Alerji Testi
Çoğu durumda hastanın anlattıklarına göre teşhis edilirken bazı ağır alerjik reaksiyonlar ise alerji testleri sayesinde tespit edilmektedir.
Alerji Testi Nedir?
Alerjik hastalıklar günümüzde en sık görülen rahatsızlıklardandır. Besinler, kullanılan ilaçlar ve çevresel faktörler birçok kişide farklı alerjik reaksiyonlara yol açmaktadır. Ortaya çıkan bu reaksiyonlar çoğu durumda hastanın anlattıklarına göre teşhis edilirken bazı ağır alerjik reaksiyonlar ise alerji testleri sayesinde tespit edilmektedir. Test sonucunda alerji testi histamin pozitif çıkması kişinin o maddeye alerjisi olduğu anlamını taşır. Alerjik reaksiyonların çok farklı nedenleri olabilir. Bu nedenle reaksiyonların sebeplerini tespit etmek için farklı alerji testleri uygulanmaktadır.
Bazı durumlarda test konusunda yaşanan karışıklıklar yapılan testlerin farklı veya yanlış yorumlanmasına sebep olmaktadır. Doktorlar tarafından gerekli görülen durumlarda yapılması gereken testler bu çerçevede yine uzmanlar tarafından doğru bir şekilde değerlendirilmektedir. Her hastalık belirtisi için uygun görülen test yapılırken tek testin yeterli olmadığı durumlarda doktorlar tarafından detaylı alerji testi de uygulanmaktadır.
Alerji Testi Çeşitleri
Alerjik reaksiyonlar için gerekli durumlarda uygulanan alerji testleri birçok alerji çeşidi için ayrı ayrı uygulanmaktadır. Hastadan alınan örneklerin laboratuvar ortamında değerlendirilmesiyle uygulanan alerji testleri sayesinde hasta için alerjik reaksiyona sebep olan en net değerlendirmeler yapılabilmektedir. Uzmanlık gerektiren alerji testleri için klinik ortamında yapılması ve bilimsel araştırmaları yapılmış ve onaylanmış testlerin uygulanması önem arz etmektedir. Bu çerçevede günümüzde farklı hastalıklar için yapılan alerji testlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Anestezi Alerji Testi
Birçok kişi lokal ve genel anestezi ilaçlarına karşı reaksiyon göstermektedir. İlacın verildiği bölgede kızarıklık, deri üzerinde döküntü ve tansiyon değişikliği şeklinde kendini gösteren anestezi alerjisi özellikle cerrahi müdahalelerde ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte görülen alerjik reaksiyonlar için yapılan testlerin bilimsel bir yönü bulunmamaktadır. Bu gibi alerjilere daha çok anestezi uzmanı tarafından müdahale edilmektedir. Bu yüzden ameliyathane ortamı ve deneyimli uzman doktorlar bu alerji çeşidi için en uygun tedaviyi gerçekleştirmektedirler. Bunun için lokal anestezi alerji testi yapan hastaneler tercih edilebilir.
Antibiyotik Alerji Testi
Antibiyotik alerji testi ilaçlar sebebiyle gerçekleşen alerjik reaksiyonlar olarak değerlendirilmektedir. Farklı hastalıkların tedavisi için kullanılan ve doktorlar tarafından reçete edilen antibiyotikler ve diğer ilaçlar farklı alerjik reaksiyonlara sebep olmaktadır. Bununla birlikte ilaç kullanımı sonucunda ortaya çıkan belirtilerin alerji olup olmadığı ve ilacın alerjik reaksiyonlara yol açıp açmadığı veya ne tür bir alerjik reaksiyon olduğu konusunda net bir değerlendirme yapabilmek için ilaç alerji testi uygulamak gerekir. Bu bağlamda ortaya çıkan belirtilerin şiddetli ve hayatı dahi riske eden bir alerjik reaksiyon olması gibi durumlarda erken tanı ve tedavi önem kazanmaktadır.
Astım Alerji Testi
Alerjik astım özellikle çocuklarda sık görülen bir alerji türüdür. Bazı belirtiler çerçevesinde alerjik astımdan şüphelenildiğinde doktorlar tarafından hastaya çeşitli tetkikler uygulanır. Bu tetkikler neticesinde belirtilerin alerjik astımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı netleşir. Bu tetkikler arasında en önemlisi ise astım alerji testidir.
Bu çerçevede astım alerji aşısı;
- Astım alerji testi hem kandan hem de cilt üzerinden yapılabilmektedir.
- Ancak cilt üzerinden yapılan test daha net sonuçlar vermektedir.
- Yetişkinler için herhangi bir yaş sınırı bulunmadan astım testi uygulanabilir.
- Çocuklar içinse iki veya üç yaşından sonra her an astım alerji testi uygulanır.
- Bu çerçevede kolun iç kısmına alerjen maddeler içeren sıvı test maddesi damlatılır.
- Damlatıldıktan sonra 15-20 dakika kadar beklenir.
- Süre sonunda elde edilen sonuçlar değerlendirilerek bir kanıya varılır.
Gıda Alerji Testi
Gıda alerjisi kişilerin aldıkları besinlerden kaynaklanan alerjik reaksiyonlardır. Bu bağlamda alerjisi olan gıdayı tüketen kişiler o besine karşı vücutlarında IgE antikoru üretirler. Alerji belirtileri gösteren kişilerde bu antikorlar ölçülerek herhangi bir alerjik reaksiyon olup olmadığı konusunda değerlendirme yapılır. Yapılan test neticesinde vücudun IgE antikorlarının yükselmesi alerji testi histamin pozitif şeklinde değerlendirilir.
Gıda alerjilerinde hem kandan alerji testi hem de deride alerji testi uygulanır. Alerjiye sebep olan besinler tüketildikten sonra kan tahlili yapılır veya besinin yer aldığı enjeksiyon deriye uygulanarak belirtilere odaklanılır. Ortaya çıkan belirtilerle kişinin o besine alerjisi olup olmadığı konusunda bilgilendirme yapılır.
Gluten Alerji Testi
Gluten buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan protein olarak bilinir. Bazı kişilerin bu proteine hassasiyeti bulunmaktadır. Gluten rahatsızlığı veya alerjisi olarak bilinen bu rahatsızlık gaz sancısı, karın ağrısı veya ishal şeklinde kendini gösterebilir. Bazen gıda alerjisi ile karıştırılan gluten alerjisi daha çok çölyak hastalığı olanlarda kendini göstermektedir.
Bununla birlikte gluten alerjisi için net bir tanı koymaya yarayan bir test olmamakla birlikte alerji probleminin glutenden olup olmadığını belirlemek adına kişiye kan testi veya deri üzerinden alerji testi uygulanmaktadır. Testin sonucuna göre hastaya glutensiz beslenme önerilebilir.
Kedi ve Köpek Alerjisi Testi
Kedi ve köpeklere karşı hassasiyeti olanlar için bu canlılarla temas ettiklerinde veya aynı ortamda bulunduklarında hapşırma, öksürük, deride dökülme gibi kendini belli eden alerjik reaksiyonlarla karşılaşılmaktadır.
Bu gibi belirtilerin tam olarak neden kaynaklandığını anlamak için en uygun test deri üzerinden yapılan alerji testidir. Cilde yerleştirilen kedi veya köpek alerjeni sayesinde ciltte oluşan değişiklikler alerjinin neden kaynaklandığı konusunda belirleyici olur.
Öksürük Alerji Testi
Alerjik öksürükler kişi de farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlarda başlıca olanları reflü, astım ve geniz akıntısı, mevsimsel etkiler gibi durumlardır. Ayrıca kişide alerji tehlikesi yaratan bazı maddelerle temas etmek de alerjik öksürüğe sebep olmaktadır.
Kişide var olan öksürüğün alerji sebebiyle olduğunu anlayabilmek için kan alerji testi uygulanmaktadır. Yapılan test sayesinde öksürüğün hangi alerjen maddeden kaynaklandığı tespit edilir. Daha sonra ise doktor tarafından önerilen ilaç veya tedavi yöntemiyle alerjik öksürük tedavi edilmiş olur.
Penisilin Alerji Testi
Özellikle diyabet hastaları için kullanılan penisilinler halk arasında en çok alerjik reaksiyonlara sebep olan ilaçlardandır. Penisilini daha önce kullanmayanlarda görülmeyen alerji daha önce kullanıp bu ilaca duyarlılık kazanmış kişilerde daha sık görülmektedir. Alerjik reaksiyon sebebiyle daha önce test yapılmış ve alerjinin penisilinden kaynaklandığı belirlenen kişilere bir sonraki reaksiyon için test yapılmasına gerek yoktur. Ancak daha önce penisilin kullanmasına rağmen hiç reaksiyon görülmemiş kişiler için cilt testleri uygulanmaktadır. Özel cilt solüsyonları ile uygulanan penisilin alerji testi ile alerjinin kaynağının penisilin olup olmadığı anlaşılmaktadır.
Solunum Alerji Testi
Solunum alerjisine sebep olan birçok faktör bulunmaktadır. Özellikle mevsimler arası geçiş dönemlerinde çevresel faktörler solunum alerjisine sebep olmaktadır. Kaşıntı, ciltte döküntü, grip, öksürük ve hapşırık şekilde kendini gösteren solunum alerjisi testlerle tespit edilmektedir.
Solunum alerjisini tespit için genellikle kan testi uygulanmaktadır. Hastadan alınan kan örneklerinin laboratuvarda IgE antikoru ölçülür ve bu antikorun seviyesine göre hasta için alerjinin sebeplerinin ne olduğu anlaşılır.
Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Alerjik reaksiyonlara sebep olan durumları belirlemek ve ne tür bir rahatsızlığa sebep olduklarını anlamak amacıyla yapılan alerji testleri klinik immünoloji uzmanı tarafından yapılmaktadır. Yine alerji testi sonuçları aynı uzman tarafından değerlendirilmektedir. Bununla birlikte hastada görülen belirtilere göre araştırılması gereken alerjik reaksiyonlara da doktorlar karar vermektedir. Bu sayede alerji testi sonucu hakkında daha net değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu çerçevede alerji testleri dört yöntemle uygulanmaktadır. Bunlar arasından prick alerji testi ve patch testi deri alerji testi olarak bilinmektedir. Prick testi derinin çizilmesiyle deri üstüne uygulanırken, patch testi ise deri içine enjeksiyon şeklinde uygulanır. Bu testler şu şekildedir:
Prick Alerji Testi
Prick alerji testi hastanın derisinin çizilmesi ve bu şekilde alınan örneğin laboratuvarda incelenmesiyle yapılmaktadır. Bu yöntemle alerjiye sebep olan otuza yakın madde tespit edilebilmektedir.
- Prick alerji testinde deri çiziklerinin üstüne damlatılan alerjen madde için herhangi bir reaksiyona yol açıp açmadığını belirlemek amacıyla yarım saat beklenir.
- Bekleme sonucu oluşan kızarıklık veya belirti alerjinin sebebini ortaya koyar.
- Son olarak doktor hastayı alerjen madde konusunda bilgilendirir ve test son bulur.
Patch (Yama) Testi
Egzamaya sebep olan alerjen maddeleri tespit etmek amacıyla yapılır. Bu çerçevede egzama belirtisi görülen hastanın sırtına kimyasal özelliği olan bir bant yapıştırılır ve hasta bu şekilde en az iki gün bekletilir. Bu süre sonucunda hastanın vücudunda kızarıklık olan yerlerde alerjik reaksiyon olduğu kanaatine varılır.
İntradermal Test
İntradermal testte ise vücudun alerjik reaksiyonlarını tespit etmek için hemen deri altına küçük ince şırıngalarla alerjen maddeler verilir. Uygulanan noktada hafif bir şişlik oluşana kadar yapılan enjeksiyon sonrasında en az yirmi dakika beklenir. Daha sonra çıkan sonuca göre alerjinin sebepleri belirlenmektedir.
Kan Testi
IgE alerji testi de denilen kan testi alerjik reaksiyonlarda kan tahlili ile yapılmaktadır. Hastadan alınan kanda IgE antikor değeri saptanır. Bu değerin yüksek olmasına veya düşük olmasına göre değerlendirme yapılır. Bu değer alerji olan kişilerde normal kişilere göre en az on kat daha fazla çıkmaktadır. Bu durumda kanda alerji testinin yüksek çıkması IgE antikorlarının azlığı veya çokluğu ile ölçülmüş olur.
Bebeklerde Alerji Testi Nasıl Yapılır?
Alerjik reaksiyonlar bebeklerde ağlama, kaşıntı, cilt üzerinde kızarıklık ve küçük kabarıklar şeklinde kendini gösterir. Ortaya çıkan bu belirtilerin sebepleri konusunda birçok faktör etkilidir. Bu yüzden bebeklerde alerjik reaksiyonları tespit etmek için farklı testler uygulanmaktadır. Bununla bebekte alerjiye sebep olan faktörün iyi bir gözlemleme sayesinde bilinmesi de mümkündür. Yine de tespit edilemediği durumlarda doktor tavsiyesiyle alerji testleri uygulanabilir. Bebeklerde alerjik reaksiyonları tespit etmek için uygulanan testler ise şunlardır:
Bebeklerde ve çocuklarda alerji testi alerjik reaksiyonlara neyin sebep olduğunu belirlemek amacıyla yapılır. Alerji testleri zor ve ağrı verici testler değildir. Bu çerçevede genel olarak bebeklerde ve çocuklarda deri alerji testi uygulanır.
- Bebeklerde ve çocuklarda alerjik reaksiyonun sebebini belirlemek için alerjiye sebep olduğu sanılan madde derinin üzerine sürülür.
- Doktor önerisine göre derinin altına enjekte edilerek de test uygulanır.
- Deri üzerine veya altına uygulanan alerjen maddenin etkisi 15-20 dakika boyunca gözlemlenir.
- Süre sonunda kızarıklık ve şişlik gibi reaksiyonlar ortaya çıkarsa alerjinin alerjen maddeden kaynaklandığı anlaşılır ve tedavi süreci başlar.
Bebeklerde Alerji Testi Ne Zaman Yapılır?
Alerji testleri doğumdan itibaren tüm yaş gruplarında güvenle uygulanabilir. Özellikle testin doğruluğu 3 aylıktan itibaren yaşla birlikte artar.
Alerji Testi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Alerji testi aç karnına mı yapılır?
Alerji testleri alerjiye sebep olan alerjene göre farklı şekillerde uygulanmaktadır. Bu yüzden testin aç veya tok karnına yapılması da alerjen maddeye göre değişmektedir. Uzman doktor, uygulamanın öncesinde testin türüne göre gereken uyarıları yapmaktadır.
Alerji testi nerede yapılır ve hangi bölüm bakar?
Alerji testleri hastanelerde, özel sağlık kuruluşlarında, alerji ve immünoloji kliniklerinde yapılmaktadır. Alerji testleri uzmanlık gerektiren testlerdir. Ayrıca farklı noktalarda belirgin olan alerjik reaksiyonlar için uygun olan bölüme başvurmak gerekir. Bu çerçevede dahiliye alerji testi, göz için göz bölümü, dermatoloji, çocuk alerjileri için çocuk immünoloji doktorlarına başvurmak gerekir.
Alerji testi kaç yaşında yapılır?
Alerji testlerinde yetişkinler için herhangi bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Bebek ve çocuklarda ise alerji testlerinin tüm yaş gruplarında yapabiliriz ancak genellikle iki yaşından sonra yapılması tercih edilmektedir. Bu konuda alerjinin hangi sebepten kaynaklandığı belirleyici olmaktadır.
Alerji testi sonuçları nasıl yorumlanır?
Alerji testleri alerjen maddenin hastaya uygulanmasıyla ortaya çıkan belirtiler üzerinden yorumlanır. Testten önceki belirtilerle test uygulandıktan sonraki belirtiler değerlendirilerek hastanın o maddeye karşı alerjisi olduğu değerlendirmesi yapılır.
İlaç alerji testi nasıl yapılır?
Kronik hastalar için uygulanan ilaç tedavileri çeşitli alerjik reaksiyonlara sebep olmaktadır. Bu reaksiyonların ilaçlardan kaynaklandığını tespit etmek için deri üzerine kullanılan ilaç damla şeklinde damlatılır. Daha sonra ucu sivri bir nesneyle deri içine inmesi sağlanır. Bu şekilde ortaya çıkan reaksiyonların testten önceki reaksiyonlarla benzer olması durumunda alerjinin ilaçtan kaynaklandığı tespiti yapılır.
Kanda alerji testi sonuçları nasıl yorumlanır?
Kan tahlili ile yapılan alerji testleri IgE antikorunun ölçülmesiyle yorumlanır. Antikorun kan tahlilinde olması gerekenden fazla çıkması alerjen maddenin vücutta alerjiye sebep olduğu görülür. Kanda belirlenen madde neticesinde kişinin alerjik tanısı konur.
Alerji testi kaç saat sürer?
Alerji testi önce cilt üzerinden uygulanır. Derinin üstüne veya altına uygulanan alerjen maddelerle 15-20 dakika boyunca belirtiler gözlemlenir. Net sonuç alınmadığı durumlarda kan testi uygulanır. Kan testinin sonuç verme süresi ise iki veya üç saati bulmaktadır. Yapılan işlemlerin boyutu, alerji testi süresi hakkında değişkenliklere sebep olmaktadır.
Alerji testi histamin pozitif ne demek?
Histamin vücutta doğal olarak bulunan bir enzimdir. İnsan vücudunda alerjik reaksiyonlar görüldüğünde histamin enzimi daha fazla salgılanır. Alerjinin sebebini belirlemek için uygulanan alerji testlerinde ise histamin enzimi oldukça fazla çıkar. Bu durumun vücutta alerjik reaksiyonlara sebep olduğu kanaatine varılır.
Alerji testi sonucu kaç günde çıkar?
Uygulanan test sonucuna göre alerji testinin sonuç süresi değişmektedir. Deriye uygulanan testlerde yarım saat içerisinde sonuç alınırken yama yönteminde iki ile üç gün arasında test sonucu çıkmaktadır.
Hamilelikte alerji testi yapılır mı?
Alerjinin sebebini bulmak için uygulanan deri testleri ve kan testleri ciddi bir alerjik reaksiyon olan anafilaksiye yol açacağı için hamilelikte uygulanmamaktadır. Hastada ciddi alerjik tepkimeler görünüyor ise uzman doktorun onayı alınarak
Öksürük alerji testi nasıl yapılır?
Öksürük alerjilerinde genel olarak kan testi uygulanmaktadır. Alerjiye sebep olan maddenin hastadan kan tahlili alınarak IgE antikorunun ölçülmesiyle alerji testi uygulanmaktadır. Laboratuvarda incelenen kan örneği neticesinde hangi maddenin öksürüğe sebep olduğu konusunda değerlendirme yapılır.
Ürtiker alerji testi nasıl yapılır?
Ürtiker halk arasında bilinen adıyla kurdeşen alerjik bir hastalıktır. Ateş, eklem ağrısı ve deri üzerinde döküntü şeklinde belirti veren kurdeşenin hangi sebeple ortaya çıktığını belirlemek için alerji testleri uygulanmaktadır. Bu çerçevede ürtiker alerji testi olarak deri testi ve kan testi uygulanmaktadır. Bu iki testin yeterli olmadığı durumlarda sedimantasyon, deri biyopsisi, tiroit fonksiyon testleri gibi daha ayrıntılı testler uygulanmaktadır.
Deriden alerji testi nasıl yapılır?
Alerji testleri arasında en yaygın olarak uygulanan test deri alerji testidir. Alerjen maddenin deri üzerine özel bir damla ile damlatılması veya deri altına enjekte edilmesiyle uygulanır. Alerjen madde uygulandıktan sonra 15-20 dakika kadar beklenir ve ortaya çıkan reaksiyonlara göre alerjinin sebebi anlaşılır.
Alerji testi pozitif kontrol nedir?
Yapılan alerji testleri genellikle deri üzerinden uygulanmaktadır. Alerjen maddenin deriye uygulanması neticesinde alerjik reaksiyonların belirmesi gözlenir. Yapılan gözlem sonucunda uygulamanın yapıldığı bölgede kabarcıklar ve şişkinlikler oluşur. Oluşan bu şişkinliklerin tekrarlanması durumunda alerji testinin pozitif olduğu kanaatine varılır.
Devlet hastaneleri alerji testi yapıyor mu? Alerji testini devlet karşılıyor mu?
Herhangi bir devlet hastanesinde ilgili bölümlerde doktorlar tarafından uygun görüldüğünde istenilen alerji testi uygulanmaktadır. Alerji testleri devlet hastanelerinde sosyal güvenlik kapsamında ücretsiz olarak uygulanmaktadır.