Testis Ağrısı

Testis Ağrısı Nedir?

Testisler, erkeklerde sperm ve erkeklik hormonu olan testosteronu üreten organlardır. Testisler, penis ve anüs arasında bulunan skrotum adı verilen kese benzeri bir yapı içinde bulunur.

Yetişkin testisler yaklaşık iki büyük zeytin boyutundadır. Her iki testisin arkasına yakın bir yerde bulunan, spermi depolamak ve taşımak için görevli olan sarmal boru şeklindeki yapılara epididim adı verilir. Epididimdeki bir sorun da testis ağrısına neden olabilmektedir.

Testis ağrısı, testislerden birinde veya her ikisinde hissedilen ağrı veya rahatsızlıktır. Ağrı testisin kendisinden kaynaklanabilir veya skrotum, kasık veya karını etkileyen diğer hastalıkların sonucu da olabilir. Testis ağrısına neden olabilecek çok sayıda hastalık vardır. Ancak bunlardan bazıları testis fonksiyonlarını tamamen bozabileceği için acil müdahale gerektirir. Testis ağrısı akut yani kısa süreli veya kronik yani uzun süreli bir durum olabilir. Testis ağrısı, kişi tarafından sürekli hissedilebilir veya aralıklı gelip gidebilir.

Sol testis ağrısı veya sağ testis ağrısı tamamen sorunun hangi testise bağlı olduğuna göre değişir. Ancak bazı durumlarda tek bir taraftaki sorun diğer tarafta da ağrı yapabilir. Bazı hastalarda özellikle uzun süre boşalamayan erkeklerde ilişki sonrası testis ağrısı da görülebilmektedir. Kasık fıtığı gibi durumlarda kasık ve testis ağrısı birlikte görülebilir. Ayrıca testis ağrısı da kasık bölgesine yayılabilir. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da testis ağrısı görülebilmektedir. Özellikle testis torsiyonu gibi durumlar 12-18 yaş aralığında sık görüldüğü için dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Acil müdahale gerektiren testis ağrısı nedenlerinden biridir. 

Testis Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Testis ağrısına sebep olabilecek birçok durum bulunmaktadır. Bu hastalıklar kişinin özelliklerine, ağrının başlama zamanına, eşlik eden diğer belirtilere göre ayrılabilir.

Testis ağrısına en sık sebep olan hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

Testis Torsiyonu

Testis torsiyonu, tipik olarak testisin skrotum içine normal olarak bağlanmasını etkileyen durumlara bağlı olarak gelişir. Testis, skrotum içine düzgün bağlanamadığı için olduğu yerde döner. Bu duruma testis torsiyonu adı verilir. Çoğu zaman, bu anomali her iki testiste de bulunur. Testis travması, testis torsiyonunun nadir diğer bir nedenidir.

Testis torsiyonu en çok 30 yaşından küçük erkeklerde görülür ve 12 ila 18 yaşları en yüksek sıklığın olduğu yaşlardır. Yenidoğan döneminde de ortaya çıkabilir. Testis torsiyonu sıklıkla sol testisi etkiler ve ergen erkeklerde testis kaybının en yaygın nedenidir. Bu yüzden acil müdahale gerektiren bir durumdur. Hekim tarafından hemen teşhis edilmeli ve uygun cerrahi yöntemler uygulanmalıdır.

Testis torsiyonu genellikle aniden ortaya çıkar. Sadece bir testiste hissedilen şiddetli testis ağrısının yanında aşağıdaki belirtiler de hissedilebilir:

• Mide bulantısı ve kusma
• Testisde hassasiyet
• Testisde şişme ve kızarıklık
• Karın ağrısı
• Ateş
• Etkilenen testisin skrotum içinde yükselmesi
• Etkilenen testisin skrotum içinde yatay durması

Epididimit

Epididimit, skrotum içinde, testisin arkasında bulunan ve spermin depolanmasından sorumlu olan epididimin iltihaplanmasıdır. Genel olarak, bir enfeksiyonun sonucunda görülür. Epididimit öncelikle yetişkin erkekleri etkiler ve en çok 18 ila 42 yaşları arasında görülür. Ancak ergenlik öncesi ve yaşlı erkeklerde de ortaya çıkabilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklara sebep olan Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhoeae, cinsel olarak aktif erkeklerde epididimitin en yaygın nedenidir. Genç ve yaşlı erkeklerde enfeksiyon genellikle idrar yolunda bulunan Escherichia coli gibi bakterilerden kaynaklanır. Bu yaş gruplarındaki enfeksiyon tipik olarak boşaltım ve üreme sistemindeki bir anormalliğin sonucudur.

Epididimit yavaş yavaş ortaya çıkar. Testis ağrısı hafif, orta veya şiddetli olabilir. Tek bir testiste ortaya çıkabileceği gibi her iki testisde de görülebilir.

Epididimit ayrıca testis ağrısı dışında aşağıdaki semptom ve bulgulara sahip olabilir:

• Mide bulantısı ve kusma
• Tipik olarak epididim bölgesine lokalize olan testis veya skrotal hassasiyet
• Testis veya skrotal şişme ve kızarıklık
• Karın ağrısı
• Ateş
• Üretral akıntı
• Yanma, idrara gitme aciliyeti veya sık sık idrara gitme 

Kasık Fıtığı

Kasık fıtığı, kasık bölgesindeki karın duvarı kas sisteminde bir kusur olmasıyla bağırsağın o bölgeden dışarı çıkmasıdır. Bu çıkıntı bazen skrotumun şişmesine ve daha sonra testis ağrısına neden olabilir.

Kasık fıtığının diğer belirtileri şunlardır:

• Skrotumda veya kasık bölgesinde, öksürme ile daha belirgin hale gelebilecek şişkinlik
• Testiste yanma hissi

Testis Tümörü

Genellikle testis tümörleri ağrıya neden olmaz. Ancak bazı tümörler büyüklüğüne veya kişinin özelliklerine bağlı olarak testis ağrısına neden olabilir.

Testis tümöründe görülebilecek diğer belirtiler şunlardır:

• Dokunmakla hissedilen testiste kitle
• Testisin boyutunda veya dokusunda değişiklik
• Alt karın, bel veya kasık bölgesinde ağrı

Testis İltihaplanması (Orşit)

Orşit, genelde kabakulak gibi enfeksiyon sonucunda testislerin de iltihaplanmasıyla oluşur. Ayrıca epididimitdeki enfeksiyon yayılarak orşite neden olabilir. Bu duruma epididimo-orşit adı verilir.

Testis iltihaplanması genellikle başka bir sistemik enfeksiyonla birlikte olduğu için sistemik başka belirtiler de görülür. Asıl gözüken belirti ise testis ağrısıdır. Bu ağrı hafif veya şiddetli olabilir. 

Orşitin diğer belirtileri şunlardır:

• Testiste hassasiyet ve şişkinlik
• Testiste kızarıklık
• Ateş ve titreme
• Baş ağrısı
• Vücut ağrısı
• Mide bulantısı
• Yorgunluk
• Testis Travması

Testislerde herhangi bir tür travma veya yaralanma ciddi ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir. Testis travmalarının %85'i künt vasıflıdır yani darbe alma sonucu görülür. Testis yaralanmalarının nedenlerine örnek olarak spor yaralanmaları, kasık veya testislere doğrudan bir darbe, araba kazaları verilebilir. Genellikle ağrı zamanla düzelir. Nadiren, testislere travma derhal tıbbi müdahale gerektirecek kadar daha ciddi yaralanmalara neden olur.

Testis travmalarında testislerde hassasiyet ve şişme de görülebilir. Ayrıca testis çevresinde morarma, bulantı ve kusma da belirtiler içinde sayılabilir.

Apendiks Testis Torsiyonu

Testis ile epididim arasında bulunan apendiks testis denilen, fonksiyonel olmayan bir doku kalıntısı vardır. Bu yapının dönmesine apendiks testis torsiyonu denir. Testis ağrısına neden olabilir. Bu durum genelde 6-15 yaş arasındaki çocuklarda görülür.  Bu durum iyi huylu ve kendi kendini sınırlayıcı olsa da, testis torsiyonu gibi çok daha ciddi bir durumdan ayrılmalıdır.

Apendiks testisin dönmesi ile birlikte testis ağrısı ani bir şekilde başlar veya kademeli olarak artabilir. Bu ağrı hafif veya şiddetli olabilir. Genellikle, hastada bulantı, kusma, ateş gibi belirtiler gözükmez.

Böbrek Taşı

Özellikle böbrek taşlarının üreter denilen idrar yolunun alt kısımlarına inmesi durumunda testis bölgesinde ağrı hissedilebilir. Bu kişilerde ayrıca sıkça kasık bölgesinde ve yan bölgelerde ağrı olur. Bu ağrı daha çok gidip gelen ve taşın boyutuna bağlı değişebilecek olsa da şiddetli bir ağrıdır. Hastalarda idrar yaparken yanma ve kanama da görülebilir. Testis ağrısı olmasına rağmen testislerin rengi, büyüklüğü, genel görünümü normaldir. 

Testis Ağrısı Teşhisi

Testis ağrısına neden olan altta yatan durumu teşhis etmek hekim ilk öncelikle hastadan tıbbi öyküsünü alır. Daha sonra buna uygun fizik muayeneyi yapar. Bu iki yöntem sonrasında şüphelenilen hastalığa uygun testler yapılır. Bu testler arasında kan tahlilleri, idrar tahlili, cinsel yolla bulaşan hastalıklar için penisten gelen akıntı sürüntüleri bulunur. 

Görüntüleme yöntemleri de tanı için oldukça önemli olabilmektedir. 

Yapılabilecek görüntüleme yöntemleri şunlardır:

Ultrasonografi: Renkli doppler testis ultrasonu, testislere kan akışını gösteren önemli bir testtir. Testis torsiyonu gibi önemli hastalıkların teşhisinde kullanılabilir. Ultrason ile ayrıca testis tümörleri, sıvı birikimleri, testis yaralanmaları ve fıtıklar rahatlıkla değerlendirilebilir. Böbrek taşlarının değerlendirilmesinde böbrek ultrasonu yardımcı olabilir.

Radyonüklid Görüntüleme: Bu, testis torsiyonunun ve testis ağrısının diğer nedenlerinin değerlendirilmesinde yararlı olan damar içi ilaç uygulamasını gerektiren bir görüntüleme çalışmasıdır. Ultrasondan çok daha az kullanılır.

Tomografi: Bu özel görüntüleme çalışmaları, testis ağrısının böbrek taşlarından veya karın ve pelvisteki diğer koşullardan kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için yapılır. Ancak tomografi yüksek derecede radyasyon içerdiği için çocuklarda çok fazla uygulanmaz.

Testis Ağrısı Tedavisi

Testis ağrısı tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Daha önce belirtildiği gibi, testis torsiyonu gibi durumlar testis ağrısına neden olan ve acil müdahale gerektiren durumlardır.

Diğer durumlarda ise duruma göre tedavi süreci zamana yayılabilir.

Testis Torsiyonu Tedavisi

Testis torsiyonunun kesin tedavisi ameliyattır. Ameliyat sırasında, etkilenen testis normal konumuna döndürülür ve testis skrotal duvara sabitlenir. Etkilenmemiş testis de torsiyona uğrama riski olduğu için genellikle sabitlenir.

Bazı durumlarda testis hekim tarafından ameliyat olmadan elle eski yerine döndürülür. Buna detorsiyon adı verilir. Ancak bu durumda bile cerrahi uygulanmalıdır. Benzer şekilde, bazen testis torsiyonu kendiliğinden olup düzelebilir. Ancak bu oldukça nadirdir ve hafif durumlardır.

Testis ne kadar erken eski yerine getirilirse ve kan akışı tekrar sağlanırsa, etkilenen testisleri kurtarma şansı o kadar artar. Semptom başladıktan sonraki 6 saat içinde tedavi edilirse, kurtarma oranı %100'e yaklaşırken, 24 saat sonra kurtarma oranı %0 ile %10 arasındadır. Yani testis torsiyonunda ilk 6 saat içinde müdahale etmek gerekir.

Epididimit Tedavisi

Komplike olmayan epididimit tedavisi genellikle ayaktan tedavi edilebilir ve hastaneye yatışı gerektirmez. 

Uygulanan tedavi seçenekleri şunlardır: 

• Antibiyotikler 
• Ağrı kesici ilaçlar 
• Dinlenme
• Skrotal destek ve testisi yükseltme 
• Buz torbası

Genel olarak, uygun şekilde tedavi edilen akut epididimit bir sorun olmadan olmadan düzelir. Bununla birlikte, ciddi sistemik semptomlarla ilişkili olanlar veya çeşitli komplikasyonların eşlik ettiği bazı epididimit vakalarında hastaneye yatış gerekebilir. 

Apendiks Testis Torsiyonu Tedavisi

Apendiks testis torsiyonu tedavisi, semptomların giderilmesine yöneliktir. Antibiyotik, ağrı kesiciler gibi ilaçlar kullanılır. Ayrıca dinlenme ve skrotumun yükseltilmesi de ağrıların hafiflemesine yardımcı olur. 

Çoğu hasta bu tedavi önlemleri ile 1 hafta içinde düzelir ancak semptomlar daha uzun sürebilir. Bu tedavilere dirençli vakalarda, etkilenen dokunun cerrahi çıkarılması düşünülür.

Böbrek Taşı Tedavisi

Böbrek taşlarının tedavisi genellikle böbrek taşının konumuna, böbrek taşının büyüklüğüne ve enfeksiyon gibi ilişkili komplikasyonlara bağlıdır. 

Herhangi başka bir soruna neden olmayan basit böbrek taşı durumlarında aşağıdakilerle tedavi sağlanabilir:

• Yeterli sıvı alımı
• Ağrı kesici ilaçlar
• Bulantı önleyici ilaçlar
• Böbrek taşlarının geçişini kolaylaştırabilecek tamsulosin gibi ilaçlar
• Böbrek taşını kırma işlemi
• İnatçı ağrı, inatçı kusma veya enfeksiyon belirtileri olan bazı hastalar hastaneye yatış gerekebilir.

Testis Tümörü Tedavisi

Testis tümörünün tedavisi çeşitli faktörlere bağlıdır. Testisteki tümör, aksi kanıtlanana kadar kanser olarak kabul edilir. Testis kanseri teşhisi konulursa, hastalar mevcut tedavi seçeneklerini öğrenmek için bir onkolog ile iletişim kurmalıdır. 

Testis Travması Tedavisi

Testis travmasının tedavisi, yaralanmanın şiddetine bağlıdır. Hafif testis yaralanmaları, hastaneye yatırılmadan aşağıdakilerle tedavi edilebilir:

• Ağrı kesici ilaçlar 
• Dinlenme

Testis rüptürü gibi şiddetli travmalarda testis fonksiyonunu ve yaşayabilirliğini korumak için acil cerrahi onarım gereklidir. Cerrahi tedavi gerektiren diğer durumlar arasında, skrotum içinde kan birikmesi, kesici aletlerle yaralanma sayılabilir.

Kasık Fıtığı Tedavisi

Kasık fıtıklarının tedavisi genellikle cerrahidir. Ancak bazı ameliyatlar acil yapılması gerekirken bazıları için en uygun zaman beklenebilir. 

Karına geri itilemeyen kasık fıtığı vakalarında bağırsağın kan akımı engellendiği için organ kaybını engellemek adına cerrahi acil yapılmalıdır.

Orşit Tedavisi

Orşit tedavisi, testis iltihabına neden olan sorumlu bulaşıcı organizmaya bağlı olarak değişir. Bakteriyel kökenli iltihaplanmalarda antibiyotik tedavisi uygulanırken, viral kaynaklılar da kullanılmaz. Ancak her ikisinde de ortak olarak ağrı kesici ilaçlar ve dinlenme önerilir.  

Testis Ağrısı Tedavi Edilmezse

Testis ağrısının komplikasyonları altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Testis torsiyonunda testiste kalıcı hasar, testis kaybı, kısırlık gibi durumlar görülebilir. Epididimit veya orşit gibi enfeksiyon durumlarında da testiste aşırı irin birikmesi, kısırlık, enfeksiyonun tüm vücuda yayılması gibi komplikasyonlar görülebilir. Testis travmaları tedavi edilmediği durumda, testiste kaybına neden olabilecek testis hasarı ve buna bağlı kısırlık olabilir. Testis tümörü vakalarında da kötü huylu bir tümör tedavi edilmediğinde tüm vücuda yayılarak ölüme neden olabilir. 

Testis Ağrısına Ne İyi Gelir?

Testis ağrısı için öncelikle bir hekime başvurmak gerekir. Ancak başvurmadan önce ağrıyı hafifletmek veya hafif durumlar için evde uygulanabilecek durumlar şunlardır:

• Skrotumu ve testisi normalde daha yüksekte tutmak
• Testis üzerine havlu ile sarılmış şekilde buz tutmak
• Ağrıyı azaltmak için ağrı kesici kullanmak

Testis Ağrısı için Hangi Doktora Gidilmeli?

Testis tümörü için gidilmesi gereken bölüm ürolojidir. Hekim testis tümörüne neden olan durumu teşhis eder ve buna uygun tedaviyi uygular. Testis ağrısı hissedildiği herhangi bir durumda, altta yatan hastalık veya durum teşhis edilmelidir. Bu yüzden herhangi bir ağrı durumunda doktora gitmek gerekir. Testis torsiyonu gibi acil durumlarda, hasta aşırı ağrı hissedeceği için hekime başvurmakta fazla vakit kaybetmez. Bu da önemli bir durumdur. Çünkü testis torsiyonunda müdahale süresi 6 saati geçmemelidir.