Diastema

Diastema, dişler arasında boşluk bulunması durumuna denilmektedir. Bu boşluk genellikle iki ön diş arasında olmakla beraber ağızdaki dişlerin hepsinin arasında da görülebilmektedir. Halk arasında aralıklı diş olarak da bilinmektedir. Buna ek olarak Diastema'nın belirli bir görülme yaşı yoktur. Çocuklarda görülebildiği gibi yetişkinlerde de görülebilmektedir. Tabi ki de doğal olarak çocuklarda ağız ve diş gelişimi devam ettiği için kendiliğinden düzelebilmektedir. Ancak yetişkinlerde diş gelişimi tamamlandığı için estetik yönden bir rahatsızlık duyuluyorsa gerekli estetik müdahaleler ile düzeltilebilmektedir. Bazı kişilerde bu açıklık oldukça küçük olabilir ve hiçbir müdahaleye gerek kalmadan yaşamını sürdürebilir.  

Diastema Belirtileri Nelerdir?

Diastema, kişiye ciddi derecede rahatsızlık veren bir durum değildir. Ancak yine de hastalarda bazı şikayetlere sebep olabilmektedir. 

Bu belirtilerden bazıları şunlardır;

• Dişler arasında meydana gelen ayrılmalar normal sayılabilecek dereceden daha fazlaysa dilin ağız içindeki hareketleri sırasında dilin dişlerin arasına girmesine neden olabilir. Bu durumda dil dişler tarafından çizilebilir ve yara alabilir.
• Dişlerin arasındaki mesafe bazı kişilerde oldukça küçük olabilir ve hastalarda hiçbir estetik şikayete neden olmayabilir. Ancak dişlerin ayrılma derecesi arttıkça gülümseme ve konuşma esnasında kişiler estetik açıdan rahatsız olabilir.
• Diastema görülen kişilerde normal olmayan diş aralığı vardır. Dişler arasındaki boşluklar bakteri ve plak gelişimi için uygun bir ortam oluşturabilmektedir. Bu hastalarda bakteri ve plak gelişimi görülebileceğinden istenmeyen ağız kokularından şikayet edilebilir. Bu durum hastanın Psiko-Sosyal durumunu da etkileyebilir. Ağız kokusu nedeniyle toplum içinde konuşma da zorluk çekilebilir ve hastanın sosyal yaşamı olumsuz etkilenebilir.
• Dişlerin arasındaki mesafe fazla olabileceğinden konuşma sırasında dil dişlere takılabilir ve hastalarda konuşma bozuklukları görülebilir.
• Diş aralığındaki açıklık fazla olan hastalarda besinlerin çiğnenmesi sırasında çeşitli sorunlar yaşanabilir.

Diastema Nedenleri Nelerdir?

Diastema çeşitli nedenlerden dolayı dişlerin arasında boşluk olmasıdır. Bu durumun tek bir sebebi yoktur. Diş yapısı ve çene yapısı etkileyen temel faktörlerdir. Bunlara ek olarak gelişimsel olarak kazanılan bazı kötü alışkanlıklar da Diastema nedenleri arasındadır.

• Diş yapısı: Dişlerin yapısı yani boyutları etkili olan faktörlerin başındadır. Dişleri normal boyutundan küçük olan insanlarda dişler oluşurken doğal olarak aralarında boşluklar kalacak şekilde dizilecektir.
• Çene büyüklüğü: Çene yapısı normalden daha büyük olan kişilerde dişler normal boyutlarda olsa dahi dişlerin arasında boşluk kalabilir.
• Bebeklerde baş parmak emmek: Bebeklerde görülen yanlış alışkanlıklardan birisi de el ya da ayak parmaklarını emmektir. Bu durumda emme hareketi sırasında ön dişlere baskı uygulanabilir ve dişler arasında boşluk meydana gelebilir. Ancak alışkanlık bırakıldığı zaman ağız ve diş gelişimi devam ettiği için gelişme çağında kendiliğinden düzelebilir.
• Yanlış yutma hareketleri: Bu olay genellikle daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilmektedir. Yutma durumu sırasında dilin konumu ile ön dişlere baskı yapılabilir. Aileler tarafından zararlı bir alışkanlık olarak görülmese de kişilerde ön dişler arasında ayrılmalara neden olabilir.
• Diş eti hastalıkları ve diş eti enfeksiyonları: Diş eti, dişlerin gelişimi sırasında destek ve dişlerin yerleştiği temel görevi görmektedir. Bu nedenle diş etinde bir hastalık ya da bir enfeksiyon geliştiği zaman dişlerin gelişimi olumsuz etkilenebilir. Kişilerde diş eti kanaması, diş eti şişliği, diş kaybı ve dişler arasında ayrılmalar (diastema) görülebilir.
• Diş eti operasyonları: Herhangi bir sebepten dolayı diş etine yapılan kanal tedavisi, İmplant tedavisi ya da diş çekilmesi gibi operasyonlar sonucu dişler arasında ayrılmalar görülebilir.

Diastema Teşhisi

Diastema hastaların ayna karşısında ya da çocukların aileleri tarafından fark edilebilen bir durumdur. Bu nedenle tanı konması genellikle daha rahattır. Diş hekimine başvuran hastalar diş hekimi tarafından muayene edilir ve gerekli durumlarda diş röntgenleri ile de inceleme yapılabilir. Ayrıca hastanın şikayetlerini dinlemek de tanıda oldukça önemlidir.

Diastema Tedavisi

Diastema tedavisi genellikle hastanın tercihine göre karar verilir. Bazı hastalarda olumsuz belirtiler görülebilirken bazı hastalarda sadece estetik şikayet vardır. Bu hastalardan kimisi tedavi isteyebilir kimisi de hiçbir tedaviye başvurmayabilir. Diastema tedavisinde birçok yönteme başvurulmaktadır. Bu yöntemler altta yatan faktörlere, hastanın ağız yapısına ya da hastanın tercihine göredir.

Ancak diastemaya neden olan faktör diş eti hastalıkları ya da diş eti enfeksiyonu ise öncelikle bu durumlar tedavi edilmelidir. Bakteriler ve plaklar tedavi edilip ortadan kaldırılmalıdır. Bu durumun tedavisi için antibiyotik tedavisi yetebileceği gibi ameliyata da başvurulabilir.

Diastema tedavisinden kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır;

• Diş telleri: Diş telleri özellikle genç hastalarda fazlaca başvurulabilen bir tedavidir. Tedavi öncesinde hastanın ağız ölçüleri alınır, ağız içine hazırlık yapılacak ise yapılır ve diş tellerinin hazırlanıp takılması için randevu verilir. Diş telleri takılıp sabitleştirilir ve 6-8 hafta sonra hasta tekrar kontrole çağrılır. Kayda değer bir sonuç alınabilmesi için ortalama 1 ya da 1 buçuk yıllık bir kullanım gereklidir. Bazı durumlarda dişlerin dizilimi tedavi için uygun olmayabilir bu nedenle tedaviden önce diş çekimi gerekebilir. Diş tellerine ek olarak hastanın diş düzeni ve ısırma fonksiyonu için ağız içine metal bir plak yerleştirilebilir. Bu plak kalıcı olabileceği gibi belirli bir süre kullanıldıktan sonra tekrar çıkarılabilir.
• Kompozit veneer: Dişler arasındaki mesafeyi kapatmak için kullanılan yöntemlerden birisi de kompozit kaplamadır. Halk arasında aralıklı diş dolgusu olarak da bilinen bu yöntem bir bakıma dişin kendi rengiyle aralığı doldurma işlemidir. Uygulama kolaylığı nedeniyle Diastema tedavisinde en yaygın tercih edilen yöntemlerden birisidir. Genellikle dişlerin arasındaki mesafe aşırı derecede fazla olmayan hastalara önerilmektedir. Öncelikle hastanın diş rengine uygun bir dolgu malzemesi seçilir. Daha sonra dolgu işlemi yapılırken işleme zorluk çıkarmasın diye dil, dudak ve tükürük bezleri izole edilir. İşleme başlamadan önce dişte çürük, aşırı derecede bir renklenme varsa düzeltilir. Diş yüzeyi kimyasal maddelerle pürüzlendirilerek dolgunun daha iyi yapışması için uygun zemin hazırlanır. Daha sonra uygun ekipman seçimi ile dolgu malzemesi diş yüzeyine yapıştırılır ve şekillendirilir. Tedavi sonrası hastalara bir iki gün çay- kahve tüketimi sınırlandırılır.    
• Porselen lamina: Porselen lamina yönteminde hastanın kendi dişlerine zarar verilmez. Tedaviden önce hastanın diş ölçüleri ve diş rengi alınır. Daha sonraki seanslarda dişler ön taraftan 0,3-0,7 mm inceltilerek hazırlanan porselen Lamina dişler yapıştırılır. Hastanın kendi dişinden ayırt edilmemekle beraber yapışma miktarı oldukça fazla olup düşme riski çok azdır. Hastalar ağız ve diş sağlığına dikkat ederek uzun yıllar sorun yaşamadan porselen lamina dişleri kullanabilirler. Bu dişler yapım malzemesi gereği çay, kahve ya da sigara gibi maddelerle renk değişimine uğramaz. Ortalama 2-3 seansta tamamlanan tedavinin uygulaması oldukça kolaydır. Tedavi sonrası tırnak yeme ve kalem kemirme gibi diş sağlığını olumsuz yönde etkileyecek davranışlardan kaçınılmalı, ağız ve diş sağlığına dikkat edilmeli ve 6 ayda bir diş hekimi kontrolüne başvurulmalıdır.  

Diastema Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Diastema, dişler arasında boşluk bulunması işlemidir. Bu boşluk kimi hastalarda oldukça küçük olabilmekle beraber bazı hastalarda daha büyük aralıklara sahip boşluklar bulunur. Tedavi edilmediği zaman dilin ya da besinlerin basısı ve çiğneme sırasında oluşan kuvvet sonucunda dişler arası mesafe daha da büyüyebilir. Ayrıca dil hareket ederken dişlerin arasına girebilir, yara alabilir ve hatta dişler arasındaki mesafeyi daha da arttırabilir. Bunlara ek olarak hastalarda konuşma problemleri devam edebilir ve estetik bir problem olduğu için kişiler çok fazla toplum içinde bulunmayabilir.  

Diastema Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Diastema hastaları tedavi döneminden önce ya da tedavi dönemi sonrası ağız ve diş sağlığına önemli ölçüde dikkat etmelidir. Çünkü dişler arasında bulunan boşluklar bakteri ve plak gelişimi için uygun bir ortam oluşturur ve hastada ağız kokusuna neden olur. Bu nedenle hastalar diş fırçalamaya ve ağız gargaralarına özen göstermelidir. Ayrıca diş sağlığı için olumsuz etkileri olan tırnak yeme ve sert cisimleri kemirme gibi alışkanlıkları olan kişiler bu davranışları bırakmalıdır. Dişlerde renk değişimi meydana getirdiği için kahve, çay ve tütün kullanımı sınırlandırılmalıdır. Ve en önemlisi yılda iki kez diş hekimi kontrolüne gitmek ihmal edilmemelidir.

Dastema için Hangi Doktora Gidilir?

Diastema hastaların kendileri ya da çocukların anne veya babaları tarafından fark edilen bir durumdur. Bu durumda hastalarda konuşma problemleri, yeme-çiğneme problemleri gibi çeşitli şikayetler olabileceği gibi sadece estetik yönden bir şikayet de görülebilir. Şikayetleri olan hastalar istedikleri zaman Ağız ve Diş Sağlığı Hastanelerine başvurarak uzman bir diş hekimine başvurabilir.