Parmak Emme

Parmak Emme Nedir?

Parmak emme özellikle küçük yaş çocuklarda beklenmedik durum ve zamanlarda gerçekleşen; çocuğun elini sürekli ağzında tutması ve parmağını emmesi olayıdır. Bu olay çoğunlukla ergenlik dönemine kadar sona ererken nadiren yetişkin kişilerde de parmak emme alışkanlığı görülebilir.

Parmak emmek veya parmak emme alışkanlığı; doğumdan sonraki ilk 3-4 ayda gayet normal karşılanabilecek bir olaydır. Çünkü 3-4 aylık bebeklerde en çok kullanılan faaliyetin emme olması ve bir yaşına kadar da beslenmede esas yolun emme refleksi olmasından dolayı bebeklerde bu dönemde parmağın emilmesi de oldukça doğaldır.

Yapılan araştırmalar; ileri yaş çocuklarda varolan parmak emme davranışının duygusal gelişim ve kaygı bozukluklarının varlığını belirtir. Bu durumda bebeklikten gelen emme alışkanlığının verdiği hazdan dolayı çocuk parmağını emer.

Parmak Emme ile Birlikte Görülen Belirtiler Nelerdir?

Parmak emme alışkanlığı bir hastalık değil bir reflekstir. Özellikle bebekler ve küçük yaştaki çocuklar ellerine geçen her nesne gibi parmaklarını da ağızlarına götürmek isterler. Çünkü bu onların dünyayı tanıma yollarıdır. Ancak bu durumun ileri yaş, hatta yetişkinlik döneminde bile var olması patolojiktir(rahatsızlıktır). Parmak emme alışkanlığına sahip kişilerde parmak emmeye ek olarak görülebilen belirtiler;

• Tırnak Yeme: Parmak emme alışkanlığına en sık eşlik eden semptomlardan biridir. Elini ağzına götüren çocuk sıklıkla tırnakları ile de uğraşır. Bu durum genellikle duygu durumu bozuk olan çocuklarda görülür. Özellikle 5-6 yaş çocuklarda parmak emme ile sık beraberlik gösteren bir durumdur.
• İçe Kapanıklık: Parmak emme alışkanlığına sahip çocuklarda genellikle içe kapanıklık da eşlik eder. Bu durumda çocuk oyun oynamak, konuşmak, yemek yemek gibi yaşıtlarının severek yaptığı şeylerle uğraşmaz.
• Hırçınca Davranışlar: Parmak emme alışkanlığına sahip hastaların bazılarında hırçınca davranışlar görülebilir. Bu durumda hastalar kendilerine ve çevresindekilere zarar verebilir.
• Yeme Bozuklukları: Parmak emen bazı çocuklar aşırı yemek yeme ya da yemek yemek istememe gibi semptomlara sahip olabilir. Bazı parmak emme durumuna sahip hastalarda yemek yedikten sonra parmakla kendini kusturma gibi rahatsızlıklar da görülebilir.
• Kendini Beğenmeme: Parmak emme alışkanlığına sahip ve bu durum çevresi tarafından sürekli dilegetirilen kişilerde bir süre sonra çevreden uzaklaşma ve kendini beğenmeme gibi semptomlar görülebilir.
• Ağızda Yara Oluşumu: Parmağı sürekli ağzında olan kişilerde bir süre sonra eldeki mikroplar ağızda yara oluşumuna yol açabilir.
• Diş Dizilim Bozuklukları:Sürekli parmak emen kişilerde (özellikle de bu kişi dişlerinin çıkma döneminde de parmak emdiyse) bir süre sonra diş dizilim bozukluklarına sahip olunabilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Parmak emme alışkanlığına sahip bazı hastalarda nörolojik hastalıkların görülme sıklığı artmıştır.

Parmak Emme Nedenleri Nelerdir?

Parmak emme alışkanlığı; bebeklik ve erken çocukluk döneminde normal karşılanabilecek bir durumdur. Çünkü bu dönemde çocuklar etrafını keşfetmek için en çok kullandıkları reflekslerden olan emme refleksine başvururlar. Ayrıca bazı bebeklerde diş çıkarma döneminde oluşan kaşıntıyı hafifletmek için de parmak emme alışkanlığına rastlanabilir. Parmak emmek bu dönemde çocuğa yüksek derecede haz verir ve kaşıntıyı giderir.

Çocukluk dönemi ve yetişkinlik döneminde parmak emme patolojik bir durumdur. Bu dönemde parmak emmenin nedenleri şöyle sıralanabilir:

• Sevgisizlik
• Çocuğun parmak emmeden haz alması
• Diş çıkarma
• Aile içi şiddet ve kavgalar
• Çocukta bulunan nörolojik hastalıklar
• Çocuk istismarı
• İlgisizlik
• Ailenin baskıcı tutumu
• Kaygı ve stres
• Uyku bozuklukları

Bu gibi nedenler bebek ve çocuklarda parmak emme nedeni sayılabilir. Bu nedenlerin bilinmesi, tedavinin bu yönde şekillendirilmesi açısından önemlidir.

Parmak Emme Teşhisi

Bebeklerde ve çocuklarda parmak emmek genellikle aile tarafından fark edilen bir alışkanlıktır. Ebeveynler hekime esas olarak parmak emme şikayetinin yanında diğer belirtilerle de başvurabilirler.

Parmak emmenin teşhisinde hekimin kullandığı tek yöntem Anamnez ve Fizik Muayene yöntemidir. Anamnez ebeveynlerin çocuklarında gözlemledikleri alışkanlıklar hakkında hekimi bilgilendirmesidir. Aileler parmak emmeye ek olarak sıklıkla çocuklarının içe kapanık olmasından, yemek yememesinden, hırçınlığından şikayetçidirler. 

Hekim aileden bu gibi bilgileri aldıktan sonra ebeveynleri dışarı çıkarır ve çocukla tek başına konuşmayı tercih eder.

Eğer parmak emme alışkanlığı uzun zamandan beri varsa bu çocuklarda diş ve damak bozuklukları da görülebilir. Hekim fizik muayene yöntemiyle bu yapıları inceleyerek çocukta ne zamandır parmak emme alışkanlığı olduğuna dair fikir edinir.

Parmak Emme Tedavisi

Parmak emme davranışının herhangi bir medikal veya cerrahi girişim yöntemiyle tedavisi bulunmamaktadır. Burada esas olan hastayı parmak emme alışkanlığına iten nedenleri bularak bu nedenlere yönelik terapi yapılmasıdır.

Parmak emmenin esas tedavisi konuşma terapisi ile bu olayın çözülmesidir. Burada devreye psikologlar girmektedir. Psikologlar hastaya bu alışkanlığının neden var olduğunu, parmak emme ile nasıl bir haz duyduğunu, geçmişte yaşadığı travma benzeri olayları, aile içi şiddet olup olmadığı, kendisinin geçmişte istismara uğrayıp uğramaması gibi parmak emmeye neden olabilecek etkenlerin varlığını sorgular.

Burada önemli olan psikoloğun çocuk hastaya karşı güven ortamı oluşturmasıdır. Bu güven ortamı oluşursa çocuk yaşadığı sıkıntıları psikoloğa anlatabilir. Ancak bu güven ortamı oluşmazsa çocuk hasta hiçbir şey anlatmak istemez. Çünkü anlatacaklarının psikolog tarafından ailesine aktarılacağından korkar.

Çocukta yaşanan travmatik olaylar hakkında konuşularak bu olayların geçmişte kaldığı, artık böyle bir şeyin gerçekleşmeyeceği konusunda hastalar ikna edilmelidir.

Ayrıca aile içi şiddet ve kavga söz konusu olan ailelerde aile ile de terapi yapılarak bu durumun çocuktaki davranış bozukluklarına yol açtığını ve bu nedenleri ortadan kaldırdıktan sonra çocuğun da alışkanlıklarının düzeleceği konusunda aile bilgilendirilmelidir.

Parmak Emme Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Parmak emme bir hastalık değildir. Psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa yol açan esas neden bulunup buna yönelik tedavi uygulanmalıdır. 

Parmak emme alışkanlığı var olan ve bu alışkanlığı tedavi edilmemiş çocuk hastalarda en başta diş bozukluğu ve damak gelişim bozuklukları ve ağız yaraları görülür. Damak yukarı doğru kalkar, dişler öne doğru itilir. Bu durum çocuklarda yeme bozukluklarına ve dış görünüş problemlerine yol açar.

Parmak emme alışkanlığına sahip ve tedavi edilmeyen kişilerde bu alışkanlığa yol açan etken de tedavi edilemediği için ileri dönemde hastalarda depresyon, panik atak gibi kaygı bozukluğu hastalıkları gelişebilir.

Parmak emme alışkanlığına sahip hastalar tedavi edilmediklerinde bu durum yetişkinlik dönemine kadar sürer. Bu durumda hasta dış dünyadan soyutlanıp içe kapanık bir hal alabilir. Bu olaylar hastada iş ve okul hayatını da olumsuz yönde etkiler. 

Parmak Emmeye Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Parmak emmenin esas tedavisini bu alışkanlığa yol açan nedenin bulunması ve bu nedene yönelik tedavi uygulanması oluşturur. 

Aileler çocuğunun parmak emdiğini fark ettiğinde bunu çocuğa direkt olarak söylemeden; dikkatini başka yöne veya nesneye çekerek bu durumdan vazgeçirmelidirler. Eğer çocuklara direkt olarak kaygılar yansıtılırsa çocuk bu konuda ısrarcı olup parmak emme alışkanlığına daha fazla yakınlaşabilir.

Parmak emme alışkanlığına sahip çocuklarda bazı öneriler ile bu davranışın yavaş yavaş bıraktırılmalı sağlanabilir. Bu öneriler;

• Bazı çocuklar uyku öncesi dönemde uykuya direnmek için, bazıları yemek yememek için parmak emer. Bu durumda çocuklarınıziçin uyku öncesi kitap okuma etkinliğiya da sevdiği yemeği pişirme gibi faaliyetlerde bulunun. Bu eylemler çocukların bu alışkanlıklarında yavaş yavaş azalmaya yol açar.
• Bu davranışı öncelikle sadece evde yapmasına izin verin ve bu durumu sadece evde yaptığı günlerde onu ödüllendirin. Belli bir süre sonra bu alışkanlığı mutfakta yapmamasını söyleyin. Sonrasında evin diğer odaları için de bu uygulamanın yapılması bir süre sonra çocukta bu alışkanlıktan vazgeçilmesine yol açar.
• Çocuk elini ağzına götürdüğünde onu ağzını meşgul edecek  bir şeyler bulun. Bunlar küçük atıştırmalık, beraber şarkı söyleme, hikaye okuma gibi durumlar olabilir.
• Çocuğunuzla başkasının yanında iken bu konuyu konuşmayın. Çünkü bu durum çocukta var olan içe kapanıklığın daha da fazla ilerlemesine yol açabilir.
• Çocuğunuza kesinlikle bu durumla alakalı hakaret veya incitecek bir sözde bulunmayın, bu durum çocuktaki alışkanlığın daha da ilerlemesine yol açar.
• Çocuğunuzla beraber ailece vakit geçirmeye çalışın. Bu durum çocuktaki güven ortamının gelişmesine katkıda bulunarak parmak emme alışkanlığının daha çabuk bırakılmasına yol açar.
• Son çare olarak çocuğunuzun sürekli emdiği parmağını yara bandı ile bantlayarak ağzına götürmesini engelleme veya tırnağına acı cila sürerek parmağını emmesini engelleme yollarına başvurulabilir. Ancak bu yöntemler çocukta daha da inatlaşmaya yol açabileceği için pek fazla önerilen yöntemlerden değildir.

Yetişkinlerde Parmak Emme

Parmak emme bebeklik ve çocukluk döneminde çok sık rastlanılan bir alışkanlıktır. Bebeklik döneminde var olan parmak emme genellikle bu dönemde sadece beslenmenin emme refleksi ile gerçekleşmesi dolayısıyladır. 6-7.aydan sonra gelişen parmak emme olayı genellikle diş çıkarmaya bağlı olarak gelişir. 

Çocukluk döneminde 3 yaşına kadar parmak emme normal karşılanabilecek bir durumdur. Çünkü bu dönemdeki çocuklar dış dünyayı tanımak için en çok kullandıkları organ olan ağız yolunu kullanırlar. Bu durum 3 yaşından sonra devam ederse bir problem vardır.

Parmak emme alışkanlığına sahip çocukların bu alışkanlıkları çocukluk döneminde tedavi edilmezse; bu durum yetişkinlik dönemine kadar devam edebilir. Yetişkinlik döneminde var olan parmak emme alışkanlığı bu dönemdeki insanın hem dış dünyadan uzaklaşmasına (dışlanmasına), hem de iş ve okul hayatı için odaklanma problemlerinin oluşumuna yol açabilir.

Yetişkinlerde parmak emme alışkanlığı ile ilgilenen branş Psikiyatri bölümüdür. Psikiyatr herhangi bir problem görmediği durumda konuşma terapisi ile tedavinin sağlanması için hastayı Psikoloğa yönlendirir.

Parmak Emmede Hangi Doktora Gidilir? 

Parmak emme alışkanlığı ile esas olarak ilgilenen, hastalığa tanı koyan bölüm Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi ve Çocuk Psikolojisi bölümüdür. Ebeveynler genellikle çocuklarını sık sık elini emerken görür; bu duruma içe kapanıklık, hırçınlık, yeme bozuklukları da eşlik ederse çocuklarını hekime götürmek ister. Hekim hastayı muayene eder, ek bir rahatsızlık düşünmediği durumlarda konuşma terapisi için Çocuk Psikoloğuna yönlendirir.

Yetişkinlerde parmak emme sık rastlanılmayan bir alışkanlıktır. Ancak çocukluk döneminde parmak emme alışkanlığı olan ve bu alışkanlığı tedavi edilmeyen kişilerde yetişkin dönemde de parmak emme görülebilir. Bu durumda hastaların başvuracağı bölüm Psikiyatri bölümüdür.Yetişkinlerde parmak emmeye yol açan etkenin yine terapi ile düzeltilmesi için hasta Psikoloğa yönlendirilir.

Ebeveynler çocuklarında tırnak yeme, parmak emme, içe kapanıklık, hırçınlık, yeme bozukluğu gibi belirtilerle karşılaştığında bir hekime başvurmalıdır.