Tiroglossal Kist

Tiroglossal kist çocukluk çağında ortaya çıkan ve boyunda şişlik, kitle olarak belirti veren doğumsal bir hastalıktır. Bebekler anne karnındayken organları oluşur. Anne karnında haftalar ilerledikçe organların gelişmesi devam edip bu organların büyüklüğü ve yerleşim yerleri farklılık gösterir. Tiroid bezi de anne karnında iken gelişen ve yer değiştiren organlardan biridir. Tiroid bezi, bebek henüz anne karnındayken dil kökünde bulunur. Gebelik sürecinin ilk 7 – 8 haftası içinde tiroglossal kanal olarak adlandırılan bir kanal vasıtasıyla olması gereken yere yerleşir. Tiroid bezi normal yerine yerleşince bezin göçünü sağlayan tiroglossal kanal da zamanla kaybolur. Bu kanalın yok olmaması sonucunda bu kanal içinde kistler oluşabilir. Kistlerin büyümesi, enfekte olması gibi nedenlerle sorunlar ortaya çıkabilir.

Tiroglossal kelimesinde yer alan tiro- eki tiroidi, -glossal eki ise dili tanımlar. Tiroglossal kanal, dil kemiği olarak da bilinen hiyoid kemiği ile irtibatlıdır. Kanalın başlangıç kısmı dil kökü olup hiyoid kemiği de dilin sabitlenmesini sağlayan kemiktir.

Tiroglossal kist rahatsızlığı doğumsal bir hastalıktır. Ortaya çıkış yaşı büyük çoğunlukla 10 yaş altı olup 2 ila 10 yaş arasında meydana gelir. Tiroglossal kist hastalığında cinsiyet farkı olmayıp kız ve erkek çocuklarda eşit oranda görülmektedir.

Tiroglossal kistler boynun orta hattında orta kısmında ortaya çıkar. Derin yerleşim gösterirler. Dilin dışarı çıkarılması ile tiroglossal kistin yukarı doğru hareket ettiği gözlenir. Bu durum hastalığın fizik muayenesinde dikkat edilmesi gereken bir noktadır.

Tiroglossal Kist Belirtileri

Tiroglossal kist çocukluk çağında ortaya çıkan doğumsal bir rahatsızlıktır. Genellikle 10 yaş altı çocuklarda ortaya çıkar. Tiroid bezinin, bebek anne karnındayken normal yerine göç etmesini sağlayan kanalın açık kalması sonucu arta kalan hücrelerden kistlerin oluşması rahatsızlığıdır. 

Hastada genellikle ortaya çıkan ilk bulgu boyunda orta hatta ortaya çıkan şişliktir. Bu şişlik derin yerleşimli bir şişliktir. Şişlik genellikle ağrısızdır. Boyunda ortaya çıkan kitle eğer enfeksiyon kaparsa şişlikte kızarma, ağrı ve büyüme oluşabilir. Tiroglossal kist hastalığının en önemli komplikasyonlarından biri kistin enfekte olmasıdır.

Çoğu kişide boyunda şişlik dışında belirti oluşmaz. Fakat bazı kişilerde başka belirtiler de ortaya çıkabilir. Tiroglossal kist kişide yutkunma ve solunum sorunlarına da neden olabilir. 

Boyunda kitle şeklinde şişliği bulunan kişilerde kitle yutkunma veya dil hareketleriyle hareket ediyorsa bu kitlenin sebebinin tiroglossal kist olması yüksek ihtimaldir. Bu bulgu tiroglossal kist rahatsızlığının en önemli fizik muayene bulgusudur.

Tiroglossal Kist Nedenleri Nelerdir?

Tiroglossal kist rahatsızlığı doğumsal bir rahatsızlıktır. Çocuk anne karnında cenin halde iken beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.

Anne karnında organlar gelişim gösterirler. Bu gelişime embriyonik gelişim denilmekte olup hafta hafta bu süreç ilerlemektedir. Doğum zamanına gelindiğinde bebeğin anne karnındaki gelişimi tamamlanmıştır. Anne karnında her organımızın belli bir oluşum zamanı, yeri ve süreci bulunmaktadır. Vücudumuzun önemli endokrin bezlerinden biri olan tiroid bezi dil kökünde oluşmaya başlar ve gelişim süreci içinde normal yerine doğru hareket eder. Tiroid bezi hareketini tiroglossal kanal vasıtası ile gerçekleştirir. Tiroid bezi normal yerine yerleşince tiroglossal kanal da gerilemeye başlar ve yok olur. Bazı kişilerde bu kanal yok olmaz ve içinde kalan artık hücrelerle kist ve benzeri oluşumlar oluşur. 

Kapanmayan tiroglossal kanal kişinin yaşamında belli bir süre belirti vermeyebilir. Genellikle rahatsızlık oluşturduğu yaş dönemi ilk 10 yıl olmakla beraber nadiren de olsa 20 yaşına kadar da sorunlar meydana gelebilmektedir.

Tiroglossal kanalı kapanmayan kişinin boynunda bulunan kist yapısı süre içinde mukus ve sıvı ile dolum gösterir. Zamanla şişlik oluşmaya başlar. Kist yapısının enfeksiyon kapması sonucunda kişide ağrı, kızarıklık, şişlikte büyüme gibi sorunlar oluşur. Kistin enfeksiyonu ilaçlarla kontrol edilebilir fakat sonrasında tekrardan aynı komplikasyon tekrarlayabilir. Bu nedenle tiroglossal kistin cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekmektedir. 

Tiroglossal Kist Teşhisi

Tiroglossal kist tanısı öykü, fizik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak konulur. Bu yöntem ve testler ile hastanın şikayetleri incelenir, ayırıcı hastalıklar gözden geçirilir ve tanı belirlenir.

• Hasta Öyküsü: Hasta öyküsünde hastanın yaşı, hastanın var olan şikayetleri, bu şikayet ve belirtilerin ne zaman ortaya çıktığı gibi önemli bilgiler edinilmeye çalışılır. Hastanın şikayetlerinden tiroglossal kist yapısında enfeksiyon varlığını şüphe edebiliriz. Hastanın yaşı tiroglossal kist rahatsızlığı tanısında hekime yol gösterebilir. 
• Fizik Muayene: Fizik muayene tiroglossal kist rahatsızlığının tanısının konulmasında oldukça yararlı bir yöntemdir. Hasta yutkunurken veya dilini hareket ettirirken boyunda bulunan kitlede hareket saptanması tiroglossal kist tanısı için hekime oldukça fazla fayda sağlar. Doktor kitlenin büyüklüğünü, derinliğini, dokunulduğunda acıyıp acımadığını, hastaya yutkunma sorunları oluşturup oluşturmadığını incelemelidir. 
• Görüntüleme Yöntemleri: Görüntüleme yöntemlerinden en sık kullanılanı USG (ultrasonografi) yöntemidir. USG yöntemi vasıtası ile tiroglossal kanal yapısı gözlenebilir. Ayrıca tiroid bezinin normal yerinde olup olmadığı ve tiroglossal kanal içinde tiroid bezine ait hücre kalıntılarının varlığı araştırılabilinir. Bu yöntem sayesinde genellikle tiroglossal kist tanısı kesin olarak konulur. 
• Laboratuvar Testleri: Laboratuvar testleri içinde hastanın tam kan değerleri ile tiroid hormon fonksiyonu incelenilmelidir. Bu testler hem tanının konulmasında fayda sağlar hem de tedavi planlamasında yardımcı olur.

Tiroglossal Kist Tedavisi

Tiroglossal kist genellikle iyi huylu bir rahatsızlık olup hastada bazı sorunlara sebebiyet verebilmektedir. Hastanın boynunda şişlik oluşturması, boyunda estetik açıdan sorun oluşturması, yutkunma ve solunum sorunları oluşturması, enfeksiyon gelişebilmesi gibi çeşitli sorunlar nedeniyle tedavi edilmesi gerekir.

Tiroglossal kist rahatsızlığının en sık görülen komplikasyonu kistin enfeksiyonudur. Kistin enfekte olması nedeniyle kişide ağrı, yangı, akıntı gibi sorunlar oluşabilir. Bu sorunların giderilmesi için ilaç tedavisi verilebilir. Fakat kistin tekrardan enfekte olması yüksek ihtimaldir.

Tiroglossal kist tedavisi cerrahi bir tedavidir. Tedavi planı kist, kanal ve hiyoid kemiğin bir kısmının ameliyat eşliğinde alınmasıdır. Tiroglossal kist tedavisinde uygulanan cerrahi tedavi prosedürüne Sistrunk prosedürü denilmektedir.

Cerrahi tedavi öncesi hastanın boyun bölgesi USG ile detaylıca incelenilmelidir. Kanal içinde tiroid dokusu varlığı, tiroid bezinin normal yerinde olup olmadığı gibi tedaviyi etkileyebilecek önemli sorunlar araştırılmalıdır. Ayrıca tiroid fonksiyon testleri ile de tiroid bezinin normal çalışıp çalışmadığı öğrenilmelidir.

Cerrahi tedavi genellikle risksiz ve komplikasyon gelişmeyen bir ameliyattır. Ameliyatta hastada bulunan kist yapısı, kanal yapısı ve hiyoid kemiğinin gövde kısmı çıkarılır. Bu parçaların çıkarılması o bölgenin tekrardan enfekte olmasını ve o bölgede kötü huylu kitle oluşma ihtimalini ortadan kaldırır.

Tiroglossal Kist Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tiroglossal kist rahatsızlığı doğumsal bir hastalıktır. Çocuk henüz anne karnındayken meydana gelen bir anormalitedir. Tiroid bezinin normal yerine ilerlemesini sağlayan tiroglossal kanalın doğumdan önce kapanmaması ve normal hayatta da varlığını sürdürmesi sonucu kanal içinde meydana gelen sorunları kapsar. Kanal içinde sıvı ve mukus birikimi, kist oluşumu gibi durumlar gerçekleşir. Kanalın enfekte olması sonucunda kişide ayrı rahatsızlıklar da meydana gelir. Bazı kişilerde yutkunma ve solunum sorunları oluşabilir. Nadir de olsa tiroglossal kanalda kötü huylu hücre büyümeleri de olabilmektedir.

Bu nedenlerden dolayı kişinin yaşam standardını artırmak ve hastalığın oluşturabileceği komplikasyonları önlemek amacıyla hastanın tedavi olması önemlidir. Cerrahi tedavi ile tiroglossal kanal ve kist yapılarının çıkarılması hastanın ileride yaşayabileceği çeşitli sorunlara karşı koruyucu önem arzeder.

Tiroglossal Kist Hastalığına Ne İyi Gelir?

• Tiroglossal kanal yapısı ve kistler kişide belli bir dönem belirti vermeyebilir. Genellikle 10 yaşından önce belirtiler oluşmaktadır. Tiroglossal kanalın enfekte olması halinde kişide sağlık sorunları oluşur. Bu enfeksiyonun sık sık tekrar etme ihtimali de bulunmaktadır. Bu nedenle kişide tiroglossal kanal ve kist yapıları tespit edildiği erken dönemde tedavi yapılmalıdır. Gelecekte oluşabilecek komplikasyonlar bu şekilde önlenebilir.
• Tiroglossal kist rahatsızlığı iyi huylu bir rahatsızlıktır. Boyunda meydana gelen şişlik doğumdan önce kapanması gereken bir kanalın kapanmaması sonucu oluşmuş bir rahatsızlıktır. Bu nedenle kişi ve ailesi bu hastalığın kötü sonuçları olabileceğini düşünerek strese girmemelidir. Tedavisi de kolaylıkla yapılabilmektedir.

Tiroglossal Kist Hastalığına Ne İyi Gelmez?

• Tiroglossal kist rahatsızlığı kişinin boynunda şişlik olarak belirti verir. Genellikle en sık meydana gelen belirti bu olup ağrı oluşturmaz. Boyunda yer alan kitle yapısındaki bu şişliğe mümkün olduğunca müdahale edilmemeli ve erken dönemde tedavi edilmelidir. 
• Tiroglossal kist rahatsızlığı kişide yutkunma sorunları oluşturabilir. Kişide şikayet oluştuğu dönemden itibaren tedavi sürecine kadar kişinin gıda seçiminde dikkatli olması kişiye fayda sağlar.

Tiroglossal Kist Ameliyatı

Tiroglossal kist rahatsızlığının tedavisi cerrahi tedavidir. Tedavide amaçlanan plan kapanması gereken ve kapanmayan tiroglossal kanalın ameliyat eşliğinde alınmasıdır. Bu sayede gelecekte gerçekleşebilecek komplikasyonlar önlenebilir. Kanalın enfeksiyon kapması, kanal içinde kötü huylu hücre büyümesi gerçekleşmesi gibi komplikasyonların önüne geçilir. 

Cerrahi tedavide en sık uygulanan işlem Sistrunk prosedürüdür. Boyunda yer alan kanal yapısı, kistler ve hiyoid kemiğin gövde kısmı sırayla çıkarılır. İşlem yapıldıktan sonra parçalar incelenmek üzere patolojiye gönderilir. 

Cerrahi tedavi genellikle sorunsuz bir şekilde tamamlanır. Nadiren de olsa işlemler sırasında komplikasyonlar gelişebilmektedir. Tedavi günübirlik gerçekleştirilip hasta sıhhatine kavuşmaktadır. Bazı vakalarda enfeksiyon tekrarı oluşabilmektedir. Hastaların bu durumun bilincinde olmaları hastaya fayda sağlar. 

Çocuklarda Tiroglossal Kist

Tiroglossal kist rahatsızlığı çocukluk çağında meydana gelen bir rahatsızlıktır. Hastalığın görülme yaşı genellikle 2 – 10 yaş arası olup bazı vakalarda genç yetişkinlik döneminde de meydana gelebilmektedir. Hastalığın görülmesi açısından cinsiyet farkı yoktur. Kız ve erkek çocuklarda eşit oranda görülmektedir. 

Hastada en sık meydana gelen belirti boyunda şişliktir. Bazı kişilerde yutkunma ve solunum sorunları da oluşabilmektedir. Tiroglossal kanalın enfekte olması hastalığın en sık komplikasyonu olup kişide ağrı, kızarıklık ve benzeri problemler oluşturur. 

Tiroglossal kist rahatsızlığının tedavisi cerrahi tedavidir. Kanalın ve kist yapısının çıkarılması ile hastada oluşan sorunlar giderilmeye çalışılır. İyi huylu bir hastalık olup genellikle hastalar iyi bir şekilde sağlıklarına kavuşurlar. 

Tiroglossal Kist için Hangi Doktora Gidilmeli?

Tiroglossal kist rahatsızlığı kişide bulunan bir doğum kusuru sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Çocuk anne karnında iken meydana gelen bir anormalitedir. Kişi bu rahatsızlığı belli bir süre fark etmeyebilir. Hastalığın kişide belirti verme süresi hastadan hastaya fark etmektedir. Genellikle ilk 10 yaş içinde hastalık kişide belirti verir ve kişide sorun oluşturur. 

Kişinin boynunda şişlik ve kistin enfeksiyonu sonrasında boyunda ağrı en önemli sorunlardır. Hastanın boynunda yer alan şişliğin ayırıcı tanısının gerçekleştirilmesi için hastaların Çocuk Hastalıkları bölümüne götürülmesi gerekmektedir.  Tiroglossal kist rahatsızlığının tedavisi cerrahi olarak kapanmamış olan kanalın çıkarılmasıdır. Hastalığın çocukluk çağında görülmesi nedeniyle cerrahi tedaviyi Çocuk Cerrahisi bölümü gerçekleştirebilir. Aynı zamanda hastalığın ortaya çıktığı bölgenin boyun bölgesi olması nedeniyle tedavi Kulak Burun Boğaz bölümünde de gerçekleştirilebilinir.

Tiroglossal kist rahatsızlığı kişide uzun bir süre belirti vermeyebilir. Kişide boyunda kitle benzeri şişlik oluşması sonrası veya şişlik yokluğunda ağrı, kızarıklık gibi belirtilerin bulunması takdirinde kişinin doktora gösterilmesi gerekir.