıkları riski artabilir.

B6 Vitamini Yüksekliği Nedenleri ve Hastalıklar Nelerdir?

B6 vitamin yüksekliği çok fazla vitamin takviyesi alan veya genellikle çok fazla kırmızı et tüketen kişilerde görülürken nedeni bir başka hastalık da olabilir. B6 vitamin yüksekliğine sebep olan hastalıklar ve nedenleri şu şekildedir:

• Sindirim sistemi bozuklukları,
• Mide problemleri,
• Nöropatik sorunlar
• Migren,
• Çok fazla besin tüketimi,
• Çok fazla B6 vitamin içeren ilaç tüketimi

B6 Vitamini Yüksekliği Belirtileri

B6 vitamin yüksekliği genellikle 50 yaş üstü bireylerde çarpıntı ve baş ağrısına neden olur. Fazla takviye kullanıldığında vücut dengesini bozduğu için halsizliğe, uyuşukluğa veya ihtiyaçtan fazla alındığı için vücuda fazla enerji vererek uykusuzluk ve bitkinlik yaşanabilir. B6 vitamini yüksekliğinde yaşanan olası belirtiler şu şekildedir:

• Ciltte hassasiyet,
• Ağrılı cilt lezyonları,
• Alerjik cilt hasarları, 
• Mide bulantısı ve ekşimesi,
• Bağırsak problemleri,
• Karın ağrısı, 
• İştah kaybı,
• Uyuşukluk ve ağrı, 
• Yürüme güçlüğü, 
• Kollarda ve bacaklarda hareket kontrolünün azalması, 
• Dokunma, acı duyma ve sıcaklık,
• Baş bölgesindeki kan basıncında artış,
• Baş ağrısı

B6 Vitamini Yüksekliği Tedavisi

B6 vitamini besinlerden yüksek miktarlarda alınması pek mümkün olmasa da çok fazla kırmızı et tüketen bireylerde görüldüğü için et tüketimi azaltılarak seviyeler normale döner. Yüksek dozlarda vitamin takviyesi kullanımdan dolayı değerler yükseldiğinde uzman tarafından değerlendirilerek düşürülmesi için gerekli ilaç tedavileri uygulanabilir. Ayrıca kişinin beslenme alışkanlığı düzenlenmelidir.

Fakat B6 vitamini kullananlar bir yıl veya uzun süre kullandıkları takdirde ciddi sinir hasarları yaşamalarına neden olabilir. Yüksek dozda takviye kullanımında alınan diğer ilaçlara etkileşime girerek zehirlenmeye neden olabilir.