Seboreik Dermatit

Seboreik Dermatit Nedir?

Kronik bir egzama formu olarak kabul edilen Seboreik Dermatit, üst sırt, burun ve kafa derisi gibi çok fazla yağ üreten (sebase) bezin bulunduğu vücut bölümlerinde görülür. Yağlı egzama olarak da bilinir. Seboreik Dermatit'in kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genler ve hormonların birlikte rol oynadığı düşünülmektedir. Ciltte doğal olarak yaşayan mikroorganizmaların da Seboreik Dermatit'e katkıda bulunduğu çalışmalarca ortaya konmuştur.

Seboreik Dermatit her yaştaki insanda görülebilir. Ancak 30-60 yaş arası yetişkinler ve 3 aydan küçük bebekler daha fazla risk altındadır.

Stres, hormonal değişiklikler, bazı hastalıklar, soğuk gibi durumlar Seboreik Dermatit'i tetikleyebilir.

Genel olarak, Seboreik Dermatit erkeklerde kadınlardan biraz daha yaygındır. AIDS gibi bağışıklık sistemini çökerten hastalıklarda veya Parkinson gibi sinir sistemi hastalıklarında, Seboroik Dermatit yaşanma olasılığı daha yüksektir. Seboreik Dermatit bulaşıcı bir hastalık değildir.

Seboreik Dermatit Belirtileri

Seboreik Dermatit, ciltte aşırı yağlı, sarı pul ve kırmızı lekelerin ortaya çıkmasına neden olan çok yaygın, kronik bir cilt hastalığıdır. Bu pul ve lekelerin asıl olarak vücudun malassezia mayası adı verilen bir cilt mikroorganizmasına tepki vermesinin bir sonucu olarak geliştiği düşünülmektedir. Kafa derisi ve yüzün yanı sıra, Seboreik Dermatit'ten etkilenebilecek vücudun diğer bölgeleri üst göğüs, sırt, koltuk altı ve kasıktır.

Yetişkinlerde Seboreik Dermatit Belirtileri

• Yetişkinlerde Seboreik Dermatit, ciltte kaşıntılı, nemli ve sarımsı renkte pul pul lekelere neden olur. Bu pullu lekelerin altındaki cilt genellikle kırmızıdır.
• Seboreik Dermatit lekeleri, cildin yüz (kulaklar, kaşlar ve göz kapakları dahil) ve kafa derisi gibi çok sayıda yağ bezi içeren bölgelerinde gelişir.
• Kepek de hafif bir Seboreik Dermatit şeklidir.
• Bazı zamanlarda deride kaşıntı ve yanma hissedilebilir.

Bebeklerde Seboreik Dermatit Belirtileri

• Birçok bebek kafa derisinde kalın ve pullu lekelerin oluşmasına neden olan bir tür Seboreik Dermatit'i geçirir. Yetişkinlerde olduğu gibi, bu kısımlar yağlı ve sarı-kahverengi renktedir.
• Bebeklerde Seboreik Dermatit genelde zararsız ve bebeğe çok sorun yaşatmadan, belirti vermeden birkaç ay içinde kendi kendine gider. Ancak bu süreçte cilt bölgeleri ve kafa derisi kızarabilir. Bu durum da bazen ebeveynler için endişe verici olabilir.
• Bazı bebeklerde ayrıca göz kapaklarında, kulaklarda veya burun çevresinde olduğu gibi boyun ve yüzde de Seboreik Dermatit gelişir.
• Kasık bölgesindeki Seboreik Dermatitler de pişik ile karıştırılabilir.

Seboreik Dermatit Nedenleri Nelerdir?

Seboreik Dermatit'in tek bir nedeni yoktur. Ancak çeşitli risk faktörleri vardır. Hastalıkta bir tür mayanın rolü olduğu hakkında düşünceler ileri sürülmüştür.

Seboreik Dermatit'in yaygın nedenleri şunlardır:

Malassezia Mayası

Seboreik Dermatit'in arkasında sıklıkla malassezia adı verilen bir maya türü bulunur. Bu mantar organizması normalde cilt üzerinde yaşar. Ancak bir nedenden dolayı Seboreik Dermatit'li kişilerde bu maya inflamatuar bir yanıt oluşturarak cildi tahriş eder. Daha spesifik olarak, malassezia mayası cildin stratum corneum olarak adlandırılan dış tabakasını işgal eder ve serbest yağ asidi oluşumuna neden olan lipaz enzimini serbest bırakır. Bu yağ asitleri daha sonra trigliseritlerle reaksiyona girerek tepkisel süreci tetikler.

Seboreik Dermatit ve malassezia arasındaki bu bağlantıya işaret eden bilimsel kanıtlara rağmen, hala bağlantının gücü ve hastalığı doğrudan veya dolaylı olarak etkileyip etkilemediği tam olarak tespit edilmemiştir. Ancak malassezia ve Seboreik Dermatit arasında bir bağlantı olduğu kesindir. Bu durum Seboreik Dermatit'in antifungal ilaçlara (mantar ilaçları) yanıt vermesi ile de desteklenmiş olur.

Yaş ve Cinsiyet

Seboreik Dermatit erkeklerde biraz daha yaygındır, bu da testosteron gibi seks hormonları ile olası bir ilişki olduğunu düşündürmektedir. Seboreik Dermatit 3 aydan daha küçük bebeklerde ve 30-60 yaş arası yetişkinlerde daha sık görülmektedir.

Diğer Hastalıklar

Seboreik Dermatit sağlıklı bireyleri de etkileyebilen bir hastalık türüdür. Bazı altta yatan hastalıkları olanlarda Seboreik Dermatit görülme olasılığı daha fazladır.

Bu hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Parkinson hastalığı
• Epilepsi
• Travmatik beyin veya omurilik yaralanması
• İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte olma
• İnme veya kalp krizi geçirme
• Kronik alkolik pankreatit
• Hepatit C virüsü
• Down Sendromu
• Depresyon veya yeme bozukluğu gibi bazı psikiyatrik hastalıklar
• Çinko eksikliği

İlaçlar

Aşağıdaki ilaçları kullanan kişilerde Seboreik Dermatit olasılığı artmaktadır:

• İnterferon
• Lityum
• Ultraviyole A (PUVA) tedavisi

Genetik

Son yapılan araştırmalara göre aslında genetik ve Seboreik Dermatit arasında kuvvetli bir ilişki vardır.

Aslında, bilim adamları Seboreik Dermatit'e neden olan 11 gen mutasyonu ve protein eksikliği bulmuşlardır. Bu genlerin veya proteinlerin çoğu, bağışıklık sisteminin işleyişinde veya cildin dış tabakasındaki hücrelerin olgunlaşmasında rol alır.

Araştırmacılar, genlerin Seboreik Dermatit gelişiminde nasıl bir rol oynadığını tam olarak anlayarak, bu iyi huylu, ancak potansiyel olarak sıkıntılı cilt hastalığını tedavi etmek için yeni ve daha işe yarar tedaviler bulmaya çalışmaktadır.

Yaşam Tarzı Risk Faktörleri

Gen, yaş, cinsiyet ve sağlıkla ilgili faktörlerin yanı sıra, yaşam tarzı ile ilgili çeşitli faktörler de Seboreik Dermatit'e sebep olabilir veya tetikleyebilir.

Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Soğuk ve kuru bir iklimde yaşamak
• Duygusal stres
• Uyku eksikliği

Seboreik Dermatit Teşhisi

Seboreik Dermatit yaygın bir cilt hastalığıdır. Seboreik Dermatit tanısı neredeyse her zaman klinik olarak konabilir. Yani bir hekimin ayrıntılı sorduğu sorular ve yaptığı cilt muayenesi tanıyı koymak için neredeyse %98 yeterlidir.

Evde Kendini Kontrol

Hastaların döküntüleri için doktora gitmeden önce kendi kendine bu döküntünün nasıl ortaya çıktığını, ne zaman ortaya çıktığını, nerede ortaya çıktığını, kızarıklık ve döküntüleri daha kötü veya iyi hale getiren şeylerin var olup olmadığını, kaşıntı haricinde var olan diğer belirtileri not etmesi ve bunları doktora söylemesi tanı için oldukça yararlı olacaktır.

Kendi kendine teşhis koymak insanlara cazip gelebilirken, ancak bir dermatolog veya hekimin en iyi tanıyı koyabileceğini ve diğer nedenleri saf dışı edip doğru tedaviyi verebileceğini unutmamak gerekir.

Yetişkinlerde Seboreik Dermatit, genellikle stres, soğuk, kuru iklimlerde belirli tetikleyicilerle nükseden, gelen ve giden kronik bir cilt hastalığıdır.

Laboratuvar Testleri, Biyopsi ve Diğer Testler

Hekim ilk olarak hastaya bazı sorular sorar ve döküntülerin özelliğini analiz eder.

Bu araştırmaların sonunda Seboreik Dermatit tanısı hala belirsizse, bir dermatolog cilt biyopsisi yapabilir. Biyopsi yönteminde, etkilenen cildin küçük bir alanı çıkarılır ve mikroskop altında incelenir. Bu oldukça kolay ve acısız bir işlemdir.

Alternatif teşhisler ve başka hastalıklar düşünülürse başka testler yapılabilir. Örneğin, Seboreik Dermatit'i taklit edebilen bir mantar enfeksiyonunu saf dışı etmek için bir KOH testi yapılabilir. Aynı şekilde, hekim Seboreik Dermatit'in altta yatan başka bir hastalığın işareti olduğundan şüphelenirse bazen kan veya diğer testleri yapmak isteyebilir.

Seboreik Dermatitin Ayırıcı Tanıları

Seboreik Dermatit'le karışabilecek birkaç cilt hastalığı vardır. Bu nedenle, hastaların kendi kendine tedaviye başlamadan önce uygun değerlendirme için bir doktora görünmesi mutlaka gereklidir.

Seboreik Dermatit ile kolayca karışabilen ve tamamen farklı bir tedavi planı gerektiren cilt hastalığı, sedef hastalığıdır. Hem sedef hastalığı hem de seboreik dermatit, kafa derisinde mevcut olabilecek deri döküntüsüne neden olur. Bununla birlikte, cilt muayenesi sırasında hekime yardımcı olabilecek birçok bulgu vardır.

Sedef hastalığının döküntüleri beyaz, gri renkte ve sıklıkla kaşındığı zaman kanar. Öte yandan, Seboreik Dermatit döküntüleri sarı-beyaz renklidir, yağlı ve nemli görünür ve genellikle kolayca deriden ayrılır. Ek olarak, her iki hastalık da döküntü ve kaşıntı yaparken, sedef hastalığı döküntüleri daha hassastır.

Sedef hastalığının yanı sıra, Seboreik Dermatit ile karıştırılabilecek diğer yaygın cilt rahatsızlıkları şunlardır:

• Atopik dermatit (egzama)
• Kontakt dermatit
• Rosacea
• Tinea capitis (kafa derisinin saçkıranı)
• Sistemik lupus eritematoz

Seboreik Dermatit Tedavisi

İlaç tedavileri genellikle hem bebeklerde hem de yetişkinlerde Seboreik Dermatit tedavisinde ilk adımdır.

Yetişkinlerde Seboreik Dermatit Tedavisi

Yetişkinlerde (kepek adı verilen) kafa derisinin hafif Seboreik Dermatit'i genellikle gibi anti-kepek şampuanları ile tedavi edilebilir.

Seboreik Dermatit şampuanları şu şekildir:

• Selenyum sülfür içeren şampuanlar
• Çinko pirition içeren şampuanlar
• Ketokonazol içeren şampuanlar

Şampuan nemli cilde uygulanmalı ve tamamen durulamadan önce beş dakika bekletilmelidir. Başlangıçta şampuanın günde bir kez kullanılabilir. Daha sonra belirtiler iyileştikçe, haftada iki ila üç kez ve daha sonra tekrarlamasını önlemek için haftada bir kez kullanılabilir.

Daha ciddi vakalar için, reçete edilen bir topikal steroid ile birlikte reçeteli bir antifungal şampuan gerekebilir. Reçeteli steroid, losyon, köpük, çözelti veya şampuan gibi farklı formlarda mevcuttur.

Yetişkinlerde yüz veya vücudun Seboreik Dermatit için, topikal steroid krem (döküntünün konumuna ve şiddetine bağlı olarak reçetesiz veya reçeteli), topikal antifungal krem veya ikisinin bir kombinasyonu genellikle önerilir. Bazen yüz Seboreik Dermatit için topikal steroid yerine takrolimus% 0.1 gibi topikal bir kalsinörin inhibitörü kullanılabilir.

Bebeklerde Seboreik Dermatit Tedavisi

Seboreik Dermatit en sık bebeğin kafa derisinde görülür. Çoğu bebek için iyi haber, döküntünün herhangi bir tedavi olmaksızın zaman içinde kendiliğinden kaybolacağıdır. Genellikle bebeklerde altı aydan bir yaşa kadar devam eder.

İlk öncelikle tedavi gerekirse, bebeğin kafa derisi uygun bir bebek şampuanı ile hafifçe belli aralıklarla yıkanır. Ayrıca pulları yumuşatmak ve gevşetmek için mineral yağ, bebek yağı, zeytinyağı veya vazelin gibi yumuşatıcı kullanılabilir. Bu yumuşatıcılar hekim uygun görürse tüm gece boyunca bebeğin kafasında kalabilir.

Deri yumuşadıktan sonra küçük bir bez veya bebek saç fırçası ile döküntüler nazikçe ciltten uzaklaştırılabilir.

Bu yöntemlerle bebekteki Seboreik Dermatit düzelmezse veya döküntü kafa derisi dışında başka yerlerde de ortaya çıkarsa, çocuk hekimi veya dermatolog tarafında %1 hidrokortizon (steroid) kremi önerilebilir.

Tamamlayıcı Tedaviler

Çay ağacı yağı belki de kafa derisi Seboreik Dermatiti tedavi etmek için kullanılan en yaygın naturopatik ajandır ve kullanımı bilimsel araştırmalarla (sınırlı da olsa) desteklenmektedir.

Yapılan bir araştırmaya göre, kepekli 126 erkek ve kadın (14 yaş ve üstü) rastgele olarak dört hafta boyunca her gün %5 çay ağacı yağı şampuanı ve plasebo kullanmak için belirlendiler. Sonuçlara göre, çay ağacı yağı şampuanını kullananların kafa derisi döküntüsünün şiddetinde %41 iyileşme görülürken, plasebo grubunda ise %8 iyileşme görülmüştür.

Herhangi bir terapide olduğu gibi, çay ağacı yağı doğal olsa bile, kullanmadan önce doktorla görüşülmelidir. Birçok cilt durumu kepekle karışabilir, bu nedenle önce uygun bir teşhis ve tedavi gereklidir.

Seboreik Dermatit İlaçları

• Selenyum sülfür:
• Hidrokortizon
• Takrolimus
• Ketokanozol
• Çinko pirition

Tedavi için belirtilen ilaç türevleri sadece bilgilendirme amaçlıdır. Doktor tavsiyesi olmadan hiçbir ilaç kullanılmamalıdır.

Seboreik Dermatit Tedavi Edilmezse

Normalde Seboreik Dermatit tedavi edilmediğinde bir sorun oluşturmaz. Çünkü zaten kendi kendine geçebilecek bir hastalıktır. Ancak kişiye çok rahatsızlık veriyorsa ve gittikçe daha da yayılıyorsa tedavi edilmesi gerekir. Çünkü zamanla vücudun birçok bölümüne yayılıp şiddetli kaşıntılara sebep olabilir.

Ayrıca kişideki Seboreik Dermatit başka bir hastalıktan kaynaklanıyorsa da bunun mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Yoksa hastalık çeşidine bağlı olarak kişide çok fazla sorun oluşturabilir. Örneğin patojen bir mantar enfeksiyonu sebepse, mantarın türüne göre kişinin zamanla organ fonksiyonlarını bozup ölüme kadar dahi ilerleyebilir.

Seboreik Dermatite Ne İyi Gelir?

Seboreik Dermatit oldukça sık görülen ciltteki yağ bezleriyle ilişkili bir hastalıktır. Seboreik Dermatit'e iyi gelebilecek veya iyileşmesini hızlandırabilecek birkaç şey bulunmaktadır.

• Mineralli yağlar
• Bebek yağları
• Çay ağacı yağı
• Cilt yumuşatıcıları
• Fazla olmayacak şekilde elma sirkesi
• Bikarbonatlı su
• Defneli sabun
• Kortizollü kremler
• Anti seboreik şampuanlar

Bu maddeler Seboreik Dermatit'e iyi gelebilse de yine de doktor tavsiyesi dışında kullanılmamalıdır. Çünkü kullanılan miktara göre hastalığı daha kötü yapabilir veya başka durumlara sebep olabilir. Ayrıca herkeste bu tedavilerin farklı etki gösterebileceği de unutulmamalıdır.

Seboreik Dermatite Ne İyi Gelmez?

Seboreik Dermatit'e iyi gelmeyecek ve durumu daha da kötüleştirecek şeyler vardır. Bunlara dikkat etmek hastayı bir nebze de olsa rahatlatacaktır.

• Aşırı kuru veya nemli hava
• Soğuk hava
• Stres
• Uykusuz kalmak
• Aşırı kahve tüketmek
• Aşırı çekirdek tüketmek
• Cips gibi yağlı paketli gıdaları tüketmek

Çocuklarda Seboreik Dermatit

Aslında çocuklardaki Seboreik Dermatit yetişkinlere veya daha küçük çocuklarda bebeklere benzer şekilde ortaya çıkar.

Çocuklarda da yine alın, kafa derisi, yüz, kulak arkası veya vücudun diğer bölümlerinde görülebilir. Özellikle ailesinde Seboreik Dermatit olan çocuklarda da görülme riski hafif artış göstermektedir. Okul hayatında stresli olan çocuklarda, uyku düzeni bozuk olan çocuklarda daha sık olarak görülebilir.

Seboreik Dermatit'in tanısı yine kolay bir şekilde hekim tarafından yapılan basit bir muayene ile konulabilir. Daha sonra gerekirse uygun kremler, şampuanlar önerilebilir.

Bebeklerde Seboreik Dermatit

Bebeklerde Seboreik Dermatit aslında sık görülen cilt hastalıklarından biridir.

Seboreik Dermatit bebekte şu bölgelerde ortaya çıkabilir:

• Alın ve yüzde
• Kulakların arkasında
• Bezlenme bölgesinde
• Koltuk altı ve diğer cilt kıvrımları bölümlerinde

Bebeklerde genel olarak 2 ile 12 ay arasında hastalık görülür. Ancak her ayda görülebileceği de unutulmamalıdır. Seboreik Dermatit yaşayan bir bebeğin kafa derisinde kırmızımsı, pul şeklinde veya kabuklu sarı lezyondan oluşur. Ayrıca yüz çevresinde veya popo bölgesinde başlayıp vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir.

Bebeklerdeki Seboreik Dermatit'in kesin nedeni bilinmemektedir. Muhtemelen birçok faktörün kombinasyonu nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Yağ bezlerinde ve saç köklerinde çok fazla cilt yağı (sebum) ve malassezia adlı deride bulunan bir tür maya Seboreik Dermatit gelişiminde rol oynayabilir.

Sağlık uzmanları, bebeklerdeki Seboreik Dermatit cildin görünümü ve döküntünün nerede olduğu ile teşhis edebilir. Seboreik Dermatit'i olan bebekler genellikle iyi durumdadır ve müdahale etmeden bile hastalık geçebilir.

Bebeklerdeki Seboreik Dermatit büyük çoğunlukla 3 hafta ile 3 ay arasında iyileşir. Ancak bu durum bebeğin özelliklerine bağlı değişecektir. Seboreik Dermatit döküntüleri, kendi kendine geçebileceği gibi bu sırada bebeğin kafasındaki döküntüler hekimin önerdiği şekilde uygun şekilde yumuşatarak temizlenebilir. Ayrıca vücudun diğer bölgelerinde Seboreik Dermatit görülürse, hekim uygun gördüğünde kortizollü bir krem veya mantar için uygun bir krem verebilir.

Kesinlikle doktora danışılmadan reçetesiz steroid veya antifungal kremler veya anti-sebore şampuanlar (Seboreik Dermatit şampuanı) kullanılmamalıdır.

Seboreik Dermatit için Hangi Doktora Gidilir?

Seboreik Dermatit için Dermatoloji (Deri ve Zührevi Hastalıkları-Cildiye) bölümüne başvurmak gerekir. Seboreik Dermatit bir cilt sorunu olduğu için cildiye bölümü uygun tedaviyi uygulayacaktır. Seboreik Dermatit çocuk veya bebeklerde görülürse bir pediatri uzmanına da başvurulabilir.