Helicobacter Pylori

Helicobacter Pylori Nedir?

Helicobacter Pylori sindirim sisteminin özellikle mide ve bağırsak kısmına saldırma eğiliminde olan ve buralarda enfeksiyonlara yol açan yaygın görülen bir bakteri türüdür. Genellikle zararsız bir bakteri olan helicobacter Pylori mide ve ince bağırsakta görülen ülserlerin çoğunun esas nedenidir. Ülser organın iç dokusunun tahrip edilerek doku kaybının olmasına verilen isimdir. Helicobacter Pylori tüm dünyada görülen enfeksiyon etkenlerinin en sık olanlarından birisidir. Gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülmektedir.

Helicobacter Pylori bakterisi sert ve asidik ortamlarda yaşamaya adapte olmuş bir bakteridir. Bu sebeple midenin asit ortamında rahatlıkla yaşayabilir. Bu bakteri yaşadığı çevrenin şartlarını kendine göre değiştirebilir, asitlik derecesini düşürebilir. Bu şekilde de hayatta kalmaya devam eder. Helicobacter Pylori bulaşmış kişilerin çoğu belirti göstermeden hayatına devam etmektedir. Sadece yaklaşık olarak %30’unda mide ve bağırsakta gastrit, ülser gibi problemlere yol açmaktadır.

Helicobacter Pylori Belirtileri Nelerdir?

Helicobacter Pylori bakterisi genellikle çocukluk döneminden itibaren çoğu insanın midesine bulaşır. Ancak bu bakterinin enfeksiyonları tipik belirtilere yol açmayabilir. Sadece midede ve bağırsakta ülsere, gastrite yol açtığı zaman daha belirgin bulgular verebilir. Helicobacter Pylori enfeksiyonu bir ülsere sebep olduğunda daha çok geceleri ya da yemeklerden birkaç saat sonra yani midenin boş olduğu dönemlerde belirti verir. İlk belirtisi karın ağrısıdır. Bu ağrı gelip gidebilir.

Ayrıca Helicobacter Pylori şu belirtileri de gösterebilir:

• Aşırı geğirme
• Şişkinlik hissiyatı
• Midenin bulanması
• Midenin ekşimesi
• Ateş
• İştahın azalması
• Açıklanamayan kilo kayıpları

Bunlar sık görülen belirtilerdir. Ancak bazen Helicobacter Pylori ülser, gastrit gibi hastalıklara yol açmasa bile bu belirtiler görülebilir. Bu belirtiler görüldüğünde ve devam ettiğinde doktora gitmek gerekir.

Şu belirtiler daha ciddi belirtilerdir ve en kısa zamanda bir doktora gidilmelidir:

• Yutmada zorluk
• Anemi (kansızlık): H. Pylori mide mukozasına zarar verir. Mideden emilen B vitamini tam olarak emilemez. B vitamini azlığına bağlı olarak anemi, artrit, ateroskleroz gibi hastalıklar da gelişebilir.
• Dışkıda kan görülmesi

Helicobacter Pylori Nedenleri Nelerdir?

Helicobacter Pylori sık olarak insandan insana geçerek bulaşır. Bulaşma genellikle çocukluk döneminde olur. Helicobacter Pylori enfeksiyonu tedavi edilmediği zaman hayat boyu insanda yerleşik kalır. Her ne kadar bulaşmanın nasıl gerçekleştiği kesin olarak bilinmese de bazı öne çıkan düşünceler vardır.

Bunlar:

• İnsanlar arası ağızdan ağıza temas ile
• İnsanların dışkıları ile temas ile
• Sindirim sistemi hastalığı olan insanlarla temas ile (özellikle kusma olduğu zaman)
• Kirlenmiş su ve yiyeceklerle beslenme ile

Helicobacter Pylori için Risk Faktörleri Nelerdir?

Helicobacter Pylori genellikle insandan insana geçmekle birlikte bazı sebepler bunu tetikleyebilir. Bu sebeple eğer mümkünse bunlardan uzak durmak gerekir.

Bu risk faktörleri şunlardır:

• Çocuk olmak: Çocuklar Helicobacter Pylori için daha fazla risk altındadır. Asıl nedeni ise çocuklarda uygun hijyen koşullarının eksik olmasıdır.
• Gelişmekte olan bir ülkede yaşamak: Gelişmiş ülkelere göre daha fazla risk altındadır.
• Aynı yaşam alanı içerisinde Helicobacter Pyloriye sahip kişilerle yaşamak: Helicobacter Pylori insandan insana geçtiği için enfeksiyona sahip kişilerle aynı ortamlarda yaşamak risk faktörüdür.
• Kalabalık evde yaşamak
• Sıcak suya erişimin kısıtlı olması: Sıcak su bakterileri temizlemekte etkilidir. Bu yüzden erişimin kısıtlı olması bakterinin çoğalmasına yol açabilir.
• Siyah ırk ve Meksikalılar: Bu insanlar bu enfeksiyon için daha fazla riske sahiptir.
• Stres: Stres pek çok hastalıkta olduğu gibi H. Pylori enfeksiyonuna yatkınlık oluşturmaktadır.

Helicobacter Pylori Teşhisi Nasıl Yapılır?

Doktora gittiğiniz zaman öncelikle tıbbi öykünüz ve ailenizde bu hastalığın var olup olmadığı sorgulanır. Kullanılan ilaçlar da bu hastalık için önemlidir ve sorgulanmalıdır. Örneğin bir mide ülseri belirtileri yaşıyorsanız non steroid anti inflamatuar denilen gruptaki ilaçların kullanımı sorgulanması gerekir. Bunların dışında bazı testler de yapılabilir.

Bunlar:

• Fizik muayene: Fizik muayene ile şişkinlik, karında ağrıyan bölge ve hassasiyet belirtileri kontrol edilir. Ayrıca karın sesleri de dinlenebilir.
• Kan testi: H. Pyloriye karşı vücudun savunma sisteminin üreteceği antikorların varlığını araştırmak için doktor kan örneği isteyecektir. Daha önce hiç H. Pylori tedavisi görmemiş hastalarda uygulanması doğrudur.
• Dışkı antijen testi: Dışkıda H. Pylori varlığının araştırılması için dışkı örneği gerekir. Bu testi yapmadan önce eğer kullanılıyorsa antibiyotik ve proton pompa inhibitörleri (PPI) gibi ilaçların alımını durdurmak gerekir. Aksi taktirde bu test doğru sonuç vermez.
• Nefes testi: Nefes testinde üre içeren bir preparat yutulur. H. Pylori varsa bu preparatı parçalayan bir enzim üretir ve sonrasında bir cihaz ile tespit edilebilen karbondioksit salınır. Böylece H. Pylori pozitif çıkar.
• Endoskopi: Endoskopide ağızdan mideye ve ince bağırsağa kadar uzanan bir hortum uzatılır. Bu hortumun ucunda kamera vardır ve bu kamera ile dokular incelenir. Anormal alanlar kontrol edilir. Gerektiği zaman endoskop sırasında bu anormal alanlardan parça da alınabilir.

Helicobacter Pylori Tedavisi Nasıldır?

Helicobacter Pylori enfeksiyonu genellikle ülser ya da gastrit gibi hastalıklara neden olmadığı sürece tedaviye gerek olacak kadar belirti vermez. H. Pylori esas tedavisi ilaçlar ile yapılır. Bu ilaçlarda antibiyotikler kullanılır. Çünkü H. Pylori bir bakteridir ve antibiyotiklere duyarlıdır. Ancak bu bakterinin kullanılacak antibiyotiğe direnç geliştirmemesi için tedavide birden fazla ilaç beraber kullanılır. Bu ilaçlar belirli bir süre kullanıldıktan sonra enfeksiyon etkeninin ortadan kalkıp kalkmadığını kontrol etmek için yeniden üre ya da dışkı testi kullanılabilir. Tedavi kullanıldıktan sonra enfeksiyon hala mevcut olabilir. Bu peptik ülserin yeniden ortaya çıkmasına sebep olabilir. Tekrar tedavi almak gerekebilir.

İlaç tedavisinde başarının yakalanması için bazı yöntemler önerilmektedir. Bu yöntemler tedavi süresinin uzatılması, dörtlü ilaç tedavisinin bir arada kullanılması, ardışık tedavi verilmesi ve farklı antibiyotiklerin kullanıldığı uygulamalardır.

İlaç tedavisi üçlü ya da dörtlü olarak uygulanmaktadır. Üçlü tedavide tedavi süresi 7-14 gün arasındadır. Araştırmalara göre 14 günlük tedavinin 7 günlük tedaviye oranlar üstün olduğunu göstermektedir. Dörtlü tedavi üçlü tedaviye oranla daha başarılıdır.

Helicobacter Pylori Tedavi Edilmezse Ne Olur?

H. Pylori enfeksiyonu peptik (mide) ülsere neden olabilir. Enfeksiyonun kendisi ya da bu ülserler tedavi edilmediği zaman bazı sorunlara yol açabilir. Bunlar:

Peptik Ülser: Midenin ve ince bağırsağın koruyucu iç astarına zarar verebilir. Bu da mide asidinin zarar gelmiş bölgede yara oluşturmasına yani ülsere yol açabilir. H. Pylori enfeksiyonuna sahip insanların %10’unda ülser gelişmektedir.

Mide Astarının İltihabı: H. Pylori enfeksiyonu midede iltihaplanmaya yol açarak gastrit oluşturur.

Mide Kanseri: H. Pylori enfeksiyonu sonucu bazı mide kanseri türleri gelişme ihtimali artmaktadır.

Bunların dışında aşağıdakiler de meydana gelebilir:

• Peptik ülser sonucu iç kanama ve buna bağlı olarak anemi (kansızlık)
• Yiyeceklerin mideden çıkmasının zorlaşması ve tıkanıklık
• Ülserin mide duvarında yol açtığı harabiyet
• Karın boşluğunun astarının zedelenmesi ve iltihaplanması sonucu peritonit

Helicobacter Pylori Ne İyi Gelir?

H. Pylori enfeksiyonunda bazı durumlar faydalı olabilir. Örneğin yaşam tarzını değiştirmek, beslenme tarzını değiştirmek bu enfeksiyon belirtilerini azaltabilir. Ancak bu önlemlerin hastalığı tamamen önlediğinin hiçbir kanıtı yoktur. Özellikle mide yanmasını azaltmak için baharatlı yiyeceklerden, sigaradan, alkolden, yağlı yiyeceklerden uzak durmak gerekir.

H. Pylori'den korunmak için tuvaletten sonra ve yemeklerden önce elleri düzenli yıkamak gerekir. Temizliğinden emin olunan yiyecekleri tüketmek gerekir. Temiz ve güvenilir su kaynaklarından suları temin etmek gerekir.

Helicobacter Pylori Ne İyi Gelmez?

Bazı faktörler H. Pylori enfeksiyonunun belirtilerini, şiddetini artırabilir. Bunlardan uzak durmak gerekir.

Bunlar:

• Baharatlı yiyecekler
• Alkol kullanmak
• Sigara kullanmak
• Yağlı gıdalar

Helicobacter Pylori İlaçları Nelerdir?

H. Pylori enfeksiyonunu tek başına ortadan kaldıracak antibiyotik bulunmamaktadır. Hem bu sebeple hem de bakterinin tek antibiyotiğe direnç geliştirmesinin istenmemesi sebebiyle birçok antibiyotik bir arada kullanılır.

H. Pylori enfeksiyonunda ve peptik ülserin tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:

• H2 Reseptör Blokörleri: Midede asit salgısını azaltırlar.
• Proton Pompa İnhibitörleri: Midede proton pompası isimli sistemi geri dönüşümsüz olarak bloke ederler. Bunun sonucunda mide asidi azalır.
• Amoksisilin, Klaritromisin, Metronidazol, Doksisiklin: Bunlar Helicobacter Pyloriyi ortadan kaldırmak için kullanılan antibiyotiklerdir. Birlikte kullanılırlar.
• Bizmut Bileşikleri: Mide asit salgısını azaltmazlar ancak midenin mukozasını korurlar ve bakteriyi öldürücü etkileri vardır. Dışkıyı siyah renge boyarlar.
• Antiasitler: Mide asidinin asitlik derecesini azaltarak etki ederler.

Bu ilaçlar önemli yan etkilere neden olabilecek ilaçlardır. Bu sebeple hekim tavsiyesi ve reçetesi olmadan kesinlikle kullanılmaması gerekir.

Helicobacter Pylori Ameliyatı

Mide ülserleri daha önceki dönemlerde ameliyat ediliyordu. Ancak H. Pylori bakterisi keşfedildikten sonra asıl tedavi bakterinin ortadan kaldırılmasına döndü. Çünkü ülseri olan hastaların hemen hemen hepsinde H. Pylori bakterisi olduğu bilinmektedir. Bu sebeple bakteriyi ortadan kaldırmak ile ülserlerin pek çoğu tedavi edilebilmektedir.

Sadece H. Pylori ilerleyip mide kanserine neden olmuş ise o zaman tedavi yöntemlerinden bir tanesi cerrahi operasyon olabilir.

Hamilelikte Helicobacter Pylori

Gebelikte H. Pylori enfeksiyonunun sıklığının arttığına ya da azaldığına dair kesin sonuçlar bulunamamıştır. Ancak gebelikte H. Pylori enfeksiyonu ortaya çıktığı zaman tedavisi normaldeki gibi değildir. Gebelikte antibiyotik tedavisi zararlıdır. Bu sebeple ülser, gastrit gibi problemlerin tedavisi gebelik sonrasına bırakılmaktadır.

Çocuklarda Helicobacter Pylori

Çocuklarda enfeksiyon gelişmekte olan ülkelerde yaklaşık %75 oranında görülür. İnsanlar etkeni genellikle çocukluk döneminde alırlar. Çoğu zaman belirti vermez. Çocuklarda belirti verdiği zaman çocuk doktoruna gitmek gerekir. Teşhis ve tedavisi çocuklarda da yetişkinlerdeki gibidir.

Bebeklerde Helicobacter Pylori

H. Pylori bebeklik ve çocukluk döneminde genellikle annede var olan enfeksiyon sonucu anneden bebeğe geçer. H. Pylorisi olan annelerin bebeklerinde olmayanlara oranla yaklaşık 5 kat daha fazla görülmektedir. Çoğu durumda belirti vermez. Belirtiler ortaya çıktığı zaman doktora götürmek gerekir.

Helicobacter Pylori için Hangi Doktora Gidilir?

Helicobacter Pylori'nin belirtileri varsa doktora gitmek gerekir.

Sık görülen belirtiler dışında şu belirtiler varsa:

• Yutmada zorluk
• Anemi (kansızlık)
• Dışkıda kan görülmesi
• Kahve telvesi şeklinde kanlı, siyah renkli kusma

Bu belirtiler varlığında en kısa zamanda bir doktora gitmek gerekir. Helicobacter Pylori için Dahiliye (İç Hastalıkları) bölümüne gitmek gerekir. Doktor belirtilerle birlikte isteyeceği testler ile teşhisi koyup en kısa sürede tedaviye başlayacaktır.