Vajinada Kaşıntı

Vajinada Kaşıntı Nedir? 

Vajinal kaşıntı genital bölgenin kimyasallara, enfeksiyonlara, alerjen yada hormonal değişikliklere karşı irritasyon (rahatsız edici uyarım) belirtisi göstermesi sonucu oluşan bir semptomdur. Hastalar sürekli kaşıma sonucu o bölgede kızarıklık, kanama, yanma, şişlik ve ağrıdan bahsederler. Bu semptomlar geçtikten sonra hastada tekrar kaşıntı olur ve bu bir kısır döngü halinde devam eder. Bu durum hastalar için oldukça rahatsız edicidir.

Vajinada Kaşıntı Belirtileri Nelerdir?

Vajinal kaşıntı birçok belirtiyle beraberlik içindedir. Ancak çoğunlukla kaşıntı oluştuğu sırada hastanın o bölgeyi kaşıyarak tahriş etmesi sonucu oluşan tipik belirtiler gösterir. Bu belirtiler; 

• Kızarıklık: Hastanın o bölgeyi kaşıması durumunda derinin yanıt olarak yüzeysel damarları genişletmesi sonucu oluşan durumdur. Hastalarda kızarıklık oluştuktan sonra kaşıntının oluşturduğu irritasyon (rahatsız edici uyarım) azalır.
  
• Şişlik: Hastanın kaşıyarak deriyi tahrip etmesi sonucu oluşan durumdur. Bu belirti genellikle yoğun ve şiddetli kaşınma sonrası görülür.
  
• Yanma: Hastanın deriyi kaşıması sonucu oluşturduğu ufak çaplı travmalar havayla temas edince yanma yaratabilir.
  
• Kanama: Genellikle çok şiddetli kaşınması olan hastalarda kaşıma sonucu deri tahribatı oluşup bu bölgelerden ufak ufak kanamalar görülebilir.
  
• Ağrı: Kaşıma sonucu derideki sinir uçları uyarılır, tahrip olabilir ve bu durumda ağrı ortaya çıkabilir.
  
• Beyaz Akıntı: Vajinanın çoğu enfeksiyonunda kaşıntıdan sonra en sık görülen belirti akıntıdır. Bu akıntının beyaz renkli olması, hastanın kaşıma sonucu o bölgedeki bezlerin uyarımı ve salgı yapmasından dolayıdır. Bu durum normal karşılanabilir. Ancak kişide kötü kokulu, koyu renkli, kanla karışık bir şekilde gelen bir akıntı varsa mutlaka muayene olup tedavi altına alınmalıdır.
  
• Cinsel İlişki Sonrası Kaşıntı: Cinsel ilişki sırasında vajinanın tahribatının artıp bakteri ve mikropların yerleşmesi söz konusu olabilir. Bazı duyarlı kişilerde prezervatif kullanımı sonucu gerçekleşen cinsel ilişki sonucu alerji oluşup kaşıntıyı tetikleyebilir.
  

Vajinada Kaşıntı Nedenleri Nelerdir?

Vajinal kaşıntı ufak bir mantar enfeksiyonundan, vulva kanserine kadar birçok hastalıkta ortaya çıkan bir semptomdur. Çoğunlukla enfeksiyona bağlı oluşur. Ancak diğer nedenler nadiren de olsa görülür.

• İrritanlar: Spreyler, vajinal kokular, sabunlar, deterjanlar, bazı kremler, tuvalet kağıdı gibi vücuda yabancı ve duyarlılık oluşturabilen maddeler o bölgede alerjiyi tetikleyebilir. Bu durum hassas cilt yapısına sahip kişilerde daha sık görülür.
  
• Mantar Enfeksiyonu: Vajinal bölgenin doğal florasında “Kandida” adlı mantar bulunur. Bu mantarın o bölgede belli bir miktarda bulunmasını ve aşırı çoğalmasının engellenmesini sağlayan belli başlı bakteriler vardır. Bu bakteriler genellikle başka bir hastalıktan dolayı reçete edilen bazı antibiyotiklerin  kullanımı sonucu azalabilir. Bu durumda hastada mantar üretimi sınırlandırılamaz ve akıntı, kaşıntı, yanma gibi semptomlar ortaya çıkar.
  
• Menopoz: Menopoz döneminde kadınlarda kadınsal hormonlar olarak adlandırılan östrojen ve progesteron adlı hormonlar azalır. Bu hormonların görevlerinden biri de vajinal salgıları üretmektir. Menopoz döneminde azalan bu hormonlar sonucu vajina kuru kalır ve daha çabuk tahriş olmaya elverişli olur.
  
• Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar: Klamidya, Gonore (bel soğukluğu), bakteriyel vajinozis, genital herpes ve genital siğil gibi hastalıklar vajinada kaşıntı yaratabilir. Bu durumda kaşıntıya ek olarak akıntı, ağrı, idrarda yanma gibi semptomlar da görülebilir.
  
• Stres: Stres durumunda vücudun bağışıklık sistemi zayıflar, bu durum fırsatçı enfeksiyonların ortaya çıkması ve kaşıntı yaratmasına sebep olabilir.
  
• Bazı Deri Hastalıkları: Sedef (psoriasis), atopik dermatit (egzama), liken hastalığı gibi bazı deri hastalıklarında vajinal bölge tutulumuna bağlı kaşıntı görülebilir. Bu durum hekim tarafından iyi ayırt edilmeli ve tedavi buna göre planlanmalıdır.
  

Sedef Hastalığı pullu, kırmızımsı, kaşıntılı döküntülerle giden hastalıktır. Genellikle eklem bölgelerini tutmakla birlikte nadiren vajinayı da tutabilir.

Atopik Dermatit döküntüleri sedef hastalığındakilerle benzerlik gösterir. Ancak bu kişilerde genellikle astım veya alerji öyküsü de vardır.

• Vulva Kanseri: Vulva bölgesi iç dudaklar, vajina, klitorisi çevreleyen bölgedir. Bu bölgeden gelişen kanserler nadirdir, kendini en sık kaşıntı ile gösterir. Bazen kaşıntıya ek ağrı ve kanama da görülebilir. Genellikle erken evrede yakalanan kanser türüdür.

Vajinada Kaşıntı Teşhisi

Vajinal kaşıntı bir hastalık değil, bir bulgudur. Başka bir hastalığın seyri sırasında görülen bir semptomdur. Bu yüzden hastalar dikkatli bir şekilde muayene edilmeli ve altta yatan neden bulunmalıdır.

Vajinal kaşıntıda teşhiste öncelikle anamnez ve fizik muayene uygulanır. Bu durumda eğer altta yatan ciddi bir nedenden şüphelenilirse ek testler istenebilir.

• Anamnez ve Fizik Muayene: Anamnez hastanın hastalığıyla alakalı hikayesidir. Hekim kaşıntının günün hangi saatinde ve ne sıklıkta olduğunu, arttırıp azaltan nedenleri, cinsel aktiviteleri sorgular. Sonrasında fizik muayeneye geçer. Fizik muayenede jinekolojik muayene masasına oturan hastanın pelvik bölgesi detaylı incelenir. Vajinayı ve rahim ağzını görmek için bir spekulum yardımıyla vajinayı açar. Vajinayı akıntı, kızarıklık, şişlik, ağrı olup olmaması bakımından inceler.
• Akıntı Örneği: Vajinal akıntı çoğunlukla enfeksiyonlardan kaynaklı oluşur. Bu durumda hastadan alınan sürüntü örneği laboratuvara gönderilir ve teşhis edilen enfeksiyon etkenine göre tedavi planlanır.
• Kan ve idrar tetkiki: Bazı vajinal enfeksiyonlar idrar yollarını da tutup ağrılı işeme, yanma gibi semptomlara neden olabilir. Bu durumda vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan beyaz kan hücrelerinin sayısı da kanda artabilir. Bu durumun ekarte edilmesi için kan ve idrar tetkikleri yapılır.
• Biyopsi: Özellikle ileri yaşta vajinal kaşıntı yaşayan kişilerde vulva kanserinin araştırılması gerekmektedir. Bu yüzden vulvadan biyopsi ile doku parçası alınıp patoloji laboratuvarına gönderilir. Sonuca göre tedavi planlanır.

Vajinada Kaşıntı Tedavisi

Vajinal kaşıntıda önemli olan esas nedenin bulunması; altta yatan malignite (kanser) gibi bir nedenin olup olmadığının araştırılmasıdır. Bu durumda nedene yönelik bir tedavi planı hazırlanır.

Mantar enfeksiyonları için antifungal ajanlar kullanılır. Bu ilaçlar hap, krem yada losyon tarzında bulunabilir. Genellikle bu tedavi sonrası kaşıntı rahatlar.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaynaklı kaşıntılarda; etkene yönelik tedavi uygulanır. Bu erken parazit, bakteri yada virüs olabilir. Buna göre antibiyotik, antiparaziter, antiviral ilaçlar kullanılabilir.

Menopozdan kaynaklı kaşıntılar, östrojen hormonu eksikliğinden kaynaklıdır. Bu kişilere östrojenli kremler verildiğinde kaşıntıda azalma görülür.

Deri hastalıkları özellikle de sedef ve egzama gibi hastalıklar vücudun kendi dokusuna karşı oluşturduğu reaksiyonlardan kaynaklanır. Bu hastalıkların tedavisinde bu reaksiyonları bloke edecek kortizonlu kremler kullanılabilir. 

Eğer vulva kanserinden kaynaklı bir kaşıntı oluşumu varsa ve kesin tanı konulduysa buna yönelik tedaviler uygulanır. Erken döneminde olan vulva kanserinde bu tedavi lokal eksizyon ile kanserli dokunun çıkarılmasıdır.

Vajinada Kaşıntı Tedavi Edilmezse

Vajinal kaşıntı birçok nedene bağlı oluşabilecek bir semptomdur. Bu nedenlerin bulunması ve tedavi edilmesi hem oluşabilecek komplikasyonlar açısından hem de hastanın yaşam konforu açısından oldukça önemlidir. Genellikle benign (iyi huylu) nedenlerden kaynaklı oluşsa da malignitenin ekarte edilmesi (kanser olup olmadığının kesin teşhisi) şarttır.

Vajinal kaşıntı enfektif ajanlara (o bölgede iltihabı tetikleyen mikroorganizmalara) bağlı oluşmuşsa ve tedavi edilmemişse hastanın her kaşıma sonrası oluşturduğu travma sonucu yeni enfektif ajanlar (iltihabı tetikleyen mikroorganizma) o bölgeye yerleşir. Bu durumda hastadaki enfeksiyon ağırlaşabilir.

Eğer vulva kanserinden kaynaklı kaşıntıysa ve bu duruma geç tanı konulursa kanserin diğer organlara ilerleme (metastaz) olasılığı artmış olur. Bu yüzden erken tanı konulmalıdır.

Vajinada Kaşıntıya Ne İyi Gelir?

Vajinal kaşıntıyı oluşturan eğer o bölgeyi tahriş edecek parfüm, sabun, deterjan, kayganlaştırıcı jel, prezervatif gibi etkenlerse bunların kullanılmaması kaşıntının azalmasına yardımcı olur.

Çok sık kaşıntı durumu oluşan kişilerde uygulanan ilaç tedavisine ek olarak sıcak su oturma banyoları kaşıntının azalmasına yardımcı olur. Bu suyun içine az miktarda sirke atılması da faydalı olabilmektedir. Ancak sirke direk vajinaya uygulanmamalıdır. Çünkü vajinayı tahrip edebilir.

Yüzme yada egzersiz gibi vajinal bölgenin aşırı nemlenmesine neden olan durumlarda, ıslak mayo ve çamaşırların vücutta fazla tutulmadan çıkarılması gerekmektedir. Çünkü nemli bölgede bakteri ve mantarlar daha çabuk ürer.

Büyük tuvalet sonrası arkadan öne doğru silinmek makattaki bakterilerin vajinaya yerleşmesine neden olabilir. Bu yüzden önden arkaya doğru silinme alışkanlık haline getirilmelidir.

Vajinada Kaşıntı İlaçları

Vajinal kaşıntıda etkene bağlı birçok medikal tedavi uygulanabilir. Bu ilaçlar krem, hap yada losyon tarzında olabilir. Bu ilaçların kullanımı sonucu çoğunlukla semptomlar geriler.

• Antibiyotikler: Antibiyotikler bakterilere karşı etkili ajanlardır. Çoğunlukla oral (ağızdan alınan) formdadırlar. Bazen losyon ve krem tarzı olarak da kullanılabilirler. Etken madde çoğunlukla metronidazoldür. 1 hafta kadar sonra iyileşme görülmeye başlanır.
• Antifungaller: Mantarlar normal vajinal florada az miktarda bulunan canlılardır. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda bunların sayısı artıp enfeksiyon yaratabilir. Bu durumda antifungal (mantar karşıtı) ajanlardan yararlanılır. Bunlar çoğunlukla azol grubu (flukonazol, izokonazol gibi) antifungallerdir. Bunlar oral yada vajinal (fitil) olarak kullanılabilir.
• Östrojen: Özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda östrojen hormonunun seviyeleri azaldığı için kaşıntı, ağrı ve kuruluk oluşabilmektedir. Bu kişilere uygulanan östrojenli kremler ile bu semptomlar azalabilir.
• Kortizon: Vajinayı tutan deri hastalıklarında uygulanan kortizon tedavisi o bölgedeki reaksiyonu azaltıp kaşıntının hafiflemesine yardımcı olur. Krem ve losyon şeklinde uygulanabilir.
• Antiviral ve antiparaziter ajanlar: Bazı cinsel yolla bulaşan hastalıklarda etken parazit yada virüs olabilir. Bu durumda bunlara yönelik tedavi uygulanır. Antivirallerden en sık asiklovir kullanılır. Bazen makatta hastalık yaratan parazitler vajinayı da tutabilir. Bunlara yönelik antiparaziter (mebendazol, albendazol gibi) ilaçlar uygulanır.

Gebelikte Vajinada Kaşıntı

Bazı vajinal enfeksiyonlar gebelik döneminde ortaya çıkabilir. Bazen bu durum alerjiden kaynaklı da olabilir. Eğer vajinal kaşıntıya ek yoğun, ağır kokulu bir akıntı varsa bu durumda genellikle enfeksiyondan şüphelenilir. Enfeksiyon etkeni eğer gebeliğe zarar verici (teratojen) değil ise bebekte herhangi bir sıkıntı yaratmaz. Tedavi için antibiyotik kremler kullanılır. 

Anne adayının pamuklu çamaşır kullanması, çamaşırını sık sık değiştirmesi, vajinal bölgesini ıslak tutmaması kaşıntının azalmasına yardımcı olur. Ayrıca sirke, ebegümeci, sinameki gibi bazı bitkisel ilaçların kullanımında da kaşıntının azalması söz konusu olabilir.

Çocuklarda Vajinada Kaşıntı

Kız çocuklarında vajinal kaşıntı genellikle vajinal bölgenin temizliğinin tam olarak sağlanamamasından kaynaklı oluşur. Bu durumda çocukta da yetişkindeki gibi bakteri ve mantarlarla enfeksiyon gerçekleşebilir. Bu durumda kız çocuğu detaylı muayeneden geçmeli ve tedavi için yazılan ilaçları düzenli kullanmalıdır. Ayrıca ıslak çamaşırla dolaşmaması, sık sık çamaşır değiştirilmesi, önden arkaya doğru silinmenin öğretilmesi gerekmektedir.

Vajinada Kaşıntı için Hangi Doktora Gidilir?

Vajinal kaşıntı çoğunlukla ciddi bir nedenden kaynaklı oluşmaz. Ancak günlük yaşamı etkileyecek kadar şiddetli (uykudan uyandıran, toplum içinde aşırı kaşıntı oluşumu gibi) durumlarda bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından muayene edilmekte fayda vardır. Çoğunlukla benign (iyi) nedenlerden kaynaklı bu durumlarda tedavi sonucu kaşıntı azalır.

Eğer kaşıntı 1 haftadan uzun süredir varsa ve buna ek olarak kızarıklık, kabarıklık, ağrı, akıntı gibi semptomlar ortaya çıkmışsa bu durumda mutlaka bir kadın doğum uzmanı tarafından detaylı muayene yapılmalı ve tedavi uygulanmalıdır.