Kulak Zarı Delinmesi

Kulak Zarı Delinmesi Nedir?

Kulak zarı delinmesi hastalığı tıp literatüründe “timpanik membran perforasyonu” olarak adlandırılmaktadır. “Timpanik membran” kulak zarının Latince karşılığıdır. “Perforasyon” ise Latincede delinme anlamına gelmektedir.

Kulak zarı, dış kulak ile orta kulağı birbirinden ayıran sınırdır. 3 katmanlı bir yapısı vardır. Sedef renginde ince bir zardır. Dış kulak yolundan gelen ses dalgaları kulak zarını titreştirerek orta kulaktaki kemikçikler üzerinden iç kulağa iletilirler. Kulak zarı bu iletimde bir köprü görevi görür. Aynı zamanda orta kulağı ve içindeki yapıları dış ortamdan gelebilecek yabancı maddelerden ve enfeksiyon kaynaklarından korur.

Kulak zarı, dış kulakla orta kulağı bir duvar gibi birbirinden ayırır. Üzerinde herhangi bir delik ya da boşluk yoktur. Bir bütün halindedir. Ancak kulağa alınan darbeler, geçirilen bazı orta kulak enfeksiyonları, orta kulaktaki hava basıncını dengeleyen östaki tüpü denilen yapının fonksiyon görmemesi, yine dış kulak ile orta kulak arasındaki basınç farkını fazlasıyla arttırabilecek dalma gibi uçak yolculuğu gibi aktiviteler vb. nedenlerden dolayı bu bütünlük bozulabilir. 

Kulak zarı yırtılabilir ya da delinebilir. Bu da beraberinde kulak ağrısı, belli derecelerde işitme kaybı, baş dönmesi, kulak çınlaması gibi değişik belirtilere neden olabilir.

Kulak zarı delinmesiyle gelen hastaların kulak zarlarındaki hasar çoğunlukla kendiliğinden iyileşir. Genellikle bu hastalara kulaklarındaki ağrıyı geçirmek için ağrı kesiciler ya da mevcut hastalığı kötüleştirebilecek enfeksiyonların oluşmasını engellemek için antibiyotikler verilerek hastanın belirtileri giderilmeye çalışılır. 

Ancak çok daha ağır vakalarda bazı cerrahi operasyonlar da gerekebilmektedir.

Kulak Zarı Delinmesi Belirtileri Nelerdir?

Birçok neden kulak zarı delinmesi hastalığına neden olabilir. Bu nedenlere göre de hastalarda görülebilecek belirtiler çeşitlilik kazanır. Belirtiler belirleyen bir başka faktörse kulak zarı delinmesinin büyüklüğüdür.

Yırtılma denilebilecek büyüklükteki defektlerde görülebilecek belirtiler farklı ve belirtiler daha şiddetli olabilecekken, çok küçük defektlerde hasta durumunun farkına varamadan bile ya da belirtileri çok düşük şiddette olacağından yardım alma gereği duymadan bile kendiliğinden geçebilir. 

Başlıca kulak zarı delinmelerinde görülebilecek belirtiler işitme kaybı ve kulak ağrısıdır. Ancak başta da belirtildiği gibi altta yatan nedene göre farklı belirtiler de ortaya çıkabilir.

Travma

Travmanın çeşidi, travmanın şiddetinin büyüklüğü, travmanın yönü gibi olgular travmanın beraberinde getireceği belirtileri büyük ölçüde etkilemektedir. Kulak çöpüyle oluşturulmuş ya da düşük enerjili bir darbenin sonucunda oluşmuş travmalarda hastalarda sadece;

• İşitme kaybı,
• Kulak ağrısı, 
• Baş dönmesi, 
• Kulak çınlaması gibi belirtiler görülürken,

Daha yüksek enerjili travmalarda bu belirtilerin yanı sıra;

• Ciltte kızarıklıklar, morluklar, ödem,
• Kulak içinden kanlı ya da berrak sıvı gelmesi,
• Kulak arkasında kafa tabanı kırığı habercisi olabilecek travmadan bir iki gün sonra ortaya çıkan “battle sign işareti”, 
• Yine bir başka kafa tabanı kırığı habercisi olabilecek belirtilerden göz çevresinin morarması, 
• Yüz mimik kaslarını oynatamama gibi belirtiler görülebilir.

Enfeksiyon

Orta kulak enfeksiyonları da kulak zarı delinmesinin ya da yırtılmasının nedenlerinden birisidir. Enfeksiyonun hızlı başlangıçlı (akut otitis media) ya da tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu uzun vadede oluşmasının (kronik otitis media) belirtileri arasında farklar vardır. 

Hızlı başlangıçlı enfeksiyonlarda;

• Yüksek ateş,
• Farklı derecelerde olabilen kulak ağrısı,
• İşitmede azalma ya da boğuklaşma,
• Kulaktan yoğun kıvamlı sıvı gelmesi (bununla beraber ağrının aniden  kesilmesi) gibi belirtiler görülürken,

Tekrarlayan enfeksiyonlar sonucu uzun vadede oluşan enfeksiyonlarda;

• Hasta sürekli ya da aralıklı olarak kulağından akan peynir gibi yoğun kıvamlı bir akıntı tarifler,
• İşitmede azalma da yine bu hastaların şikayetçi olduğu bir başka belirtidir.

Östaki Tüpünün Fonksiyonunu Yapamaması

Östaki tüpü işlevini yerine getirmeyen hastalarda, kulak zarının delinmesi sebebiyle ve gelişen enfeksiyonlardan kaynaklanan belirtiler dışında hastanın tariflediği bazı şikayetler vardır.

Bunlar:

• Kulakta sürekli bir dolgunluk hissi,
• Kulakta çınlama,
• Hastanın kendi sesini ya da nefes alış verişini çok yüksek bir şekilde duyması,
• Denge kaybı ya da baş dönmesi gibi şikayetler östaki tüpü görevini yerine getiremeyen bireylerde görülebilir.

Kulak Zarı Delinmesi Nedenleri Nelerdir?

Kulak zarı dış ve orta kulak arasında bulunan 3 katmanlı ince bir membrandır. Dış kulakla orta kulak arasında ses dalgalarının titreşimi dışında hiçbir şeyi geçirmeyen bir bariyer gibidir. Bazı sebepler bu bariyerin zedelenmesine neden olabilir ve hastalar bazı şikayetler yaşayabilir.

Travma

Çok çeşitli travmalar kulak zarı delinmelerine ya da yırtılmalarına neden olabilir. Travma illa ki kulağa gelmelidir diye bir şart yoktur. Kafaya alınan darbeler sonucu kulak içi yapıların içinde yer aldığı temporal kemiğin kırıklarında da kulak zarı hasarlanabilir.

Kulakları temizlemek amacıyla kullanılan kulak çöpleri de kulak zarı hasarı oluşturabilir. Kulak giriş deliğiyle kulak zarı arasında yaklaşık 2,5 cm gibi kısa bir mesafe bulunmaktadır. Kulak temizleme esnasında meydana gelebilecek en ufak bir kaza ya da dikkatsizlik kulak zarının zedelenmesine yol açabilir. Ayrıca kulak çöpüyle kulaklardan akan kiri temizlemek başlı başına yanlış bir harekettir. 

Kulak çöpüyle aslında kulağını temizlediğini zanneden kişi dış kısmındaki akıntıları bir miktar alsa da daha fazlasını kulağın iç kısımlarına doğru itmektedir. Bu da uzun vadede ileri itilen kirlerin birikip katılaşarak hastaların işitme kaybı şikayetiyle doktora başvurmasına neden olmaktadır. 

Enfeksiyon

Akut otitis media, kısa sürede, orta kulakta burun boşluğu ve boğazdaki bakterilerin östaki borusu aracılığıyla orta kulağa gelerek burada iltihabi reaksiyon başlatmasıyla oluşur. Kronik otitis media ise, uzun vadede, orta kulakta tekrarlayan ve orta kulaktaki yapılara kalıcı hasarlar bırakan iltihabi reaksiyonlara denir. 

Hastalarda her iki enfeksiyonda da kulak zarı delinmesi görülebilir. Genelde enfeksiyon tedavi edilince kulak zarındaki delik de kendiliğinden kapanır. 6-12 ay gibi bir sürede kapanmayan kulak zarı delikleri için cerrahi işlem uygulanır.

Östaki Tüpünün Fonksiyonunu Yapamaması

Östaki tüpü, orta kulak ile burun boşluğunu ve boğaz birleşimi arasında köprü oluşturan bir yapıdır. Orta kulağın havalanmasını sağlamak ve dış kulak ile orta kulak arasındaki basıncı dengelemek görevlerini yerine getirir. Esnemek, yutkunmak ya da ağız ve burnu kapatarak nefes vermeye çalışmak (valsalva manevrası) hali hazırda kapalı bulunan östaki tüpünün açılmasını sağlar. 

Östaki tüpü işlevini yerine getiremediğinden, sürekli kapalı kaldığında orta kulaktaki hava vücut tarafından emilir ve orta kulakta negatif basınç oluşur. Bu da kulak zarının orta kulağa doğru gerilmesine ve zayıf bölgelerinden delinmesine neden olabilmektedir. 

Aynı zamanda havasız kalan orta kulak, enfeksiyonların da daha rahat gelişebilmesi için bulunmaz bir ortam oluşturur. Gelişen enfeksiyonlar da yine dolaylı yoldan kulak zarının delinmesine yol açabilirler.

Basınç Değişikliğine Neden Olan Aktiviteler

Dış kulak ile orta kulak arasında yüksek miktarlarda basınç farkına neden olan aktiviteler de kulak zarı delinmesi ya da yırtılması yapabilir. 

Scuba diving, uçak sporları ya da sık uçakla seyahat etmesi gereken kişiler, araçla yüksek irtifalara kısa sürede çıkma gibi aktiviteler dış kulak ile orta kulak arasındaki basınç farkını ani bir şekilde değiştireceğinden bu aktivitelerle uğraşan kişilerde kulak zarı hasarları görülebilir.

Yüksek Sese Maruziyet

Yüksek sesli araçlarla çalışan madenciler, inşaat işçileri ya da sürekli ateşli silahlarla muhatap olan askerler kulak zarı delinmesi açısından riskli gruplardandır.

Miringotomi

Tedavi amaçlı kullanılabilen bu işlem, kulak zarında uzman biri tarafından delik açma işlemidir. 

Orta kulakta biriken püy, irin gibi maddeleri boşaltmak için kulak zarı delindikten sonra bir vakum yardımıyla orta kulaktaki iltihabi reaksiyon materyali dışarıya alınır.

Kulak Zarı Tüpünün Çıkarılması

Miringotomi işlemi sonrasında hastanın kulak zarına içerdeki iltihabi reaksiyon tamamen iyileşene kadar tüp takılır. Bu tüp görevi bittikten sonra başka bir operasyonla hastanın kulağından çıkarılır. 

Tüpü çıkarılan hastanın kulak zarında tüpün çıktığı yerde bir delik oluşur. Bu delik zamanla kendiliğinden kapanır.

Kulak Zarı Delinmesi Teşhisi

Kulak zarı delinmesinin teşhisi fizik muayenede otoskopi adı verilen bir cihazla konulur. Klinisyen hastanın kulak yoluna bu cihaz yardımıyla bakarak kulak zarındaki delinmeyi ya da yırtılmayı kendi gözleriyle görür ancak bir hastada kulak zarı yırtılmasının olup olmadığından öncelikle şüphe etmek gerekir.

Bu da hastanın şikayetleri ve hastaya doktorun sorduğu sorularla aldığı öyküyle mümkündür.

Kulak zarı delinmesi hastalığı olan hastalar genellikle kulak ağrısı ve işitme azlığı şikayetleriyle doktora başvururlar. Bu hastalardan öykü alınırken altta yatan nedeni belirlemek için sorulacak sorular çok önemlidir.

• Hastanın öncelikle kulak ağrısı ve işitme azlığı yakınmalarına ek herhangi bir şikayeti bulunup bulunmadığı sorgulanmalıdır. Kulaktan sıvı gelmesi, baş dönmesi, sersemlik hissi, kulak çınlaması gibi belirtiler klinisyene yol haritası çizmesi için çok yardımcı olacaktır.
• Hastanın şikayetlerinin seyri de önemlidir. Kulak ağrısı sürekli mi var yoksa aralıklı mı oluyor, işitme azlığı hep aynı mı seyrediyor yoksa gittikçe kötüleşiyor mu gibi belirtilerin seyri olabildiğince sorgulanmalıdır.
• Hasta kulaktan gelen bir akıntı tarifliyorsa eğer akıntının rengi, kıvamı sorgulamalıdır.
• Hastanın yakın zamanda bir kaza geçirip geçirmediği, kafasını ya da kulağını bir yerlere çarpıp çarpmadığı sorgulanmalıdır.
• Hastanın scuba diving gibi dalış sporlarıyla ya da yüksek irtifaya çıkmasını gerektirecek aktivitelerle uğraşıp uğraşmadığı sorgulanmalıdır.
• Hastanın avcılık, atıcılık gibi hobileri ya da mesleği (asker, maden işçisi vb.) sorgulanması gerekli konulardandır.
• Kulak hijyenini sağlama yöntemi sorgulanmalıdır.
• Hastanın sık orta kulak iltihabı geçirip geçirmediği sorgulanmalıdır.
• Hastanın alerjik bir hastalığı olup olmadığı sorgulanmalıdır. Östaki tüpü fonksiyon bozukluğu alerjik hastalarda daha sık görülmektedir.

Fizik muayene asıl teşhisin konulduğu yerdir. Ancak yine altta yatan sebebi belirlemek için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.

• Otoskopi cihazıyla hastanın kulak zarına bakıldığında delinmeyi ya da yırtılmayı görmek hastada kulak zarı delinmesi olduğunu kanıtlar.
• Hastanın yüzünde, kulağında, kulak yolunda, kafasında herhangi bir yabancı cisim olup olmadığı, yaralanma ya da kanaması olup olmadığı dikkatlice kontrol edilmelidir.
• Hastanın kulağının arkasındaki kemikte (mastoid kemik) bulunabilecek bir morluk hastanın kafa tabanı kırığı olduğunu gösterebilir.
• Hastanın hasarlı kulak zarı tarafındaki göz çevresinde morluk olması da yine hastada kafa tabanı kırığı olabileceğini gösteren bir bulgudur.
• Hastanın yüzünde asimetri olması, gülme, gözlerini sıkma gibi hareketleri tek taraflı yapamaması hareketsiz tarafta travmaya bağlı fasiyal sinir felci geliştiğini gösterir.
• Otoskopide kulak zarında kan görülmesi yine hastanın travmaya uğradığını gösteren bulgulardan birisidir.
• Otoskopide hasarlı kulak zarı tarafında kulak yolunda akıntı saptanması ve bu akıntının incelenmesi enfeksiyon ya da travma kaynaklı bir kulak zarı delinmesiyle karşı karşıya olunduğunu düşündürür.
• Muayenede hastada burun akıntısı, hapşırma, göz kızarıklığı gibi alerji konusunda uyarıcı bulgular varsa bu hastalarda da östaki tüpü fonksiyon bozukluğundan şüphelenilebilir.

Görüntüleme yöntemlerinin kulak zarı delinmesi teşhisinde pek fazla yeri yoktur. Sadece travma kaynaklı kulak zarı delinmesi yaşayan hastalarda başka herhangi bir ek bozukluk olup olmadığını kesinleştirmek amacıyla kafa grafisi ve beyin tomografisi istenmelidir.

Kulak Zarı Delinmesi Tedavisi

Kulak zarı delinmesi teşhisi alan hastalar genellikle belirtilerin giderilmesi üzerine tedavi edilir. Kulak zarındaki delik zaten büyüklüğüne bağlı olarak yaklaşık 2 ay gibi bir sürede kendiliğinden kapanıp iyileşecektir.

Bu süre zarfında;

• Kulağa uygulanacak ılık su torbası basısı hastanın belirtilerini biraz olsun rahatlatacaktır.
• Hastaya gerekli durumlarda kullanması için ağrı kesici ilaç verilmelidir.
• Hastayı mevcut durumunun üzerine eklenebilecek enfeksiyonlardan korumak için hastaya koruyucu antibiyotik tedavisi verilmelidir.
• Eğer ki kendiliğinden kapanamayacak kadar büyük bir yırtık varsa kulak zarında ya da verilen tedavilere rağmen iyileşme sağlanamıyorsa hastaya “timpanoplasti” uygulanır. Timpanoplasti, vücudun uygun bir bölgesinden alınan parçanın kulak zarındaki defekte yama yapılarak tamir edilmesi işlemidir.

Hastanın kulak zarı delinmesine neden olan altta yatan bir sebep belirlendiyse eğer bu neden de bir an önce tedavi edilmelidir. 

Hem kulak zarı delinmesinin tekrarlamaması için hem de altta yatan bu sebebin başka istenmeyen problemlere neden olmaması için bunların tedavi edilmesi şarttır.

Kulak Zarı Delinmesi Tedavi Edilmezse

Kulak zarı delinmesi çoğunlukla kendiliğinden kapanıp iyileşen bir hastalıktır. Tedavi edilmediğinde genellikle büyük bir sorun teşkil etmez. Sadece hastaların belirtilerinin geçmesi normalden biraz daha uzun sürebilir. 

Ancak kulak zarı delinmesini yapan alttaki nedenin tedavi edilmemesi büyük sorunlar ve istenmeyen sonuçlara neden olabilir.

Mesela tedavi edilmemiş bir östaki tüpü fonksiyon bozukluğu hastanın kulağında “kolesteatom” gelişimine neden olabilir. Kolesteatom, hastanın östaki tüpünün fonksiyonunu yerine getiremediğinden orta kulakta oluşan negatif basınç sebebiyle kulak zarında meydana gelen cepleşme ile oluşur. 

Zaman içerisinde bu cepte yavaş yavaş kir birikmeye başlar ve kulak zarı kendini temizleyemez hale gelir. Bu da cepte bir enfeksiyon odağı gelişmesine neden olur. Tedavi edilmezse orta kulakta ve çevre dokularda harabiyete sebep olur. Sağırlık, beyin apsesi ve menenjit gibi istenmeyen durumlara ilerleyebilir.

Yine bir başka örnek verecek olursak hızlı başlangıçlı enfeksiyonlar (akut otitis media) sebebiyle oluşan kulak zarı delinmesi yaşayan hastaların orta kulak enfeksiyonları en kısa sürede tedavi edilmelidir. Aksi takdirde bu enfeksiyonlar tekrarlayıcı ve kronik bir hal alabilirler ve hastanın daha sık kulak zarı delinmesi yaşamasına sebebiyet verebilirler. 

Bunun dışında hızlı başlangıçlı orta kulak enfeksiyonlarının daha ciddi yan etkileri de olabilmektedir. Çevredeki komşu kemiklere yayılarak kemik enfeksiyonlarına (mastoidit, petrozit gibi), komşu dokulara yayılarak apselere (subdural, epidural ve beyin apseleri) neden olabilir.

Kulak Zarı Delinmesine Ne İyi Gelir?

• Kulağa ılık su torbası basısı uygulanması hastanın ağrılarını dindirmeye yardımcı olacaktır.
• Östaki tüpü fonksiyon bozukluğu olan hastalar ara ara esneyerek, ağızlarını ve burunlarını tıkayıp nefes vererek (valsalva manevrası) östaki tüplerini kendileri açabilirler ve orta kulaklarının havalanmasını sağlayabilirler.
• Orta kulak enfeksiyonu yaşayan hastalar hemen bu hastalıklarını tedavi ettirmek amaçlı sağlık kuruluşlarına başvurmalıdırlar.
• Kulak zarı delinmesi yaşayan hastalar duş alırken kulaklarını tıkaç ya da uygun pamuklarla tıkayarak kulaklarına su ve şampuan girmesine engel olmalıdırlar. Bu uygulama hem kulak zarlarının daha kısa sürede iyileşmesine hem de ekstra enfeksiyon gelişiminin önüne geçilmesine yarayacaktır.

Kulak Zarı Delinmesine Ne İyi Gelmez?

• Kulağa direkt darbe alınabilen sporlar kulak zarı delinmesi hastalığı için büyük risk oluşturmaktadır.
• Kulak çöpüyle kulak temizleme alışkanlığı hem kulak zarı delinmesi riski oluşturması açısından hem de kulak kirlerinin kulak yolunun ileri kısımlarında birikmesine (buşon oluşumu) neden olduğundan bırakılması gereken bir alışkanlıktır.
• Dış kulakla orta kulak arasında ani basınç farkı yaratan aktiviteler kulak zarı delinmesi hastalığına davetiye çıkaracak etkinliklerdendir.
• Kulak zarı delinmesi yaşayan hastalar iyileşmeleri dönemleri bitene kadar havuza girmekten, denize girmekten kaçınmalıdırlar.
• Tokat atma gibi yersiz şakalaşmalar basit bir şakayken kulak zarı delinmesiyle sonuçlanabilir.
• Sürekli ateşli silahlarla haşır neşir olanlar kulak zarı delinmesi için risk altındadırlar.

Kulak Zarı Delinmesi İlaçları

Kulak zarı delinmesi yaşayan hastaların birçoğu ağrı kesici ve koruyucu antibiyotik tedavileriyle kendiliğinden iyileşmektedirler. Ancak kulak zarı delinmesine sebebiyet veren orta kulak enfeksiyonları, östaki tüpü fonksiyon bozuklukları için spesifik ilaçlar kullanmak gerekebilir.

Altında bir neden saptanamamış kulak zarı delinmeleri için;

• Ağrı kesiciler (Asetominofen, İbuprofen vb.)
• Koruyucu geniş spektrumlu antibiyotikler

Altta orta kulak enfeksiyonu olan kulak zarı delinmeleri için;

• Akut otitis media:
  • Antibiyotikler (Amoksisilin/Klavunat)
    • Penisilin alerjisi olanlarda (Sefdinir, Seftriakson vs.)
    • Her iki gruba da alerjisi olanlarda (Doksisiklin, Azitromisin vs.)
  • Ağrı kesiciler (Asetaminofen, İbuprofen vb.)
• Kronik otitis media:
  • Antibiyotikler: Antibiyotik seçimi için öncelikle kulak akıntısından örnek alınmalı ve hastalığa sebebiyet veren bakteri saptanmalıdır. Belirlenen bakteri tipi için eğer etkili topikal (damla ya da krem formunda) antibiyotik çeşidi (Ofloksasin, Siprofloksasin) varsa bunlar öncelikli tercih edilmelidir. Eğer topikal antibiyotikler hastalığı yapan bakteriye karşı etkisizse ağızdan (oral) antibiyotik çeşitleri (Siprofloksasin, Linezolid) ikinci tercih olmalıdır. Hasta oral antibiyotik tedavisine (14-21 gün) yanıtsızsa eğer damar içinden (IV) antibiyotik tedavisine başlanabilir. Mezlosilin, Seftazidim damar içi uygulanabilecek antibiyotiklere örnek olarak verilebilir.
  • Cerrahi: Antibiyotik tedavisi başarısız olan hastalarda yapılabilir.

Altta östaki tüpü fonksiyon bozukluğu olan kulak zarı delinmeleri için;

• Altta yatan sebebi tedavi etmek: Östaki tüpü fonksiyonunu genellikle şiş bademcikler, alerji kaynaklı ödemler, tıkayıcı kitleler gibi nedenler engeller. Öncelik bu altta yatan nedenleri bulup tedavi etmektir. Bir nedeni saptanamayan östaki tüpü fonksiyon bozukluklarında medikal tedavi yöntemleriyle bu sorun giderilmeye çalışılır.
• Dekonjestanlar: Psödoefedrin, Fenilefrin gibi buruna uygulanan dekonjestan ilaçlar fonksiyonunu yerine getiremeyen östaki tüpünün açılmasına yardımcı olur. Ancak hastalar bu ilaçları 3 günden fazla arka arkaya kullanmamalıdırlar.
• Sistemik steroidler: Metilprednisolon gibi sistemik steroidlerin östaki tüpünün fonksiyonunun bozuk olduğu durumlarda fayda sağladığı hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
• Direkt steroid uygulaması: Bazı firmaların ürettiği soluma cihazlarıyla hastalara deksametazon soğutulmuş ve hastaların fayda gördüğü kayda geçilmiştir.

Hiçbir ilaç doktor tavsiyesi olmadan kulanılmamalıdır. Çok ciddi yan erkileri olabilen tedavi amaçlı kullanılan bu maddelerin bilinçsiz kullanımlarında birer zehire dönüşeceği unutulmamalıdır.

Kulak Zarı Delinmesi Ameliyatı

Kulak zarı delinmesi çok yüksek oranda medikal tedaviyle iyileşen bir sağlık problemidir. Bazen ilaçla tedaviye bile gerek kalmayabilir. Tedavide altta yatan bir neden saptanırsa bu sebebin tedavisiyle, saptanmazsa da belirtileri hafifletecek tedavilerle kendiliğinden iyileşir. 

Ancak verilen tedavilere rağmen kapanmayan kulak zarı delinmesi vakalarında cerrahi olarak müdahale gerekebilir. “Timpanoplasti” ve  “miringoplasti” kulak zarı deliklerini onarmak için kullanılan iki ayrı tekniğin adıdır.

Miringoplasti, nispeten daha küçük yırtıklar için hastanın kulak zarındaki defektin olduğu yere iyileştirici etkisi olan ilaçlar sürerek hastanın kendisinden ya da başka bir yerden alınan doku parçalarını yapıştırma işlemidir. Bu doku deri, kas üzerindeki zar yapı ya da kıkırdak içerikli olabilir.

İşlem dış kulak yolundan girerek ya da kulak kepçesi arkasından girerek yapılabilmektedir. Doktorun tavsiyesi üzerine işlem 2-3 kez tekrarlanabilir. Hastaların operasyon sonunda işitme düzeylerinde ciddi artışlar tespit edilmiştir. Operasyon sonunda işe dönme süresi 4-5 gündür.

Timpanoplasti, kulak zarındaki deliğin yanı sıra orta kulakta ses iletiminde hayati öneme sahip olan kemikçiklerin yapısının bozulduğu durumlarda yapılan operasyonlara verilen isimdir. Timpanoplastide bozulan kemiklerin yapısı düzeltilir ve aynı miringoplastide olduğu gibi delik kulak zarı yeniden onarılır. 

Timpanoplasti işlemi gereken hastaların işitme kabiliyetleri çok daha fazla etkilendiğinden operasyon sonunda hastanın işitmesinde daha büyük gelişmeler kaydedilecektir. İşlem aynı miringoplasti operasyonundaki gibi dış kulak yolundan ya da kulak kepçesi arkasından yapılabilir. 

İşlem genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastalar 7-10 gün içerisinde tekrar iş başı yapabilirler. 

Bebeklerde ve Çocuklarda Kulak Zarı Delinmesi

Kulak zarı delinmesi bebeklerde ve çocuklarda, yetişkinlerden çok daha dikkate alınması gereken bir sağlık problemidir. Çünkü kulak zarı delinmesinin en spesifik belirtisi işitmede azalmadır. 

Duyma problemleri yaşayan öğrenme çağındaki bu bireyler yaşıtlarına göre geri kalabilir, sürekli dudak okuyarak bir şeyleri anlamaya çalışabilir, anlamadığı şeyleri dahi kızılmasın ya da aşağılanmasın diye anlıyormuş gibi davranabilirler. Özellikle enfeksiyon kaynaklı, travma nedenli kulak zarı delinmeleri çocuklarda en sık görülen sebeplerdendir.

Bebeklerin ve çocukların östaki tüpü yetişkinlere göre anatomik olarak daha kısa ve daha eğimlidir. Bu durum bebeklerin ve çocukların boğaz ve burun floralarındaki bakterilerin rahatlıkla orta kulağa erişmesine ve burada enfeksiyon oluşturmasına ortam hazırlar. 

Erişkinlerde östaki tüpünün daha dik olmasının bir avantajı da orta kulaktaki salgıların zorlanmadan boğaza akabilmesidir. Bebeklerde ve çocuklar orta kulaktaki salgıların boşalamaması da bakterilerin üremesini kolaylaştıracaktır.

Halk arasında “geniz eti” olarak bilinen lenfatik sistemin bir parçası olan adenoidin yetişkinlere göre çocuklarda daha büyük olması da östaki tüpünün fonksiyon görmesini engelleyerek kulak zarı delinmelerine sebebiyet verebilir. Östaki tüpünün burun boşluğu ve boğaz birleşimine açılan ucunu tıkayan geniz eti orta kulak havalanmasını ve boşaltımını engeller. Bu sorun herhangi bir ameliyata gerek kalmadan ilerleyen yaşla beraber geniz eti küçüleceğinden kendiliğinden de ortadan kalkabilir.

Travma da özellikle küçük yaştaki bireylerde sık rastlanan bir kulak zarı delinmesi sebebidir. Çünkü daha neyin zararlı neyin zararsız olduğunun ayrımını yapamayan bebekler ve çocuklar gerek meraktan gerekse de dikkatsizlikten kulaklarına yabancı cisimlerle zarar verebilirler. 

Özellikle çocukluk yaşlarının bu konu açısından bir problemi de çok hareketli olmaları ve el şakalarını birbirlerine sık yapmalarından ileri gelmektedir. Travmalara yetişkinlere göre daha açık olan bu yaş gruplarına kendilerine zarar vermemeleri için ekstra dikkatle yaklaşmak gerekir.

Kulak Zarı Delinmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Kulak zarı delinmesi genellikle kendiliğinden kapanarak iyileşen bir hastalıktır. Kulak zarı delinmesi ile hastaneye başvuran hastalara çoğunlukla ağrılarını dindirici ve enfeksiyonlardan korumak için önlem amaçlı antibiyotik tedavisi verilir. 

Altta yatan sebebe göre bir an önce tedavi edilmesi gereken bir durumda olabilir. Mesela kafa travması sebebiyle kulak zarı delinmesi yaşayan bir hastanın mutlaka detaylı bir şekilde muayene edilmesi için en yakın sağlık kuruluşuna getirilmesi gerekir. Hastanın gösterdiği belirtiler de çok önemlidir. 

Hasta eğer kendini sersemlemiş, başı dönüyormuş gibi hissederse hemen tıbbi yardım alabileceği bir hastaneye başvurmalıdır. Bunun dışında kulağından herhangi bir renkte ya da kıvamda sıvı gelmesi de hastayı uyarmalıdır. Çok şiddetli ağrısı olan, ateşi olan hastalar da yine tıbbi yardım almak için en yakın hastaneye başvurmalıdırlar.

Kulak zarı delinmesi, Kulak Burun Boğaz bölümünün uzmanlık alanına girmektedir. Kulak zarı delinmesi hastalığının belirtilerini gösteren hastalar eğer travma gibi acil bir durumları yoksa kulak burun boğaz uzmanlarına başvurmalıdırlar.