İmplant Üstü Protez Nedir?

İmplant üzerine yerleştirilen proteze, implant üstü protez adı verilmektedir. Bu tür protezlerde destek görevini, implantlar görmektedir. Özellikle ağzında hiç dişi bulunmayan hastalarda, kemik seviyeleri uygun görülürse implant üstü protez yapılması tercih edilmektedir. 

İmplant üstü protez, tamamen dişsiz olan hastalarda, hareketli protezin tutuculuğunun sağlanması amacıyla uygulanmaktadır. Diş hekimi tarafından öncelikle çene içine implant yerleştirildikten sonra, protez aşamasına geçilmektedir. Bu aşamadan sonra protezin içindeki yuvalar implanta yerleştirilmektedir. Böylelikle protezin tutuculuğu artırılmaktadır. İmplant üstü protez, hastaların çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını yüksek oranda artırmaktadır. Hastaların yaşam konforu, implant üstü protez sayesinde yükselmektedir. İmplant üstü protez, hareketli proteze göre kullanımı ve bakımı da daha kolaydır. Bu tür protezler, hasta tarafından çıkarılabilecek şekilde yapılabilmektedir, ayrıca yalnızca hekim tarafından çıkarılan uygulamaları da bulunmaktadır.  

İmplant Üstü Protez Çeşitleri Nelerdir?

İmplant üstü protez çeşitleri, ikiye ayrılmaktadır. Bu protez çeşitlerinden hangisinin kullanılacağı, hastanın yaşı, var olan diş sayısı, çene kemik oranına göre karar verilmektedir. İmplant üstü protez çeşitleri şu şekildedir; 

Sabit Protezler 

İmplant üzerine yerleştirilen ve implantlar tarafından desteklenen sabit protezler, hasta tarafından çıkarılamazlar. Yalnızca hekimler tarafından çıkarılabilen sabit protezler, eksik ya da aşırı derecede madde kaybının görüldüğü dişlerin rengi ve dokusuna benzer malzemelerden üretilmektedir. Protez yapımında; tamamen metal, metal destekli porselen veya tamamen porselen malzemeler tercih edilmektedir. Sabit protezler, tek bir dişe uygulandıklarında kron protez adını almaktadır. Kron protez uygulaması, birden fazla diş için de yapılabilmektedir. İmplant üstü sabit protezler için çeneye vida eklenir. Eklenen vidaların üzerine, uzman hekimler tarafından hazırlanan protezler yerleştirilir. Sabit protezlerin en önemli özelliği, kullanan kişi tarafından çıkarılamıyor olmasıdır. Protezin çıkması, olumsuz sonuçlara neden olabilir ve böyle durumlarda mutlaka uzman bir diş hekiminden yardım alınması gerekir. 

Tüm dişlerini kaybetmiş hastalarda sabit protez yapılabilmesi için, uygulanacak implant sayısına diş hekimi muayene sonrasında karar vermektedir. Bu noktada çenenin büyüklüğü ve uygulanacak işleme göre implant sayısı belirlenmektedir. İmplant üstü sabit protezlerde alt çeneye 4 ile 6 arası implant uygulaması yapılması gerekmektedir. Üst çenede ise 6 ile 8 implant arası, uzmanlar tarafından uygun görülmektedir.   

Hareketli Protezler 

İmplant üstü protez çeşitleri arasında ikinci sırada ise hareketli protezler gelmektedir. Tamamen diş kaybı yaşamış olan hastalarda, bu yöntem tercih edilmektedir. İmplant üstü hareketli protezler için öncelikle çeneye yapay bir kök yapılmaktadır. Ardından kökün üzerine yerleştirilen yapılar ile hareketli protezler elde edilmektedir. Protezler genellikle porselenden üretilmektedir. Bunun yanı sıra zirkonyum da hareketli protezlerde kullanılan bir diğer malzemedir.

Hareketli protezler uygulanırken de hastalara uygulanacak implant sayısının belirlenmesi gerekmektedir. Hastanın durumuna göre uzman hekim alt çeneye 2 ile 4 arasında implant uygulaması yapabilmektedir. Bunun yanı sıra üst çenede ise en az 4 implant uygulamasının yapılması gerekmektedir. Uzmanlar, ancak bu şekilde bir uygulama ile implant destekli hareketli protezlerden başarı alınacağını söylemektedir. 

İmplant üstü protez yapılmasına karar verilen hastalarda, uzman hekim hastanın ağız yapısını, diş sağlığını ve farklı pek çok kriteri göz önünde bulundurarak hangi protezin uygulanacağına karar vermektedir. Bu noktada hastanın istekleri de önemlidir. 

İmplant Üstü Protez Hangi Durumlarda Kullanılır? 

İmplant üstü protez şu durumdaki hastalara uygulanmaktadır; 

• Ağzında hiç dişi bulunmayan hastalarda 
• Kısmi diş eksiklikleri bulunan kişilerde
• Üst yapı gerekliliği duyulan implantlarda
• Gülüş tasarımı uygulamalarında 
• Çoklu restorasyonun gerekli görüldüğü hastalarda 

Bunların yanı sıra implant üstü protez uygulamasının yapılabilmesi için kişilerin yeterli kemik yapısına sahip olmaları gerekmektedir. Aksi takdirde, implantların sabitlenmesi gereken kemik yapısı bulunmayan hastalarda, implant üstü protez uygulaması yapılmamaktadır.  

İmplant Üstü Protez Yapım Aşamaları

İmplant üstü protez, temelde iki aşamada yapılmaktadır. Bu aşamalardan ilki, hastalara implantın yerleştirilmesi operasyonudur. Ardından ise protezlerin hazırlanması ve son halin verilmesi için gerekli olan seanslar başlamaktadır.  

İmplant Operasyonu 

İmplant operasyonu, genellikle hastalara lokal anestezi verilerek yapılmaktadır. Ancak bazı durumlarda sedasyon veya genel anestezi de hekimler tarafından tercih edilebilmektedir. Operasyon sırasında, hastaların çene kemiğine implantlar yerleştirilmektedir. Operasyon sırasında implantların üst kısmı, genellikle diş eti ile kapatılmaktadır. Bu işlemin ardından tıpta osseointegrasyon adını alan bekleme, yani kemikleşme sürecine geçilmektedir.  

Osseointegrasyon, hastalara uygulanan işleme ve kemik yapılarına göre değişiklik göstermektedir. Genellikle bu süreç 2 ay ile 6 ay arasında tamamlanmaktadır. Öte yandan operasyonda kemik ekleme ya da sinüs kaldırma (sinüs lift) uygulamalarına da yer verildiyse, kemikleşme süresi uzamaktadır. Bu sürecin sonunda, kemikle kaynaşmış olan implantların üzerine diş etinin istenilen şekle ulaşmasını sağlamak amacıyla iyileştirme başlığı takılmaktadır. Başlık takıldıktan sonra ortalama 1 hafta kadar diş etinin istenilen şekle gelmesi beklenmektedir. Ardından protez yapım aşamasına geçilmektedir.  

Bu bekleme sürecinde, özellikle de ön bölge dişlerinde eksiklik olan veya hiç dişi olmayan hastalarda birtakım estetik ve fonksiyonel problemler yaşanabilmektedir. Bu sıkıntıların yaşanmaması adına, hastalara geçici sabit protezler uygulanmaktadır. Geçici sabit protezler en geç 2 gün içerisinde hazır hale gelmektedir. Böylelikle hastaların implantların iyileşmesini bekledikleri zaman zarfında, dişsiz kalmaları engellenmiş olmaktadır. Bu protezlere İmmediat protez adı verilmektedir. 

İmplant operasyonu, diş hekiminin yaptığı planlama doğrultusunda uygulanmaktadır. Örnek vermek gerekirse; alt çene için 4, üst çene için 6 implant yapılacak bir uygulama, ortalama olarak 2 seansta tamamlanmaktadır. İmplant operasyonu için gerekli olan zaman dilimine ve seans sayısına, hastanın durumuna göre uygulamayı yapacak olan uzman hekim tarafından karar verilmektedir.

Protez Yapım Aşaması

Protez yapım aşamasında, implant operasyonundan daha fazla seansa ihtiyaç duyulmaktadır. İmplant üstü protezlerin yapılması için ortalama olarak 8 seans gerekli olmaktadır. Bu seanslarda uygulanan işlemler ise şu şekildedir;

• 1. Seans: Hastalarla yapılan ilk seansta, implantların üzerinde diş etleri açılır. Ardından ölçü alınır. 
• 2. Seans: Kişiye özel hazırlanmış abutmentler varsa, ağıza yerleştirilir ve ölçüsü alınır. Abutment, diş hekimliğinde kullanılan bir dayanak, bağlantı elemanıdır. İmplantların bağlanmasında kullanılmaktadır. Eğer vidalı protezler veya standart abutmentler tercih edildiyse, bu seansa gerek duyulmamaktadır.
• 3. Seans: Metal veya zirkon altyapılar hazırlanır. Ardından prova yapılır.
• 4. Seans: Diş hekimleri tarafından porselenler hazırlanır. Yükseklik, alçaklık, şekil ve renk gibi unsurları göz önünde bulundurularak hastanın ağzında prova edilir.
• 5. Seans: Gerekli görülen durumlarda ikinci kez porselen provası yapılabilir. Bu hasta ve hekimin ilk provadan sonra tespit ettikleri eksikliklerin giderilmesinin ardından yapılan provadır. 
• 6. Seans: Bu seansta, porselenler cilalanır. Eğer hastanın acelesi yoksa, protezler geçici yapıştırıcı ile ya da vida ile yerleştirilir. Böylelikle protezlerin ağızda birkaç gün denemesi yapılmış olur.
• 7. Seans: Geçici yerleştirme işlemi uygulandı ise porselenler yerinden sökülür ve sorun görünmüyorsa kalıcı olarak yapıştırılır. Bu işlemde vidalı protezler ise vidalanır.
• 8. Seans: Protezlerin son hali kontrol edilir, eksikler varsa diş hekimi tarafından giderilir. 

İmplant üstü protez yapıldıktan sonra gerçekleşen düzenli hekim kontrollerinde, hastaların herhangi bir şikayetlerinin olup olmadığı tespit edilmektedir. Bu sayede zaman içinde oluşan aksaklıklar ve olumsuz durumlarda giderilmektedir. Hastaların bu süreçte hekimin verdiği tavsiyelere dikkatle uymaları önerilmektedir.

İmplant Protez Bakımı Nasıl Olmalıdır?

İmplant üstü  protez dişlerin, düzenli olarak bakımının yapılması gerekmektedir. Bakımların aksatılması, diş ve diş etlerine sorunlara yol açabilmektedir. Ayrıca protezin ömrünün de kısalmasına neden olmaktadır. Bu nedenle implant üstü sabit protezlerin bakımı yapılırken şunlara dikkat edilmelidir; 

1. Diş ipleri, sabit protez temizliğinde mutlaka kullanılmalıdır. 
2. Protezin aşınmasına neden olacak ürünler tercih edilmemelidir. Bu ürünler protezin ömrünün kısalmasına neden olabilmektedir. 
3. Protezler için özel olarak üretilmiş diş fırçalarının tercih edilmesi, daha iyi sonuç alınmasına yardımcı olmaktadır. 
4. Fırçalama işlemi sırasında, hareketli protezlerin kırılmasını engellemek için, çıkarıldıktan sonra havlu ya da su dolu protez kabına konulmalıdır. 
5. Protezlere kesinlikle deterjan gibi kimyasal maddeler değdirilmemelidir. 
6. Protez kullanan kişilerin, en az her altı ayda bir diş hekimine muayene olması ve kontrollerini aksatmaması gerekmektedir.