Ter Bezi Aldırma Nedir?

Terleme, vücudun doğal çalışma düzeni içerisinde yaptığı aktivitelerden biridir. Düzenli olarak terlemenin görülmesi ise vücudun sağlıklı olduğunun işaretidir. Aşırı derecede terleme ise kişiler için pek çok olumsuz duruma neden olur. Bu durumlardan kurtulmak için ise cerrahi ya da cerrahi olmayan tedavilere başvurulmaktadır. Hasta için uygulanacak tedavi yöntemi, terleme sorununun boyutuna bağlıdır. Uzman doktor tarafından yapılacak incelemelerin ardından doğru tedavi yöntemi belirlenmektedir.

Terleme, vücudun fonksiyonlarından biri olduğu için düzenli olarak çalışması olumlu şekilde karşılanır ancak aşırı derecede terleme görülür ise bu durum, kişiler için bazı sorunlar yaratır. Hava sıcaklığının artışı veya utanma, stres ve rahat hissetmeme gibi durumlarda vücut ısısı artış gösterir. Beyin ise vücut ısısını kontrol altına almak için ter bezlerini uyararak fonksiyonlarının artmasını sağlar. Kişi, doğru şekilde terliyor ise vücut ısısı ideal derecede tutulur. Bu sayede insan sağlığını tehlikeye atan durumlar yaşanmaz.

Kişinin normalden fazla terlemesi ise günlük hayatında güvensiz ve rahatsız hissetmesine yol açar. Aşırı terleme durumlarında ıslaklık ve kötü koku oluşur. Elbiselerin üzerinde, ter sıvısının izleri görülebilir. Bu durumlarda ise kişi, iş ve okul gibi sosyal hayatında çekingen tavırlar sergileyebilir, özgüveni düşebilir.

Aşırı Terleme Sorunu İçin Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri

Aşırı terleme sorunu ile sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda ilk etapta cerrahi olmayan tedavi yöntemlerine başvurulur. Bu tedavi yöntemlerinden olumlu sonuç alınamaz ise ter bezi aldırma ameliyatları ön plana çıkar. Aşırı terleme sorunu için cerrahi olmayan tedavi yöntemleri:

Sistemik İlaçlar

Aşırı terleme sorunu için ilk etapta hastaya ağız yoluyla alınan ilaçlar reçete edilmektedir. Bu ilaçlar, terlemeyi oluşturan sinirlerin birbiri ile iletişim kurmalarına engel olur ve ortaya çıkan kimyasalları azaltır. Sistemik ilaçların kullanımı bazı hastalarda başarılı sonuç verir ve ter bezi ameliyatlarına gerek duyulmaz. Yan etki olarak sıralanabilecek durumlar ise mesane sorunları, bulanık görme ve ağızda kuruluk görülmesidir.

Topikal Ter Önleyiciler

Aşırı terleme sorununun çözümü için ağız yoluyla alınan ilaçların yanı sıra ilgili bölgeye sürülebilecek kremlere de başvurulmaktadır. Alüminyum klorür içeren bu kremlerin, uyumadan önce terlemenin görüldüğü vücut bölgesine sürülmesi gerekir. Kremin eller ile vücuda yedirilmesi ve ardından ellerin yıkanması gerekir. Kremin göz ile teması yan etkilere yol açabilir ve tahriş oluşturabilir. Kişi uyandıktan hemen sonra krem uygulanan bölgeyi su ile yıkamalıdır. Alüminyum klorürün vücutta uzun süre beklemesi tahrişe neden olabilir. Topikal ter önleyiciler, uzman doktorlar tarafından reçete edilmektedir. Tavsiye üzerine satın alınmamalıdır.

Botoks

Botoks yani Botulinum Toksini, aşırı terlemenin oluştuğu bölgelere yapılacak enjeksiyonlar ile sinirlerin bir süreliğine bloke edilmesini sağlar. Her bir enjeksiyon, 6-12 ay arasında etki gösterir ve bu süre bittiğinde enjeksiyonun tekrar uygulanması gereklidir. Kişilerin acı eşiği farklılık gösterebileceğinden dolayı bazı kişiler için acı verici bir uygulamadır. Kas güçsüzlüğü ise en çok görülen yan etkiler arasındadır.

Ter Bezi Aldırma Cerrahi Yöntemleri

Aşırı terleme sorununa karşı ilk etapta ilaç ve botoks yöntemleri uygulanır. Bu tedavi yöntemlerinden olumlu sonuç alınamadığı takdirde cerrahi yöntemlere başvurulur. Ter bezi aldırma ameliyatının iki cerrahi prosedürü bulunmaktadır. İlk cerrahi prosedür; klasik açık ameliyat yöntemidir, diğer prosedür ise endoskopik olarak adlandırılan kapalı yöntemdir.

Açık Ter Bezi Aldırma Ameliyatı

Klasik ter bezi ameliyatı olarak adlandırılır. Aşırı terlemenin görüldüğü bölgelere büyük kesiler açılır ve el ile girilerek ter bezinin alınması sağlanır. Cerrahi alandaki gelişmeler sonucunda açık ter bezi ameliyatı yerini kapalı ameliyata bırakmaktadır. Açık şekilde uygulanan ameliyatlarda komplikasyon ve risk görülme oranı daha yüksektir. Ter bezi aldırma ameliyatı sonrası iyileşme süreci yavaştır. Vücut üzerinde büyük kesi açıldığı için kişinin ameliyat sonrasındaki konforu azalır. Bölgede enfeksiyon, kanama ve diğer durumlar gözlenebilir.

Kapalı Ter Bezi Aldırma Ameliyatı

Günümüzde en çok tercih edilen ter bezi aldırma prosedürüdür. Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi (ETS) olarak adlandırılır. Kapalı teknik olarak da bilinir. Ameliyat bölgesinde daha küçük kesiler açıldığı için ameliyat sonrasındaki süreçte daha hızlı iyileşme görülür ve risk durumu daha azdır.

Ayaklarda, ellerde, yüzde ve koltuk altı ter bezi ameliyatı, ETS ile gerçekleştirilebilir. Ter bezi aldırma ameliyatı tüm vücudu etkilemez. Terlemenin en çok görüldüğü bölgelere uygulanır ve o bölgelerdeki terleme azaltılır. ETS ameliyatının amacı, sempatik sinirlerin klemplenmesi veya tamamen kesilmesi ile ilgili bölgede kontrolün sağlanması ve terlemenin durdurulmasıdır.

Ter Bezi Aldırma Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ter bezi aldırma ameliyatı, son dönemlerde kapalı teknik kullanılarak yapılmaktadır. Aşırı terleme problemini ortadan kaldırmak için kullanılan güncel ve kalıcı çözüm sunan cerrahi yöntem ise ETS’dir. Ter bezi ameliyatı aşağıdaki adımlar izlenerek yapılır:

• Ter bezi ameliyatında ilgili bölgeye kesiler uygulanacağı için hasta genel anestezi altında uyutulur.
• Hasta genel anestezinin etkisine girdiğinde, ilgili bölgeye iki küçük kesi atılır.
• Ter bezi ameliyatı koltuk altına uygulanıyor ise; cerrahın daha fazla çalışma alanına sahip olması ve olası komplikasyonların engellenmesi adına koltuk altının bulunduğu taraftaki akciğerin havası boşaltılır. Böylece ilgili bölgedeki akciğerde nefes giriş-çıkışı durdurulur.
• İlgili bölgeye açılan kesiklerden birinin içine Endoskop olarak adlandırılan ve uç kısmında küçük bir kamera bulunan tüp yerleştirilir. Bu tüp, ameliyat bölgesinden görüntü alarak ameliyathane ortamındaki monitöre aktarır. Böylece cerrahın büyük kesiler yapmasına gerek kalmadan ilgili bölgedeki durumu kontrol etmesi sağlanır.
• Ter bezinin çıkarılması için gereken küçük alet ise diğer kesi bölgesinden geçirilir.
• Monitörden alınan görüntüler takip edilerek ayak, koltuk altı, yüz ve el gibi sorunlu bölgelerdeki terlemeye yol açan sinirler bulunur. Bu sinirler, cerrah tarafından kesilir. Sinirlerin kesilmesi ile sinir sinyalleri yavaşlatılır. Bu sayede, aşırı terlemeye yol açan durumlar ortadan kaldırılır.
• İlgili bölgedeki sinirsel işlemler tamamlandıktan sonra, havası boşaltılan akciğere tekrardan hava verilerek normal fonksiyonlarına dönmesi sağlanır.
• Ameliyat bölgesindeki iki adet küçük kesi, dikişler yardımı ile kapatılır.
• Hastanın durumuna ve işlemin boyutuna bağlı olarak gerek görülmesi halinde, göğüs bölgesinde bir gün süreyle kalacak küçük drenaj tüpü takılabilir.

Koltuk altı ter bezi ameliyatı yapılıyor ise yukarıdaki sıralanan işlemler bir tarafa yapıldıktan sonra diğer tarafa geçirilir. Akciğerdeki havanın boşaltılması ve ter bezi sinirlerinin kesilmesi işlemleri sırasıyla tekrar uygulanır.

ETS olarak adlandırılan cerrahi prosedürde başarı oranı, işlemin uygulandığı bölgeye ve hastanın vücut fonksiyonlarına bağlı olarak değişmekle birlikte yaklaşık olarak %98’dir. Bu yöntemin vücut bölgelerindeki başarı oranı ise şu şekilde listelenebilir:

• Ayak terlemesi başarı oranı %50
• Koltuk altı terlemesi başarı oranı %95
• Ellerin terlemesi başarı oranı %90-95
• Yüz bölgesinde terleme ve kızarma başarı oranı %95-99

Ameliyatın hemen ardından ilgili bölgede terlemenin azaldığı görülür. Sinirler tahrip edildiği için etki kısa süre içerisinde görülmeye başlanır. Gerekli sağlık koşullarının sağlanması sonucunda ameliyata bağlı komplikasyonların oranı düşük seviyededir.

Ter Bezi Aldırma Riskleri

Cerrahi şekilde uygulanan her bir prosedürün çeşitli riskleri vardır. Ter bezi aldırma ameliyatı riskleri ise ameliyata ve anesteziye bağlı olarak gelişebilir. Ter bezi aldırma riskleri:

• Kesi bölgesinde kanama, kan pıhtısı veya enfeksiyon,
• Akciğerdeki havanın boşaltılması ve tekrar hava verilmesi sırasında solunum problemleri,
• Ameliyat sırasında kullanılan anestezi ilaçlarına karşı oluşabilecek alerjik reaksiyonlar olarak sıralanır.

Ter bezi aldırma ameliyatı sırasında ve sonrasında görülebilecek özel riskler ise aşağıdaki gibidir:

• Zatürre
• Kalp atış hızında yavaşlama
• Kompansasyon olarak adlandırılan vücudun diğer bölgelerinde terlemede artış
• Yüz terlemesinin azalması ve göz kapaklarının sarkması (Sinir hasarı sonucu oluşan Horner Sendromu)
• Ameliyat yapılan bölgedeki atardamar ve sinirlerde hasar görülmesi
• Pnömotoraks olarak adlandırılan göğüs boşluğunda hava toplanması
• Hemotoraks olarak adlandırılan göğüs boşluğunda kan birikmesi

Vücudun bir bölgesindeki ter bezinin alınması sonrasında bir başka bölgede aşırı terleme görülebilir, bu durum kompensasyon olarak adlandırılır. Kompensasyon; genellikle uyluk, karın, göğüs ve sırt bölgelerinde görülür. Bu durumun geçmesi için bir süre beklenir ancak sorun kalıcı ise ikinci bir ter bezi ameliyatının yapılması gereklidir.

Kompensasyonu engellemek için yapılan cerrahi müdahalede ise daha önceki işlemde hasar verilen sinirler tekrar bağlanır. Buradaki amaç, kompensasyonu azaltmaktır. Kesi bölgesinin iyileşmesi ve kompensasyon durumunun kalıcı ya da geçici olduğunun görülebilmesi için beklenilen süre ortalama iki aydır.

Ter bezi ameliyatı sonrasındaki ilk 6-18 ay içerisinde tekrar kontrol sağlanır ve bu süreden sonra kalıcı sonuçlar elde edilir. Gerekli koşullar sağlanır ise ter bezi ameliyatı sakıncaları görülmez.