Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısı, genellikle soğuk algınlığı veya bademcik iltihabı gibi hastalıkların habercisidir. Bakterilerin yok olması amacıyla antibiyotik tedavisi uygulanır.
Boğaz Ağrısı Nedir?
Boğaz ağrısı genellikle soğuk algınlığı veya bademcik iltihabı gibi bir enfeksiyondan kaynaklanmaktadır. Bazen yemek borusunun iltihabı veya yutulmuş yabancı cisim gibi tamamen farklı bir şey de boğaz ağrısına neden olabilmektedir. Hasta yutkunduğunda ağrı veya ateş gibi eşlik eden semptomlar nedeni bulmaya yardımcı olabilmektedir.
Boğaz Ağrısı Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?
Boğaz ağrısı çoğu durumda yutak bölgesinin virüsler veya bakteriler yoluyla iltihaplanması ile ilişkilidir. Mukoza zarı genellikle gözle görülür bir şekilde kırmızıdır ve şiştir. Alt çenenin altındaki taraftan elle dokunulduğunda hissedilen bademcikler ve lenf düğümleri de enfeksiyon nedeniyle şişebilir. Bu vücudun patojenlere karşı savunmasının bir işareti olmaktadır.
Boğaz ağrısı enfeksiyonları genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düzelmektedir. Boğaz ağrısı hastaların en yaygın aile hekimine veya hastaneye başvurma sebeplerinden biridir. Boğaz ağrısına neyin neden olduğuna göre eşlik eden belirtiler değişebilir:
Farenjit (Boğaz iltihabı): Burun ve ağız boşluğunun arka duvarında oluşan iltihaplanmadır. Başlangıçta boğaz ağrısı, sonrasında burunda yanma hissi, hapşırma, burun akıntısı, baş ağrısı, ateş ve öksürük gibi semptomları takip etmektedir. Boğaz ağrısı iki ila üç gün sonra kaybolmaktadır, diğer soğuk algınlığı semptomları ise yaklaşık bir hafta gibi bir süre ile geçer.
Bademcik iltihabı (tonsillit, tonsillofarenjit): Bademcik iltihabı iki günden fazla sürebilen ve kulaklara yayılabilen şiddetli boğaz ağrısı olarak kendini göstermektedir. Buna yutma güçlüğü, bademcikler üzerinde birikmeler, ağız kokusu, boyunda şişmiş ve ağrılı lenf düğümleri, ateş, baş ağrısı, bitkinlik ve çocuklarda karın ağrısı ve kusma eşlik etmektedir.
Larenjit (Gırtlak iltihabı): Ses kısıklığı veya ses kaybına ek olarak öksürük, boğaz ağrısı ve ateş eşlik edebilmektedir. Ses genellikle diğer şikâyetlerden daha geç düzelmektedir. Gırtlaktaki iltihaplanma şiddetli ise, bununla ilişkili şişlik nefes darlığına neden olabilir.
Epiglottit (Boğaz iltihabı): Genellikle çocuklarda daha sık görülür. Yetişkinlerde daha nadir olarak görülebilen boğaz iltihabı ödem ve inflamasyon ile karakterize bir durumdur. Genellikle üst solunum yollarının viral bir enfeksiyonu sonrası gelişmektedir. Epiglotisin iltihabı esas olarak iki ila sekiz yaş arası çocuklarda görülmektedir. Gırtlağın girişi birkaç saat içinde şişebilir. Şişliği takiben tıbbi yardım alınmadığı takdirde etkilenen kişi hava almayacak duruma gelebilir ve boğulabilir.
Bunu önlemek için en yaygın tetikleyicisi olan hemofilus influenzae b'ye (Hib) karşı aşı yapabilirsiniz.
Boğaz Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Boğaz ağrısının birçok farklı sebebi olabilir. Genelde virüsler ve bakteriler boğaz ağrısı ve boğaz ağrısından sorumlu olmaktadır. Boğaz ağrısının olası sebepleri aşağıda listelenmiştir:
- Boğaz ağrısı neredeyse her zaman soğuk algınlığı ve grip enfeksiyonları ile ortaya çıkmaktadır. Burun akıntısı, yorgunluk, ateş, öksürük, baş ağrısı ve vücut ağrıları ile birlikte boğaz ağrısı belirgin hastalık hissine katkıda bulunur
- Grip (influenza) ile de boğaz ağrısı genellikle belirgin bir semptom olarak sayılabilir
- Bademciklerin iltihabı (tonsillit): Kırmızı ve şişmiş bademcikler görülür. Bademcikler üzerinde beyaz veya sarı içi iltihap dolu zar ya da lekeler görülür.
- Epiglottit: Nefes borusu üzerindeki kapak iltihabı tipik olarak yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma zorluğu, nefes almada zorluk, solgunluk ile ortaya çıkar. Hava solunduğunda hırıltılı bir gürültü çıkar.
- Difteri bulaşıcı bir bakteriyel üst solunum yolu enfeksiyonudur. Difteriye şiddetli boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü eşlik edebilir.
- Enfeksiyöz mononükleoz halk arasında tükürük yoluyla, yani öpüşürken, öksürük ve hapşırığa maruz kalındığında bulaşabileceğinden, öpücük hastalığı olarak bilinmektedir. Hastalığa Epstein-Barr virüsü neden olur ve genellikle zararsızdır. Birçok kişide virus vardır, ancak hastalanmamaktadırlar. Semptomlar grip benzeri semptomları ve sıklıkla boğaz ağrısını içermektedir.
- Virüslerin veya bakterilerin neden olduğu tiroid bezinin iltihabı da boğaz ağrısına neden olabilir. Genellikle yutma güçlüğü ve tiroid bezinin dokunmakla ortaya çıkan hassasiyeti beraberinde görülen sık semptomlardır. Tiroid iltihabını tetikleyen mikrop veya otoimmün bir reaksiyon olabilir. Eğer tetikleyen otoimmün bir reaksiyon ise boğaz ağrısı veya yutma zorluğu gibi semptomlar olmayabilir.
- Trakea, bronş veya özofagus iltihabı boyunda ve göğüs kemiğinin arkasında ağrıya ve yutma güçlüğüne neden olabilir.
- Reflü hastalığında asidik mide içeriği yemek borusuna geri akmaktadır. Bu olay ağrıya ve yutma güçlüğüne neden olabilir. Kuru öksürük (özellikle yattıktan sonra), sık bademcik iltihabı geçirme ataklar, boğaz ağrısı ve yanmaları reflü hastalığının varlığını düşündürür.
- Boğaz veya yemek borusundaki yabancı cisimler boğaz bölgesinde tahriş, iltihaplanma, ağrı ve yutma bozukluklarına neden olabilir.
- Boğaz veya yemek borusunun yanıkları boğaz ağrısına ve yutma güçlüğüne neden olabilir.
- Boğazdaki böcek ısırıkları veya sokmaları mukoza zarında ağrı ve şiddetli şişmeye neden olabilir. Bu durum hayatı tehdit edebilir.
- Tümörler: Boğaz, yemek borusu, bademcik, gırtlak veya dil tümörleri gibi tümörler kalıcı boğaz ağrısının ciddi nedenleri arasındadır.
- Tahriş ediciler: Kronik boğaz problemleri (boğazda kaba, kuru his, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, şişlik hissi) sıklıkla yutak,geniz mukoza zarının uzun süre veya daha fazla zararlı etkilere maruz kalmasından kaynaklanır.
Boğaz Ağrısı Teşhisi
Doktorunuz muayene sırasında sizden önce bir detaylı hastalık öyküsü alacaktır. Öykü alırken boğaz ağrısının ne zaman başladığını, ne kadar şiddetli olduğunu ve başka şikâyetler olup olmadığını (ateş, yutma zorluğu, baş ağrısı vb.) sorgulayacaktır.
Sonrasında fizik muayene aşamasına geçecektir. Kulak burun ve boğaz muayenesi sırasında doktorunuz sırasıyla her iki kulağı, burunu, boğazı, genzi, gırtlağı ve boyunu muayene edecektir. Gırtlak muayenesi sırasında doktorunuz ağız içine sokulan bir ayna yardımı ile gırtlağınızı muayene edecektir.
Boğazınıza detaylı bakış doktorunuza kızarıklık, şişme, kabarcıklar veya ağızda veya boğazda irin ile tanınabilir bir iltihaplanma olup olmadığını gösterir. Doktorunuz ayrıca özellikle alt çenenin altında ve boyun organları boyunca lenf düğümlerini tarayacaktır.
Kabakulak ile ilgili boğaz ağrılarında parotis bezinin şiddetli şişmesi tipiktir. Ek olarak erkek çocuklarında kabakulak varlığında testis ağrısı da ortaya çıkabilir. Boğaz ağrısı kızıl, kızamık veya kızamıkçık ile ilişkiliyse doktorunuz bunları tipik cilt bulgularından tanıyacaktır ve teşhisini koyacaktır.
Tükürük, kan ve doku örnekleri: Bir boğaz sürüntü örneği ile doktorunuz boğazdaki ağrıdan sorumlu etkenleri laboratuvara göndererek belirleyebilir. Kan testi bulguları ayrıca vücutta var olan enfeksiyonları veya iltihabı gösterebilir. Ek olarak tümör belirteçleri ve hormon değerleri bu şekilde kontrol edilebilir. Ağızda, boğazda veya gırtlakta tümör şüphesinde, doktorunuz bu durumu açıklığa kavuşturmak için bir doku örneği (biyopsi) alabilir.
İleri tetkikler: Doktorunuz gerek duyduğu durumlarda boğaz ağrınızı netleştirmek için görüntüleme testlerine de başvurabilir. Ultrason muayenesi şişme, tümörler veya tiroid değişiklikleri gibi birçok değişikliği tespit etmek için kullanılmaktadır. Özellikle bir tümörden şüphelenildiği durumlarda kullanılan manyetik rezonans görüntüleme yöntemi (MRI) boğaz bölgesindeki değişiklilerden hakkında daha fazla bilgi vermektedir.
Laringoskopi, bronkoskopi (bir endoskop ile bronşların muayenesi) ve gastroskopi yöntemlerini kullanarak, doktorunuz boğazda ağrı ve yutma güçlüğünün sebep olabilecek mukoza zarında iç değişiklikleri tespit edebilir.
Aile hekiminiz açıklanamayan bir boğaz ağrısı varlığında bu tür muayeneler için sizi genellikle bir uzmana (KBB doktoru, radyolog veya gastroenterolog gibi) yönlendirecektir.
Boğaz Ağrısı Tedavisi
Boğaz ağrısı ve yutkunma güçlüğü için en basit ve en etkili çözüm tahriş olmuş mukoza zarlarında basınç ve sürtünmeyi önlemektir. Sert gıdalar yerine, yulaf lapası, çorba, yoğurt ve meyve suları gibi yutması daha kolay yumuşak veya sıvı gıdalar tavsiye edilir. Soğuk içecekler veya dondurma genellikle ağrıyı kısa bir süre için hafifletebilir.
Boğaz Ağrısı İlaç Tedavisi
Boğaz ağrısı için ilaç tedavisi sebebe yönelik, yani neden olan durumu yok etmek için verilmektedir. Örneğin boğazda veya bademcik iltihabında görülen şiddetli bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotikler gerekli olabilir. Ağızda mantar enfeksiyonu durumunda buna yönelik etken maddeler yardımcı olabilir.
Viral hastalıklar ve bebeklerde diş çıkarma gibi sebeplerde sadece semptomlara yönelik tedavi genellikle mümkün olmaktadır. Yani uygun ilaçlarla boğaz ağrısını, yutma güçlüğünü, ateş, baş ağrısı ve vücut ağrılarını hafifletmeye çalışılabilir.
Çocuklarda Boğaz Ağrısı
Özellikle çocuklarda boğaz ağrısı çok sık görülmektedir. Soğuk algınlığı, kabakulak, kızamık veya kızamıkçık gibi diş çıkarma problemleri boğaz ağrısını tetikleyebilir. Kızıl ve bademcik iltihabı çocuklarda yetişkinlerden daha yaygın olarak görülmektedir. Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve boğazın şişmesi çocukların yemek yiyemeyecek hale gelecek kadar ağrı yaşamasına neden olabilir.
Aşağıda çocuklarda boğaz ağrısının en yaygın nedenlerinin bir özeti verilmiştir:
- Pamukçuk ağız ve boğaz mukozasında beyazımsı gri birikintileri olan bir mantar hastalığıdır. Yaşamın ilk altı ayında bebeklerde özellikle sıkça gelişir. Eğer birikintileri çıkarmaya çalışırsanız, kolayca kanama meydana gelir. Boğaz ağrısına ek olarak, ateş ve emme güçlüğü görülebilir.
- Kızıl tipik bir çocukluk çağı hastalığı değildir, ancak çocuklarda yetişkinlerden daha yaygın görülmektedir. Bu bakteriyel enfeksiyon bademcikler üzerinde sarı ve beyaz lekeler ve ciltte kırmızı lekeler ile fark edilir.
- Kabakulak (diğer semptomların yanı sıra) sıklıkla boğaz ağrısını tetikleyen virüslerin neden olduğu çocukluk çağı hastalığıdır.
- Kızamıkçık ve kızamık enfeksiyonlarıda boğaz ağrısının eşlik ettiği soğuk algınlığına benzer semptomlarla kendini göstermektedir.
- Coxsackie virüsünün neden olduğu Herpangina esas olarak damak ve bademcikleri etkileyen oral mukozanın iltihaplanmasıdır. Ateş, yorgunluk, kusma, baş ağrısı ve boğaz ağrısı tipik semptomlardır.
Çocukta boğaz ağrısı varlığında doktora başvurma ihtiyacı semptomların şiddetine bağlıdır. Bebekte veya yürümeye başlayan çocukta pamukçuk veya kızıldan şüpheleniyorsanız, hemen bir çocuk doktoruna danışmalısınız. Kabakulak, kızamıkçık, kızamık ve herpangina şüphesinde de doktora gitmeniz önerilmektedir.
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Boğaz ağrısı belirtileri çok şiddetli değilse evde uygulanabilecek bazı yöntemler vardır.
Patates sargısı: Patates sargısı için haşlanmış, ezilmiş ve hafifçe soğutulmuş patatesleri püre haline getirin ve bir beze yayın. Bunu boynunuza bir eşarp gibi koyun. Patatesleri güzelce yıkayın ve kabukları ile birlikte haşlayın. Patates püresini bir tabaka halinde kâğıt havlunun/tülbentin/atkının üstüne yayın. Hazırladığınız sargıyı patatesler tene değecek şekilde boğaza sarın. (Patates kulak memesi arkasındaki lenf bezlerine değecek şekilde)
Bu şekilde 20 dk bekleyin. Ateşte düşme ya da boğaz ağrısında azalma olmaz ise bu işlemi birkaç kez tekrarlayın. Patates sargısı bronşlar ya da sinüsler için yüze de uygulanabilir. Patatesler enfeksiyonlu bölgedeki iltihabı çekme özelliğine sahiptir.
Kil sargısı: 2 ila 3 yemek kaşığı kili biraz süt ile karıştırın, bir beze yayın ve boynunuza bağlayın. Sargıyı toprak kuruyana kadar bekletin.
Gargara: Ilık bir tuz çözeltisi veya adaçayı, kekik veya sinirli ot yapraklarından yapılmış bir çay özellikle faydalı olacaktır. Bal ve sarımsaklı soğan suyunun antibakteriyel bir etkiye sahip olduğu için özellikle boğaz ağrısında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelmez?
Konuşma ve bağırmak: Bu süreçte sesinizi korumak önemli olacaktır. Çok konuşursanız veya bağırırsanız ses telleri daha fazla kullanılır ve boğazdaki rahatsızlık hissi artabilir.
Alkol: Boğaz ağrısı durumunda alkolden kaçınılmalıdır. Bazıları alkolün patojenleri temizlediğine inanmasına rağmen, alkol aslında boğazı tahriş etmektedir. Ek olarak alkol vücutta su kaybına neden olarak boğaz mukozasını daha da kurutabilir. Mümkünse akşamları bir şeyler içmek için dışarı çıkmaktan kaçının. Bunun yerine olabildiğince boğazınızı dinlendirin.
Dehidrasyon: Yeterince su içmek her zaman önemlidir, ancak özellikle soğuk algınlığı ve grip döneminde daha da önemli olmaktadır. Yeterli su içtiğinizde yutak mukozası nemlendirilir ve vücut patojenlere karşı daha iyi savaşabilir. Suya ek olarak çay veya çorba gibi sıcak içecekler boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Baharatlı ve sert yiyecekler: Baharatlı yiyecekler boğazı tahriş edebilir. Kızarmış ekmek, cips veya fındık gibi sert yiyeceklerin yutulması özellikle zor olabilir ve boğazda daha fazla sürtünme ve aşınmaya neden olabilir. Bu nedenle çorbalar veya püre sebzeler gibi daha yumuşak yiyeceklere geçmek daha iyi olacaktır.
Sigara: Çoğu insanın bildiği gibi sigara içmek sağlığınız için kötüdür. Sigara özellikle boğaz ağrısı varlığında zararlı olabilir. Sigara dumanı boğazda daha fazla tahrişe ve kuruluğa neden olabilir. Boğaz ağrısı sigarayı tamamen bırakmak için bir fırsat olarak görülebilir.
Kuru hava: Kuru hava boğazı tahriş edebilir ve kurutabilir. Eğer imkânınız varsa hava nemlendiriciler kullanın. Alternatif olarak odaya bir kase su koyabilirsiniz. Bu yöntem hava nemi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve nefes alırken tahrişi hafifletecektir.
Kabakulak hastaları asidik yiyeceklerden ve asitli içeceklerden kaçınmalıdırlar. Bunlar iltihaplı parotis bezini ilaveten tahriş eden tükürük akışını uyarmaktadır.
Boğaz Ağrısı İlaç Tedavisi
Eczanede boğaz ağrısını hafifleten ve iyileşmeyi destekleyen birçok ilaç bulunmaktadır. Bu çaylar, gargaralar, pastiller ve damlalar çoğunlukla ren geyiği yosunu, çuha çiçeği, papatya, adaçayı ve kekik özleri içermektedir.
Pastiller ve spreyler lokal anestezik, antienflamatuar ve dezenfektan etkiye sahip olabilmektedir.
Semptomlar ve ağrı daha şiddetli ve günlük yaşamı örneğin gıda alımını kısıtlamaktaysa, antienflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Ağrının çok şiddetli olduğu durumlarda ise doktorunuz enjeksiyon olarak kortizon verebilir.
Bakteriyel enfeksiyondan şüphelenildiği durumlarda, şiddetli ve uzun süreli boğaz ağrısı varlığında doktorunuz muayene sonrası antibiyotik reçete edecektir. Dozaj talimatlarına göre alındığında başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Antibiyotikler hastalığa neden olan bakterileri öldürebilir. Reçete edilen antibiyotiğin ağrı tamamen ortadan kalkmış olsa bile, beş ila on günlük bir süre boyunca alınması gerekmektedir. Çünkü bakteriler vücutta uzun süre kalabilmektedir.
Ağrı kesici etkiye sahip ilaçlar:
- Parasetamol
- Ibuprofen
- Benzidamine (Benzidamine karşı bilinen aşırı duyarlılığınız varsa, hamile iseniz veya çocuk emziriyorsanız kullanmayınız)
- Flurbiprofen (Yaşlı hastalar ve alerjisi veya alerjik astımı olan hastalar için dikkatli kullanım gerektirir, aşırı duyarlılık reaksiyonları oluşabilir)
Dezenfektan etkiye sahip ilaçlar:
- Setilpiridinyum bromür
- Setrimonyum bromür
- Benzalkonyum klorür
- Klorheksidin çözeltisi (en fazla 10 gün)
- Heksetidin çözeltisi
- Povidon İyot Çözeltisi
Gargara çözeltileri yeterince uzun (yaklaşık 1 dk.) kullanın, daha sonra ağzınızı çalkalamayın.
Lokal anestezik etkiye sahip ilaçlar
- Benzokain
- Lidokain
- Amroksol
Lokal anesteziklere karşı alerjik durumlarda dikkat edilmeli.
Lokal-antibiyotik etkiye sahip ilaçlar
- Tirotrisin
İlaç kullanımını hasta bilinçsizce yapmamalı ve mutlaka doktorun önerilerine uymalı.
Boğaz Ağrısı Ameliyatı
Bademciklerin ameliyat ile çıkarılması sık bademcik iltihabının nedenini ortadan kaldırabilir. Bademcik iltihabı dışında boğaz ağrısına neden olan diğer sebepler bu şekilde önlenemez. Olası bir operasyondan önce sürekli tekrarlayan boğaz ağrısının kesin nedeni açıklığa kavuşturulmalıdır.
Bademciklerin çıkarılması tüm boğaz ağrılarının gelecekte ortadan kalkacağının garantisi değildir. Patojenler başka yerde boğaz ağrısına neden olabilir. Hastaların ameliyattan sonra tamamen düzelmesi ortalama iki hafta sürebilmektedir. Bademcik ameliyatından sonra yara ağrısını tedavi etmek için ağrı kesici ilaçlar reçete edilmektedir.
Hamilelikte Boğaz Ağrısı
Sinüzitin ciddi olduğu durumlarda hamile kadınlarda belirtilerin önlenmesine yönelik önlemlerin alınması gerekebilir. Tedavinin yeterli olup olmadığına veya bir antibiyotik uygulamasının mantıklı olup olmadığına karar vermek için aile hekimlerine veya KBB doktoruna danışmaları önemlidir. Paranazal sinüzitler, soğuk algınlığı, grip enfeksiyonu veya bronşit gibi nedenler hamilelik sırasında çocuk için tehlike oluşturmamaktadır. Ateş varlığında parasetamol kullanılabilir.
Bebeklerde Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısı olan bebek bunu fiziksel semptomlarla gösterecektir. Bebek rahatsız olur ve normalden daha sık ağlar. Emme sırasında çok ağladığı durumlarda bunun nedeni yutma güçlüğü olabilir. Birçok bebek hasta olduklarında normalden daha fazla uyumaktadır. Ek olarak boğaz kırmızıdır ve sıklıkla tıkalı burun veya öksürük gibi başka soğuk algınlığı semptomları bulunmaktadır.
Boğaz Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?
Çoğu durumda boğaz ağrısının nedeni genellikle virüsler tarafından tetiklenen grip benzeri bir hastalık olan küçük enfeksiyonlardır. Bu durumda boğaz ağrısı sadece birkaç gün sürmektedir. Genellikle doktora gitmeye gerek yoktur. Bununla birlikte boğaz ağrısı birkaç gün içinde düzelmez veya hatta artarsa ve daha ciddi semptomlarla (lenf düğümlerinin şişmesi veya ateş gibi) eşlik etmekte ise aile hekiminize muayene olmanız tavsiye edilmektedir.
Ateş, belirgin derecede kızarık ve iltihaplı bademcikler ve yutma güçlüğü ile ilişkili şiddetli boğaz ağrısı da ciddiye alınmalıdır. Özellikle yüksek ateş veya nefes darlığı gibi ciddi belirtilerin eşlik ettiği durumlarda da bir doktora görünmelisiniz.
Reflü hastalığından şüpheleniyorsanız doktora gitmeniz önerilir. Reflüsü olan hastalar özellikle sabaha karşı boğaz ağrısı, ses kısıklığı ve boğazlarını temizleme dürtüsünden şikâyetçidirler.
Boğazda veya dilin kök bölgesinde kısa bir süre sonra azalmayan kaba şişlik ve dışarıdan ele gelen lenf düğümlerinin şişmesi tümör gibi ciddi bir hastalığa işaret edebilir. Bu tür şikâyetlerin nedeni, aile hekimi veya bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından en kısa sürede açıklığa kavuşturulmalıdır.
Çocukta boğaz ağrısı varlığında doktora başvurma ihtiyacı semptomların şiddetine bağlıdır. Bebekte veya yürümeye başlayan çocukta pamukçuk veya kızıldan şüpheleniyorsanız, hemen bir çocuk doktoruna danışmalısınız. Kabakulak, kızamıkçık, kızamık ve herpangina şüphesinde de doktora gitmeniz önerilmektedir.
Ağrıyı tetikleyen boğazdaki yabancı bir cisim ise ve bunu kendiniz çıkaramıyorsanız hemen bir doktora başvurmalısınız. Ağzınızı ve boğazınızı kimyasal ajanla temas sonrası tahriş etmiş iseniz bir doktora görünmekte tereddüt etmeyiniz.
Ağız veya boğazdaki böcek ısırıkları veya sokmaları da acil bir durumdur. Zehir mukoza zarında güçlü bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Bazen şişme dakikalar içinde nefes almayı engelleyecek kadar şiddetli olabilir. Özellikle küçük çocuklar ani boğaz ağrısının nedenini bilemez veya tanımlayamazlar. Böyle durumlarda bir böcek ısırığından şüpheleniyorsanız acilen bir doktora başvurmalısınız.
Boğaz ağrısı ve ateşi olan hastalarda ek kramp veya ensede sertlik geliştiği durumlarda, derhal bir doktora başvurulmalıdır. Böyle durumlarda menenjit şüphesi vardır ve acildir.
Boğaz ağrısı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Sigara Boğaz Ağrısı Yapar Mı?
Boğaz ağrısı birçok farklı faktör tarafından tetiklenebilir. Sadece bulaşıcı hastalıklar veya enfeksiyonlar değil aynı zamanda dış faktörler de boğaz ağrısını tetikleyebilmektedir. Bunun en yaygın faktörlerinden biri ise sigara içmektir.
Sigara dumanı solunum yollarının mukoza zarlarını sürekli tahriş eden ve böylece öksürük ve boğaz ağrısına neden olabilen kimyasal kirleticilerden biridir. Sigara içenler boğaz ağrısı için özellikle risk altındadır. Dumanına sadece pasif olarak maruz kalan ve sigara içmeyen insanlarda da ortaya çıkabilir. Sigaradan kaynaklanan boğaz ağrısı genellikle yavaş başlamaktadır. Başlangıçta sadece geçici olarak ortaya çıkmaktadır ve sonra tekrar kaybolmaktadır. Birkaç yıl sonra mukoza zarında kalıcı bir hasara neden olarak boğaz ağrısının kronikleşmesine neden olabilir.
Reflü Boğaz Ağrısı Yapar Mı?
Boğaz ağrısı mide içeriğinin yemek borusuna ve boğaza geri akışından da kaynaklanabilir. Mide asidi yaklaşık 1 ila 1.5'lik bir pH'a sahiptir. Mide duvarları bu asidik ph değeri için koruyucu bir filmle kaplıdır. Ancak boğazdaki ve yemek borusundaki mukoza zarlarında koruyucu tabaka bulunmamaktadır. Midenin içeriği yukarı doğru geri gelirse, mukoza zarlarını tahriş edebilir ve iltihaplanmaya yol açabilir.
Gastroözofageal reflü hastalığında mide ve yemek borusu arasındaki kas düzgün kapanmaz ve mide içeriğinin yemek borusuna geri dönmesine neden olmaktadır. Asit dokuyu tahriş etmektedir ve mide ekşimesi veya göğüste keskin bir ağrı olarak algılanmaktadır. Midenin içeriği boğazın içine geri dönerse laringofaringeal reflü olarak adlandırılır. Bu olay klasik boğaz iltihabına yol açabilir. Bu hastalarda boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, öksürük ve ses kaybı görülebilir. Bu nedenle kronik boğaz ağrısı şikâyeti ile gelen hastada reflü hastalığı olasılığı dikkate alınmalıdır. Bu gibi durumlarda gastroskopi bilgi sağlayabilir.
Suçiçeği Boğaz Ağrısı Yapar Mı?
Suçiçeği genellikle hafif ateş, baş ağrısı, vücut ağrıları, iştahsızlık, cildin kızarması, yorgunluk ve boğaz ağrısı gibi başlıca belirtiler ile kendini göstermektedir.
Alerji Boğaz Ağrısı Yapar Mı?
Enfeksiyonlara ek olarak, alerjiler, iklim faktörleri, tahriş edici maddeler ve tütün dumanı genellikle boğaz ağrısının nedenidir.
Saman nezlesi (bahar nezlesi) büyük ölçüde mevsimsel olarak ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte alerjik burun akıntısına neden olabilen toz akarlarına, hayvan kıllarına veya küflere alerjiler yıl boyunca değişen yoğunluklarda semptomlara neden olabilmektedir. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı, kaşıntılı gözler ve hapşırma karakteristik alerji semptomlardır. Ek olarak boğazda yanma veya kaşınma görülebilir.
Gece Boğaz Ağrısı Varlığında Ne Yapmalı?
Boğaz ağrısı varlığında daha rahat bir uyku için aşağıdaki ipuçlarını göz önünde bulundurmalısınız:
- Yatmadan önce ılık bir duş veya banyo yapın.
- Kafeinli ve alkollü içecekler içmeyin.
- Boğaz ağrınız için sıcak su torbası kullanın.
- Cep telefonunuzu kapatın.
- Ağrı giderici ilaç alın.
- Yatağınızın üst kısmını hafifçe eğin.
- Oda nem oranını artırın.
Boğaz Ağrısı Ne Zaman Bulaşıcıdır?
Sebebe bağlı olarak boğaz ağrısı bulaşıcı olabilir. Virüs, bakteri gibi organizmalardan kaynaklanan boğaz ağrısı bulaşıcıdır. Bulaşıcı hastalıklar arasında örneğin soğuk algınlığı veya grip bulunmaktadır. Bu tür bulaşıcı boğaz ağrıları virüs veya bakterilerden kaynaklanmaktadır, bu da tükürük veya burun salgıları gibi vücut salgıları yoluyla diğer insanlara bulaşabilmektedir.
Boğaz Ağrısı İçin Antibiyotik Ne Zaman Alınmalı?
Antibiyotikler bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu çok güçlü, uzun süreli boğaz ağrısı varlığında kullanılmaktadır. Antibiyotikler hastalığa neden olan bakterileri öldürmek için kullanılmaktadır. Diğer tüm durumlarda antibiyotikler tipik olarak boğaz ağrısı için kullanılmamaktadır. Gereksiz antibiyotik kullanımı bakterilere karşı direncin gelişmesine neden olabilir.
Boğaz Ağrısında Hangi Çaylar İyi Gelir?
Boğaz ağrısı için etkili bitkisel çaylar adaçayı ve papatya çayıdır. Çaylar öksürük, boğaz ağrısı ve burun akıntısı gibi soğuk algınlığı için de harika bir doğal tedavi yöntemidir. Özellikle adaçayı, zencefil, kekik veya papatya içeren bitki çayları boğaz hastalıkları için etkili olmaktadır.
Genel Anestezi Sonrası Boğaz Ağrısı Olur Mu?
Genel anestezi sırasında nefesinizi destekleyen havalandırma tüpü bazı durumlarda geçici ses kısıklığına veya boğaz ağrısına neden olabilir. Bu durum genellikle bir veya iki gün sonra geçmektedir.
Tiroid Bezi İltihabı Boğaz Ağrısı Yapar Mı?
Tiroid iltihabı belirtileri zararsız bir soğuk algınlığı veya bademcik iltihabı ile kolayca karıştırılabilir. Şişmiş ve dokunmaya hassas bir tiroidin bir uzman tarafından incelenmesi gerekmektedir. Tiroid bezinin akut inflamasyonunun tipik semptomları gırtlak bölgesinde tüm kafaya veya göğüse yayılabilen şiddetli ağrıdır. Bu semptomları gırtlak, burun, kulaklar veya bademcik iltihabı ile kolayca karıştırır. Bununla birlikte soğuk algınlığının aksine semptomlar birkaç gün sonra azalmamaktadır ve etkilenenler kendilerini ciddi şekilde hasta hissetmektedir.
Tiroid bezinin her iltihabı ağrı ile ilişkili değildir. Haşimato olarak adlandırılan bir çeşit tiroid hastalığı ağrısız seyretmektedir. Bu hastalık tiroid bezinin önce aşırı aktif ve daha sonra az aktif olarak çalışmasını tetikler ve böylece hormon üreten tiroid hücrelerine zarar verir. Bunun sonucunda kilo alımı, kabızlık, kuru cilt ve kırılgan saçlar gibi şikayetler görülebilir.
De Quervain tiroiditi olarak da bilinen dev hücreli tiroidit ağrılıdır. Bu iltihaplanma biçimi aşırı aktif bir tiroid bezine yol açmaktadır ve kilo kaybına, sinirlilik, sıcak basması ve hızlı kalp atışına neden olmaktadır. Daha sonra hipotiroidizme dönüşmektedir. Dev hücreli tiroidit durumunda doktor anti-inflamatuar ilaçlar reçete etmektedir. Ciddi vakalarda tedaviye kortizon ekleyebilir. Haşimato tiroiditi ilaçla tedavi edilememektedir. Eğer bir tiroid iltihabından şüpheleniyorsanız bir endokrinolog veya iç hastalıkları (dahiliye) uzmanı tarafından muayene olmak önemlidir.