Cilt Kuruluğu

Cilt Kuruluğu Nedir?

Cildin en üst tabakası epidermis olarak adlandırılır. Epidermis tabakasının su miktarının yeteri kadar olmaması durumunda çok da yaygın bir sorun olan cilt kuruluğu ortaya çıkar.

Kuru cilt, erkekleri ve kadınları eşit derecede etkilerken, yaşlı bireyler genellikle kuru cilde daha yatkındır. Yaşlı insanlarda ciltte doğal olarak bulunan yağlar azalma eğilimindedir.

Kollar, eller ve özellikle alt bacak gibi bölgeler nispeten cilt kuruluğundan daha fazla etkilenen bölgelerdir. Kişinin özelliklerinin dışında nem ve sıcaklık gibi çevresel faktörlerin de ciltte tutulan su miktarı üzerinde ciddi bir etkisi vardır.

Örneğin, kuru, soğuk havanın bir fırın gibi sıcak bir aletle sürekli ısıtılması ciltteki suyu buharlaştırarak cilt kuruluğuna neden olur. Bu yüzden kişilerin çalıştıkları iş de burada önem kazanmaktadır.

Elleri sıkça yıkamak ve cilt bölgelerini aşırı miktarda ve sık dezenfektan uygulamak cilt kuruluğuna neden olur. Kuru cilt ayrıca bazı ilaçların yan etkisi ve atopik dermatit, seboreik dermatit, kontakt dermatit gibi bazı cilt hastalıklarının bir belirtisi olarak da görülebilir.

Cildin epidermis tabakası özel yağ maddelerinden ve proteinlerden oluşur. Epidermisin lipit kısmı ve spesifik epidermal proteinler cildin kurumasını önlemeye yardımcı olur.

Bu yağların ve proteinlerin azalması durumunda ciltteki sıvı daha kolay buharlaşır. Buharlaşma sonucu kuruyan ciltte döküntüler oluşabilir ve cilt bütünlüğü bozulur. Cilt kuruluğu için kullanılan tıbbi terim kserozistir.

Cilt kuruluğu tedavisi genellikle altta yatan bir hastalık olmadığı sürece bazı önlem ve müdahalelerle rahatlıkla yapılabilir. Temel olarak cilt kuruluğunu önlemek için kişinin, sert sabunlardan ve kimyasal temizleyicilerden kaçınması gerekir.

Ayrıca cilt kuruluğu tedavisi için nemlendirici maddelerin uygun sıklıkta ve düzenli olarak kullanılması tavsiye edilir. Kuru cilt tedavi edilmediği takdirde ikincil bakteriyel enfeksiyon, deri selüliti, deride renk değişikliği gibi sorunlara yol açabilir.

Cilt Kuruluğu Belirtileri Nelerdir?

Cilt kuruluğunun anahtar belirtisi kaşıntıdır. Kuru cilde sahip insanlarda genellikle ciltte kaba, kuru, kırmızı lekeler bulunur ve bu lekeler genellikle kaşıntılıdır.

Etkilenen tipik cilt bölgeleri arasında kollar, eller, alt bacaklar, karın, ayak bilekleri ve tabanlar gibi alanlar bulunur. Cilt kuruluğu daha şiddetli hale geldikçe, çatlaklar oluşabilir.

Cilt kuruluğu ile ilişkili olabilecek belirtiler şunlardır:

• Kaşıntı
• Cildin pürüzleşmesi
• Ciltte kırmızı döküntüler
• Ciltte pullanma

Kaşıntı hissi cilt kuruluğunu daha da şiddetlendirebilir. Çünkü cildin kaşınması durumunda kişinin cildini fark etmeden veya fark ederek kaşıması durumunda ciltte çizikler oluşur. Bu çizikler de bir döngü olarak kaşıntıyı arttırır.

Cildin sürekli çizilmesi ve ovulması, cildin daha kalın olmasına neden olabilir. Ciltteki küçük, kırmızı, kabarık şişliklerin aşırı kaçılmasıyla da o bölgeler dış ortama daha açık hale gelir ve enfekte olabilir.

Kuru ciltte sivilce çıkmayacağı düşünülmektedir. Ancak yağlı ciltler de sivilce daha fazla görülse de kuru ciltlerde de görülebilir. Bunun sebebi herhangi bir nedenle yağ üretiminin artışı sonucu, oluşan yağların kapalı olan gözeneklerden dışarı çıkamamasıdır.

Cilt Kuruluğu Nedenleri Nelerdir?

Cilt kuruluğunun genellikle tek bir nedeni yoktur. Cilt kuruluğuna sebep olabilecek durumlar iç ve dış nedenler olarak ayrılabilir.

Cilt kuruluğuna neden olabilecek dış faktörler yani çevresel faktörler en sık karşılaşılan durumlardır ve tedavisi de en basit olan nedenlerdir.

Çevresel faktörler genelde kış aylarında ısıtıcıların aşırı çalışması, soğuk havalar ve nem miktarı düşük kuru havalardır. İç faktörler ise kişinin kendi durumundan kaynaklanan durumlardır.

Kişinin genel sağlık durumu, yaşı, genetik özellikleri, cilt kuruluğuna neden olabilecek diğer hastalıkları bu faktörler arasında sayılabilir.

Kuru cilde neden olan iç ve dış faktörler şunlardır:

• Sert sabunlarla ellerin veya vücudun aşırı yıkanması
• Dezenfektanların ve alkol bazlı temizleyicilerin aşırı kullanılması
• Soğuk hava
• Kuru hava
• Nemlendiricilerin yanlış kullanılması
• Özellikle yün içerikli giysileri giyme veya giysi kumaşlarında değişiklik
• Tansiyon ilacı kullanımı
• Bazı alerji ilaçları
• Bazı sivilce ilaçları
• Sedef hastalığı
• Egzama
• Şeker hastalığı
• Tiroid hormonunun eksik olması durumu olan hipotiroidizm
• Yaşlanma
• Cilt için uyarıcı olan maddelerle temas sonrası oluşan bir çeşit duyarlılık olan kontakt dermatit
• Kolesterol ilaçları

Cilt Kuruluğu Teşhisi

Cilt kuruluğunun teşhisi oldukça kolaydır. Hekimin hastanın cildine bakması ve dokunması bile tanı için yeterlidir. Hastanın kuru cilde sahip olabilmesini sağlayan faktörlerin hekim tarafından incelenmesi tanıyı hekim için daha da kesinleştirir ve nedenler ortaya konabilir.

Kuru cilt her yaşta veya herhangi bir cilt tipinde görünebilmek ile birlikte, cildini sık sık sabunlara veya deterjanlara maruz bırakan kişilerde, yaşlılarda bu durumun gözükmesi daha sıktır.

Ayrıca cilt hastalıklarının diğer belirtilerinin varlığı hekim tarafından incelenir ve bu durumlar da göz önüne alınır. Tıbbi geçmişe dayanarak da olabilecek cilt hastalıkları dikkate alınabilir veya göz ardı edilebilir.

Daha zor durumlarda, deri biyopsisi tanıyı doğrulamak ve tedavi planını yönlendirmek için kesin yöntemdir.

Cilt Kuruluğu Tedavisi

Cilt kuruluğu olan kişilerin bu duruma sebep olabilecek dış faktörleri farkına varması önemlidir. Örneğin aşırı sabun, dezenfektan kullanan bir kişinin öncelikle bunların kullanımını sınırlandırması gerekir. Daha sonra kuruluk devam ederse çeşitli tedaviler uygulanabilir.

Kuru ciltler için en iyi tedavi, yumuşatıcı (suyun buharlaşmasını engelleyen bir madde) ile günlük olarak cildin yağlanmasıdır.

Çoğu cilt kuruluğu dış nedenlerden kaynaklandığından, kremler ve losyonlar gibi tedaviler uygulanabilir ve cilt problemleri etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir.

Hatta bazı durumlarda aşırı kuru cilt hariç veya ek olarak başka semptomu olmayan kişilerde eczanelerden alınabilen nemlendiriciler ile kişi kendi kendine bile cilt kuruluğunu kontrol altına alabilir.

Cilt kuruluğuna neden olabilecek diğer hastalıklar ekarte edildikten sonra, tedavilerin ana hedefleri kaşıntıyı durdurmak, su kaybını önlemek ve cilt nemini geri kazandırmaktır.

Piyasada vazelin gibi birçok nemlendirici bulunmaktadır. Daha hafif cilt kuruluğu vakalarında kullanılabilecek hafif etkili nemlendiriciler de vardır. Bazı durumlarda hekimin önerisiyle topikal cilde uygulanabilen steroid kremler kullanılabilir.

Genel bir kural olarak, yüz, koltuk altı ve kasık bölgelerinde sadece hidrokortizon gibi hafif kortikosteroid kremler kullanılmalıdır.

Fluocinonid gibi güçlü kortikosteroid kremlerin uzun süreli uygulanması, ciltte inceltme, çatlak izleri ve cilt bozulması gibi ciddi olumsuz etkilere neden olabilir.

Oral ağızdan alınan antihistaminikler, geceleri daha iyi uyumaya izin vererek cilt kuruluğundaki genel kaşıntıyı hafifletir.

Cilt Kuruluğu Tedavi Edilmezse

Cilt kuruluğunun ve buna bağlı o bölgelerin kaşınmasının bir sonucu olarak ciltte ikincil bakteriyel enfeksiyonlar görülebilir.

Bu bakteriyel enfeksiyonlar kendiliğinden iyileşebilecek kadar hafif olabileceği gibi şiddetli olup ilaç tedavisi de gerektirebilir.

Şiddetli kaşıntı lezyonların sürekli çizilmesi sonucunda bu cilt bölgeleri sürtünmeden dolayı kalınlaşabilir ve cildin genel görünümü bozulabilir.

Cilt Kuruluğuna Ne İyi Gelir?

Hafif cilt kuruluğu durumlarında ve kuruluğa neden olabilecek hastalıkların olmaması durumunda kişiler evlerinde bile cilt kuruluğunu kontrol altına alabilir.

Cilt kuruluğuna iyi gelebilecek yöntemler şunlardır:

• Kuru cilt bölgelerine günde iki veya üç kez gerektiğinde daha fazla nemlendirici sürmek kuruluğa oldukça iyi gelir. Ancak bu nemlendiriciler sürülmeden önce cildin ılık bir suyla ıslatılması etki oranını arttırır.
• Cilt kuruluğu yaşayan kişiler için ılık duş almak duruma iyi gelebilir. Ancak bu duş süresi uzun olmamalıdır. Çünkü uzun süre duş almak cilt kuruluğunu daha da kötüleştirir. Ayrıca sıcak suyla duş almak veya derinin sert ovulması ciltteki koruyucu tabaka olan yağları da azaltır.
• Cilt kuruluğu için o bölgelerin nazik bir şekilde temizleyici solüsyonlarla temizlenmesi iyi gelebilir. Bu ürünleri seçerken dikkatli olmak gerekir. Çünkü piyasada sert sabun içeren, deodorant içeren ve kuru ciltlere daha da zarar verebilecek ürünler bulunmaktadır.
• Doktor kontrolünde cilt kuruluğuna maske uygulanabilir. Önemli olan bu maskelerin kişinin cildine uygun olmasıdır.

Cilt Kuruluğuna Ne İyi Gelmez?

Cilt kuruluğuna iyi gelmeyen ve kuruluğu kötüleştirebilen bazı durumlar vardır.

Bunlara şu örnekler verilebilir:

• Kuru ciltlere zarar veren sert sabunların sıkça kullanılması
• Dezenfektan özelliği olan maddelerin cilt bölgelerine sıkça uygulanması
• Kalitesiz ve etkisi fazla bilinmeyen kremlerin kullanılması
• Aşırı sıcak suyla banyo yapmak
• Soğuk havalarda aşırı sıcak ortamlarda bulunmak ve sık hava değişimine maruz kalmak
• Sık sık kalitesiz makyaj malzemeleriyle makyaj yapmak ve makyajı iyi temizlememek
• Hassas ciltlerin güneşli havalarda güneş kremi kullanmaması

Cilt Kuruluğu için Hangi Doktora Gidilir?

Cilt kuruluğu için gidilmesi gereken bölüm Cildiyedir. Hekim cilt kuruluğunun nedenini ortaya koyar ve tedavisini yapar.

Eğer altta yatan hipotiroidi gibi başka bir hastalık varsa bu durumda uygun hekime yönlendirir.

Cilt kuruluğu çoğu zaman basit nedenlerden kaynaklanır. Bu yüzden hafif cilt kuruluklarında ve ek olarak başka bir semptom olmadığında evde dahi nemlendiricilerle tedavi edilebilir.

Ancak cilt kuruluğunun yanında kişiyi rahatsız eden başka durumlar olması durumunda hekime görünmek gerekir.

Çünkü altta yatan tedavi edilmesi gereken bir durum olabilir.