Radikal Prostatektomi Nedir?

Radikal prostatektomi, prostat kanseri tedavisinde uygulanan cerrahi işleme verilen isimdir. Bu işlem ile kanserli hücrelerin tamamı vücuttan dışarı çıkarılır. Prostat kanseri, erkeklerde çok sık rastlanan bir kanser türüdür. Bu sorunda hastalık çok yavaş bir şekilde ilerleme kaydeder. Genellikle ciddi bir hasar ortaya çıkarmaz. Bazı hastalarda çok daha hızlı yayılan agresif olarak nitelendirilen prostat kanserleri de görülebilir.

Prostat kanseri tedavisi için tercih edilebilecek tedavi seçeneklerinden biri radikal prostatektomi ameliyatı olacaktır. Kanserin prostatın dışına yayılma başlaması durumlarında ameliyat tercihi yapılabilir ancak kanser hücrelerinin diğer organlara yayılmamış olması gerekmektedir.

Radikal prostatektomi genelde 70 yaş altındaki adaylar için tercih edilmektedir. Tedavide daha etkili sonuçlar alabilmek için radyoterapi ve hormon tedavisi de uygulanabilir. Prostat kanserinin anlaşılması için genel bir belirti yoktur. Prostat genellikle 50 yaşından sonra ortaya çıkmaya başlar. Bu yaşlardan sonra erkeklerde idrar yaparken zorlanma, kanlı idrar yapma ya da idrarda incelme gibi sorunlar görülürse prostat kanseri ihtimali üzerinde durulur.

Radikal Prostatektomi Çeşitleri Nelerdir?

Prostat kanseri 70 yaşından sonra her iki erkekten birinde, 90 yaşından sonra ise neredeyse her erkekte mikroskopik dahi olsa görülmektedir. Bir erkek hayatı boyunca %17 oranında prostat kanserine yakalanma riskine sahiptir. Radikal prostatektomi işlemleri kapsamında kullanılabilecek birçok yöntem vardır.

Robotik Radikal Prostatektomi

Robotik radikal prostatektomi, prostat kanserinde kullanılan tedavi yöntemleri arasından en yüksek etkiye sahip olan yöntemdir. Bu operasyonda %90’a kadar başarı oranı mevcuttur. Bu operasyonun diğer özelliklerinden biri de çok küçük kesiler üzerinden operasyonun yapılabilmesidir. Robotik radikal prostatektomi avantajları şu şekildedir;

• Operasyon sırasında gaz kullanılarak batın şişirilmesi sağlanır. Gaz basıncı kanama ihtimalini en aza indirir.  3 boyutlu, yüksek çözünürlüğe sahip teknolojiyle kanamalar takip edilerek erken dönemde durdurulabilir.
• Kesilerin küçük ve kan basıncının az olması, hastaların erken dönemde taburcu olmasını sağlar.
• Robotik prostatektomi ameliyatı yapılırken idrar kesesi ve idrar yolu, su geçirmez şekilde birbirine dikilmektedir.
• Operasyonda diğer prostatektomi ameliyatlarına göre ağrı çok daha azdır. 
• Kanserli prostat dokusu net olarak takip edilebilir. 
• Açık radikal prostatektomi operasyonlarıyla karşılaştırıldığında idrar kontrolü çok daha erken sağlanabilir. 
• Operasyon sırasında sinir ve damar demeti daha net korunabildiği için cinsel yaşama verilen ara daha kısadır.

Açık Prostatektomi

Açık prostatektomi karnın alt bölgesinde açılan büyük kesilerle gerçekleştirilen prostat kanseri ameliyatıdır. Diğer tedavi yöntemlerine göre daha başarılı sonuçlar elde edilebildiği için özel durumlarda kullanılan bir ameliyattır. Prostatı 80 mililitreden daha büyük olan kişilerde tercih edilebilir.  Mesane taşı ya da mesane divertikülü gibi rahatsızlıklarda da bu operasyon yapılabilir. Bu operasyonda cerrahlar, tümörü çıkarmada parmaklarıyla işlem yapar.

Radikal Prostatektomi Nasıl Yapılır?

Radikal prostatektomi operasyonu açık ya da laparoskopik cerrahi işlemle gerçekleştirilebilir. Açık cerrahi operasyon tercih edildiğinde prostat olan bölgeye ulaşılması adına karın duvarı ya da perine bölgesinde cerrahi kesiler oluşturulur.

Açılan kesi üzerinden doğrudan prostat ve seminal veziküllerin (sperm sıvısını üreten küçük organ) çıkarılması işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemin ardından idrar kanalı ve mesane bir araya getirilmektedir. Operasyonun son bölümünde cerrah, üretra ve mesane bölgesinin iyileşebilmesi adına bölgeye kateter yerleştirir. İyileşme tamamlandıktan sonra kateter çıkarılmaktadır.

Laparoskopik cerrahi tercih edildiğinde karın bölgesinden küçük plastik kanüller yardımıyla işlem yapılır. İnce kanüller sayesinde prostatı çıkarmada yardımcı olacak aletler karın içine yerleştirilir. Kanüllerden biri, prostatın olduğu bölgeden yüksek kalitede görüntü elde etmede kullanılır. Operasyon sırasında daha net görüntü elde edilmesi için robotik cerrahi işlem de yapılabilir.

Kanserli dokunun çıkarılmasında iki yöntem de son derece etkilidir. Hangi yöntemin kullanılacağına cerrah karar verecektir.

Radikal Prostatektomi Komplikasyonları Nelerdir?

Radikal prostatektomi komplikasyonları ameliyat sırasında görülebilir. Bu durumlar cerrah tarafından gerekli önlemler alındığında en aza indirilebilir ya da ortadan kaldırılabilir.

Ameliyat sırasında ortaya çıkabilecek komplikasyonlar şöyledir;

• Kanama: Ameliyat sırasında kanama, olası komplikasyonlardan biridir. Kanamaya karşı önlem almak amacıyla ameliyat sırasında drenler yardımıyla kontrol sağlanır. Kanama ihtimalini en aza indirmek için hastaların ameliyat öncesinde kan sulandırıcı hap kullanmayı doktor kontrolünde bırakması önemlidir.
• Bağırsak Yaralanması: Bağırsak yararlanmaları radikal prostatektomi ameliyatı sırasında görülmez. Anüs ve testis arasında açılan kesilere müdahale edildiği anlarda bağırsak yaralanması şikayetleri ortaya çıkabilir.
• Emboli: Bu durum kan damarında yaşanan bir tıkanıklık olarak tanımlanabilir. Ameliyatın etkisiyle vücudun farklı noktalarında hayatı tehdit edebilecek etki yaratabilir. 
• Üreter Yaralanması: Pelvik işlemler sırasında bu komplikasyon görülebilir. Karın bölgesinde kesiler açıldığında hastaların yaşayabileceği sorunlar arasında yer almaktadır.
• Sinir Yaralanması: Prostat kanseri operasyonları sırasında sinir yaralanmaları da görülebilir. Kesi açılırken sinirler tahrip olabilir. Bu durumda hastalarda orgazm olamama ya da peniste ereksiyon görülmemesi şikayetleri ortaya çıkabilir. Profesyonel cerrahlar tarafından yapılan işlemlerde sinirlere zarar verilmesi olasılığı çok düşüktür.

Radikal Prostatektomi Riskleri Nelerdir?

Prostat kanseri ameliyatından sonra görülebilecek bazı riskler vardır. Bu belirtilen riskler hayati bir durum barındırmaz. Sadece hayat konforunu olumsuz etkileyen riskler olarak görülebilir.

Radikal prostatektomi ameliyatı sonrası riskler şu şekilde sıralanabilir;

• Paralitik İleus: Bu durum bağırsak duvarının standart kasılma hareketlerinin bir süre görülmemesidir. Operasyonda bağırsak hareketlerini etkileyen ilaçlar kullanıldığı için bu risk görülebilir. Riske bağlı olarak kişide operasyon sonrası şişkinlik, kabızlık ve iştah kaybı gibi şikayetler artabilir. Prostat kanserine bağlı ameliyat olan hastalarda sıklıkla görülen bir durumdur.
• Anastomoz Kaçağı: Diyabet hastası olan ve radikal prostatektomi operasyonu yapılan kişilerde görülebilir. Doktorlar, tedavi sonrasında anastomoz kaçağı tespit ederse hemen durumu kontrol altına alacak müdahaleyi planlar.
• Uzamış Lenf Kaçağı: Ameliyat sırasında lenf bölgesinde hava kaçağı oluşmasıdır. Hastalarda nadiren görülen bir durumdur. Doktor, uzamış lenf kaçağına yönelik tüm kontrolleri ameliyat sırasında gerçekleştirmektedir.
• Enfeksiyon: Operasyonlardan sonra kesi yapılan bölge düzenli olarak pansuman yapılarak kontrol altında tutulur. Operasyon sonrası enfeksiyon riskini azaltmak için iyileşme sürecinde hijyene dikkat edilmesi gereklidir. Enfeksiyon görülür ise kısa süre içerisinde antibiyotik tedavisine başlanır.

Radikal Prostatektomi Sonrası Geç Dönem Riskleri Nelerdir?

Hastalarda radikal prostatektomi ameliyatı sonrası bazı geç dönem riskleri ortaya çıkabilir. Prostat kanseri ameliyatı sonrasında geç dönem riskleri şu şekildedir;

• İdrar Kaçırma: Prostat kanseri sorunu olan kişilerde idrar kaçırma sık rastlanan bir durumdur. Radikal prostatektomi sonrası idrar kaçırma 20 gün kadar devam eder. Kegel egzersizleri gibi yöntemlerle bu sorunlar ortadan kaldırılabilir.
• Sertleşme Sorunları: Erkeklerde prostat kanseri sonrasında ereksiyon sorunları da görülebilir. Bu durumda erkeklerin cinsel terapi desteği almaları gerekir. 
• İdrar Yolu Darlığı: Prostat kanseri ameliyatından sonra kesik idrar ya da az idrar yapamama şikayetleri görülebilir. Bu durumun temel sebebi ise operasyondan sonra idrar yolunun daralmasıdır. Bu yüzden idrar eskisi gibi kolay dışarı çıkamaz.
• Fıtık: Ameliyat sonrasında kesi açılan bölgede fıtık sorunları görülebilir. Bu durumda fıtık tedavisi için gerekli müdahaleler yapılmalıdır. Uzman bir doktorun desteğiyle ameliyat bölgesindeki fıtık kontrol altına alınabilir.

Radikal Prostatektomi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hastanın radikal prostatektomi ameliyatı sonrasında konforlu bir yaşam sürebilmesi için dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunuyor.  Bu süreçte doktorun tavsiyelerine uyulursa iyileşme süresi kısalabilir ve bu dönem daha konforlu geçebilir.

 Radikal prostatektomi sonrası dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir;

• İşe Dönüş: Prostat kanseri ameliyatı sonrasında hastalar belirli bir süre dinlenmelidir. Özellikle ağır işlerde çalışan kişiler 5 kilodan ağır yükler kaldırmamalıdır. 
• Cinsel Yaşam: Operasyon sonrasında cinsel yaşama bir süre ara verilmesi gerekir. Radikal prostatektomi sonrası cinsel yaşam 15-20 gün perhize girer. Doktorun izin vermesiyle birlikte cinsel yaşama geri dönüş sağlanabilir.
• PSA: Prostat hücrelerinin salgıladığı ve semenin sıvılaşmasını etkileyen enzim olarak nitelendirilebilir. Prostat tarafından üretilen bu enzim, ameliyat sonrasında bir süre üretilmeyebilir. Radikal prostatektomi sonrası psa değerleri doktorlar tarafından takip edilmelidir.
• Egzersiz ve Spor: Prostat ameliyatlarından sonra ağır egzersizlere bir süre ara verilmelidir. 2-3 ay kadar ağır egzersizler yapılmamalıdır. 15-20 gün sonunda tempolu yürüyüşler ve hafif egzersizlere başlanabilir.
• Beslenme: Ameliyat sonrasında düzenli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmesi önerilir. Ayrıca hastaların boşaltım sisteminin sağlığı için her gün 1-2 litre kadar düzenli su tüketmesi önerilmektedir. Beslenme listesinde kabız gibi sorunların önüne geçecek düzenlemeler yapılmalıdır.
• Duş Alma ve Sauna: Operasyondan sonra birkaç gün ameliyatlı bölgeye su değdirilmemelidir. Ayrıca yaralı bölgede enfeksiyon oluşmaması adına termal banyo ve sauna gibi sıcak ortamlara girilmemesi önerilir.
• Radyoterapi: Kanserli hücrelerin yok edilmesi için radyoterapi kullanılır. Radikal prostatektomi sonrası radyoterapi yöntemi kullanılarak kanserli hücrelerin yayılması önlenebilir. Temel amaç, prostat kanseri belirtisi olan hücreleri tamamen ortadan kaldırmaktır.