Bacak Boyu Uzatma Nedir?

Ortopedik bir işlem olan bacak boyu uzatma ameliyatları hem kişinin boy kısalığından kaynaklı sağlık sorunlarını gidermek hem de estetik açıdan normal boya ulaşmasını sağlamak amacıyla yapılır. Büyüme plakları kapanmış kişilere yapılan bu cerrahi işlem uzun vadede kişinin kemik boyunu maksimum 15 cm kadar uzatır.

Distraksiyon osteogenezi adı verilen kemik oluşumunun sağlanması için önce kemik kesilir ve iki kemik arasında boşluk açılır. Günde 1 milimetre olmak üzere kemik arası dolarak uzama sağlanır. 10 cm’den daha fazla boy uzatma işlemi yapılacak ise kemik kesim işlemi hem kaval kemiğine hem de uyluk kemiğine aynı anda cerrahi işlem yapılarak uygulanır. Eğer 8 cm’den daha az bir boy uzatma ameliyatı yapılacaksa sadece uyluk ya da kaval kemiğine ameliyat yapılabilir.

Yavaş ve kademeli olarak uzama sağlanacağı için uzun süre tedavi gerektiren bir ameliyattır. Yumuşak dokular, kas, bağ, damar ve sinir dokular kemiklere bağlı olduklarından kemiklerin uzaması ile beraber otomatik olarak uzamaya başlar.

Boy Kısalığına Yol Açan Faktörler

• Genetik faktörler
• Hipotiroidi ve büyüme hormonu eksikliği gibi hormonal bozukluklar
• Çocukluk döneminde yaşanan ciddi kronik hastalıklar
• Çocukluk döneminde yaşanan böbrek hastalıkları
• Travma yaşanması
• Yetersiz beslenme nedeniyle oluşan kısalık

Bacak Boyu Uzatma Ameliyatı Ne Zaman Yapılır?

• Büyüme kıkırdakları kapanmış boyu kısa olan kişilere
• Cücelik varsa 
• Tek ya da her iki bacak boyunda kısalık olan kişilere
• Çocukluk çağında kemiklerin deforme olması 
• Büyüme plakasının hasar görmesi
• İleri derece bacak eğrilikleri
• Başarısızlıkla sonuçlanmış kemik kırıklarının kaynaması
• Kemik iltihabı (Osteomyelit) tedavisinde
• Estetik nedeniyle yaşanan psikolojik sorunların giderilmesinde 

Bacak Boyu Uzatma Yöntemleri

Eksternal Fiksasyon (İlizarov Tekniği)

Eksternal fiksatörler adı verilen cihazlar kullanılarak yapılır. Bacak bölgesine yerleştirilen ancak dışarıdan müdahale edilebilen bu yöntem oldukça etkilidir. Uzun yıllardır kullanılan bu teknik ile başarılı sonuçlar alınmıştır.

Cücelik, tek bacak, kol boyu uzatma ameliyatlarında tercih edilmektedir. Hastanın yaşı, kemik yapısı ve sahip olduğu hastalıklar göz önünde bulundurularak bu teknik ile ameliyat yapılmaktadır. Kanser, kalp yetmezliği, şeker hastalığı gibi ciddi sağlık sorunu olan kişilere bu yöntem önerilmez. İnce kemik yapısına sahip olan, psikolojik sorunları olan ve sigara kullanan kişilere bu teknik ile bacak boyu uzatma ameliyatı yapılmaz.

• Hasta uygulanacak işlemler ve tedavi hakkında bilgilendirilir. Kişinin psikolojik olarak hazır hissetmesi sağlanır.
• Hasta detaylı olarak muayene edilir. Röntgen çekilir, kan testi, idrar tahlili, EKG, akciğer filmi, kan grubu testi, hepatit ve HIV testi yapılarak ameliyat öncesi hazırlık yapılır ve hangi yöntemin uygun olduğuna karar verilir.
• Genel ve bölgesel boy ölçümü yapılarak uzatılmak istenen bacak boyu kişinin vücut yapısına göre belirlenir.
• Ameliyattan bir hafta öncesinden hekim tavsiyesi üzerine, kullanılan ilaçlardan bırakılması lüzum görünenlerin kullanımı bırakılmalıdır. 
• Alkol ve sigara kullanılmamalıdır. 
• Ameliyattan bir gün önce kişi hastaneye yatırılarak gözlem altında tutulur.
• Ameliyat esnasında kusma ve kusmuğun boğazı tıkaması gibi sorunların yaşanmaması amacıyla ameliyattan en az 8 saat öncesi yeme içme kesilmelidir. 
• Hastaya genel anestezi yapılır. 
• Cerrahi işlem ile 3-4 cm‘lik küçük bir kesi açılarak kemikler kesilir.
• Damar ve sinirlere zarar vermeden kesilen kemiklerin arasına tel ve çivi yardımı ile eksternal fiksatör adı verilen cihaz yerleştirilir. 
• Kesilen yerin kapanması için dikiş atılır.
• Kemik arasının günde 1 mm kadar açılmasını sağlayan bu cihaz uzun süre bacakta kalır. 
• Cilt dışından da görülebilen bu cihaz kemiklerin büyümesini ve yeni kemik oluşumunu sağlar.
• Kemik istenilen sertliğe ulaştığında bu cihaz çıkarılır. 
• Her iki bacak için uzatma işlemi yapılacak ise önce biri uzadıktan sonra diğerine geçilir. 
• Uzun ve meşakkatli bir tedavi sürecine sahip olan bu ameliyat sonrasında ayda yaklaşık 1 cm uzama meydana gelir. 
• Bu süreçte hasta koltuk değneği ile kullanarak yürüyebilir. 
• Yoğun bakımda kalmadan 2-3 günlük hastane tedavisi şarttır. Hastanın ayaklarının üzerine basma egzersizleri yapılarak hastanın yürümeye alışması sağlanır.

İnternal Fiksasyon (Motorlu Çivi) (Holyfix)

MR ile uyumlu olan Holyfiz adı verilen cihazın kemik arasına çiviler yardımı ile cerrahi işlem ile yerleştirilmesi tekniğidir. Cerrahi işlem ile istenilen bölgeye küçük kesiler yapılarak vücut içine yerleştirilen internal fiksatörler ameliyat sonrasında iz bırakmadıkları için estetik açıdan sıkça tercih edilir.

• Büyüme plaklarının durması gerektiğinden yaklaşık 20 yaşından sonra yapılır. 
• Tek bacak ve her iki bacak boyu uzatma işlemlerinden kullanılır. 
• Günde 1 mm uzama sağlayan İnternal fiksatör cihazı alüminyum ve titanyum karışımından üretilmiştir.
• Oldukça hafif ve kolay yürüme sağlayan bu cihaz istenilen boya ulaşıncaya kadar hastada takılı kalır. 
• Genel anestezi altında cihaz vücuda yerleştirilir ve çıkarma işlemi yapılır. Cihazın yaklaşık 8-12 ay kadar vücut içinde kalması gereklidir.
• Yaklaşık 1,5-3 saat süren cerrahi işlem sonrasında hasta ayaklarının üzerine basabilir. 
• Her iki bacak ya da kol uzatma işlemi yapıldıysa ameliyat sonrası kişi 4-7 gün hastanede tedavi edilirken tek bacak ya da kol ameliyatlarında 2-3 gün hastanede kalmaları yeterli olur. 

Kombine Ameliyat Yöntemi 

• Bu yöntem Eksternal Fiksasyon ile İnternal Fiksasyonun eş zamanlı olarak kullanılması ile uygulanır. 
• Diğer tekniklere göre çok daha kısa sürede hem boy uzaması hem de hızlı iyileşme sağlamasından dolayı en çok tercih edilen yöntemdir. 
• Bacağın iç ve dış bölgelerine cihaz yerleştirilerek yapılır. Çivi ve teller ile vücuda sabitlenen bu cihazlardan dışta olanı belli bir süre sonra çıkarılırken içte kalanı istenilen uzama miktarı sağlanıncaya kadar vücutta takılı kalır. 
• 3-40 yaş sınırı bulunan bacak boyu uzatma ve inceltme ameliyatları için hastanın kemik ve eklem yapısının uygun olması gereklidir. 
• Kas durumu, kemik kalınlığı ve eklem açıklığı gibi faktörler incelenerek hastanın ameliyat için uygun olup olmadığı önceden belirlenir. 
• 40 yaş sonrasında kemik yapısında incelme görülerek kemik kalitesi azaldığı için bu ameliyatın yapılması önerilmez. Ortalama 50 gün içinde 5 cm’lik bir uzama meydana gelir. 
• Ameliyat sırasında belden uyuşturma ya da genel anestezi kullanılabilir.
• Bacak boyu uzatma ameliyatı sonrası olası komplikasyonları önlemek amacıyla hastanın durumuna göre 2-7 gün hastanede doktor gözetimi altında kalması istenir. 

Bacak Boyu Uzatma Ameliyatı Komplikasyonları

Bacak boyu uzatma işlemi cerrahi bir işlem olduğu için vücutta komplikasyonlar görülebilir. Bu komplikasyonların pek çok cerrahi işlemlerden kaynaklandığı için bir süre sonra kendiliğinden kaybolur. Bacak boyu uzatma ameliyatı komplikasyonları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Bacakta ödem oluşumu,
• Kanlanma,
• Ağrı,
• Ağırlık hissi,
• Morluk,
• Eklem sertlikleri,
• Yürürken aksama,
• Anestezi komplikasyonları,
• Ciltte iz kalması,
• Alerjik reaksiyonlar 

Uzun vadede ise şekil bozuklukları, cihazın ağırlığı nedeniyle kemik kırılması, bacakta işlev bozukluğu gibi sorunlar yaşandığından tekrar ameliyat yapılması zorunlu hale gelebilir. 

Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

• Bacak boyu uzatma ameliyatı sonrasında hasta anestezinin etkisi bitinceye kadar gözlem altında kalır. Enfeksiyon riskine karşı ameliyatlı bölgenin temizliğine dikkat edilmeli ve gerekli pansumanların yapılması gereklidir. 
• Hasta eve taburcu olduktan sonra bacakta kan dolaşımının sağlanması için kısa kısa yürüyüşler yapmalıdır. İlk günlerde ağrı ve ağırlık hissi yaşanabilir. Uzun süre ayakta kalmamalı ve ağırlık kaldırılmamalıdır. Hasta doktor kontrolünde enfeksiyon önleyici ve ağrı kesici ilaçlar kullanabilir. 
• Ameliyat sonrası kas ve kemik güçlendirilmesi amacıyla protein ağırlıklı bir beslenme şekli önerilir. Doktor size diyet listesi verir ve bu listeye bağlı kalınması önemlidir. Bol su içilmeli ve ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. 
• Bacak bölgesini uzun süre su ile temastan kaçınmalı, bölgeye elle temas edilmemeli, kaşınmamalı ve kan dolaşımını zorlaştırmamak için çok dar olmayan kıyafetler giyilmelidir.
• Otururken ve kalkarken belin korunması amacıyla yavaş hareket edilmelidir. 
• Yatarken sırt üstü pozisyon tercih edilmelidir. 
• Kemiğin güçlendirilmesi ve hasar görmemesi açısından hasta uzun süre cinsel ilişkiden uzak durmalıdır.
• Hafif şiddette ve yavaş hareketlerle egzersiz yapılır, rehabilitasyon ve fizik tedavi ile kemiğin güçlendirilmesi sağlanır. Fitness, pilates, yüzme gibi sporlar yapılmamalıdır. Havuz ya da denize girilmemelidir. 

Boy Uzatma Ameliyatının Dezavantajları 

• Ameliyat sonra kişi koltuk değneği ile yürüdüğünden normal yaşamında zorluk çekebilir. 
• Ameliyat esnasında kullanılan cihaz ve çiviler ağırlık yaparak bir süre bel ağrılarına sebep olur. 
• Vücuda yerleştirilen cihaz çıkarılıncaya kadar hasta ayaklarının üzerine basmakta zorlanabilir. İstenilen boya ulaştıktan sonra tüm bu sorunlar ortadan kalkar.