Vajinal Kuruluk

Vajinal Kuruluk Nedir?

Vajinanın sağ ve sol tarafında bulunan vajinanın ıslanmasını sağlayan bartholin bezleri vardır. Bartholin bezleri salgılarını vajinaya boşalarak vajinanın hafif nemli ve ıslak kalmasını sağlar. Bir diğer salgı bezi ise skene bezleridir. 

Skene bezleri vajinanın girişinde ve idrar yolunun çevre kısmında bulunurlar. Bu bezler özellikle ön sevişme sırasında kadının uyarılması sonucunda salgı üreterek sağlıklı bir cinsel birliktelik sağlar. 

Salgı bezlerinin belli nedenlerden dolayı görevlerini yerine getiremediği durumlarda ise vajina kuruluk meydana gelebilir.

Vajinanın cinsel ilişki sırasında yeterince kayganlaşmaması, ıslanmaması durumuna vajinal kuruluk denir. Başka bir ifade ile kişinin bir şikayeti, kendini kuru hissetmesi olarak değerlendirilebilir. 

Vajinanın normalde belli bir ortam, kayganlığı, sekresyonu vardır. Bu sekresyonlar hem şeffaf hem de kokusuzdur. Yani normal vajinal akıntı dolayısıyla bu kuruluğu önleyen bir durumdur. 

Kuruluğun ne zaman meydana geldiği oldukça önemlidir. Normal adet gören bir kişide kuruluk meydana geliyorsa hormonal bir dengesizlik mi var? Buna bakılmalı ya da kişi cinsel birliktelikte yeterince ıslanmadığını dile getiriyorsa o zaman cinsel uyarıda başlangıçta bir sorun mevcuttur diye düşünülmelidir. 

Kişi ileri yaş grubunda menopoz döneminde ise kuruluğu meydana gelmesi çok normaldir. Çünkü ileri yaş grubundakiler de menopoz döneminde östrojen eksikliği vardır.

Vajinal kuruluk daha çok menopoz dönemindeki bayanlar da ya da emziren bayanlar da sorun olarak karşımıza çıkan bir hastalık türüdür. Menopoz döneminde azalan östrojen hormonuna bağlı olarak vajina mevcut olan salgılarını yapmamaktadır. 

Hastaya verilecek lokal östrojen ilaçları bu durumu etkin olarak tedavi etmektedir.

Emziren annelerde yumurtlama fonksiyonlarının baskılanması nedeniyle ve yine östrojen hormonundaki azalma progesteron hormonunun artışı nedeniyle hastalarda sıkça vajinal kuruluğa rastlanmaktadır. 

Emziren annelerde lokal tedaviler etkili olabilmektedir. Bu durumdan kaynaklı olarak doğum sonrası dönemde vajinal kuruluk süt hormonunun artmasıyla birlikte meydana gelebilir.

Uygulanan lokal östrojen kansere neden olup olmadığı çok sorulan sorular arasında bulunmaktadır. Yıllarca süren uzun kullanımlar olmadığı sürece lokal uygulamalar kansere yol açmadığını net olarak söyleyebiliriz. 

Vajinal kuruluk rahatsızlığı olan kişilerde önemli olan problemin asıl nedenini öğrenmektir. Problemin asıl nedeni öğrenildikten sonra tedavi süreci ona göre başlamalıdır. 

Gebelik döneminde birtakım hormonal değişimler sonucunda kişinin cinsel ilişkide uyarımı daha az olabilir. Cinsel isteksizlik problemi olabilir.

Doğum sonrası dönemde salgılanan prolaktin hormonu kadınlarda östrojen hormonunu düşürerek vajinal kuruluk problemine yol açar.  

Kişinin eşiyle olan bir takım problemleri iletişim eksikliği, güven eksikliği gibi etkenlerde vajinal kuruluğa sebebiyet verebilir. Bu faktörleri değerlendirerek tedavi sürecine başlanmalıdır.

Vajinal Kuruluk Belirtileri Nelerdir?

Cinsel ilişki sırasında vajinanın yeterince ıslanmaması nedeniyle cinsel ilişkide problem, ağrı, acı duyması durumuna vajinal kuruluk denir. Vajinal kuruluğun her yaşta meydana gelebileceğini söyleyebiliriz. Fakat daha çok menopoz sonrası kadınlarda %30 civarında vajina kuruluk görülür.

Normalde vajinal kayganlık ve ıslaklık sağlıklı ve konforlu bir cinsel birlikteliğe neden olur. Fakat vajina ıslaklığı yeterince oluşmaması vajinal kuruluk durumu ilişki sırasında ağrı ve acı neden olabilir. 

Zaman içinde cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması cinsel isteksizliğe sebep olarak ilişkide problemlere neden olabilir. 

Vajinal kuruluğun belli başlı belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Vajinal bölgede yanma, kaşıntı, basınç hissi
• Ağrılı cinsel ilişki nedeniyle kanama
• Sık sık idrara çıkma
• İdrar kaçırma
• İdrar yaparken zorlanma
• Cinsel ilişki esnasında yanma, batma hissi vajinal kuruluğun belirtileridir.

Vajinal Kuruluk Nedenleri Nelerdir?

Vajinal kuruluk çeşitli sebeplerden dolayı meydana gelmektedir. Bunlardan bazıları hormonal sebeplerdir. Örneğin menopoz döneminde vajinanın ıslaklığını, kayganlığını sağlayan epitelin incelemesi sonucunda östrojen eksikliğinden dolayı ilişki sırasında ağrı ve acı meydana gelerek vajinal kuruluğa sebebiyet verebilir.

Prolaktin dediğimiz süt hormonunun aşırı salgılanması durumlarında bu durum fizyolojik olarak emzirme döneminde de olabilir ama aynı zamanda bir hastalık da olabilir. Prolaktinin yüksek salgılanması vajinal kuruluğa neden olabilir. 

Kullanılan bazı ilaçlar, örneğin alerji ilaçları, antidepresanlar, tansiyon ilaçları vajinal fitil vajinal kuruluğa neden olabilir.

En önemli sebeplerinden biri ise strestir. 

Vajinal enfeksiyonlar ya da vajinanın sık sık yıkanılması, vajinaya sıkça tampon uygulanması, vajinal tablet ilaçlarının çok kullanılması vajinal kuruluğa sebep olmaktadır. 

Yumurtalıkları etkileyen kemoterapi, radyoterapi gibi kanser tedavileri vajinal kuruluğa neden olabilir.

Yumurtalıkların alınması, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin bozulması, doğum, emzirme gibi faktörlerde vajinal kuruluğa neden olabilir.

Kadınların kullandığı doğum kontrol haplarının yan etkileri vajinal kuruluğa neden olabilir.

Dengesiz diyetler vajinal kuruluğun bir başka sebebidir. Dengesiz beslenmeyle B2 eksikliği nedeniyle kişide kuru cilt, deri soyulması gibi rahatsızlıklar görülebilir. 

Bu faktörlerden dolayı vajinal duvarın kurumasına, mukoza zarının tıkanmasına sebebiyet verebilir.

Bir başka neden ise birçok faktörün etki ettiği psikolojik baskı vajinal kuruluğa yol açabilir.

Vajinal Kuruluk Teşhisi 

Vajinal kuruluk tek bir nedenden dolayı meydana gelmez. Hormonal bozuklukların meydana gelmesi sonucu kişide vajinal kuruluk görülebilir. 

Örneğin emzirme döneminde prolaktin yani süt hormonunun yüksek salgılanması sonucu emziren annelerde vajinal kuruluk meydana gelebilir. Menopoz döneminde azalan östrojen hormonuna bağlı olarak vajinal kuruluk meydana gelebilir. 

Kullanılan alerji ilaçları, tansiyon ilaçlarıyla birlikte kişinin kullandığı doğum kontrol hapları da vajinal kuruluğa sebep olabilir. Kişinin iş hayatı, yaşamı stresli ise bu faktörler de vajinal kuruluğa sebebiyet verebilir. 

Kişi bu tür faktörleri göz önünde bulundurarak vajinal kuruluğu şikayet olarak kabul edip doktoruna başvurmalıdır. Doktorunuz ilk olarak normal jinekolog muayenesi yapar. Haznenin dış kısmı yani dış genital bölge muayene edilir.

Dış genital bölgede kuruluğun var olup olmadığı, kuruluğa bağlı kaşıntının mevcut olup olmadığı kontrol edilir. Kişide kaşıntıya bağlı meydana gelebilecek kızarıklık, hafif yara izleri mevcut ise muayene sırasında incelenir. 

Daha sonra teşhis işlemine genital bölgeye kayganlaştırıcı jel kullanılarak muayene aleti yerleştirilir. Buradaki amaç iç haznedeki duvarlarda belli bir elastikiyeti bozukluk var mı, kendisine ait akıntı var mı diye bakılır. 

Hastada akıntı olabilir fakat kendisini kuru hissediyor olabilir. Bu tür durumlarda kurulum hangi dönemde meydana geldiği sorgulanmalıdır. 

Cinsel birliktelikte kişi kendisini kuru hissediyorsan buna yönelik tedavi yöntemleri ön planda tutularak uygulanmalıdır.

Vajinal Kuruluk Tedavisi 

Vajinal kuruluk tedavisi sebebe yönelik olarak yapılır. Örneğin bir hormona problem varsa menopoz döneminde olduğu gibi östrojen takviyeleri yapılır. Prolaktin yüksekliği varsa bununla ilgili olan ilaçlar kullanılır. Kullanılan ilaçlara bağlı ise bu ilaçların değiştirilmesi veya doz ayarlarının düzenlenmesi uygulanabilir. 

Cinselliğe dayalı bazı sorunlar yaşanıyorsa yeterince uyarılma olmuyorsa, ön sevişme süresi yeterli değil ise bunlar üzerinde değişiklik yapılmaya çalışılmalıdır. Tedavisi iyi yapılan vajinal kuruluk rahatsızlığı tekrar etmez. 

Fakat doktorunuzun verdiği ilaçlar düzenli kullanılmazsa vajinal kuruluk tekrar edecektir. Örneğin menopoz döneminde verilen ilaçlar düzenli kullanılmazsa tabii ki vajinal kuruluk devam edecektir. 

Vajinal kuruluğun tedavisinde kayganlaştırıcı jeller de kullanılabilir. Kullanılan bu güzeller vajina pH ı ile uyumlu ve su bazlı olurlarsa çok daha zararsız olurlar.

Günümüzde ise özellikle lazer tedavisi hastalara uygulanır. Lazer tedavisi yaklaşık 15-20 dakika uygulama ile birkaç seans sonrası vajinal kuruluk tedavi edilebilir. 

Uygulanan lazer işlemi ağrısızdır. Fakat tekrarlanabilir bir işlemdir. Uygulanabilecek bir diğer tedavi yöntemi ise radyo frekans yöntemidir. 

Erbium Yag Lazer ile Vajinal Kuruluk Tedavisi

Erbium yag lazer yöntemindeki amaç vajinada meydana gelen kuruluğun giderilip vajinanın yenilemesi ve gençleştirilmesidir. Lazer tedavisi genelde 3 seans sürer. Her seans yaklaşık 15-20 dakika sürer ve seanslar 4-5 hafta arayla uygulanır.

İşlem başlamadan 20 dakika kadar önce krem uygulaması yapılarak işlemin daha kolay yapılması amaçlanır. Daha sonra küçük ve ince bir cihaz ucu genital bölgeye yerleştirerek lazer işlemi yapılır. 

Erbium yag lazer ile vajina iç bölgesinde bulunan bağ doku fototermal etki ile aktif hale gelir. Bu etki sayesinde lifleri oluşturan protein yapımı yani kollajen yapı hızlanır. Bu esnada mukoza tabakasında glikojenin de artmasıyla birlikte  incelmiş olan epital kalınlaşmaya başlar.

Termal etki sonucu elastin lifleri kasılarak yeniden şekillenmeye başlar. Erbium yag lazer sonucunda genital bölge daha genç ve dar bir hal alır. Termal etki sonucunda kan dolaşımının artmasıyla beraber vajinal ıslanma artar. Lazer işleminden sonra da genital bölge yenilenmeye, ıslanmaya, sıkılaşmaya devam eder. 

Tedavi sırasında lazer ışığı 4 milimetreyi geçmediği için herhangi bir zararı olmaz. Lazer tedavisinin komplikasyonları yok denecek kadar azdır. 

Lazer işleminden sonra dokular 1-2 hafta içerisinde toparlandığı için bu süreçten sonra cinsel ilişki yaşanması daha doğru olur. Hasta tedaviden sonra aynı gün içerisinde gündelik hayatını devam edebilir.

Radyo frekans ile Vajinal Kuruluk Tedavisi

Menopoz dönemindeki kadınlarda hormonal etkiden dolayı vajinal kuruluk meydana gelir. Radyo frekans yönteminin amacı ise vücuda hormon verilmeden vajinal kuruluğun giderilmesidir. Bu işlem ağrı ve acıya neden olmaz.

Radyo frekans yöntemi ile mukoza tabakasının alt kısmına radyo dalgaları gönderilerek bölgede ısı artışı meydana getirilir. 

Böylelikle genital bölgenin yan kısmında bulunan bartholin ve alt kısımda bulunan skene salgı bezlerinin işlevselliği artırılarak kuruluğun giderilmesi sağlanır. 

Bu yöntem 30-40 dakika kadar sürer. Radyo frekans yönteminden sonra tahriş, kaşıntı gibi şikayetlerle gelen hastalar bu şikayetlerinden kurtulur.

Vajinal Kuruluk Tedavi Edilmezse

Vajinal kuruluk tek bir nedenden meydana gelmez. 

Menopoz dönemindeki kadınlarda östrojen hormonunun azalması ile birlikte, emzirme dönemindeki annelerde prolaktin yani süt hormonu yüksek olmasından kaynaklanan, cinsel ilişkiden ön sevişme süresinin az olması, stresli bir işe veya yaşama sahip olma, vajinal enfeksiyonlar ya da vajinanın sık sık yıkanılması, vajinaya sıkça tampon uygulanması, vajinal tablet ilaçlarının çok kullanılması vajinal kuruluğa sebep olmaktadır.

Bunların yanında yumurtalıkları etkileyen kemoterapi, radyoterapi gibi kanser tedaviler, yumurtalıkların alınması, sigara kullanımı, bağışıklık sisteminin bozulması, doğum, emzirme gibi faktörlerde vajinal kuruluğa neden olmaktadır. 

Bu faktörlerden dolayı vajinal kuruluk tedavi edilmezse çeşitli olumsuz duruma neden olacaktır.

Bu durumları şu şekilde açıklayabiliriz:

• Psikolojik Sorular: Vajinal kuruluk tedavi edilmezse kişide psikolojik sorunlara yol açabilir. Özellikle cinsel birliktelik sırasında meydana gelecek uzun süreli ağrı ve acı hissi kişide psikolojik sorunlara yol açabilir.
• Vajinal Enfeksiyonlar: Vajinal kuruluk rahatsızlığı olan kişileri cinsel birliktelik doğum sırasında kendisini zorlaması sonucu genital bölgede tahriş, şişlik meydana gelebilir. Kişinin kendini zorlaması vajina duvarında bulunan mukoza zarının yıpranmasına yol açar. Bu durumdan vajinal enfeksiyonlara neden olur.
• Cinsel İsteksizlik: Kişinin vajinal kuruluk rahatsızlığını tedavi ettirmemesi sonucu da  cinsel birliktelik sırasında ağrı ve acıya neden olacaktır. Bu durum da kişinin cinsel birliktelikten uzaklaşmasına neden olarak cinsel isteksizliğe yol açar.
• Jinekolojik Hastalıklar: Vajinanın salgıladığı akıntılar vajinayı dışarıdan gelebilecek bakterilerden korur. Vajinal kuruluk bu akıntının azalmasından kaynaklı meydana gelir. Bunun sonucunda ise akıntı azaldığı için vajina dışarıdan gelecek bakterilerden korunamayarak jinekolog hastalıklara neden olur.

Vajinal Kuruluğa Ne İyi Gelir?

• Papatya çayı banyosu vajinal kuruluğu meydana getirdiği iltihabı ve kaşıntıyı azaltarak kişinin rahatlamasına yardımcı olacaktır. Fakat papatya çayı banyosu vajinal akıntı arttırmaz sadece meydana gelen kaşıntıyı azaltarak genital bölgenin rahatlamasına yardımcı olur.
• Doğal yoğurtta bulunan sağlıklı bakteriler vajinal akıntının artmasını sağlayarak vajinanın pH seviyesini düzenleyerek vajinal kuruluğun meydana gelme olasılığını azaltır.
• Vajinal kuruluğun en önemli nedeni strestir. Kedi otu çayı ise kişideki stresi azaltır. Stresi azaltmakla birlikte vajinal nemin korunmasını sağlayarak vajinal kuruluğun meydana gelme olasılığını azaltır. 
• Bir diğer vajinal kuruluğa iyi gelen faktör ise kadife çiçeği ve ebegümecidir. Kadife çiçeği ve ebegümeci genital bölgede meydana gelen kuruluğu ve tahrişi hafifletici etkide bulunarak kişinin rahatlamasını sağlar.
• Aloe vera jeli nemlendirici etkisi ile tahriş ve kaşıntıya ne iyi gelir.
• Menopoz döneminde yani yumurta foliküllerinin boş çıktığı dönemde hamile kalmak isteyen kadınlar için 15 gün boyunca soğan kürü daha sonra testere dişli aslan pençesi çayı ve son olarak incir kürü tüketilebilir.

Vajinal Kuruluğa Ne İyi Gelmez?

• Vajinanın iç kısmının yıkanması en büyük yanlışlardan biridir. Vajina salgı üreterek kendi temizliğini yapan bir organdır. Sadece peçete ile temizlenmesi daha doğrudur. Vajina kendi temizliğini yapan bir organ olduğu için duş sırasında sabun ve şampuanlardan fazla temastan kaçınılmalıdır. 
• Vajinal kuruluğa iyi gelmeyen bir diğer etken ise kullanılan alerji, tansiyon ilaçlarıdır. Düzenli kullanılan bu ilaçlar vajinal kuruluğa neden olacaktır.
• Stresli bir yaşam veya iş, vajinal kuruluğa iyi gelmeyen bir başka etkendir.
• Sigara kullanımı, dengesiz beslenme, bağışıklık sisteminin bozulması, düzensiz beslenme faktörleri vajinal kuruluğa iyi gelmez.
• Kadınların kullandığı doğum kontrol haplarının yan etkileri nedeni ile vajinal kuruluğa neden olacağı için doğum kontrol hapları vajinal kuruluğa iyi gelmez. 
• Vajinal kuruluğa neden olan bir başka etken ise psikolojik baskıdır. Kişi psikolojik baskılardan dolayı stres yapabilir. Bu durumda vajinal kuruluğa neden olduğu için psikolojik baskı vajinal kuruluğa iyi gelmeyecektir.

Hamilelikte Vajinal Kuruluk

Hamilelik döneminde gebeliğe bağlı meydana gelen hormonal dalgalanmalar vajina kuruluğa neden olabilmektedir. 

Dolayısıyla hamilelik döneminde kişide vajinal kuruluğun görülmesi anormal bir durum olarak kabul edilmemelidir.

Hamilelik döneminde hormon dalgalanmaları çok fazla olduğu için östrojen hormonundaki azalma vajinal kuruluğa neden olur. 

Bu durumdan kaynaklı olarak hamilelik döneminde cinsel ilişki sırasında kadınlarda ağrı ve acı meydana gelebilir. 

Vajinal Kuruluk için Hangi Doktora Gidilmeli?

Vajinal kuruluk tek bir nedenden dolayı meydana gelmez. 

Kişinin sık sık idrara çıkması, idrar kaçırma, ağrılı cinsel ilişki sonucunda kanamalı meydana gelmesi, vajinal bölgede yanma, kaşıntı, basınç hissinin meydana gelmesi sonucunda vajinal kuruluktan şüphe duyularak, en yakın hastanenin Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümünde bulunan Jinekolog uzmanına görünmeleri gerekir.