Bebeklerde Konak

Bebeklerde Konak Nedir?

Konak; yeni doğan bebeklerin genellikle kafa - baş kısmında oluşan ve genellikle yağlı bir yapıda ve sarı renkte olan, pul pul kabuk kabuk görünüme sahip olan deri tabası şeklinde kendisini gösteren bir tür zararsız – geçici ve çok yaygın görülen deri hastalığıdır. Genellikle doğumu takip eden ilk üç ay içerisinde oluştuğu bilinmekte ve saçlı deride daha sık bir şekilde görülür. Aynı zamanda bebeğin yüz, kulak ve kaş bölgesinde ve alın kısmında, hatta kıvrımlı bölge olarak nitelendirilen kasık bölgesinde ve koltuk altında da ortaya çıkabilmektedir. Zaman zaman tekrarlayabildiği de bilinmektedir. Bebeğinizin herhangi bir kaşıntı hissetmesi, acı veya ağrı duyması söz konusu değildir.

Halk arasında “kızak başlığı”, “beşik kapağı” gibi isimlerle de bilinen bu deri hastalığının tıbbi ismi ise “infantil seboreik dermatit” şeklindedir.

Bebeklerde Konak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Bebeğinizin doğumunu takip eden süreçte aşağıdaki durumlar ile karşı karşıya kaldıysanız; bebeğinizde konak hastalığı oluşumu gözlemleniyor demektir. Bu durum hemen hemen her bebekte görülebilecek nitelikte olup, endişelenmenizi gerektirmez.

• Kalın saç derisi
• Yağlı saç derisi
• Pul pul görünümdeki saç dersi
• Kabuk kabuk görünümdeki saç derisi
• Beyaz renkli veya sarımsı renkli ölü deri görünümü
• Saçlı olan bölgedeki kötü koku
• Genellikle kafa derisindeki kızarıklar
• Genellikle kafa derisindeki kabuklar

Bebeklerde Konak Hastalığı Oluşumunun Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde konak oluşumunun nedeni olarak kesin bir şey bilinmemekte ama bununla beraber annenin gebelik döneminde değişen hormonlarının, yeni doğan bebeğin üzerinde böyle bir etkisi olduğu düşünülmektedir. Annenin gebelik döneminde değişim göstermeye başlayan ve emzirme döneminde de farklı bir şekilde çalışan hormonları, yeni doğan bebeğin cildinde yağlanmayı oluşturup arttırarak konak oluşumunu ortaya çıkaracaktır. Halk arasında düşünüldüğü gibi bebeğin herhangi bir hijyen sorununun olmasından değil, tamamen annesi aracılığıyla ona geçen hormonlardan kaynaklanmaktadır.

Genellikle anneler lohusalık döneminin de etkileriyle bebeklerine iyi bakmadıklarını, hijyen kurallarına uyamadıklarını ve bu sebeple de bebeklerinde konak hastalığı – infantil seboreik dermatit oluştuğunu düşünürler. Ama bebeklerde konak hastalığının temelinde olan asıl neden bebeğin derisindeki yağ bezlerinin olması gerekenden çok çalışmasına bağlı olarak aşırı miktarda yağ dokusu salgılaması ve bu yağ dokularının da birleşip bir tabaka oluşturup kurumayı takiben dökülmesidir.

Bir diğer faktör ise yeni doğan bebeğin çevresel etmenlere karşı kendisini henüz koruyamamasına ek olarak bünyesinin alerjiye yatkın oluşudur. Genellikle bebekler için kullanılan ürünler pamuklu kumaş veya penye kumaş kullanılarak üretilirler. Bazı battaniyeler, kıyafetler ve diğer bebek ürünleri bu kumaşlar kullanılarak üretilmediğinde; bebeğinizin bünyesi alerji geliştirebilir ve buna bağlı olarak da konak hastalığı gözlemlenebilir.

Aynı zamanda bebeğin başının sürekli olarak bir şapka aracılığı ile sürekli olarak kapalı tutulması veya nemli olarak bırakılması da bebeklerde konak hastalığının tetikleyicileri arasındadır. Bebeğin başı kapalı tutulduğunda hava alması engellenecek ve derideki yağlanma dolaylı bir şekilde artış gösterecektir. Bebeğin başı nemli kaldığında ise, meydana gelecek olan terleme ile konak kabuklarının artmasına neden olunabilir. Bu sebeple terleyen bölgeler kuru, yumuşak ve pamuklu bir bez aracılığı ile temizlenmelidir.

Bebeğinizin odası olarak kullanılan alandaki ısı miktarı da konak hastalığı için önem taşımaktadır. Normal değerlere göre aşırı sıcak bir ortamda bulunan bebek, daha çok terleyecek ve terlemeyi takiben de yağlanma miktarına bağlı olarak konakların yayılmasına neden olacaktır.

Bebeklerde doğumu takiben henüz tam olarak gelişmemiş olan sindirim sistemi de bu duruma neden olarak gösterilebilir. Henüz tam olarak gelişmemiş durumdaki sindirim sistemi, bebeklerin vücuduna direkt veya dolaylı yoldan giren vitaminlerin tam olarak emilimini sağlayamayacağından vitamin eksikliğini de beraberinde getirecektir. Bununla birlikte de konak hastalığı görüldüğü bilinmektedir.

Bebeklerde Konak Tedavisinde Neler Yapılmalıdır?

Bebeklerde konak hastalığı tedavisi için herhangi bir özel müdahale yapılmasa bile, maksimum 3 ay kadar bir süre geçtikten sonra konakların kendiliğinden yok olduğu bilinmektedir. Fakat bebeğinizin konak oluşan bölgesinde görüntüyü önlemek veya konakların daha fazla yayılmasının önüne geçebilmek için uygulayabileceğiniz bazı yöntemler de mevcuttur. Aşağıda belirtilen yöntemler denendikten sonra, bebeklerde konak hastalığının temizliği sağlanıp yavaş yavaş kaybolmaya başladığı gözlemlenebilir.

• Eğer içerisinde bulunulan mevsimin iklim koşulları veya evinizin havası uygunsa, bebeğinizi her gün yıkayabilirsiniz. Bebeklerde konak hastalığı oluşumu genellikle kafa –baş bölgesinde görüldüğü için sadece kafa – baş bölgesini de bebek şampuanı ya da bebeklerde konak önleyici bir şampuan kullanmak suretiyle her gün düzenli olarak yıkayabilirsiniz.

Bebeklerde konak önleyici şampuan ise; öncelikle dermatolojik ve pediatrik açıdan yapılan bütün testleri başarı ile geçmiş olmalıdır yani bebeğin cildine zarar verecek nitelikte olan herhangi bir kimyasal madde içermemelidir ve alerji ya da kuruluğa neden olmamalıdır. Çok köpürmeyen ve kolay durulanabilen özellikte olmalıdır.

• Bebeğinizin kafa derisi üzerindeki konak pullarının oluştuğu bölgeye, dökülmelerini sağlayacak şekilde fakat incitmeden masaj uygulaması yapabilirsiniz. Bu esnada bebeğinizin saçlarının döküldüğünü gözlemleyebilirsiniz, fakat endişelenmenize gerek yoktur çünkü kısa süre içerisinde yeniden çıkacaklardır. 
• Bebeğinizin saçlı bir kafa derisi var ise, yumuşak uçlu ve bebeklere özel olarak üretilen fırçalar veya bebeklerde konak tarağı olarak bilinen taraklar aracılığı ile hassasiyet göstererek saçlarını tarayabilirsiniz. 
• Bebeğinizde oluşan konakların pulları kuru bir yapıya sahip ise nemlendirilmesi ve yumuşatılması sağlanabilir. Bunun için bebeğinizi banyo yaptırmadan yaklaşık olarak 1 saat önce pul pul görünüme sahip olan derisine vazelin, bebek yağı, badem yağı veya hakiki – saf zeytinyağı sürerek bekleyebilirsiniz. Hakiki – saf zeytinyağı ile karbonatı karıştırarak kabuk kabuk görünümde olan deriye hafifçe masaj da uygulayabilirsiniz. 

Bebeklerde Konak Hastalığı Tedavi Edilmezse

Bebeklerde konak hastalığı genellikle herhangi özel bir uygulamaya ya da tedaviye gerek duyulmaksızın kendiliğinden geçer. Ama dikkat edilmelidir ki herhangi bir kaşıntı, akıntı, iltihap gibi bir durum söz konusu ise tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Çünkü normalde görülen bebek konağında böyle bir sorun ile karşı karşıya gelinmez.

Bebeklerde Konak Hastalığına Ne iyi Gelir?

Bebeklerde konak hastalığına, düzenli bir şekilde bebeğinizi yıkama, yıkama esnasında bebeklere uygun olarak üretilen ve herhangi bir kimyasal madde içermeyen bir şampuan kullanmak, kuruyan bölgeyi nemlendirme amacı ile bitkisel yağlardan ve karbonattan destek alarak masaj uygulaması, yumuşak başlı bir tarak ya da fırça yardımı ile bölgeyi hassas bir şekilde taramak iyi gelecek yöntemler arasındadır.

Bebeklerde Konak Hastalığına Ne İyi Gelmez?

Bebeklerde konak hastalığına, yumuşatılan derinin tırnak yardımı ile çıkarılmaya çalışılması veya koparılmak suretiyle çıkarılmaya çıkarılması iyi gelmez. Bu tarz uygulamalar, bebeğinizin cildinde kalıcı hasarlara yol açabilir. Nemlendirilen bölge doğru zamanda kendiliğinden dökülecektir.

Bebeklerde Konak Hastalığı İlaçları

Bebeklerde konak hastalığı için kullanılacak kremler veya ilaçlar muhakkak doktor kontrolünde ve tavsiyesinde olması gerekmektedir. Kesin olmayan, netleşmemiş bilgilerle kullanılan ilaçlar veya kremler, bebeğinizin cildinde geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir. Başka deri hastalıkları için kullanılan tıbbi ilaçlar kesinlikle bilinçsiz bir şekilde kullanılmamalıdır.

Genellikle tedavi esnasında kullanılan ürünlerin özellikleri aşağıdaki gibidir.

• Hipoalerjenik olmalıdır. Böylelikle bebeğin cildinde herhangi bir tepkimeye – reaksiyona sebebiyet vermeyecektir.
• Paraben içermemelidir. Böylelikle bebeğinizin cildinin doğru bir şekilde nemlenmesine yardımcı olacaktır.
• Alkol, renklendirici, parfüm gibi kimyasallar içermemelidir.
• Koruyucu katkı maddesi içermemelidir.
• Doğal bileşenlerden oluşmalıdır.
• Bebek cildine uygun düzeyde ph değeri olmalıdır. Böylelikle alerji oluşumuna sebebiyet vermeyecektir.
• Sabun içermemelidir.
• Su ile kolay bir şekilde temizlenebilir  - arındırılabilir nitelikte olmalıdır.

Etken madde olarak ise içerisinde ketokonazol, kömür katranı, çinko piriyon veya selenyum sülfit içeren ilaçlı şampuanlar ve bunlara ek olarak da daha ağır seyreden konak hastalıklarında otc topikal antifungal krem türevleri kullanılabilir.

Bebeklerde Görülen Konak Hastalığında Hangi Doktora Gidilir?

Bebeklerde konak hastalığı belirgin özelliklere sahiptir ancak bazı durumlarda başka hastalıklarla karıştırılması mümkündür. Egzama, mantar gibi hastalıklarla sık sık karıştırıldığı görülmektedir. Aradaki ayrımı belirleyebilmek ve erken müdahale edebilmek için dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar bulunmaktadır.

Egzama, mantar ve konak hastalıklarının tedavi yöntemleri tamamen birbirlerinden farklılık gösterir. Bu sebeple çok dikkat edilmeli ve herhangi bir ilaç veya krem bilinçsiz bir şekilde kullanılmamalıdır. Aksi taktirde bebeğinizin cildinde geri dönüşü olmayan hasarlar bırakabilirsiniz.

• Bebeklerde konak hastalığının tedavi sürecinde evde uygulanabilecek basit yöntemleri yaklaşık olarak 1 ay süre ile denedikten sonra sıkıntı hala devam ediyorsa,
• Bebeğin kafa derisi üzerinde renk değişimleri ve kızarıklıklar gözlemleniyorsa,
• Normalde kaşıntı hissi yaratmayan konağın aksine bebeğiniz ellerini kafasına doğru götürme eğiliminde bulunuyor yani kaşıntı hissi yaşıyorsa, 
• Konak oluşumu olarak düşündüğümüz bölgede iltihap, kanama, sulu akıntı gibi bir durum söz konusuysa zaman kaybetmeden bir Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı veya Alerji Uzmanı ile görüşme sağlayınız.