TMS Nedir?

Transkranial Manyetik Stimülasyon kelime öbeğinin kısaltımı olan TMS, depresyon belirtilerini en aza indirmek için kullanılır. Bu işlemi yapmak için beyin sinir hücrelerini uyarır. TMS genelde akla ilk gelen bir tedavi yöntemi değildir. Genellikle normal depresyon tedavileri işe yaramadığı zamanlarda devreye girer ve hasta üzerinde uygulanır.

TMS uygulaması sırasında beyin etrafında manyetik alan oluşturulur. Hızlı bir değişim uygulanması sağlanan bu alanlar, beyin bölgesindeki dokularda elektrik akımı uyarısının oluşmasını ve beyin aktivitelerinin tetiklenmesini sağlar. Eskiden bu yöntem sadece ameliyatlarda doğrudan müdahale ile yapılabiliyorken günümüzde ise manyetik alanların oluşturulması hedeflenerek TMS yolu ile yapılmaktadır. 

Psikolojik rahatsızlıkları bulunan hastalarda kullanılan EKT’ye (elektroşok tedavisi) bir alternatif olan TMS hem yan etki hem de iyileşme oranı bakımından daha iyi istatistiklere sahiptir.

TMS Tedavisi Nasıl Yapılır?

TMS tedavisi uygulaması aşağıdaki sırayla yapılır:

• TMS tedavisi için öncelikle hastanın beyin MR’ının çekilmesi gerekir. 
• Görüntü çekimi tamamlandıktan sonra hastanın beyni haritasal olarak bilgisayar programına aktarılır. 
• Burada uzman doktor tarafından beynin neresine tedavi uygulanacağı belirlenir. 
• Bu aşamadan sonra ise nöronavigasyon cihazı olarak adlandırılan makine, beynin işaretlenen noktasının uyarılmasını sağlar. 

Tekrarlayan TMS hastalıkları ise seanslar şeklinde bir doktorun ofisinde veya klinikte yine aynı şekillerde yapılır. Bazı hastalarda MR yerine Kantitatif EEG çekilerek de görüntü alınması sağlanabilmektedir. Uygulama ilk seanslar haricinde ortalama 20 dakika içerisinde tamamlanır. Ancak toplamda hastanın en az 10 seans alması istenir. Böylelikle beyine gönderilen sinyallerin olumlu etkiler yaratması beklenir. 

TMS tedavisi gören kişilere şu uygulamalar yapılır:

• Hastanın doktor tarafından gösterilen bir koltuğa uzanması istenir.
• Uzanan hastaya bir kulaklık takılarak tedaviye hazır hale getirilir.
• Hastanın kafasına yerleştirilen bir bobin ile kişiye elektromanyetik dalgalar gönderilmeye başlanır.
• Bu sırada doktorun cihaz üzerinde belirlediği yerler büyük önem taşır. Çünkü dalgalar doktor tarafından gösterilen yerlere gönderilmektedir.
• Doktor, bu dalgaların gücünü ise hastayı takip ederek belirler. Hastanın elleri seğirene veya başka bir tepki verene kadar dalgaların gücünü arttırıp azaltır. İlk seans için yapılan bu işlemden sonra hasta için gereken doz miktarı da belirlenmiş olur. Tekrar diğer seanslarda aynı işleme gerek kalmaz. Ta ki hastanın beyni verilen enerji miktarına alışana kadar bu böyle devam eder.

TMS tedavisi oldukça etkili ve başarı oranı yüksek bir tedavidir. Diğer tedavi çeşitlerine göre oldukça başarılı bir şekilde devam eden bu uygulama da hastaya verilen enerji miktarının doğru ayarlanması öncelikli olan konular arasındadır. Böylelikle kısa süre içerisinde başarılı bir operasyon yürütülür ve birkaç seans içerisinde sonuçlar alınmaya başlar.

TMS Tedavisi Yan Etkileri

TMS, kısa süreli ve hafif yan etkilere sahiptir. Vücudun ana kontrol merkezi olan beyinde gerçekleştirilen her operasyonda olduğu gibi TMS’de de aşağıdaki yan etkiler gözlenir:

• Baş bölgesinde ağrı, 
• Başa gönderilen elektromanyetik dalgalardan kaynaklı baş dönmesi,
• Elektromanyetik dalgalardan kaynaklı yüz kaslarında kasılma,
• Kısa süreli kas spazmları ve seğirmeleri,
• Stimülasyon olarak bilinen kafa derisi rahatsızlığı,
• Kısa süreli ve hafif düzeyde denge kaybı ve huzursuzluk hissi,
• Bazı hastaların nöbet geçirdiği bilinmektedir.

TMS yan etkilerinin çoğu, az şiddetli ve kısa süreli olarak etki göstermektedir. Yan etkiler yüksek dozda hissedilmesine çok nadir rastlanır. Hastanın fiziksel durumu ile bağlantılı olarak bazı yan etkilerin orta düzeyde yaşanması da görülebilir. 

TMS sonrası ilk 48 saat içerisinde yan etkiler görülür ancak kısa süreli etkiler oldukları için ortalama bir gün içerisinde etkisini kaybeder. Uzun süreli ve şiddetli yan etkiler görüldüğü takdirde kısa süre içerisinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

TMS Tedavisinin Kullanıldığı Hastalıklar

TMS tedavisi, pek çok hastalığın ve rahatsızlığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bu hastalıklar aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:

• Anksiyete bozuklukları,
• Travma yaşanması sonrasında ortaya çıkan stres bozuklukları,
• İnme gibi durumlar yaşayan kişilerin rehabilite edilmesi,
• Şizofreni hastalığı geçiren kişilerde,
• Parkinson hastalığından mustarip olan kişiler,
• Alzheimer hastaları üzerinde,
• Kronik ve geçmeyen ağrılara sahip olan kişiler üzerinde,
• Nikotin bağımlısı olan kişiler üzerinde TMS tedavisi uygulanabilir.

TMS tedavisi, tıp dünyasında ilk defa 1985 yılında kullanılmıştır. Bu dönemlerde kendine tıp çalışmalarında ve dergilerde yer bulan TMS, uzman doktorların ilgisini kısa süre içerisinde toplamayı başarmıştır. Bu dönemden sonraki süreçte üzerinde daha fazla çalışılmış ve geliştirilmiştir. Eklemeler ve iyileştirmeler yapılarak yöntem bu haline bürünmüştür. Günümüzde pek çok hastalığın tedavisinde başarı ile sonuç vermektedir.