Kaka Tutma Problemi

Kaka Tutma Problemi Nedir?

Dışkı tutma çocuklarda sıklıkla görülen bir sorundur. Özellikle 2-4 yaş aralığında çocuklarda kaka tutma problemi sıkça görülmektedir. Biyolojik olarak insan dışkısının vücuttan atılmaması dışkının kalın bağırsağa geri dönmesine sebep olmaktadır. Bu durumda dışkı sertleşecek ve kabızlığa yol açmaktadır. Kabızlık kaka tutma probleminin yol açacağı en temel sonuçlarından biridir.

Çocuklarda kaka tutma dönemi tuvalet eğitiminin olduğu süreçtir. Aileler tuvalet eğitimi verirken en çok sorun yaşadığı nokta çocuğun kakasını tutmasıdır. Bu problemin psikolojik, biyolojik ve çevresel olmak üzere birçok sebebi mevcuttur.

Aileler, bu durumun bebeğin biyolojik faaliyetlerini olumsuz etkilemesinden dolayı oldukça tedirgin olacaktır. Kaka tutma problemi, psikolojik bir tutum sergilese de durumun altında ciddi sağlık problemleri de yatabilir. Aileleri öncelikle çocuklarını gözlemlemesi ve belirtilerin fark edilmesinden itibaren sağlık kuruluşlarına başvurulması gereklidir.

Kaka Tutma Problemi Belirtileri Nelerdir?

Kaka tutma problemini bakım veren kişinin fark etmesi oldukça kolaydır. Çocuğun tuvalette meydana getirdiği bazı hal ve hareketler ile kolayca anlaşılmaktadır.

 Kaka tutma probleminin birtakım belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bacakları çaprazlayarak kalçalarını sıkması çocuğun kakayı tuttuğunun belirtisidir.
• Çocuğun dışkı yapma süresinin uzaması, özellikle 3 veya daha fazla gün olması ailenin tedirgin olması gereken bir durumdur.
• Kakasını yaparken suratında zorlandığına dair kızarma, kendini sıkma gibi durumların gözlenmesi de çocukta kabızlık probleminin görülme ihtimalinin olduğunu gösterir.
• Tuvalette dışkısını yaparken çocuğun ağlaması, kakasını vücuttan çıkarırken zorlandığı ya da tutmaya çalıştığını belirtir. 

Kaka Tutma Problemi Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda sıklıkla görülen kaka tutma probleminin psikolojik, biyolojik ya da çevresel birçok nedeni olabilir. Özellikle bakım veren kişinin tutumu bu durumda oldukça önemlidir. Çocukla ilgilenen kişi kaka tutma probleminin nedenini bilmelidir. Nedeni bilinen rahatsızlığın daha başlanmadan önüne geçmek mümkün olacaktır.

Kaka tutma probleminin nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kakayı dışarı atmak zor ve ağrılı ise çocuk bundan kaçınmaktadır.
• Kabızlığın başlıca nedenlerinden biri de beslenme hatalarıdır. Düşük sıvı alımı, yüksek süt diyeti ya da düşük lifli diyet örnek olarak verilebilir.
• Çocukta en sık görülen sindirim sistemi rahatsızlıklarından olan huzursuz bağırsak sendromunun görülmesi durumunda kaka yapmakta zorlanmalar görülmektedir.
• Bağırsak tıkanıklığının olması da kakasını yapamamasının sebebi olabilir.
• Çocuk klozetin içine düşeceğini düşünürken bir korku içine düşebilir. Bu korku, dışkısını tutmasına neden olabilir.
• Dışkı yaparken ağrı hisseden bir çocuk, sonrakini ağrı hissetme korkusundan dolayı kaka tutma problemi yaşayabilir.
• Erken dönemde tuvalet eğitimi için zorlanması ile çocuk fiziksel ve psikolojik olarak istenileni yerine getirememektedir. Bu da kendisini başarısız hissetmesine ve bir stres, gerginlik içerisinde olmasına sebep olmaktadır.
• Psikolojik olarak ise 1,5-3 yaş aralığında çocuklar kakalarını vücutlarıyla bağdaştırmakta ve kakasını vücudunun bir parçası olarak görmektedir. Bu da çocuklarda kaka yapma korkusuna yol açmaktadır.

Kaka Tutma Problemi Teşhisi

Kaka tutma problemi ile karşı karşıya kalan çocuğun biyolojik rahatsızlığının olup olmadığı aileler tarafından endişe edilen bir konudur. Tedavisinin yapılmaması ciddi sağlık sorunlarına yol açacağı için bir an önce teşhis edilmelidir.

Hekim kaka tutma probleminin teşhisini aşağıdaki yollara başvurarak yapmaktadır:

• Fiziksel Muayene: Doktor çocuğun tıbbi ve aile geçmişini sormakla başlayarak kapsamlı bir fizik muayene yapacaktır. Genetik olarak kronik kabızlığa neden olacak hastalıklar için aileden bilgi alınmaktadır. Bu hastalıklara; tiroit, kistik fibrozis, çölyak hastalığı da dahildir. Fizik muayene sırasında çocuğun yaşıtlarına oranla ne denli gelişme gösterdiği muayene edilir. Gelişim geriliği göstermesi altta yatan tıbbi bir durumun işareti olabilmektedir. Doktor kabızlığa neden olabilecek anatomik sorun olup olmadığını teyit etmek için çocuğun anüsünü inceleyecektir. Makat bölgesinde çatlak olup olmadığı kontrol edilir.

Kaka Tutma Problemi Tedavisi

Çocukta kaka tutma problemi teşhisi konulduktan sonra uygun tedavi sürecinin hızlıca başlaması gerekmektedir. Sebebine göre farklılık gösterecek birkaç tedavi yöntemi mevcuttur.

Çocukta görülen kaka tutma probleminin teşhisinin ardından tedavi süreci için aşağıdaki yollar izlenmektedir:

• Krem Tedavisi: Anal fissür sebebiyle çocuk dışkısını yaparken ağrı hissedeceğinden sonraki dışkılarını tutacaktır. Kaka tutma problemi anal fissür yani makat bölgesinde çatlak sebebi ile ortaya çıktıysa eğer ağrı kesici ve epitelize edici kremler verilmektedir.
• İlaç Tedavisi: Bazı çocuklarda görülen kabız problemi için besin diyeti uygulamak çözüm olmamaktadır. Bu durumda ortaya ilaç seçenekleri sunulur. Çocuklar için oldukça güvenli ve dışkı yumuşatıcı ilaçlardır. Ancak bu ilaçların doktor önerisi olmadan kullanılması çocuk için güvenli değildir.
• Diyet Tedavisi: Artık bırakan lifli yiyecekler içeren besinler tüketmesi kabızlığı önleyecektir. Buğday, yulaf, kayısı, elma gibi besinlerin tüketilmesi çocuğun sağlığı açısından önerilen yiyeceklerdir. Eğer çölyak hastalığı olduğu düşünülüyor ise gluten diyeti yapılması gerekmektedir. Hayatından gluten içeren tüm besinler çıkarılmalıdır.
• Psikolojik Tedavi: Fizyolojik olarak probleme bir teşhis konulmadığı takdirde işin psikolojik durumu devreye girecektir. Uzman, gerekli gözlem ve aileden aldığı bilgiler ile çocuğu rahatsız eden durumu belirleyecektir. Sonrasında aile ile iş birliği içerisinde olarak tedavinin doğru bir şekilde uygulanmasını sağlayacaktır.

Kaka Tutma Problemi Tedavi Edilmezse

Çocuğun bağırsaklarını boşaltmaması birçok fizyolojik rahatsızlığa neden olabilmektedir. Dışkıyı tutmak sadece psikolojik sebeplerle sınırlı değildir. Biyolojik faaliyetlerde görülen rahatsızlıklar sebebiyle de ortaya çıkmaktadır. Dışkı tutulmasının alışkanlık haline gelmesi başta kabızlık olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açacaktır. Özellikle kalıtsal olarak aileden gelebilecek tiroid, kistik fibrozis, çölyak hastalığı da tedavisinin yapılmadığı takdirde çocuğun sağlığını olumsuz etkileyecektir. Bu sebeple tedavisinin mutlaka yapılması gereken bir durumdur.

Kaka Tutma Problemine Ne İyi Gelir?

Kaka tutma problemi çocuklarda özellikle 2-4 yaş arasında görülen bir durumdur. Ortaya çıkma ihtimaline karşı aileler özellikle bu yaş aralığında çocuklarına tuvalet eğitimi verirken hassas davranmalıdır. Aileler evde dikkat edecekleri bazı noktalar ile bu sürecin olumlu yönde ilerlemesine yardımcı olabilir.

Çocuğun sağlığı için kaka tutma problemine evde uygulanabilecek bazı hususları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Çocuğun bol su tüketerek bağırsak hareketlerini hızlandırması gerekmektedir.
• Klozetten ya da sifon sesinden korkan çocuk için korkmayacağı şekilde uygunluk gösteren bir tuvalet temin edilmelidir. 
• Kaka takibi sürekli yapılmamalıdır. Sürekli yapılan kaka takibi çocuğun gerginlik hissetmesine neden olacaktır.
• Çocuğun tuvalet ihtiyacının olup olmadığı aile tarafından sürekli takip edilmemelidir. Bu konunun üzerinde çok konuşulduğunda, yapması gerekeni yapmadığı için çocuk strese girecektir.

Kaka Tutma Problemine Ne İyi Gelmez?

Kaka tutma probleminin ortaya çıkmasına sebebiyet verecek bazı durumlar vardır. Bu durumları ailenin bilmesi ve uygulamayarak çocuğun sağlığını olumlu yönde tutması gerekmektedir.

Kaka tutma problemine iyi gelmeyerek çocuğa rahatsızlık verecek durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sürekli yağlı ve abur cuburla beslenmesi sağlıksız beslenmesine sebep olacaktır. Bu da bağırsaklarının rahatsız olmasına neden olacaktır. 
• Süt tüketiminin fazla olması lif yönünden ihtiyaç duyulan durumu karşılamayacağı için kabızlık ortaya çıkmaktadır.
• Çocukta stres ve gerginlik yaratacak durumların mevcut olması da kaka problemin tetiklenmesine sebep olacaktır.

Kaka Tutma Problemi için Hangi Doktor Gidilir?

Çocuk bir süre kaka yapmazsa dışkısı toplanma ve sertlik gösterecektir. Çocuğunuzun kaka yapmasını engelleyen sağlık sorunu veya fiziksel tıkanıklıklar olmadığından emin olmak için bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir. Öncelikle çocukta kaka tutma problemi için pedagoga görülmesi gerekmektedir. Uygun teşhis yöntemleri ile çocukta biyolojik rahatsızlıklarından dolayı kakasını yapamama gibi bir durumu söz konusu ise hekim uygun tedavi yöntemini başlatacaktır.

Hekim ile görüşüldüğü takdirde tıbbi, biyolojik bir neden olmadığı kanısına varılır ise psikolojik nedeninin olup olmadığı düşünülmektedir. Bu sebeple çocuk ve ergen psikoloji uzmanı ile görüşülmelidir. Uzman yaptığı değerlendirmeden sonra çocuğun kakasını tutma nedenini belirleyecektir.

Bazı semptomların görülmesi ailenin doktora gitme durumunuzu hızlandırmalıdır. Çocukta 2 veya daha fazla kez kusma ve midede şişlik görülüyorsa, anüste kanama ve çocukta hasta görünüm de bu belirtilere eşlik ediyorsa çocuğun sorunu acil olmaktadır. Zaman kaybetmeden hekime gidilmesi gerekmektedir.