Spirometre Nedir?

Solunum test cihazları arasında bulunan Spirometre, nefes alma ve verme süresini, miktarını ölçmeye yarar. Bazı ameliyatlardan sonra nefes egzersizleri için kullanılabildiği gibi hastaya teşhis konulması sürecinde de kullanıldığı bilinir.

Yapılan solunum testi ile hastanın solunum değerlerini ölçer. Ortalamanın altında olan kişilerin akciğerlerinde bir sıkıntı olduğu tespit edilebilir. Kimi zamansa önemli ameliyatların ardından egzersiz için kullanıldığı ve nefes açma işlemlerine yardımcı olduğu bilinir.

Spirometre cihazı kullanabilmek için öncelikli olarak bazı sebepleriniz olmalıdır. Bunlar:

• Sigarayı çok içen kişiler,
• Nefes darlığı, öksürük gibi belirti gösteren kişiler,
• Akciğer tedavisi görmüş ve gören kişiler bu cihazın kullanımı için doktora başvurabilir.

Cihazın kullanımı bazı hastalıklara tanı koymak konusunda da doktorlara yardımcı olur.

• Astım: Solunum yolunda bulunan enfeksiyonların tespiti için kullanılır. Ayrıca boğazları bu hastalık nedeniyle şişen hastalarda da kullanılır.
• KOAH: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olarak geçen KOAH, içerisinde hava bulunan ciğerlerin boşaltımı konusunda problem yaşayan hastalarda kullanılır.
• Kistik fibroz: Bazen akciğer mukusumsu bir madde ile tıkanabilir. Spirometre cihazı ile bu yüzey temizlenir ve mukusun bir kısmı dışarı atılır.
• Pulmoner Fibroz: Bu hastalıkta da akciğerler skar dokusu birikimi ile karşı karşıya kalır. Cihazın kullanımı ile birlikte bu birikim büyük oranda aşılabilir.

Hastalık teşhisinde bu cihazdan faydalanılmaktadır.

Spirometre Cihazı

Spirometre cihazı hasta tarafından en fazla 10 dakika boyunca kullanılmalıdır. Bu süreç içerisinde hasta takip edilmeli ve belirti gösterdiği durumlar not alınmalıdır. Cihaz kullanımından kaç dakika veya kaç nefes sonra belirti gösterip işlemleri yarıda bıraktığı her gün takip edilmelidir.

Spirometre cihazı farklı çeşitlerde bulunur.

• İnsentif Spirometre: Soluk egzersizlerinin yapılmasına olanak tanıyan insentif Spirometre, şeffaf bir şekilde üretilmiştir. Bunun amacı içerisinde bulunan topların hareketini insanların görmesini sağlamaktır. Bu toplar hem volüme ölçer hemde nefesin yeterliliğini ölçer. Bu nedenle dışarıdan bakıldığında yeterli nefes verilip verilmediği görülebilir.
• Volumetrik Spirometre: Nefes egzersizlerinin takip edilmesini sağlayan volumetrik Spirometre daha çok nefesin volümü ile ilgilenir. Doktor tavsiyesi ile günde belirli aralıklarla yapılan egzersizler sonrasında görülen volüme her defasında not alınarak muayene öncesinde doktora gösterilir.
• Taşınabilir Spirometre: Nefes egzersizlerinin küçük bir cihaz ile yapılabildiği durumlardır. Genellikle dijital olan bu cihazlar, ağız başlığının değiştirilmesi ve alınan hijyen kuralları ile kiralanabilmektedir. El tipi Spirometre olarak da geçen cihaz, hastaların evde bakım gördüğü süreçlerde oldukça faydalıdır.

Spirometre ile yapılan egzersizlerde önemli olan nefesin normalden daha kuvvetli çıkışını sağlamak, daha kuvvetli nefes almak gibi aktivitelerle akciğerlerin açılmasıdır. Aksi halde kişi buna bağlı enfeksiyon ve deformasyonlarla akciğer sorunları yaşamaya başlar.

Spirometre Kullanımı

Spirometre kullanımı itibari ile belirli parametrelere sahiptir. Cihazın kullanımı şu şekildedir:

• Cihazda bulunan Spirometre ağızlığı içerisine derin nefes alıp ağız sıkıca kapatılır.
• Hava en iyi kuvvetle üflenmeye başlar.
• Akciğer boşalana veya doktor tarafından dur denilene kadar bu işlemler devam eder.

Cihaz aslında oldukça basit hareketlerden oluşan bir dizi silsilesi ile kullanılır. Ancak Spirometre ile solunum egzersizleri yaparken bazı şeylere de dikkat etmek gerekir. Bunlar:

• Cihaz 10 dakikadan daha uzun süre kullanılmamalıdır.
• Vücutta ağrı, acı yapacak şekilde üflemek ve nefes almak sakıncalıdır.
• En az 3 kere cihaz üflenmelidir.
• Bazı zamanlarda burundan kaçan havanın önlenebilmesi için klips tarzı bir araç takılabilir.
• Derin nefes almak ve vermek önemlidir. Normal solunuma göre daha fazla enerji harcanmalıdır.
• Test öncesinde koşmak, sigara içmek vb. akciğerlerin sağlıklı nefes almasını ve vermesini engelleyecek aktivitelerden uzak durulmalıdır.

Bu cihazın kullanımı sonrasında doktor bazı Spirometre değerleri ile yakından ilgilenir. Değerlerin durumuna göre;

• Az hava geliyorsa akciğerlerde sıkıntı olduğu anlaşılır.
• Astım veya KOAH hastalarında kullanıldığında tedavilerinin nasıl gittiği anlaşılabilir. Sürekli takip ile daha fazla nefes verebilen hastalar iyileşiyor demektir.

2017 yılından itibaren aile hekimliği Spirometre bulundurma konusunda uyarılmış ve neredeyse bütün noktalarda bu cihaz bulundurulmaya başlanmıştır. Hastaneleri meşgul etmek yerine aile hekimlerinde bulunan bu cihazların kullanılması doğru olacaktır.

Cihazın kullanılması ile birlikte görülen sonuçlar ve anlamları şu şekildedir:

• FVC, hayati fonksiyonların yerine getirilebilmesi için kişinin üflemesi gereken nefes miktarıdır. Normal değerlerden daha düşük alınan değerler sonucunda kişinin solunumunda bir problem olduğu anlaşılır.
• FEV1, üflemenin ilk saniyesinde verilen hava miktarını ifade eder.
• FEV1 / FVC oranı, yetişkin bireylerde %70, 5 – 18 yaş arası çocuklarda %85 oranının altında olursa eğer o zaman akciğerlerde bir sorun olduğu anlaşılır.

Cihazın kullanıldığı süreç içerisinde ilk günden son güne kadar %12 ve üzerinde bir artış görülürse eğer o zaman cihaz kullanımının başarılı olduğu söylenebilir.