Boğaz Kaşıntısı

Boğaz Kaşıntısı Nedir?

Boğaz kaşıntısı, boğazda gelişen bir enfeksiyon ya da vücudun susuz kalması sonucu ortaya çıkabilen boğazın gıcıklanması şeklinde olan bir hastalıktır. Normalde boğazda mukus (burun boşluklarında ya da akciğerlerde üretilen yapışkan bir sıvı) üreten hücreler bulunmaktadır ve bu hücrelerin ürettiği mukus sayesinde boğazın sürekli nemli kalması sağlanmaktadır. Mukusun oluşturduğu bu nemli ortam sayesinde yiyecek ve içecekler vücuda daha kolay alınabilmektedir. Ancak mukusun oluşturduğu bu nemli ortamın ortadan kalması sonucu hastalarda gelişen boğazdaki kuruluk boğaz kaşıntısı ve öksürük yapabilmektedir. Tüm bu problemlerle birlikte hastalarda yutkunma sorunu ve bazı hastalarda ise burun akıntısı gibi komplikasyonlarda gelişebilir.

İnsan boğazında yoğun bir mukus tabakası bulunmaktadır. Bu tabakanın normalde nemli kalması gerekirken birçok neden mukus tabakasının nemliliği azaltmakta ve boğazda kuruluk oluşturmaktadır. Alerjik reaksiyonlar, enfeksiyonlar ve günlük alınması gereken sıvının yeterince alınmaması sonucu gelişen bu boğaz kuruluğu sonucu hastalarda boğaz gıcıklanmakta ve bu durum boğaz kaşıntısı yapmaktadır. Birçok hastada gelişen bu boğaz kaşıntısına öksürük de eşlik edebilmektedir.

Hastalar tarafından hastaneye sık başvuru nedenleri arasında olan boğaz kaşıntısı, boğaz gıcıklanması ve öksürük semptomları eğer enfeksiyon ya da alerjik kaynaklı değilse aslında çok kolay giderilebilmektedir. Hekimler böyle durumlarda hastalara sıklıkla ilaç tedavisi uygulamak yerine bol bol sıvı tüketmesi gerektiğini ifade etmektedir.

Boğaz Kaşıntısı Belirtileri Nelerdir?

Boğaz kaşıntısının bilinen birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler ise birçok farklı organ sebebiyle kaynaklansa da boğaz kaşıntısının hastalarda yarattığı belirtiler genellikle benzerdir. Boğaz kaşıntısında en sık rastlanan belirtiler şunlardır ;

• Boğaz Ağrısı: Boğaz ağrısı ve boğaz kaşınması sıklıkla birlikte görülebilecek semptomlardan biridir. Hastalarda sıklıkla gözlenebilecek farenjit ya da tonsilit gibi enfeksiyönöz durumların gelişimi sonrası boğaz ağrısı çok sık boğaz kaşıntısı ile birlikte gözlenir.
• Boğazda Yanma: Boğaz yanması boğaz kaşıntısında görülen belirtilerden biridir. Boğaz yanması hastalarda farenjite ek olarak gözlenen tonsilit, akciğer enfeksiyonları ya da reflü gibi durumlar neticesinde meydana gelir. Boğaz yanmasında hastalar yiyecek ve içecekleri vücuda alırken ya da boğaz kaşıntısı sonucu öksürürken semptomlar yaşar.
• Yutma Güçlüğü: Boğaz Kaşıntısında çok sık gözlenen semptomlardan biri de yutma güçlüğüdür. Yutma güçlüğü esnasında hastada boğazın nemli ortamının azalması ve kuruluk gelişmesi sebebiyle yenilen ya da içilen gıdalar hastalarda boğazda takılma hissi veya boğazda yumru hissi gibi durumlar oluşturabilmektedir. Tüm bu durumlar sonucunda hastalar yemek yeme konusunda isteksizleşir ve yutma güçlüğü neticesinde hastada iştahsızlık ve kilo kaybı gibi semptomlarda görülmeye başlar.
• Yutkunurken Boğazda Takılma Hissi: İnsan vücudunda her şey belli bir sisteme göre programlanmış gibidir. Bu durum yutkunma sırasında da gözlenir. Yutkunma esnasında insan boğazında bulunan kas yapıları kasılır ve bir kıkırdak yapısı sayesinde soluk borusu ağzını kapatır ve böylece vücuda alınan gıdaların soluk borusu aracılığı ile akciğerlere değil de yemek borusu aracılığı ile mideye gitmesi sağlanır. Ancak hastalarda gözlenen tiroit bezi hastalıkları, farenjit, kas tümörleri, reflü ve tonsilit gibi durumlarda yutkunurken boğazda takılma hissi yaşanabilir. 
• Ele Gelen Kitle:  Boğaz kaşıntısına eşlik edebilecek diğer semptomlar arasında ele gelen kitle de yer almaktadır. insan boğazı vücut ile dünya arasındaki bir köprüdür ve  bu sebeple enfeksiyonöz ajanların büyük çoğunluğu buradan geçmektedir. Boğazda ise bu enfeksiyonöz ajanların vücuda girmesin önlemek için bol miktarda lenf düğümleri bulunmaktadır. Yaşanan herhangi bir enfeksiyon neticesinde hastalarda bu lenf bezleri şişmekte ve hasta boğazında ele gelen kitle hissetmektedir.
• Şişmiş Bademcikler: İnsan boğazında bol miktarda lenf düğümleri bulunmaktadır. Bademcik denilen yapılar ise insan boğaz yapısının içlerinde yer alan lenf düğümleridir. Boğaz bölgesinde gelişen herhangi bir enfeksiyöz durumda lenf düğümleri dolayısıyla da bademcikler şişmektedir.
• Bademcik Üzerinde Tabaka Oluşumu: Lenf düğümlerinin boğazda içinde bulunduğu kısım olan bademciklerde herhangi bir bakteri enfeksiyonu gelişmesi neticesinde renk değişikliği ve bademcik üzerinde tabaka oluşumu gözlenebilmektedir.
• Ateş: Vücuda giren bakterilere karşı vücudun ürettiği savunma sisteminin yanıtı olarak hastalarda ateş gözlenmektedir. Vücuda giren bakterinin oluşturduğu enfeksiyon sonucu vücuttaki hücrelerde çeşitli kimyasaller salgılanmaktadır ve bu durum vücut ısısını yükselterek ateş meydana gelmesini sağlar.
• Öksürük: Öksürük bir çok hastalığın bulguları arasında yer alan, boğaz kaşıntılı hastalarda ise boğaz enfeksiyonlarına eşlik eden bir diğer semptomdur.
• Burun Akıntısı ve Hapşırık: Kulak ve boğaz kaşıntısı gördüğümüz hastalarda bir diğer belirti burun akıntısı ve hapşırık birlikteliğinden oluşmaktadır. Hastalarda çoğunlukla gelişen boğaz enfeksiyonları sonucu bahar aylarında nezle ya da grip gibi hastalıklar görünmektedir. Tüm bu durumlar burun akıntısı ve hapşırığa neden olmaktadır.
• Vücut Ağrıları: Genellikle boğaz kaşıntısının enfeksiyon sebepli boğaz şişmesi sonucu oluşması durumlarında gözlenebilen vücut ağrıları hastalarda gözlenen bir diğer komplikasyondur. Özellikle farenjit ya da tonsilit gibi durumlar neticesinde vücut ağrılarına hastalarda sık rastlanmakladır.
• Bulantı ve Kusma: Bulantı ve kusma birçok hastalıkta gözlediğimiz boğaz kaşıntısına özgü olmayan bir diğer semptomdur. Hastalarda boğazda oluşan gıcıklanma hissi neticesinde hasta kusarsa boğazdaki kaşıntıyı geçirebileceğini düşünür ya da yemeklerin boğazda takılma hissi sonucu da bulantı ve kusma gözlenebilir.

Boğaz Kaşıntısı Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

Hastalarda meydana gelen boğaz kaşıntısının bilinen birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler arasında günlük tüketilmesi gereken sıvı miktarının yeterince karşılanamaması ve bu sebeple vücut salgılarından olan mukusun kuru kalması, vücutta gelişen alerjik durumlarla karşılaşılması, hastalarda gelişen enfeksiyonlar, sigara ve alkol tüketiminin yoğun olması gibi birçok sebep bulunmaktadır. Tüm bu nedenlere ek olarak boğaz bölgesinde birçok anatomik yapı da bulunmaktadır ve bunlardan kaynaklanan sorunlar da boğaz kaşıntısına neden olmaktadır. Boğaz kaşıntısı nedenleri şöyle sıralanabilir ;

• Dehidrasyon: İnsan vücudunun çok büyük bir kısmını su oluşturmaktadır. Bu nedenle insan her zaman suya ihtiyaç duyar ve günlük alması gereken belli bir sıvı miktarı bulunmaktadır. Eğer bu gerekli sıvı ihtiyacını karşılanmadığı taktirde birçok hastalık ortaya çıkabileceği gibi boğazda kaşıntı hali de görülebilmektedir ve bu durum kişiyi rahatsız etmeye başlayacaktır. Günde 2,5 litre su içmek vücudu hastalıklardan koruyacağı gibi boğaz kaşıntısı sorununu da ortadan kaldıracaktır.
• Bağımlılık Yapıcı Madde Kullanımı: Boğaz kaşıntısı öksürük sorunu yaşayan hastaların büyk çoğunluğunda sigara ve alkol gibi bağımlılık yapan maddelerin uzun süreli kullanımı görülmektedir. Bu maddeleri kullanan insanlarda boğaz kaşıntısının yanında yutkunma problemleri ve nefes alış verişte sorunlar da gözlenmektedir.
• Boğazda Enfeksiyon: Boğaz kaşıntısının bir diğer önemli nedenleri arasında üst solunum yollarında meydana gelen boğaz enfeksiyonları da sayılabilir. Grip ya da nezle gibi hastalıklara yakalanan kişilerde görülen boğaz kaşıntısı buna örnektir.
• Alerjik Reaksiyonlar: Uzun süredir var olan alerjik reaksiyonlar boğaz kaşıntısının bir diğer önemli sebebidir. Alerjik reaksiyonlar sıklıkla enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkan durumlardır. Ayrıca vücuda temas eden yabancı kimyasal maddeler de alerjik reaksiyonlara dolayısıyla boğaz kaşıntısına neden olabilir.
• Reflü: Midede ki asitli sıvının yemek borusuna kaçması sonucu görülen yanma belirtili hastalığa reflü denmektedir. Bu asitli sıvının yemek borusuna oradan da boğaza ulaşması sonucu boğazda meydana gelen tahribat sonucu vücudun enfeksiyonlara yakalanma sıklığı artmaktadır. Bu gelişen enfeksiyonlar sonucunda da boğaz kaşıntısı gözlenmesi kaçınılmazdır. Asitli yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi reflü sıklığını arttıracağından dikkatli olunmasında yarar vardır.
• Konuşma ve Şarkı Söyleme: Her insanda çok uzun süreli konuştuğunda, bağırdığında ya da şarkı söylediğinde boğazda kaşıntı meydana gelebilmektedir. Bu durumdaki boğaz kaşıntısı sıklıkla olayın gerçekleşmesinden bir gün sonra ses kısıklığı ile birlikte gözlenmektedir. Bu sebeple konuşma ve şarkı söyleme de boğaz kaşıntısı sebepleri arasında sayılmaktadır.
• Hava Kirliliği: Yaşadığınız bölgenin havasında birçok kimyasal gaz ve irritan madde bulunmaktadır ve bu havanın solunmasıyla boğazda kaşıntı ve öksürük meydana gelebilmektedir.
• Hava Kuruluğu: Havanın kuru olması günlük tüketilmesi gereken sıvıyı arttırmaktadır. Eğer hasta kuru havaya sahip bir bölgede yaşıyor ve su tüketimine fazladan dikkat etmiyorsa boğaz kaşıntısı oluşabilir.

Boğaz Kaşıntısı Teşhisi 

Hastalar boğaz kaşıntısıyla hekime başvuruda bulunduğunda çoğunlukla fizik muayene yeterli olmaktadır. Genelde farklı hastalıklarla karışabilecek bir durum olmadığı ve tedavisi de basit olduğu için diğer tanı tetkiklerine sıklıkla gerek duyulmamaktadır. Hekim ilk olarak hastanın anamnezini alır yani şikayetlerini dinler. Ardından fizik muayenesini yapar ve gerekli görürse kan tahlilleri gibi laboratuvar tetkikleri, ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.

Boğaz Kaşıntısı Tedavisi

Boğaz kaşıntısının tedavisini yapabilmek için öncellikle boğaz kaşıntısının nedeninin bulunması gerekmektedir. Eğer nedenle bakteriyel kaynaklı enfeksiyon sebebiyle karşılaşılmışsa antibiyotik tedavisi gibi medikal tedavi ile boğaz kaşıntısının üstesinden gelinebilir. Boğaz kaşıntısı belirtilerinin şiddetini hafifletmek için gargara, sprey, ağrı kesici gibi başka ilaçlarda hekim tarafından gerekli görüldüğü takdirde hastaya uygulanabilmektedir. Bunun dışında hekim hastaya destek tedavisi verebilir. Destek tedavisinde hastanın bol miktarda sıvı tüketmesi, mineral ve vitaminleri eksiksiz alabileceği besinler olan meyve tüketimini eksik etmemesi, sigara ve alkol gibi diğer boğaz kaşıntısı nedenlerinden uzak durması gerekmektedir.

Boğaz Kaşıntısı Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Boğaz kaşıntısı birçok farklı nedenle oluşabilmektedir. Bu nedenlerin bazıları hastalar için ciddi sağlık problemlerine neden olabilen ve erken tanı konup tedavi edilmediğinde hastaların ömrünü kısaltabilen durumlarken bazıları ise bol bol sıvı tüketmek ve zararlı alışkanlıklardan uzak durmak gibi kolayca tedavi yöntemleri uygulanarak önlenebilen durumlardır.

Eğer boğaz kaşıntısının sebebi reflü gibi hastalıklar sebebiyle hastanın karşısına çıkmışsa tedavi edilmediği takdirde yemek borusunun hasra uğramasına bağlı yemek borusu kanseri gelişebileceği gibi boğazda görülen enfeksiyonları da arttırıp hastanın vücudunun sürekli hastalıklarla savaşmasına neden olup hastaların bağışıklık sistemini de zayıflatabilir.

Boğaz Kaşıntısına Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Hastalarda boğaz kaşıntısına iyi gelebilecek basit durumlar boğaz kaşıntısına neden olabilecek nedenlerin en az duruma indirgenmesiyle mümkündür. Boğaz kaşıntısı yaşayanlar havası daha temiz bir bölgede yaşamaya başlarsa, sigara ve alkolden uzak durursa, bağırma ve şarkı söyleme gibi aktiviteleri azaltırsa ya da sıvı tüketimine dikkat ederse boğaz kaşıntısı azalacaktır. Ancak bu durumların tam tersini uygulamaya devam eder ve reflü gibi hastalıklarının tedavisini geciktirirse bu durumlar boğaz kaşıntısına kötü gelecektir. Ayrıca boğaz gıcıklanmasına elma sirkesinin iyi gelebileceği gibi hekim dışı önerilere hastaların kulak asmamasında yarar vardır.

Boğaz Kaşıntısında Kullanılan İlaçlar

• Ağrı Kesici İlaçlar: Ağrı Kesiciler hastaların boğaz kaşıntısı durumlarında ek bulgu olarak gözlenen ağrılarını dindirmek için kullanılabilirler. İçerikleri parasetamol, ibuprofen ve naproksenden oluşmaktadır.
• Antibiyotikler: Antibiyotikler bakteri enfeksiyonlarına karşı kullanılan ilaçlardandır. Boğaz kaşıntısının en önemli nedenlerinden olan bakteri enfeksiyonlarını önlemek amacıyla kullanabilmektedir. İçerikleri amoksisilin, klavunik asit ve azitromisin gibi farklı maddelerden oluşabilmektedir.
• Proton Pompa İnhibitörleri: Reflü tedavisinde kullanılan bu ilaçlar sayesinde reflü hastalığı önlenir ve boğazda kaşıntı yapması engellenir. Omeprazol ve lansoprazol gibi içerikleri bulunmaktadır.  

Gebelikte Boğaz Kaşıntısı 

Hamilelik döneminde bazı hastalıkların gelişme sıklığı artarken bazı hastalıkların ise gelişme sıklığı hormonlar sebebiyle azalmaktadır. Bu dönemde bağışıklık sistemi zayıfladığı için anne adayları enfeksiyonlara karşı kendilerini korumalılardır yoksa boğaz kaşıntısı ile karşı karşıya kalabilirler.

Gebelik döneminde meydana gelen boğaz kaşıntısının tedavisi genel olarak diğer yetişkinlerde olduğu gibidir. Sadece ilaç tedavisi uygulanacaksa etken maddesinin gebelik sürecine zarar vermemesine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Çocuklarda Boğaz Kaşıntısı

Çocuklarda boğaz kaşıntısı çok sık rastlanılan durumların başında gelmektedir. Çünkü çocuklarda henüz bağışıklık sistemi tam etkin oturmamıştır. Ve bu sebeple gelişen bazı enfeksiyonlara kapılmaları daha kolay olduğu gözlenmektedir.

Çocuklarda boğaz kaşıntısının tanısı ve tedavisi aynı yetişkinlerde olduğu gibi yapılabilmektedir. Ancak çocuklarda verilen ilaç çeşitleri aynı olmasına rağmen ve dozları çocuklara uygun bir şekilde ayarlanmalıdır.

Boğaz Kaşıntısında Hangi Doktora Gidilir?

Boğaz kaşıntısı ile pek çok bölüm ilgilenebilmektedir. Hastalar genellikle Dahiliye bölümüne ya da Kulak Burun Boğaz Hastalıkları bölümüne başvuruda bulunabilirler. Boğaz kaşıntısına ek olarak şiddetli boğaz ağrısı, ateş, öksürük, bulantı ya da kusma gibi semptomlar yaşayan hastalar Acil Servise de başvurabilirler. Bu bölümdeki hekimler hastanın detaylı muayene ve tetkiklerini yaparak tedavi uygularlar. 

Hastalar da sürekli boğaz kaşıntısına ateş, öksürük, bulantı ve kusma, hapşırık, burun akıntısı, yutma güçlüğü, yutkunurken boğazda takılma hissi gibi semptomlar eşlik etmekte ise mutlaka hekime başvurmalıdır.