Mastürbasyon Bağımlılığı
Mastürbasyon bağımlılığı terimi, kişilerin gündelik hayatını etkileyecek ölçüde sık mastürbasyon yapma eğiliminde olması olarak tanımlanır. Özellikle psikopterapide bu eğilimden uzaklaşmak hedeflenir.
Mastürbasyon Bağımlılığı Nedir?
Mastürbasyon bağımlılığı terimi, kişilerin gündelik hayatını etkileyecek ölçüde sık mastürbasyon yapma eğiliminde olması olarak tanımlanır. Mastürbasyon gerçek bir bağımlılık olup olmadığı konusunda tartışmalar sürmektedir. Tıbbi olarak tanımlamak için mastürbasyon bağımlılığı kullanılsa da bazı çevreler bu durumu kompülsif mastürbasyon yani kişilerin takıntılı veya zorlayıcı halde devamlı mastürbasyon yapması olarak tanımlamaktadır.
Amerikan Psikoloji Derneği (APA) tarafından mastürbasyon, bağımlılık yapıcı olarak tanımlamadığından ötürü klinik tanısı yoktur. Ayrıca mastürbasyon bağımlılığı, Amerikan Psikiyatri Birliği Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve istatistiksel El Kitabı'nın beşinci baskısında (DSM-5) ruhsal bir hastalık olarak kabul edilmiyor.
Özellikle Amerikan Psikoloji Derneği (APA), mastürbasyonun gerçekten bir bağımlık yaptığı kanaatinde olmadığı için durumu kompülsif mastürbasyon şeklinde açıklamaktadır. Benzer şekilde seks veya porno bağımlılığını da klinik bir bağımlılık olarak görülmemektedir. Tanım olarak mastürbasyon bağımlılığı şu şekilde açıklamaktadır;
• Kompulsif cinsel davranış
• Hiperseksüel bozukluk
• Kontrol dışı cinsel davranış
Mastürbasyon Bağımlılığı Belirtileri
Düzenli olarak mastürbasyon yapmak ortada bir problemin olduğu anlamına gelmese de aşağıdaki belirti veya işaretler mastürbasyonun kişilerin hayatını olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu belirtiler şu şekildedir:
• Mastürbasyon yapmak kişilerin zamanının çoğunu almaktadır
• Kişilerin sosyal veya iş hayatı mastürbasyon nedeniyle olumsuz etkileniyordur
• Kişiler ikili ilişkiler yaşamak yerine yalnız kalıp mastürbasyon yapmayı tercih ederler (örneğin partide kalmak ya da partner ile zaman geçirmek yerine eve gitmeyi tercih etmek)
• Kişiler kendilerini halka açık veya tercih etmeyecekleri yerlerde (umumi tuvalet gibi) mastürbasyon yaparken bulabilir
• Kişiler cinsel anlamda uyarılmadığı ya da hiçbir şey hissetmediği anlarda mastürbasyon yapabilir
• Kişiler kendilerini kötü hissettiklerinde bu durumu mastürbasyon ile düzeltebileceğini düşünebilirler
• Kişiler mastürbasyon yaptıktan sonra kendilerini suçlu veya üzgün halde bulabilirler
• Kişiler hayatın her anında mastürbasyon yapma eylemini düşünebilir
• Erkekler sıklıkla deri tahrişi veya penis şişmesi yaşayabilir
Ayrıca mastürbasyon bağımlılığı veya takıntılı şekilde yapılan mastürbasyon, kadınlarda şu belirtilere neden olabilir:
• Sık sık uyarılma nedeniyle vajinal kuruluk veya yaralanma
• G noktası veya klitorisin zamanla cinsel uyarılara karşı duyarsız hale gelmesi
• Partner ile yaşanacak gerçek cinsel ilişkiye karşı ilgisizlik
• Vajinal enfeksiyonlara yatkınlık
• Zamanla orgazm olma süresinde uzama veya orgazm olamama
• Devamlı sinirli olma ve öfke patlamaları yaşama
• Günlük aktivitelere ilgisizlik
• Sevdikleri kişilerden uzaklaşma
Mastürbasyon Bağımlılığı Nedenleri
Aşırı veya kompulsif bir şekilde mastürbasyon yapma ihtiyacı hissetmenin bazı olası nedenleri şunlardır:
Samimiyet veya yakınlık eksikliği: Bazı kişiler özellikle cinsel yakınlık ihtiyacını doldurabilecek tek şeyin mastürbasyon olduğunu düşünebilir. Özellikle seks konusunda takıntılı olan bireylerde bu yakınlık hissi karşılanmadığında mastürbasyona olan ihtiyaç artmaktadır. Bazen çocukluk döneminde ebeveynler çocukların ihtiyaçlarını görmezden gelmiş olmasından ötürü çocuklarda bilinçsizce gelişmiş cinsel arzular normalden fazla olmaktadır.
Sosyal geri çekilme (hikikomori) veya izolasyon: Sosyal geri çekilme sendromu ve mastürbasyon yapma sıklığı arasında ilişki vardır. Genellikle kişilerin çok utangaç olması, düzgün bir sosyal çevreden uzak kalması veya karşı cins tarafından beğenilmediğini hissetmiş olması nedeniyle yaşadığı psikolojik sorunları tatmin etmek için sıklıkla mastürbasyon yapabilir.
Kötü ruh hali ve hayat problemleri: Bazı bireyler problemler ile yüzleşmek yerine onlardan kaçma alışkanlığı geliştirebilir. Bu kaçma yöntemlerinden biri de mastürbasyondur. Bireyler kendilerini kötü hissettiklerinde, depresyonda olduklarında ve anksiyete (kaygı bozukluğu) yaşadıklarında mastürbasyon yapma sıklığını artırmaktadırlar.
Geçmiş kötü deneyimler: Geçmiş ilişkilerde yaşanılan kötü deneyimler kişilerde yakınlık korkusu gelişmesine neden olabilir. Bu kişiler evli olduklarında dahi sık sık mastürbasyon yapan kişilerdir.
Mastürbasyon Bağımlılığı Teşhisi
Mastürbasyon bağımlılığı, hem Amerikan Psikoloji Derneği (APA) tarafından hem de Amerikan Psikiyatri Birliği Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve istatistiksel El Kitabı'nın beşinci baskısında (DSM-5) ruhsal bir hastalık veya bağımlılık olarak kabul görmüyor. Bu nedenle belli standartlar üzerinden oluşmuş tanı kriterleri teşhis sırasında hastalara uygulanmamaktadır.
Mastürbasyon bağımlılığı teşhisinde derinlemesine hasta öyküsü almak, çok önemlidir. Özellikle sık sık mastürbasyon yapan kişiler sağlıklarını ve sosyal işlevlerini bir kenara bırakarak sadece mastürbasyona konsantre olabilmektedirler. Bu nedenle bu kişilerin iş ve okul hayatındaki problemleri ya da aile ve arkadaşlar ilişkileri dikkatlice sorgulanır.
Kişilerin günlük ortalama ne kadar mastürbasyon yaptığı, hangi ortamlarda daha sık mastürbasyon yapma ihtiyacı duyduğu ve varsa partneri arasındaki cinsel ilişkinin seyri hakkında bilgi alınır. Mastürbasyon bağımlılığı, depresyon ve anksiyete (kaygı bozukluğu) ile de bağlantılı olabilir. Bazı kişiler üzüntü veya sinirli oldukları anlarda kendilerine kapanabilir ve mastürbasyon yaparak geçici bir rahatlama arayışına girebilirler. Bu nedenle mastürbasyon, depresyon, anksiyete (kaygı bozukluğu) ve stres gibi psikolojik problemleri maskeleyebilir.
Tüm bu teşhis süresince doktorlar, kişilerin öyküsü dikkatli bir şekilde inceleyerek ve ayrıca kişilerin aileleri ya da partnerleri dikkatli şekilde dinleyerek hastalar için en uygun tedaviyi belirler.
Mastürbasyon Bağımlılığı Tedavisi
Mastürbasyon toplum içerisinde yaygındır. Partnerleri ile normal veya tatmin edici cinsel ilişki içinde olan ya da olmayan bireyler veya cinsel ilişki yaşamayan kişiler mastürbasyon yapmaktadır. Genel olarak çoğu insan için mastürbasyon normal bir aktivitedir.
• Mastürbasyon dürtüsünü kontrol edememek
• Mastürbasyon yapabilmek için iş, okul veya sosyal ilişkiler ikinci plana atmak
• Günlük planlarının mastürbasyona göre ayarlanmak
Yukarıdaki gibi durumlar yaşandığında kişilerin bireysel olarak yapabileceklerinden ziyade profesyonel anlamda tedavi alması gerekmektedir.
Mastürbasyon bağımlılığının tedavisi sadece mastürbasyon eylemini normal düzeye getirmeyi hedeflemez aynı zamanda sürekli mastürbasyon yapmanın altında yatan nedenlere yönelik tedavi planları da içerir. Tedavi ne kadar detaylı planlanırsa o kadar iyi sonuç vermektedir. Mastürbasyon eyleminin sıklığına, durumun ciddiyetine ve hastanın tercihine göre tedavide psikoterapi, ilaç ve destek tedavisi etkin bir şekilde uygulanır.
Tedavide kişilerin sağlıklı cinsel yaşam sürdürürken dürtülerini kontrol etmesi ve aşırı davranışlarından uzaklaşması hedeflenir.
Psikoterapide veya konuşma terapisi, mastürbasyon bağımlılığının altında yatan nedeni açığa çıkarmayı hedeflerken aynı zamanda kişilerin aşırı mastürbasyon yapmasını azaltacak stratejiler geliştirmesine katkıda bulunur. Örneğin, psikolojik bir travma ile mücadele etmeye çalışan kişilerin bu olay ile doğru bir şekilde başa çıkmasına veya çözülememiş duygusal acısını daha iyi bir şekilde yönetmesi için yardımcı olunur.
Sık sık yapılan mastürbasyon altta yatan stres, depresyon ve anksiyete (kaygı bozukluğu) gibi psikolojik problemleri maskeliyorsa konuşma terapisi bu konuda da etkili bir şekilde hastalara yardımcı olmaktadır. Terapiler altta yatan nedenlere bağlı olarak haftalar veya aylarca sürebilir.
Mastürbasyon bağımlılığı için doktorların reçete edebileceği bir ilaç bulunmamakla beraber hastaların majör depresif bozukluk, obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) veya anksiyete (kaygı bozukluğu) gibi psikolojik problemleri varsa bu hastalıklara göre ilaçlar reçete edilebilir.
Özellikle kompülsif mastürbasyon vakalarında çok sayıda farklı destek grupları vardır. Doktorlar genellikle destek grupları lokal bir çevrede ya da online bir şekilde iletişim halinde tutabilir. Güvenilir kişilerden oluşmuş destek grupları kişilerin mastürbasyon sıklığını azaltmada yardımcı olabilir. Kişiler içinde bulunduğu durumu, endişelerini veya korkularını açıkça ifade ettiğinde ve diğer grup içi bireylerden destek aldığında mastürbasyon ile ilişkili suçluluk veya utanç duygularında azalma olabilir.
Mastürbasyon Bağımlılığı Tedavi Edilmezse
Kontrol altına alınamayan sık sık yapılan mastürbasyon kişilerin sağlığını bazı noktalarda etkileyebilir. Kontrol altına alınamayan mastürbasyon bağımlılığı aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
• Sık sık mastürbasyon yapmak oksitosin, testosteron ve dihidrotestosteron gibi hormonların üretimini azaltmasına bağlı olarak inflamasyon (iltihaplanma) yapıcı hormon olan prostaglandin E2 salınımını artırarak bel ağrısına neden olabilir. Ayrıca bu nedene bağlı olarak kasıklarda da ağrı hissedilebilir.
• Erkeklerde sık sık mastürbasyon yaparken penislerini çok sıkması nedeniyle bu bölgede hafif şişlik veya ödem gelişebilir. Mastürbasyon çok şiddetli olduğunda sürtünmeye bağlı cilt tahrişi meydana gelebilir. Cilt tahrişi genellikle hafif seyrederek birkaç gün içinde düzelir.
• Mastürbasyon yanlış ya da sağlığı bozan bir durum olmasa da bazı kişiler daha sonradan suçluluk veya utanç gibi duygular yaşayabilir.
Mastürbasyon Bağımlılığına Ne İyi Gelir?
• Gün içinde, zamanı planlar halinde yaşamak mastürbasyon yapma imkanını azaltacaktır
• Egzersizler, yoga, yeni bir hobi keşfetme, akşam yemeği için arkadaşlarla buluşma ya da sergi ve müze turları gibi aktiviteler yapılabilir. Meşgul olmak mastürbasyon fırsatlarını en aza indirecektir.
• Sağlıklı bir diyet ve egzersiz programı ile yakalanan kendine bakma hissi dürtüleri azaltabilir veya dürtülere direnmek için motivasyon sağlayabilir.
• Profesyonel destek alınması ile mastürbasyon yapma olasılığının en yüksek olduğu zaman dilimleri belirlenir ve buna yönelik aktiviteler ve planlar geliştirilir.
• Kontrol veya destek grupları ile görüşmek kişilerin yeni davranışlar geliştirmesine yardımcı olabilir. Kararlı ve sabırlı olmak terapide çok önemlidir
• Kişiler tek başına yaptıkları etkinlikleri kamusal alana taşıyabilirler. Örneğin, futbol maçları dışarıda izlenebilir ya da diziler arkadaşlar ile takip edilebilir.
• Geceleri uyku ile uyku arasındaki dönemde ya da derin uyku halinde gerçekleşmesi muhtemel mastürbasyon yapma isteğinin geceleri fazladan giyilecek giysiler ile eyleme dönüşmesinin önüne geçilebilir
• Porno filmlerine olan erişimi engellemek için önlemler alınmalıdır. Filmleri, dergileri ve diğer içerikleri evden uzaklaştırılmalıdır. Bilgisayarlar evdeki kalabalık odaya taşınmalı ve aile bireyleri içerisinde kullanılmalıdır. Ayrıca porno içeriklerini engelleyen programlar bilgisayar veya diğer mobil cihazlara kurulabilir.
Mastürbasyon Bağımlılığına Ne İyi Gelmez?
• Sık sık kapalı ortamlarda yalnız kalmak
• Sürekli porno içerikli filmler veya web siteleri ile meşgul olmak
• Çıplak ya da ince/hafif giysiler ile uyumak
• Kişilerin tüm etkinlikleri tek başına planlaması ve uygulaması
• Alkol ya da diğer madde kullanım bozuklukları
• Depresyon ya da anksiyete (kaygı bozukluğu) gibi psikolojik sorunları olan kişilerin profesyonel destekten uzak kalması
• Geçmişte fiziksel ya da cinsel istismara maruz kalmak
• Sağlıksız ve yetersiz beslenme
• Düzenli egzersiz yapmamak
• Herkes ve her şeyle iletişimi kesmek
• Gün içinde kişilere mutluluk verecek aktivitelere zaman ayırmamak
Çocuklarda Mastürbasyon Bağımlılığı
Çocuklar erken yaşta ebeveynlerinin mastürbasyona olan tavrını kavrayabilirler. Ebeveynler, çocukların bedenlerini keşfetmesine, fiziksel uyarılma ile keyif almasına veya kendilerine dokunmasına sert tepkiler verirse çocuklar bedenlerinden, duygu ve davranışlarından utanabilir. Araştırmalar, ebeveynlerin olaylara verdikleri tepkilerin çocukların cinsel tutum ve davranışları üzerinde etkili olabileceğini göstermektedir.
Ailelerin unutmaması gereken noktalar şunlardır:
• Çocuklar merak duygusu, keşfetme heyecanı veya dokunma ile aldıkları haz nedeniyle mastürbasyon yapabilir
• Mastürbasyon yapmanın çocuklarda normal olduğunu konusunda tereddüt yaşamamak
• Stres gibi faktörlerin çocukların yalnız kalıp, mastürbasyon yapmasına ortam hazırladığının bilinmesi
• Odasında daha çok vakit geçiren çocuklar ile yakın bir şekilde konuşmak, çocukların endişe ve üzüntü nedenlerini ortaya çıkarabilir
• Çocukları daha fazla meşgul edecek etkinliklerin gün içine dengeli şekilde yayılması faydalıdır
Ebeveynler, çocukların davranışlarından endişe ve kaygı duyuyorsa doktorları ile bu konuda konuşması faydalı olacaktır.
Mastürbasyon Bağımlılığı için Hangi Doktora Gidilir?
Sık sık veya zorlayıcı mastürbasyon yapan kişilerin teşhis ve tedavisi için Psikiyatrist veya Psikolog yardımı alması gereklidir. Önemli olan mastürbasyon yapmanın ne zaman problem olduğunun farkına varmaktır.
Aşağıdaki belirti veya işaretler kişilerin profesyonel destek alması gerektiğini göstermektedir;
• Stresten uzaklaşmak için günde birkaç kez mastürbasyon yapılıyorsa
• Genital bölgede tahriş ya da yaralanma pahasına agresifçe mastürbasyon yapılıyorsa
• Cinsel organlarda sıklıkla ağrı yaşanıyorsa
• Sıklıkla mastürbasyon yapma neticesinde arkadaşlara ya da aile bireylerine yeterli vakit ayrılamıyorsa
• Endişeli, üzgün veya gergin olunan anlarda mastürbasyon yapılıyorsa
• Sık sık mastürbasyon yapmak için iş, okul veya sosyal çevrede sorunlar yaşanıyorsa
• Mastürbasyon yaptıktan sonra sinirli ya da üzgün hissediliyorsa
• Gün içinde mastürbasyon yapma düşüncesi tüm günü meşgul ediyorsa