Balneoterapi Nedir?

Termal banyo aktiviteleri, doğal mineralli sularla hazırlanan içme kürleri, inhalasyon (soluma) uygulamaları ve kaplıca tedavileri balneoterapinin başlıca uygulamalarıdır. Hem kaplıca kürlerinde hem de diğer balneoterapi uygulamalarında hastalar; karşılaştıkları olumsuz fiziksel rahatsızlardan, psikososyal ve kimyasal faktörlerden arınmayı amaçlar. Bu uygulamalardan maksimum faydanın sağlanabilmesi için hastaya özel planlama yapılmalı ve gerektiğinde diğer tedavi yöntemleriyle kombine edilmelidir.  

Balneoterapi Nedir?

Balneoterapi, doğal enerji kaynaklarından elde edilen sıcak maden suyu, gaz ve çamur gibi bileşenlerle uygulanan bir tedavi yöntemidir. Balneoterapinin bir bileşkesi olan hidroterapide yalnızca suyun özellikleri ön plandayken, balneoterapide kimyasal içerikler de büyük bir rol oynar.

Balneoloji ise toprak, yer altı, iklim ve su kaynaklı doğal iyileştiricilerin bilimi (banyo bilimi) olarak tanımlanır. Ayrıca çeşitli hastalıklar sonucu endikasyon ve kontrendikasyonları (ilaçların etken maddelerine karşı belirgin bir alerjisi olan insanlarda olumsuz durumlara yol açacak etki) inceleyen bilim dalıdır.

Balneoterapi Uygulamalarının İyi Geldiği Rahatsızlıklar

Balneoterapi uygulamaları, çeşitli sağlık problemlerine karşı tedavi niteliği taşırken; genç yaşta yapılacak etkinliklerle yaşlılıkta karşılaşılabilecek hastalıkların önüne geçilebilmektedir. Sıcak bir tedavi yöntemi olan balneoterapi sayesinde gerek suyun kendisi, gerekse barındırdığı mineralleri; eklemlerin açık kalmasına, kireçlenmelerin önlenmesine ve mevcut olan bazı hastalıkların ilerlemeden engellenmesine yardımcı olur.

Ankilozun önlenmesi, ameliyat sonrasında yapılabilecek olan egzersizlerin daha ağrısız olarak uygulanabilmesi için de balneoterapi uygulamalarından yararlanılmaktadır. Ayrıca romatizmal rahatsızlıklarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Ağrının azaltılması, deformitelerin önlenmesi ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması bu tedavinin amaçlarındandır.

• Solunum sistemi hastalıkları
• Üriner sistem hastalıkları
• Nörolojik sorunlar
• Kas iskelet sistemi hastalıkları
• Jinekolojik hastalıklar
• Dermatolojik hastalıklar
• Metabolik hastalıklar
• Lokomotor sistem hastalıkları
• Romatizmal hastalıklar

Balneoterapi Uygulamaları

Kaplıca Banyoları

Doğal balneolojik maddelerin bulunduğu yerlerde yapılan uygulamaların geneline kaplıca tedavileri denir. Bu tedaviler kür merkezlerinde, kaplıca işletmelerinde, otellerde, pansiyonlarda, fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinde uygulanabilmektedir.

• Kaplıca tedavileri klinik merkezinde hastanın yatırılmasıyla, 
• Kapalı kür veya stasyoner kür uygulamaları ise otel ya da pansiyonlarda konaklamak suretiyle hekim kontrolünde yapılabilir. 

Hipotermal (34 °C'nin altında), izotermal (34 °C - 35°C aralığında), termal 36 °C - 40 °C aralığında), ve hipertermal (40 °C - 42 °C  aralığında) olarak sınıflandırılan banyoların süresi ortalama 20 dakikadır. Tam, yarım ve oturma banyoları şeklinde uygulanır. Kaplıca banyolarının tedavi süreci 2 hafta ila 4 hafta arasında değişir. Haftada 6 gün (1 gün hariç her gün) veya gün aşırı (birer gün aralıklarla) yapılmaktadır. Bu sıklıklar kaplıcadaki doktor tarafından belirlenmektedir. Kaplıca banyolarının uygulama alanları havuzlar, sıra banyoları, lokal banyolar, duşlar ve egzersiz havuzlarıdır. Termal özellikteki havuzların derinliği en fazla 1.5 metre'dir. Havuz içerisinde suyun devamlı sirkülasyonunu sağlayan oluklar mevcuttur.

Çamur (Peloid) Uygulamaları

Çamur uygulamalarında termomineral suyla sularla karıştırılmış şifalı topraklar kullanılır. Banyolarda olduğu gibi tam, yarım ve oturma paketleri şeklinde uygulanmaktadır.

• 50 °C'ye kadar sıcaklığa sahip çamur paketlerin uygulama süreleri ortalama yarım saattir. Sıklığı ise 2 günde 1 veya 3 günde 1'dir. Bir çamur küründe 15-18 arası uygulama yapılmaktadır.  
• 39 °C - 40 °C aralığındaki çamur banyolarının seans süreleri 15-20 dakikadır. Bu tür banyolarda haftada en az 2, en çok 3 kez tekrarlanır. Bir çamur küründe 8-10 arası uygulama yapılmaktadır.
• 38 °C - 42 °C aralığındaki banyolar 10-25 dakika süreyle uygulanır. Haftada 2 veya 3 kez tekrarlanır. Bir kürde 10-12 uygulama yapılmaktadır. 
• 39 °C - 44 °C aralığında oturma banyolarında seans süresi 15-30 dakikadır. Haftada 3-4 kez tekrarlanan kürler, 12-16 defa uygulanır. 

Çamur banyolarından sonra ılık bir duş ile vücut temizlenir. Bir saat süreyle hasta dinlenir. Bu uygulama, doktor yönlendirmesi ve gözetiminde uygulanır. Ortopedik lezyonlar, romatizmal hastalıklar, sindirim ve ürogenital kronik hastalıklar, jinekolojik hastalıklar, postoperatif hastalıklar ve post-travmatik hastalıklar için önerilmektedir.

İçme Kürleri

Termomineral sularla uygulanan banyolardan sonra en çok talep gören yöntem içme kürleridir. Doğal mineral içeren suların belirli aralıklarla, belirli miktarlarda içilmesi ile yapılan kürlere denir. İçilecek yere ve hijyenik koşullara riayet edilerek içme kürlerinde kullanılacak su; direkt olarak kaynaktan ve bekletilmeden transfer edilmektedir. Mineralli sular sindirim sistemindeki organları ve fonksiyonlarını doğrudan etkilerken, böbrekleri ve idrar yollarını dolayı olarak etkilemektedir.

İnhalasyon (Soluma ile Uygulanan Kür)

28 °C ile 31 °C aralığındaki sıcaklıklara sahip mineralli suyun, gerekli teknik ekipmanlarla, endikasyonuna uygun çapta partiküllere ayrılarak ve ortama salınarak solunum yolu ile alınmasına inhalasyon denir.  Genellikle 5 dakika ila 15 dakikalık seanslarda yapılmaktadır. İnhalasyon ile tedavilerde çoğunlukla bireysel inhalatörler ve inhalasyon odaları kullanılır. Bazı tedavi merkezlerinde ve kaplıcalarda ise inhalatoryum adı verilen toplu inhalasyon salonları bulunur. Sıcaklık bu tür mekanlarda 22 °C ile 25 °C arasındadır. Sistemlerde kullanılan cihazları dezenfeksiyonu için bazı düzenlemeler yapılmaktadır. Ayrıca suyun bakteriyolojik olarak kirlenmesini önlemek için çeşitli tedbirler alınmaktadır.

Gaz Banyosu

Karbondioksitli sular ile yapılan gaz banyolarında su sıcaklığı 33 °C ile 35 °C arasındadır. Banyo süresi ise 15-20 dakika aralığındadır. 3 ila 5 hafta süreyle devam eden karbondioksit banyolarında genellikle iki gün üst üste uygulama yapılır ve 1 gün ara verilir. Özel kabinlerde yalnız olarak yapılan gaz banyosu tedavilerine kuru karbondioksit banyosu denilmektedir. Hasta tek başına bir kabin içerisine oturtulur ve gazın bulunduğu seviye, oturanın koltuk altını geçmez. Ortam sıcaklığı bu tedavide 20 °C civarındadır ve banyo süresi 20-30 dakikadır. Banyonun ardından hastanın vücudu kurulanır ve yarım saat süreyle serin bir ortamda dinlenmesi sağlanır. Gaz banyosunun en önemli avantajı, su banyosunda karşılaşılan hidrostatik basıncın etkisinin azaltılmasıdır. Karbondioksitli su banyolarına geçmeden önce başlangıç tedavisi olarak a uygulanabilir. Kardiyovasküler sistem hastalıklarının tedavisi için önerilmektedir.