İmpetigo

İmpetigo Nedir?

İmpetigo sık görülen deriyi etkileyen bir cilt enfeksiyonudur. Cildin en üst katmanını tutan streptokok ve stafilokok denilen bakteri gruplarının sebep olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Bu hastalık vücutta en çok yüzde, kollarda ve bacaklarda görülmektedir.

İmpetigo her yaşta insanda görülebilir. Fakat en sık çocukluk çağında görülmektedir. Hastalık böcek ısırması, küçük kesikler, deri hastalıkları gibi cildin bütünlüğünü bozacak durumlarda gelişmektedir. Ayrıca sağlıklı deride de görülebilir. Sağlıklı ciltte görülen hastalığa primer impetigo, altta yatan bir sebep olan hastalığa ise sekonder impetigo denmektedir. Her zaman primer veya sekonder olarak hastalığı ayırmak gerekli değildir. İmpetigoya sebep olan bakteriler sıcak ve nemli ortamları sever. Bu sebeple impetigo ılık ve nemli iklime sahip bölgelerde daha sık görülmektedir.

İmpetigo 2 çeşittir:

• Büllöz impetigo: Bu hastalıkta içi sıvı dolu olan bül denilen yapılar görülmektedir. Stafilokok aureus denilen bakteri bu hastalığa sebep olur. 
• Büllöz olmayan impetigo: Bül görülmeyen tipidir. Streptokok bakteri grubu bu hastalığa sebep olur. Büllöz impetigoya göre daha sık görülür. İmpetigo contagiosa bilinen diğer adıdır.

Ayrıca bockart impetigo ve impetigo herpetiformis hastalıkları vardır. Fakat bunlar impetigo hastalığının alt tipi değildir.

Bockart impetigo; kıl, saç gibi deri eklerinin çıktığı folikül denilen yapının iltihaplanmasıdır.

İmpetigo herpetiformis: gebelik çağında görülen sedef hastalığının alt tiplerinden biridir.

İmpetigo Belirtileri Nelerdir?

Büllöz olmayan impetigoda belirtiler:

• İmpetigo hastalığı vücutta ilk olarak kızarık bölgelerle ortaya çıkmaktadır. Ağrılı olmayan kaşıntılı kızarık yaralar, bu yaralar genelde ağız ve burun çevresinde olur. Fakat kollarda ve bacaklarda da görülebilir. Daha sonra bu yaralar cilt üzerinde mısır gevreğine benzer bir şekilde bal rengi kabuklanmalara dönüşür. Kabuklanmadan sonra iz bırakmadan yaralar iyileşir.
• Yüksek ateş hastalığın ilerlemiş olduğu bazı vakalarda görülmektedir.
• Hastalığın etkilediği bölgeye yakın lenf bezlerinde şişlik görülebilir. Hastalık vücuda daha da yayılırsa daha yaygın bir şekilde şişmiş lenf bezleri de beraberinde görülür.

Büllöz impetigoda belirtiler:

• İçi sıvı dolu yapılar yani büller, genelde vücutta gövdede görülür. Kollar ve bacaklarda da olabilir. Bu büller çok dayanıklı değildir. Büller patlamadan önce hızlı bir şekilde yayılırlar. Büller patladıktan sonra ardında sarı kabuklanmalar bırakır. Büller ağrılı olabilir. Büllerin çevresi kaşıntılıdır. Fakat hastalığın vücutta yayılmaması için bu bölgelere dokunmamak şarttır.
• Ateş, büllöz olmayan formundaki gibi hastalığın ilerlemiş durumlarında görülmektedir. 
• Hastalığın etkilediği bölgeye komşu lenf bezlerinde şişlik görülür.

İmpetigo Nedenleri Nelerdir?

İmpetigo stafilokok ve streptokok bakteri gruplarının neden olduğu bir cilt hastalığıdır. Bu bakteriler derideki çatlaklardan girerek ve buralarda çoğalarak hastalığa sebep olmaktadır. Derideki bu çatlaklar kesik, çizik, böcek ısırması, kaşıma, diğer deri hastalıklarından dolayı oluşabilir. 

İmpetigo oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Ciltte bulunan bu yaralara dokunarak ya da hasta olmuş kişinin havlusu, kıyafeti, örtüsü gibi kişisel eşyalarını kullanarak hastalığın yayılmasına sebep olabilirsiniz. Hâli hazırda bu bakteriler yaşadığımız ortamlarda bulunmaktadır. Bu demek oluyor ki bu bakterilerle temasa geçmiş herkes impetigoya yakalanmamaktadır. Hatta stafilokoklar bazı insanların burnunda da mevcuttur. Bu kişiler dikkatli olmaz ise impetigo hastalığına yakalanabilir. 

Bazı insanlar diğer insanlara göre daha çok risk altındadır:

• Ilık ve nemli bir iklim bölgesinde yaşayanlar
• Şeker hastalığı olanlar
• Diyalize girenler
• Bağışıklık sistemi zayıf olanlar 
• Başka deri hastalığı olanlar
• Cildinde yanık olanlar
• Kaşıntıya sebep olacak hastalığı olanlar
• Böcek ısırmasına maruz kalanlar

İmpetigo Teşhisi 

İmpetigo teşhisi için uzman bir doktorun alacağı hasta öyküsü ve yapacağı muayene yeterli olacaktır. Laboratuvar testleri genelde gereksizdir. İmpetigo teşhisi konulmuş kişilerde tedaviye rağmen şikâyetler geçmeyebilir. Böyle durumlarda doktorunuz ciltteki yaralardan ve bu yaraların akıntılarından örnekler alınır ve kültür ekilir. Böylece özellikle hangi bakteri türünün bu hastalığa sebep olduğu bulunur ve antibiyotik tedavisi bu bakteriye göre planlanır.

İmpetigo Tedavisi 

İmpetigo etkeni bakterilerdir. Bu sebeple hastalığın temel tedavisi antibiyotiklerdir. Etkilenmiş alan küçükse bölgesel uygulanan antibiyotikler tedavi için yeterli olmaktadır. Yani antibiyotik içeren kremler ve merhemler böyle hastalar için kullanılmaktadır.

Daha ciddi veya vücudun başka alanlarına yayılmış impetigo hastalarında ağız yoluyla antibiyotik tedavi yapılmaktadır. Ağız yoluyla kullanılan antibiyotikler, bölgesel uygulanan antibiyotiklere göre daha hızlı etki göstermektedirler. Fakat daha fazla yan etkiye sebep olmaktadırlar.

İmpetigo tedavisi genellikle 7 ila 10 gün sürmektedir. Antibiyotik tedavisindeki kritik nokta ciltteki yaralar geçmiş olsa bile doktorunuzun tavsiye ettiği süre boyunca tedaviye devam etmenizdir. Böylece hastalığın tekrar etmesi ve bakterinin antibiyotiğe karşı direnç kazanması engellenmiş olur. Kabuklanmış bölgelerde kabuklar zeytinyağı ile yumuşatılarak kaldırılır ve daha sonra sabunlu su ile temizlenir. Akıntı olan hastalarda ise yüzde 2’lik eau borique denilen bir çözelti hazırlanıp bu çözelti uygulanarak pansuman yapılır.

İmpetigo Tedavi Edilmezse 

İmpetigo genellikle ciddi bir hastalık değildir. Hastalığın şiddeti hafif olan hastalarda yaralar iz bırakmadan iyileşir. 

Fakat tedavi edilmeyen hastalarda bazı ciddi sorunlar ortaya çıkabilir:

• Selülit: Cildin daha derin katmanlarında görülen iltihaplanmadır. Bu hastalık sonucunda lenf bezleri etkilenebilir. Hatta bakteri kana karışıp hayatı riske atacak bir duruma sebebiyet verebilir.
• Böbrek hastalığı: İmpetigoya sebep olan bakteri türlerinden biri böbreklerinize hasar verebilir.
• Yara izi: Cildin daha derin katmanlarına yayılmış diğer hastalıklara sebep olarak ciltte yara izi bırakmasına sebep olabilir.

İmpetigoya Ne İyi Gelir? 

İmpetigo bulaşıcı bir hastalıktır. Bakteri vücudunuzun başka bölgelerine ya da diğer insanlara kolayca bulaşmaktadır.

 Bu sebeple hastalığın yayılmasını ve başka insanlara bulaşmasını engellemek adına birkaç önlem alınabilir:

• Hastalık aktifken okula ya da iş yerine gitmeyin.
• Yaraları, bülleri, kabukları temiz ve kuru tutun.
• Yaraların üzerini gazlı bezlerle kapatın.
• Gevşek kıyafetler giyin.
• Ellerinizi sık sık yıkayın.
• Kıyafetlerinizi, örtülerinizi yüksek dereceli sıcaklıktaki suyla yıkayın.
• Cildin bütünlüğünü bozacak bir durum varsa bu bölgeyi sabunla iyice yıkayın.

İmpetigoya Ne İyi Gelmez? 

• Yaralara, büllere, kabuklara dokunmak ve kaşımak hastalığa iyi gelmez. Yaralara dokunan, kaşıyan kişilerde hastalık vücudun başka yerlerine yayılır ve daha geç iyileşir.
• Eğer hasta iseniz bağışıklık sistemi zayıf olan kişilere yaklaşmak sizin sağlık durumunuzu etkilemez. Fakat bağışıklık sistemi zayıf olanlar için hayati tehlike oluşturursunuz. Akılda tutmakta fayda vardır.
• Örtülerinizi, havlularınızı, kişisel eşyalarınızı ortak kullanmak hastalığın yayılmasına sebep olur. Hastalığın etkilediği bölgeyi temizledikten sonra burada kullanılan havlu gibi kişisel eşyalar vücudun başka yerlerinde kullanmak da hastalık için iyi değildir.
• Başka bir cilt hastalığınız varsa tedavinizi ertelemek de hastalığın iyileşme sürecini uzatır.

İmpetigo İlaçları 

İmpetigo ilaçları hastanın şikayetlerine göre reçete edilmektedir. Hastalığın temel tedavisi antibiyotikleridir.

Lokal antibiyotikler: Fusidik asit, mupirosin, retapamulin gibi bölgesel olarak uygulanan antibiyotiklerdir. Krem veya merhem formlarında olabilirler. 

Ağız yoluyla alınan antibiyotikler: Amoksisilinklavunat, klindamisin, sefalosporinler ağız yoluyla kullanılan antibiyotiklerdir.

Lütfen doktorunuzun reçete etmediği ve tavsiye etmediği ilaçları kullanmayınız.

İmpetigo ve Ameliyat

İmpetigo tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi yoktur. Fakat ameliyat ile impetigo arasında bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki ameliyat sonrası cilt bütünlüğünün bozulmasından kaynaklanmaktadır. Ameliyat sonrası cilt bütünlüğü bozulduğu için hijyene dikkat etmeyen hastalarda impetigo hastalığı görülebilir. Böyle durumlardaki hastaların çok daha dikkatli olması gerekmektedir.

Hamilelikte İmpetigo

İmpetigo çocukluk çağında sık görülen bir hastalıktır. Yetişkinlerde daha az görülür. Bulaşıcı bir hastalık olan impetigo gebelik döneminde direkt temas olmadığı sürece anneye bulaşmayacaktır. Ayrıca yetişkinler çocuklara göre bu bakterilere karşı daha dirençlidir. Gebe olmak bu hastalığa yakalanma riskini etkilemez. Bu hastalığa sebep olan bakteri sadece ciltte bir hastalığa sebep olmuşsa doğmamış çocuğunuzu da herhangi bir şekilde etkilemez. Bu hastalık antibiyotikle tedavi edilmektedir. Bölgesel olarak sürülen antibiyotik içeren krem ya da merhemler tedavi için çoğu zaman yeterli olmaktadır. Bu antibiyotiklerin yeterli olmadığı durumlarda sistematik etkisi sebebiyle ağız yoluyla kullanılan antibiyotikler verilmektedir. Burada önemli olan mesele ise verilen ilaçların gebeye ya da çocuğa zarar vermeyecek ilaçlar olmasıdır.

Çocuklarda ve Bebeklerde İmpetigo

İmpetigo hastalığı çocukluk çağında daha sık görülmektedir. 2 ila 6 yaş arasındaki çocuklarda en sık görülür. Çok bulaşıcı bir hastalıktır. Yeni doğan bebekler için çok tehlikeli bir hastalık olabilir. 

İmpetigo hastalığına sahip olan çocuklardan ve bebeklerden kendi çocuğunuzu uzak tutmanız önerilmektedir. İmpetigo hastası çocukların tedaviye başlanmadan okula ya da kreşe gitmemesi gerekmektedir. Aksi takdirde hastalık diğer çocuklara da yayılır.

İmpetigo çocuklarda da ciltte yaralara, içi sıvı dolu yapılar yani büllere, daha sonra da sarımsı kabuklanmalara sebep olmaktadır. Büller büyük, kaşıntılı ve ağrılı olabilir. Ciltteki yaralar çocuk bakteriyle karşılaştıktan 4 ila 10 gün sonra ortaya çıkmaya başlar. Bu yaralarda akıntı olduğu sürece bulaşıcılık devam etmektedir. Ne zaman akıntı biter ve kabuklanma başlarsa ya da antibiyotik tedavisinin 24. saatine gelinirse hastalığın bulaşıcılığı sona erer. Yetişkinlerdeki gibi şişmiş lenf bezi, ateş gibi diğer şikâyetler de beraberinde görülebilir.

Hastalığın teşhisinde doktorun muayenesi yeterlidir. Bazı durumlarda yaralardan ve akıntılardan bakteriyi tanımlamak için örnek alınır. İmpetigo tedavisinde antibiyotikler kullanılır ve bunlar genellikle krem ya da merhem formundadır. İyileşmeyen, yayılmış, daha ciddi hastalıkta ağız yoluyla kullanılan antibiyotikler doktorunuz tarafından reçete edilebilir. Tedavi süresi çoğunlukla 7 ila 10 gün arasındadır. Yaralar iyileşmiş olsa bile tedaviye doktorunuzun belirttiği süre boyuca devam etmek elzemdir. Devam etmeyen hastalarda hastalığın tekrar etmesi, bakterinin tedaviye direnç kazanması görülebilir.

İmpetigo ciddi bir hastalık değildir. Fakat selülit, böcek ısırması, kontakt dermatit gibi hastalıklarla karışabilmektedir. Bu sebeple impetigo şikâyetleri gören hastaların çocuk doktoruna ya da cildiye uzmanına başvurması gerekmektedir.

Tedavisi yapılan çocuklarda özellikle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken başka hususlar da vardır:

• Yaralara, büllere, kabuklara çocuğunuz ve ebeveynler dokunmamalıdır.
• Ellerin düzenli olarak yıkanması gerekmektedir. Özellikle tedavi için sürülen kremler ve merhemlerden sonra hem ebeveynler hem çocuklar el hijyenine dikkat etmelidir.
• Çocuğunuzun havlu, örtü, kıyafet gibi kişisel eşyalarını kullanmamanız gerekmektedir.
• Çocuğunuzun hastalığın bulaşıcılığı geçene kadar diğer insanlarla temasını engellenmelidir.
• İmpetigo olan çocukların kullandıkları oyuncaklar deterjan ve sıcak su ile iyice temizlenmelidir.

Tedavi edilmeyen çocuklarda nadir de olsa selülit gibi deri katmanının daha derinlerini tutan iltihaplanmalar görülmektedir. Hatta lenf bezlerinin tutulumu ve kana bakterinin karışması da diğer istenmeyen durumlardır. Bu sebeple tedaviyi derhal uygulamak çocuğunuzun sağlığını riske atmamak gerekmektedir. 

İmpetigo için Hangi Doktora Gidilmeli? 

İmpetigoda görülen ciltte kızarıklık, büller, döküntüler, kabuklanmalar, kaşıntı gibi şikâyetlerde doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. İmpetigo ciddi bir hastalık değildir. Fakat tedavi edilmezse yayılabilir ya da cildin daha derin katmanlarını etkileyen ve impetigo benzeri şikâyetlere sebep olan diğer cilt hastalıklarına sahip olabilirsiniz. Böyle durumlarda doktora gitmeniz tavsiye edilir. 

İmpetigo tanısı ve tedavisi için aile hekiminize ya da dermatoloji (cildiye) uzmanına başvurabilirsiniz.