Meningokok Aşısı Nedir?
Meningokok aşısı, yetişkin ve çocuklarda menenjit ve septisemin hastalıklarının oluşmasına yardımcı olan meningokok hastalığını engellemeye yönelik yapılmaktadır
Neisseria Meningitidis ismindeki bakterinin sebep olduğu Meningokok hastalıklarına karşı Meningokok aşısı geliştirilmiştir. İsmini bu hastalıktan alan aşı, yetişkin ve çocuklarda menenjit ve septisemin hastalıklarının oluşmasına karşı kullanılır.
Meningokok hastalığı insanlarda bazı belirtiler ile başlar ve çok ciddi reaksiyonların yaşanmasına neden olur. Başlangıç belirtileri şunlardır:
- Ateş
- Solunum yolu hastalıkları (nefes almakta güçlük çekme, öksürük, boğazda gıcık oluşması vb.)
- Baş ağrısı
- Boyun ağrısı
- Kusma
Bu belirtiler eşliğinde başlayan Meningokok, aşı uygulaması yapılmazsa eğer çok ciddi diğer belirtiler ile devam eder. İnsanların hayatlarını dahi riske atabilen bu belirtiler ise:
- Menenjit ismi verilen ve beyin, omurilik etrafını saran zarda görülen iltihaplanma
- Kanda görülen kan iltihabı
- Zatürre
- Kalp iltihabı
- Eklem iltihabı
Tüm bu belirtilere rağmen hasta yaşama şansı bulursa eğer bazı kalıcı rahatsızlıklarda görülebilmektedir. Ölüm oranı yüksek olan ve ilk 24 saat içerisinde insanları %10 - %15 civarında öldürebilen bu hastalığı atlatmayı başaran kişilerde uzuv kayıpları, işitme kaybı ve nörolojik bozukluklar baş göstermektedir. Meningokok aşısı yaptıranlar ise hastalığa yakalanma riskini ortadan kaldırarak tüm bu belirtilerden kurtulabilirler. Meningokok aşısı sağlık bakanlığı tarafından ithal edilen aşı türlerinden bir tanesidir.
Meningokok Aşısı Yan Etkileri
Her aşıda olduğu gibi Meningokok aşısında da bazı yan etkiler görülür. Bu etkiler kısa süre içerisinde geçen veya 1 – 2 gün sürebilen etkilerden ibarettir.
- İğne yapıldığı bölgede görülmesi muhtemel olan kızarıklık, şişme ve ağrı
- İnsanda yorgunluk yapması
- 1 gün süren baş ağrısı
- Kas veya eklem ağrısı yapması
- Aşı yapıldığı gece ateş veya titreme olması
- Mide bulantısı
- Kusma görülmesi
Bu yan etkiler zaman içerisinde geçmektedir. Ancak baş etmekte zorlanan kişiler, yan etkilerin şiddetine göre hastaneye veya doktora danışmalıdır. Bu ciddi olarak nitelenen belirtiler şunlardır:
- Çok yüksek ateş
- Yüz ve boğaz bölgesinde görülen şişkinlik
- Nefes darlığı
- Kalp atışının hastayı rahatsız edecek düzeyde hızlanması
- Bitkinlik ve güçten düşme
Bu rahatsızlıklar ise aşı olduktan sonra 1 saat içerisinde başlamaktadır. Bu rahatsızlıklar görüldüğünde derhal hastaneye gidilmelidir. Ancak devlet tarafından kurulan ve aşı sonrası istenmeyen yan etki bildirim sistemi (VAERS) aranması ve görülen yan etkilerin onlara bildiriminin sağlanması da önemlidir.
Bu yan etkiler ile birlikte bazı kişilerin aşıyı hiç yaptırmamaları gerekir. Tıbben aşıyı yaptırmaması gereken kişiler:
- Hayati tehlike olacak kadar şiddetli alerjisi olan kişiler
- Hamile kadınlar
- Emziren kadınlar
Meningokok Aşısı Çeşitleri
Meningokok aşısı 2 farklı türde insanlara sunulmaktadır. Bunlar kişilerin yaşı ile alakalı olarak sunulan ve aralarında yaşa bağlı olarak birkaç fark olan aşı tipidir.
- Konjuge Meningokok Aşısı: 2 yaş ve daha büyük kişilere vurulan bir aşıdır.
- Polisakkarid Meningokok Aşısı: 65 yaş üstünde bulunan bireyler için yapılan aşı türüdür. Bu aşı genellikle hacı adaylarına yapılmaktadır.
Bu hastalık özellikle 5 yaş altında bulunan çocuklara ve 15 – 25 yaş aralığında bulunan kişilerde daha sık olarak görülmektedir. Yine bu yaş gruplarında daha yoğun belirtiler görülmekte ve oldukça tehlikeli bir şekilde hastalık süreci devam etmektedir. Bunların dışında şu kişilerin aşı olmaları tavsiye edilir.
- Bir yaşından daha küçükler
- Bağışıklık sistemlerinde problem olanlar
- Mikrobiyologlar
- Salgın görülen toplumdaki bireyler
Meningokok Aşısı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Meningokok aşısı fiyatı ne kadar?
Meningokok aşısı, sağlık merkezlerinde yapılmaktadır. Türkiye’de bu hastalığın görülme sıklığı yılda 3 /100.000 olarak bilinir. Yani yılda ortalama 2400 kişi bu hastalığa yakalanmaktadır. O nedenle sık bulunan bir aşı olmamakla birlikte tespit edildiğinde hastaya ve çevresine direkt olarak yapılmaktadır.
Meningokok aşısı ne zaman yapılır?
Meningokok aşısı, herkes için farklı zamanlarda yapılan bir aşıdır. Örneğin:
- Daha önce bu aşıyı olmadıysanız ve hacca gidecekseniz yaşınız kaç olursa olsun bu aşı yaptırılmalıdır.
- Yeni doğan bebeklere bu aşı yaptırılmalıdır.
- 15 – 25 yaş aralığında bulunan ve riskli bölgede bulunan kişilere Meningokok aşısı yaptırılır.
Aşı, bazı durumlarda yaşa bakılmaksızın yapılabilmektedir. Bu ise olası bir salgın veya uçak ile uzak ülkelere seyahat etme durumlarında ortaya çıkar. Özellikle Afrika’ya gidecek olan kişilerin bu aşıyı yaptırması zorunludur.
Meningokok aşısı yapılmalı mı?
Meningokok hastalığı oldukça riskli bir hastalık türüdür. Bu hastalık insan hayatını tehlikeye atabileceği gibi hasta bir müddet sonra iyileşse dahi ciddi hasarlar alabilir. Uzuv kayıpları, işitme kaybı gibi durumlar aşı olmayan ve Meningokok hastalığına yakalanan kişilerde görülen durumlardır.
Meningokok aşısı insanları olası semptomlardan ve hayati risklerden korur. Yapılması zorunlu olmasa da en ufak bir risk var ise o zaman mutlaka yapılması gereken bir aşıdır. Bulaştığı kişiyi öldürmese de hayatı boyunca taşıyacağı izler bıraktığından dolayı doktorlar tarafından da aşı olunması tavsiye edilir.
Meningokok aşısı nasıl uygulanır?
Meningokok aşısı her aşı gibi sulandırıldıktan sonra insana enjekte edilir. Enjekte edilecek olan bölge kolonyalı bir bez ile dezenfekte edildikten sonra aşı insana uygulanır. Bu aşamadan sonra ise enjeksiyon iğnesi içindeki sıvı insana enjekte edilir. Sonrasında olası yan etkiler görülse de insanlar artık hastalığa karşı bağışıklık kazanmış olurlar.
Meningokok aşısı kaç doz alınır?
Meningokok aşısı genellikle 2 yaşın altındaki çocuklarda görülür. Bu yaşlarda ortalama 4 ay ara ile 2 doz aşı yaptırılmalıdır. Ancak bazı yerlerde 11 ve 16 yaşlar arasındaki çocuklarda bu aşı 2 doz şeklinde yapılır.
2 doz olmasının sebebi aşının oldukça etkili olmasıdır. Bu aşıyı yaptıran kişiler tek doz şeklinde alırlarsa eğer o zaman aşının yan etkileri çok vahim olabilir. İşte bunun önüne geçmek ve insanlarda yavaş yavaş antikor oluşmasını sağlamak için aşı 2 doz şeklinde aşamalar halinde verilir.