Meniere

Meniere Hastalığı Nedir?

Meniere hastalığı, baş dönmesi, sersemlik, işitme kaybı gibi şikayetlere sebep olan iç kulağı tutan bir hastalıktır. Genelde hastalık tek kulakta olur ve diğer kulak sağlamdır. Hastalık ismini Prosper Meniere isimli bir Fransız doktordan almıştır. 1800’lü yıllarda bu hastalığın beyindeki bir hasar sebebiyle olduğu düşünülmekteydi. Dr. Prosper Meniere buna karşı çıktı ve hastalığın iç kulaktaki bir sorunla alakalı olduğunu öne sürdü. Haklı çıkması sonucunda hastalığa ismi verildi. Endolenfatik hidrops hastalığın diğer adıdır.

Meniere Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Meniere sendromu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Tekrar eden baş dönmesi atakları: Hastada tekrar eden baş dönmeleri hiçbir sebep yokken başlar ve biter. Bu baş dönmelerine vertigo denir. Vertigo hastayı uykudan uyandıracak şiddettedir. Baş dönmesi atakları aniden başlar. Bu ataklar sadece 20 dakika veya saatlerce sürebilir. Fakat 24 saati geçmez. Ataklar sırasında hastada bulantı şikayetleri de başlar. Ataklar sonrasında hasta kendini yorgun hisseder ve dinlenmek ister. Hasta gözü açıkken etrafın döndüğünü, gözü kapalıyken kendisinin döndüğünü hisseder.

İşitme kaybı: Hastalığın erken safhalarında başlayan bir şikayettir. Vertigo işitme kaybından sonra başlar. Genelde bir kulak etkilenir. İşitme kaybı erken safhalarda gelip giden bir şikayetken sonraları kalıcı bir hal alır.

Kulak çınlaması: İşitme kaybı ile birlikte görülür ve işitme kaybı gibi hastalığın başlarında gelip giden bir şikayettir. Daha sonra çınlama da kalıcı bir hal alır.

Kulakta dolgunluk hissi: Etkilenmiş kulakta tıkanıklık, basınç hissi olur.

Meniere hastalığında ataklar halinde şikayetler görülür. Ataklar (krizler) arasında hasta tamamen normal olabilir. Zamanla krizler sıklaşır ve krizlerin sayısı maksimuma ulaşır. Baş dönmelerine bağlı bulantılar, görmede bulanıklık, denge kayıpları görülebilir.

Meniere Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Meniere hastalığını tetikleyen nedenler, iç kulakta bulunan endolenf denilen sıvının aşırı artması ve bunun sonucunda beyne giden sinyallerin bozulmasıdır. Bu durum vertigoya, işitme kaybına sebep olur. Bu endolenf denilen sıvının neden arttığına dair kesin bir bilgi yoktur. Fakat birkaç durumun bu sıvının aşırı miktarda olmasına sebep olduğu düşünülüyor:

• Endolenf sıvısının boşaltılmasındaki sorunlar
• Bağışıklık sisteminin sağlıklı vücut hücrelerine saldırdığı hastalıklardır.
• Alerjik reaksiyonlar
• Virüs kaynaklı hastalıklar
• Endolenf sıvısının fazla olmasına vücudun genetik olarak yatkın olması,

bu sebepler arasında sayılabilir.

Bu sebeplerden birden fazlasının beraber görülmesi hastada meniere hastalığına sebep olur. Hastalıkta tek bir ana sebep yoktur.

Meniere Hastalığı Teşhisi

Meniere hastalığı teşhis edilirken bazı durumlara dikkat edilir. En az 20 dakika süren ve 24 saati geçmeyen en az 2 tane vertigo atağı yaşanması gerekir. İşitme kaybı testle kanıtlanmalıdır. Bu şikayetlere sebep olan diğer hastalıkların dışlanması gereklidir.

İşitme testi (odyometri): Bu test ile hastaya farklı şiddette ve frekansta sesler dinletilir. Benzer sesli kelimeleri hastanın ayırt edip edemediğine bakılır. Meniere hastaları düşük frekanslı sesleri duymakta zorlanırlar. İlerleyen vakalarda hastalar hem yüksek hem düşük frekanslı sesleri duymamaya başlar. Ayrıca meniere hastalarında ses şiddetine karşı hassasiyet de artmıştır.

Denge değerlendirme testleri: Meniere hastalarının denge hissi kriz geçirmedikleri sırada sağlıklı insanlardaki gibidir. Denge hissini değerlendirmek ve iç kulakla ilgili bir durum olup olmadığını anlamak için birkaç test mevcuttur:

• Videonistagmografi: Bu testle göz hareketleri ile iç kulak arasındaki koordinasyon değerlendirilir. Sabit bir noktaya bakan hasta başını hareket ettirir. İç kulaktaki denge ile ilgili sensörler bu olay sırasında gözdeki kasları kontrol ederek gözün uygun hareketi yapmasına olanak sağlar. Böylelikle sorunun iç kulakta ya da merkezi sinir sisteminde olup olmadığı anlaşılır.
• Döner sandalye testi: Bilgisayar ile kontrol eden bir sandalye ile iç kulağı uyaracak hareketler yaptırılır. Videonistagmagrafi ile aynı çalışma prensibiyle tanı konulur.
• Posturografi: Hasta çıplak ayakla bir platformda dururken çeşitli hareketler yapması istenir ve dengede kalıp kalmadığı gözlenir. Böylelikle dengede kalmamızı sağlayan sistemlerden iç kulak da dahil olmak üzere hangisinde problem olduğu anlaşılır.
• Video baş savurma testi: Başın ani hareketlerinde gözdeki tepkileri ölçen bir testtir. Testte hasta sabit bir noktaya bakarken hastanın başı ani, habersiz bir şekilde çevrilir. Sağlıklı kişiler noktaya bakmaya devam eder.
• Elektrokokleografi testi: Bu testte iç kulağın sese verdiği tepkiye bakılır ve iç kulaktaki endolenf sıvısının fazla olup olmadığı hakkında bilgi verir.

Bu şikayetlere neden olan diğer hastalıkları dışlamak için kan testleri ve beyin MRI gibi görüntüleme teknikleri kullanılır.

Meniere Hastalığı Tedavisi

Menier hastalığı uzun dönemli ve tedavisi olmayan bir hastalıktır. Fakat uygulanan tedavilerle hastanın baş dönmesi krizleri gibi şikayetleri azaltılır. İlaç tedavisinden ameliyata kadar geniş yelpazede tedavi seçenekleri mevcuttur.

İlaç tedavisi: Baş dönmesi krizlerinin şiddetini azaltmak için hekiminiz bazı ilaçları reçete edebilir. Taşıt tutmasını engellemek için verilen ilaçlar, baş dönmesi krizleri sırasında görülen bulantı kusma şikayetlerini önlemede kullanılır. Bu ilaçlar ayrıca baş dönmesinin sebep olduğu olumsuz hisse de iyi gelir. Bu ilaçların yanında kusma-bulantı şikayetleri şiddetli olanlarda anti-emetik ilaçlar denilen bulantı kusmayı kesen ilaçlar da reçete edilir. Ayrıca iç kulaktaki sıvı fazlalığını azaltmak için idrar söktürücü denilen ilaçlar da kullanılmaktadır. Hastalığın altta yatan sebeplerinden birisi bağışıklık hastalıkları ise steroid içeren ilaçlar da reçete edilmektedir.

Rehabilitasyon ve işitme cihazları: Denge problemleri olan hastalarda rehabilitasyon ve doktorun vermiş olduğu meniere hastalığı egzersizlerini yaparak baş dönmesi krizlerinde dengelerini daha iyi sağlamalarında yardımcı olur. Ayrıca etkilenen kulaktaki işitme kaybını düzeltmek için işitme cihazları kullanılmaktadır.

Meniett cihazı: Dış kulağa takılan bir cihazla iç kulak basıncı ayarlanır. Bu cihazın çalışması için kulak zarında tüp olması gerekir.

Orta kulağa yapılan ilaçlar: Bu ilaçlar hastaya doktor tarafından yapılır. Orta kulağa antibiyotik veya steroid bir iğne yardımıyla enjekte edilir. Gentamisin denilen bu antibiyotik iç kulağın işlevini azaltır. Böylelikle etkilenmemiş kulak dengeyi tek başına sağlamaya başlar. İşitme kaybını daha da şiddetlendirebilir. Ayrıca steroid de enjekte edilebilir.

Ameliyat: Meniere hastalığına bağlı baş dönmesi krizleri çok şiddetli ve diğer tedavilerden hiçbirine yanıt vermezse cerrahi müdahale düşünülür. Bu cerrahi müdahaleler ihtiyaca göre dört farklı şekilde uygulanabilir.

Meniere Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tahmin edilemeyen baş dönmesi ve kalıcı işitme kaybı meniere hastalığındaki en büyük problemlerdir. Tedavi edilmeyen hastalarda daha şiddetli olan bu şikayetler hastanın genel durumunu ciddi etkiler. Tahmin edilemeyen vertigo atakları ve ardından gelen şiddetli yorgunluk hissi hastanın günlük işlerini yapmasını engeller. Vertigo, denge kaybı ve görmede bulanıklık yaptığı için kazalara da sebep olabilir.

Meniere Hastalığına Ne İyi Gelir?

Meniere hastalığında krizleri önlemek için yapılması gerekenler ne yazık ki bilinmemektedir.

Meniere hastalığında dikkat edilmesi gerekenler hakkında birkaç ipucu verilebilir:

• Krizler sırasında şikayetleriniz daha da kötüleşmemesi için sakin, sessiz bir ortama geçin ve dinlenin.
• Denge kaybına karşı gerekli önlemler alın. Kriz geçirmeniz halinde kazaya sebep olabilecek durumları gözden geçirin.
• Krizler sonrası kendinizi daha fazla zorlamayın. Daha iyi olabilmek için kendinize zaman tanıyın.

Meniere Hastalığına Ne İyi Gelmez?

Meniere hastalarının baş dönmesi krizlerini azaltmak için uzak durulması gerekenler:

• Tuzdan, çok tuzlu yiyeceklerden uzak durması gerekir.
• Alkol, kafein, sigara iç kulaktaki sıvıları etkiler. Uzak durulması gerekir.
• Baş dönmesi krizlerinin beklenmeyen durumlarda ortaya çıktığı biliniyor. Fakat yine de bazı hastalarda strese sebep olan durumların krize sebep olduğu düşünülmektedir.

Meniere Hastalığı İlaçları

Hastalıkta kullanılan ilaçlar genellikle bazı belirtileri kontrol altına tutmayı amaçlar. Baş dönmesi sıklığını ve şiddetini azaltan, krizler sırasında görülen bulantı ve kusmalar için, iç kulaktaki sıvıları azaltmak için çeşitli ilaçlar reçete edilebilir. Bazen enjeksiyon yöntemi de kullanılır. Orta kulağa enjekte edilen gentamisin, steroid baş dönmesi krizlerini önlemek içindir.

Lütfen doktorunuzun reçete etmediği ilaçları kullanmayın. 

Meniere Hastalığı Ameliyatı

Bu hastalığın tedavisinde ameliyat ciddi, şiddetli ve diğer tedavilerin etkili olmadığı durumlarda tercih edilir.

Yapılabilecek işlemler şöyledir:

• Endolenfatik kese cerrahisi: Endolenfatik kese iç kulaktaki sıvıyı düzenlemede rol oynar. Bu operasyonda kesede sıvının boşaltıldığı kısım açılır ve sıvının daha rahatça boşaltılması sağlanır.
• Labirentektomi: Bu ameliyatla iç kulaktaki dengeyi sağlayan kısım çıkartılır. Etkilenen kulakta denge ve işitme işlevleri operasyondan sonra yapılamaz hale gelir. Bu sebeple işitme kaybı çok şiddetli olan hastalarda bu ameliyat yapılır.
• Koklea sakkulotomi: Bu ameliyatta da fazla sıvının boşaltılmasını sağlayacak şekilde iç kulak yeniden düzenlenir.
• Vestibüler sinir kesisi: Bu ameliyatla etkilenmiş kulaktaki iç kulağa giden denge ile ilgili sinir kesilir. Sinirin adı vestibüler sinirdir. Böylece baş dönmesi şikayetleri geçerken hastanın işitmesi de korunmuş olur.

Hamilelikte Meniere Hastalığı

Meniere hastalığının gebeliğe herhangi bir olumsuz etkisi olduğu düşünülmemektedir. Gebelikte sorun çıkarabilecek durum meniere hastalığında kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçların bebeğe verebileceği zararlar göz önüne alınarak gebelik sırasında kesilmektedir. Gebelik döneminde baş dönmesi krizleri yaşayan kadınlar için düşük dozda meklizin veya ondansetron bulantı ve kusmalar için verilir. Tuz kısıtlaması yapılarak meniere hastalığı şikayetleri azaltılmaya çalışılır. Gebelerde tedavi olarak orta kulağa steroid enjeksiyonu tavsiye edilmektedir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Meniere Hastalığı

Meniere hastalığı, genelde 30 – 40’lı yaşlarda görülür. Bu hastalık çok nadir olsa da çocuklarda da görülebilir. Genellikle tek kulak tutulur ve şikayetler yetişkinlerdeki gibi baş dönmesi krizleri, işitme kaybı, kulakta dolgunluk hissi, kulak çınlamasıdır. Hastalığın kesin sebebi bilinmemektedir.

Hastalığın teşhisi de hasta öyküsü, muayenesi, işitme testleri ve denge testleri ile konur. Yetişkinlerden farklı olarak çocuğunuz hastalığı tetikleyen stres durumlarından kendileri kaçmayabilir. Bu durumda anne ve babalar, çocuklarını krizi tetikleyebilecek stresli durumlardan uzak tutmalıdır. Tedavi olarak krizin şiddetini ve sıklığını azaltacak ilaçlar, işitme cihazları, orta kulağa enjeksiyonlar ve bazı ameliyatlar uygulanır.

Meniere Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Meniere hastalığı için Kulak Burun Boğaz hastalıkları bölümüne başvurulur. Geceleri uykudan uyandıran vertigo, işitme kaybı, kulakta dolgunluk, çınlama gibi şikayetleri olan hastaların meniere hastalığı açısından araştırılması gerekir. Bu tarz şikayetleri olan kişilerin doktora gitmesi tavsiye edilir. Bu şikayetlere sahip hastalarda başka hastalıklar da altta yatan sebep olabilir. En kısa zamanda teşhis konulması hastanın yararınadır.