Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Nedir?

Yenidoğan bebeğin göğsünde süt birikmesi veya şişlik oluşması, anneden bebeğe geçen hormonlardan kaynaklanan normal bir durumdur. Hamilelik sürecinde, kadınlık hormonu östrojen seviyeleri yükselir ve bu hormon plasental dolaşımdan fetüsün kan dolaşımına geçer. Bu durum, yenidoğanda, tıpkı hamilelerde olduğu gibi jinekomasti ve vajinal şişlik gibi birçok değişimlere neden olur.

Değişim sonucu, yüksek hormon düzeylerine yanıt olarak, meme dokusu çoğalır ve genişler. Hem kız hem de erkek bebeklerde görülebilen bu durum, doğum süresi yaklaştıkça östrojen seviyesi düşerken, buna yanıt olarak hipofiz bezindeki prolaktin seviyeleri yükseldiğinden süt salgılanmasına yol açar.

Annedeki bu hormonlar bebeğe iki şekilde geçer;

• Hamilelik sürecinde bebek için gerekli olan oksijen ve besin sağlayan plasenta aracılığıyla,
• Emzirme sürecinde annenin memesinden direkt olarak aktarılma yoluyla.

Anneden bebeğine geçen bu hormonların etkisiyle, yenidoğanların memelerinde şişlik hatta bu bölgelerde süt birikmesi gibi durumlar yaşanabilir. Bebeklerde çok sık rastlanan bu problem, çoğunlukla 40 haftadan sonra doğanlarda yani normale göre geç doğan bebeklerde daha çok görülür.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Belirtileri Nelerdir?

Sağlıklı olan yenidoğan bebeklerin meme çapı, yaklaşık 1-2 cm'dir ve bebeklerin yaklaşık %70'inde çeşitli derecelerde meme şişmesi görülebilir. Yenidoğan bebeğin göğsünde süt birikmesi belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Bebeğin doğumundan yaklaşık 3 gün sonra fark edilen memedeki yumuşak veya sert şişlikler, bazı bebeklerde küçük olabilirken bazılarında daha belirgin şekilde oluşur.
• Çoğunlukla iyi huylu olan bu yumrular, hamilelik sürecinde annenin göğsünün şişmesine ve süt bezlerinin uyarılmasına neden olan hormonların, bebeğe aktarılmasından dolayı bebeğin göğüslerinde de şişliğe ve süt birikmesine neden olur.

Ayrıca bebekteki bu yumrular, doğum esnasında daha çok fazla belirgin hale gelirken, doğumdan sonra da bir süre büyümeye devam edebilirler.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Nedenleri Nelerdir?

Hamilelik sürecinde anne adayı, fiziksel, ruhsal ve hormonal değişiklikler yaşar. Bu değişimler sonucunda bebekte de çeşitli tepkiler oluşabilir.

Yenidoğan bebeğin göğsünde süt birikmesi nedenleri aşağıdaki şekildedir:

• Annedeki hormonal değişiklikler, bazı durumlarda bebeği de etkilediğinden dolayı, bebeğin meme uçlarının şişmesine ve süt birikmesine neden olabilir. Anneden bebeğe geçen hormonlar hamileliğin son dönemlerinde geçse de doğumdan sonra anne sütü alan yenidoğan bebeğin memesinde süt birikmesi sonucu şişlikler görülebilir. 
• Annenin kanında bulunan bazı kimyasallar, anne karnındaki bebeğe kordon aracılığıyla aktarılır. Ancak bebeğin doğumundan sonra, bebeğin kanına geçen kimyasal tedariği sona erer. Dolayısıyla yenidoğan bebeklerin doğası gereği, birtakım hormonal değişiklikler geçici olarak meydana gelebilir. 

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Teşhisi

Yenidoğanların göğüslerinde oluşan süt birikmesi ve şişlik, yaşamının ilerleyen dönemlerinde, anneden bebeğine geçen hormonlar, vücutta emilim olmasıyla birlikte vücuttan dışarı atılır.

Yenidoğan bebekte oluşan fındık veya ceviz büyüklüğündeki şişlikler ve süt gelmesi durumunda, ebeveynler bebeklerini rahatsız ettiğini ve ağrı oluşturduğunu düşünseler de bebeğe herhangi bir zararı yoktur ve canını acıtmaz.

Bebeklerin göğsündeki şişlikler 2 haftadan fazla uzun sürdüğünde, kesin tanısının konulması için kontrol ettirilmelidir.

Yenidoğan bebeğin göğsünde süt birikmesi teşhisi için aşağıdaki adımlar uygulanır:

• Hasta Öyküsü: Bebeğin göğsünde süt birikmesi ile ilgili bilgiler ve görülen belirtiler ebeveynlerden dinlenir. Belirtilerin ne zamandan beri görüldüğü hakkında bilgiler alınır. 
• Ultrason: Yenidoğan bebeklerin memelerinde başka bir sağlık sorununun olup olmadığının belirlenmesi için bebekte görülen belirtilerle birlikte hastalık öyküsü alınarak bebeğin göğsünün, yüzeysel ultrason ile kontrolü yapılır.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Tedavisi

Yenidoğan bebeğin göğsünden süt gelmesi çoğu durumda, östrojen ve prolaktin seviyelerinin yenidoğanın vücudunda metabolize edilmesi sonucunda doğumdan sonraki iki hafta içinde normale döner. Böylelikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan geçer.

Bu süreçte yapılması gereken tek şey göğüslerin sıkılmaması ve bebeğin gözlemlenmesidir. Bunun yanında geçmeyen şişlikler için uzman tarafından pomat kremler tavsiye edilebilir.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesine Ne İyi Gelir?

Bebeklerin anneden aldığı hormonlara maruziyetinin azaldığı haftalar, bebeklerin meme dokusu küçülmeye başlar ve sonunda oldukça düz hale gelir. Bu durum bazen aylar sürebilir.

Bu süreçten sonra bazı bebeklerin memesi normale dönerken, bazılarında az miktarda doku kalabilir. Ebeveynler bazı önlemler alarak bebeklerde görülen meme şişmesini azaltabilir ve tamamen önleyebilir.

Yenidoğan bebeklerde göğüs şişmesinde ve süt gelmesi durumunda alınması gereken önlemler şu şekildedir:

• Göğüs bölgesine tülbent koyularak yumuşak tutulmalıdır,
• Göğüs bölgesi sıcak tutulmalıdır,
• Bebeğe dar kıyafetler giydirilmemelidir,
• Göğüs kısmı ovulmamalı ve sıkılmamalıdır,
• Bebeğin kişisel hijyenine dikkat edilmelidir,
• Bebeğin kıyafetleri temiz ve pamuklu olmasına dikkat edilmelidir.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi Ne İyi Gelmez?

Yenidoğan bebeğin göğsünde süt birikmesi, doğumdan sonra meme başı çevresinde veya altında iltihaplı veya ağrılı olmayan bir yumruya neden olabilir. Bu yumrular ancak hormon seviyesindeki düşüşle birlikte yavaş yavaş düzleşir. Yenidoğanlarda şişlik oluşması geçici bir durum olduğundan dolayı, herhangi bir müdahale yapılmadan kısa süre içinde kendiliğinden geçer.

Bebeğin göğüslerine masaj yapılmamalı ve sıkılarak süt çıkarılmamalıdır. Sonuç olarak bebeğin göğsüne masaj yapılması veya sıkılması durumunda, meme dokusunun yaralanmasına, sonucunda iltihap oluşmasına neden olur. Bu oluşan iltihap diğer dokulara da yayılarak apse oluşmasına sebep olur.

Yenidoğan Bebeğin Göğsünde Süt Birikmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Sağduyulu bir ebeveynin, bebeklerinin vücudunda meydana gelen küçük değişiklikler üzerine endişelenmesi gayet normaldir. Ancak bebeklik döneminde meydana gelen bazı değişikler normal ve geçici olduğundan dolayı, ebeveynlerin panik yapmasına gerek yoktur.

Yenidoğanın göğsünde şişlik ve süt birikmesi, genelde birkaç hafta süren ve kendiliğinden geçen bir durum olduğundan dolayı, herhangi bir doktor kontrolüne ve tedaviye gerek yoktur.

Yenidoğanın göğüsleri çok kızarık ve çok fazla şiş olmasının yanında, yüksek ateş veya her geçen gün daha fazla şişmesi gibi bir durum söz konusu ise Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümünden randevu alınarak çocuk hastalıkları uzmanına muayene ettirilmelidir.

Böylelikle bu durumun altında yatan başka bir neden olup olmadığı belirlenirken, ciddi bir sonuç yaratacak durumun da önüne geçilebilir.