Bebeklerde Uyku Sorunu
Bebeklerde uyku düzeni, anne karnından itibaren oluşur ve doğuma kadar devam eder. Çocukluk dönemine geçmesi ile birlikte bazı psikoterapi yöntemleri uygulanabilmektedir.
Bebeklerde Uyku Sorunu Nedir?
Bebeklerde uyku düzeni, anne karnından itibaren oluşur ve doğuma kadar devam eder. Bebeğin dünyaya gözlerini açması ile birlikte yeni dünyaya adapte olma süreci başlamakta ve bu süreçte bazı uyku sorunlarını da meydana gelebilmektedir. Özellikle yeni doğan bebeklerde uyku sorunu çok daha yaygın bir şekilde görülebilmektedir.
Yeni doğan bebekler günlük 16 ile 20 saate kadar uyuyabilmektedir. Her bir uyku ortalama 1 saat sürmektedir. Yeni doğan bebeklerde gece ve gündüz kavramı olmadığı için sabit bir uyku düzeninin olmaması da oldukça normaldir.
Bebeklerde yaşanan uyku problemine yönelik olarak farklı nedenler görülebilmektedir. Uyku sorununun devam etmesi durumunda bir uzmandan destek almak çok daha faydalı olacaktır.
Bebeklerde Uyku Sorunu Belirtileri
Bebeklerde yaşanan uyku sorunları, oldukça basit ve genel belirtiler ile kendini gösterebilir. Görülen bu problem genellikle normal karşılanmasına rağmen, bazı bebeklerde uyku sorununun olması farklı hastalıkların da habercisi olabilmektedir. Bu nedenle de basit bir uyku problemi olarak görmemek ve sorunun düzelmemesi durumunda bebeğin bir uzman doktora götürülmesi son derece büyük bir öneme sahip olmaktadır.
Bebeklerde uyku sorunu olarak nitelendirilen en genel belirtiler ise şu şekildedir;
- Bebekler, doğdukları günden itibaren her geçirdikleri ayda farklı bir uyku düzenine sahip olmaya başlarlar. Yeni doğan dönemini geçirmiş olan bebeklerin gece uykuları, gündüz uykularından daha uzun olmaya başlar. Gece uykuya dalamayan ya da geceleri çok sık aralıklarla uyanan bebeklerde, bu durumun uzun sürmesi hâlinde uyku sorunu yaşadığı söylenebilmektedir.
- Geceleri yaklaşık 8-10 saat uyuyan bebeklerin, daha kısa ya da daha uzun süre uyuması, 5 ve 6 aylık bebek uyku sorunu belirtileri arasında yer almaktadır.
- Uykusu esnasında sıçrayarak, ağlayarak ya da mızmızlanarak uyanması bebeklerde uyku probleminin olduğunu göstermektedir.
Bebeklerde Uyku Sorunu Nedenleri
Bebeklerin uyku sorunu yaşaması anne ve babalar için son derece zor ve psikolojik açıdan kötü bir durumdur. Bu sebeple de hem bebeklerin sağlıkları hem de ailelerin psikolojileri için bu sorunun muhakkak ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bunun için ise öncelikle bu sorunun nedenlerinin ne olduğunun doğru bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir.
Bebeklerde görülen uyku sorunun nedenleri ise şu şekildedir;
- Yeni doğan bebeklerde inek sütünün kullanılmaması gerekmektedir. İnek sütü tüketen bebeklerde bu besine karşı alerji, bebeklerde görülen gaz sancısı ve reflü uyku düzeninin bozulmasına sebep olmaktadır.
- Bebeklerde diş çıkarma sürecine girilmesi de bebeğin deliksiz uyumasına ya da uykuya geçiş sürecini engellemektedir.
- 8 aylık bebeğin uyku sorunu, bebeğin motor ve zihinsel gelişiminin başlaması ile ortaya çıkabilmektedir.
- Bebeğin yeni öğrendiği (oturma, yuvarlanma, sürünme vb.) aktivitelerden vazgeçmek istememesi, 9 ve 10 aylık bebek uyku sorunu nedenleri arasında yer almaktadır.
- Bebeğin alışkın olduğu oda, ev ya da yatak gibi faktörlerden ayrılmış olması, bebeğin uykuya dalmasını ciddi oranda etkilemektedir.
- Bebeklerde görülen fiziksel ağrılar ya da altta yatan başka tıbbi rahatsızlıklar sebebi ile bebeğin rutinleşmiş uyku düzeninin bozulmasına sebep olmaktadır.
- Burun tıkanıklığı, bebeklerin uyku esnasında huzursuz bir şekilde uyanmasına ya da uykuya dalmasına engel olmaktadır.
Bebeklerde Uyku Sorunu Teşhisi
Bebeklerde uyku sorununun teşhisi için öncelikle bebeklerde herhangi bir fiziksel problem olup olmadığını anlamak için el ile muayene yapılmaktadır. Herhangi bir fiziksel sorunu olmayan bebeklerin ailelerine, birtakım farklı önerilerde bulunulmaktadır. Ailelere verilen önerilerin uygulanması sonrasında, bebeklerde hala uyku sorunu görülüyorsa bebeklere kan tahlili uygulanmaktadır. Böylelikle bu sorunun altında bir tıbbi rahatsızlık olup olmadığı tespit edilerek, sorunun tedavisine başlanılabilmektedir.
Bebeklerde Uyku Sorunu Tedavisi
Bebeklerde görülen uyku sorunlarının tedavilerinde, altta yatan başka bir tıbbi rahatsızlık var ise ilk olarak bu rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Bebeklik döneminde yaşanan bu uykusuzluk problemine yönelik olarak birtakım yöntemlerin uygulanması önerilmektedir. Önerilen bu yöntemlere rağmen hala geçmeyen bir uyku problemi yaşanıyorsa, bebeğin çocukluk dönemine geçmesi ile birlikte bazı psikoterapi yöntemleri uygulanabilmektedir.
Bebeklerde Uyku Sorunu Tedavi Edilmezse
Bebeklerde görülen uyku sorununun tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü tedavi edilmeyen uyku sorunları, çocukluk dönemlerinde bireyin yine uyku problemi yaşamasına zemin hazırlamaktadır. Ayrıca adaptasyon ve öğrenme güçlüğü de meydana gelebilmektedir. Çözülmeyen uyku sorunları, çocukların sinirli ve gergin bir ruh hâline sahip olmasına da sebep olabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra bireyin yetişkinlik dönemlerinde depresyon yaşama ihtimalini de olabildiğince arttırmaktadır.
Bebeklerde Uyku Sorununa Ne İyi Gelir?
Bebeklerde uyku sorununa yönelik olarak, doktor tarafından verilen bir tedavi programının yanı sıra bazı öneriler de oldukça etkili olabilmektedir. Bebeklerde belirli bir rutin oluşturulması, bebeğin uyku kalitesini arttırabildiği gibi aynı zamanda uykuya geçiş süresinin de olabildiğince kısa olmasını sağlamaktadır.
Bebeklerde uyku sorununa iyi gelen öneriler aşağıdaki gibidir:
- Bebeklerde gece uyku sorunu yaşanıyorsa, odanın iyice karartılması ve geceleri bebeğin dikkatini dağıtacak hareket ve seslerden kaçınılması gerekmektedir.
- Uyumadan önce bebeğe ılık su ile duş aldırmak da bu konuda oldukça etkili olmaktadır. Bebeklerin rahatlamasını sağlamak, uyku sorununu oldukça etkin bir şekilde tedavi etmektedir.
- Badem yağı, lavanta yağı ya da papatya yağı ile bebeğe duştan sonra yavaş ve nazik hareketler ile masaj yapılmalıdır.
- Bebeklerde uyku sorunu bitkisel çözüm yöntemleri ile hafifletilebilmektedir. Özellikle de ek gıdaya geçmiş olan bebeklerde (6.aydan sonra), rezene takviyesi yapılabilmektedir. 1 çay bardağı ılık suya 1 tatlı kaşığı rezene ekleyerek demlemeye bırakılır. Demlenen rezene çayı içerisinden 1 ya da 2 tatlı kaşığı kadar bebeğe verilebilmektedir. Rezene çayının herhangi bir yan etkisi olmamasına karşın, her türlü ihtimal için bir doktora danışılmasında fayda vardır.
- Yatmadan önce bebeğe masal okunması, bazı zamanlarda hafif bir uyku müziği dinletilmesi ve uykuya dalmasından önce bebeğin altının değiştirilmesi de bebeğin deliksiz bir şekilde uyuması için oldukça etkili olmaktadır.
- Bebeğin her zaman kendi yatağı ya da alıştığı yatakta yatması gerekmektedir.
- Bebek, yatağına yatırılırken yarı uyanık ve yarı uykulu durumda olmalıdır.
- Uyumadan hemen önce bebeğin beslenmemesi önerilmektedir.
- Bebeğin altının değiştirilmesi, uykulu hâle geçmeden hemen önce olmalıdır.
- Bebek, normal uyanma saatinden önce uyandığında hemen yatağından kaldırılmamalı ve tekrar uykuya dalmasına izin verilmelidir.
- Uykuya dalmasına yardımcı olan herhangi bir obje var ise, bu objenin bebeğin görebileceği bir yere koyulması faydalı olabilmektedir.
- Herhangi bir hastalık ya da olağandışı gerçekleşen bir durumun, bebeğin uyku rutinini bozmasına izin verilmemesi gerekmektedir. Bebeğin uyku rutini bozulmuşsa, bu sürenin uzatılmamasına ve tekrar uyku rutinine dönülmesi gerekmektedir.
Bebeklerde Uyku Sorununa Ne İyi Gelmez?
Bebeğin uyuduğu odada çok fazla ışık olması, yüksek bir sesin olması ve bebeğin dikkatini dağıtacak çok sayıda objenin olması bebeklerdeki uyku sorununa iyi gelmeyen faktörlerdendir. Ayrıca uyku esnasında bebeğin altının değiştirilmesi, bebeğin beslemek için uyandırılması da bu sorunun yaşanmasını tetiklemektedir.
Bebeğin uyku saatinden önce sevdiği oyun ya da oyuncakların oynanması da oldukça kötü bir alışkanlıktır. Özellikle de motor ve zekâ gelişiminin hızlı olduğu dönemlerde bu gibi aktivitelerin yapılması, 11 aylık bebek sorunu olarak nitelendirilmektedir. Çünkü bu dönemdeki bebekler, oyunlarından vazgeçmek istemeyeceği için uykuya dalmada ciddi bir güçlük yaşamaktadır.
Bebeklerde Uyku Sorunu için Hangi Doktora Gidilir?
Bebeklerde görülen uyku sorunlarının maksimum bir haftadan daha uzun sürmesi durumunda, vakit kaybetmeden bir doktora götürülmesi gerekmektedir. Yaşanan bu problemin teşhisi ve tedavisi için Pediatri (çocuk hastalıkları) uzmanına gidilmesi gerekmektedir.