İnflamasyon
İnflamasyon bağışıklık sisteminde görev almakta ve çeşitli nedenler neticesinde meydana gelen hasarlanmış doku yapısını onarmak amacıyla oluşturulur. Medikal tedavi, antibiyotikler ve fizik tedavi gibi tedaviler uygulanabilir.
İnflamasyon Nedir?
İnflamasyon insan vücuduna ait savunma sistemlerinin bir parçası olarak etki göstermektedir. Vücut savunma sistemimizin bir parçası olan inflamasyon bağışıklık sisteminde görev almakta ve çeşitli nedenler neticesinde meydana gelen hasarlanmış doku yapısını iyileştirmek (onarmak) amacıyla oluşturulur. İnflamasyon kelimesi halk arasında iltihap ya da yangı gibi çeşitli isimlerle de bilinmektedir.
Halk arasında iltihaplanma olarak bilinen inflamasyon tüm insanların vücudunda ortaya çıkan ve hastalık ya da çeşitli yaralanmaların ilerlemesini önleyerek bu durumların iyileşmesini sağlamak amacıyla insan vücudu tarafından oluşturulmaktadır. İnsan vücudunda meydana gelen çeşitli hastalık hallerinin ve yaralanma durumlarının iyileşme aşamasının temelinde meydana gelen inflamasyon yer almaktadır. Bazı kişilerin vücutlarında gelişen inflamasyon halinin nedeni vücutta yer alan bağışıklık sistemine ait olan hücre gruplarının vücutta yer alan öbür sağlıklı hücre gruplarını ya da doku yapılarını etkilemesi ve bu yapılara karşı antikor oluşturması nedeniyle otoimmün nedenler dolayısı ile gelişmektedir. Bu otoimmün durumlara eklem iltihapları yani artritler, inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi hastalık tipleri örnek verilebilir.
İnflamasyon Tipleri Nelerdir?
Halk arasında iltihaplanma olarak bilinen inflamasyon durumu kendi içinde erken başlangıçlı olan ve kısa zaman aralığını tarifleyen akut dönem olarak ve varlığını uzun süredir devam ettirmeyi tarifleyen kronik dönem olarak 2 gruba ayrılmak suretiyle incelenebilmektedir.
- Akut İnflamasyon: Akut inflamasyon hali sıklıkla kısa zaman aralıklarında ortaya çıkan ve ciddi inflamasyon durumlarını tarifleyen inflamasyonu ifade etmektedir. akut iltihabi durumlarda göz önüne alınan tıbbi süre 2 haftadan kısa olmakta ve inflamasyon belirtileri oldukça hızlı ortaya çıkmaktadır. Hastalarda gözlenebilen yeni başlangıçlı hastalık halleri ve yeni oluşmuş yaralanma durumlarında meydana gelen inflamasyon tipi akut inflamasyondur.
- Kronik İnflamasyon: Kronik inflamasyon hali sıklıkla daha uzun zaman aralıklarında ortaya çıkan ve yavaş gelişen inflamasyon durumlarını tarifleyen inflamasyonu ifade etmektedir. kronik iltihabi durumlarda göz önüne alınan tıbbi süre 6 haftadan uzun olmakta ve inflamasyon belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkmakta ancak oldukça ciddi düzeylerde seyretmektedir. Kronik inflamasyon durumları herhangi bir yara hali ile ilişkili olmamakla birlikte altta yatan sebebin tedavisi uygulansa dahi süreci devam ettirme yönelimindedir. Kronik inflamasyon nedenleri arasında hastaların vücutlarında yaşanan uzun süreli stres durumları ve çeşitli otoimmün hastalık halleri yer alabilmektedir.
İnflamasyon Belirtileri Nelerdir?
İnflamasyon gelişimi sonucunda hastalarda birçok belirti ortaya çıkabilmektedir. İnflamasyon belirtileri sıklıkla spesifik olmamasının yanında hastaların belli bir doku yapısında meydana gelen ağrı, kızarıklık ve şişlik inflamasyon lehine yorumlanmaktadır. İnflamasyon belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Hastalarda inflamasyona bağlı ağrı gözlenebilmektedir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı şişlik ortaya çıkabilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı kızarıklık gelişebilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı ısı artışı olabilmektedir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı fonksiyon kaybı gözlenebilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı eklemlerde şişlik oluşabilmektedir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona kas ve eklem ağrıları ortaya çıkabilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı halsizlik ve yorgunluk gözlenebilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı uykusuzluk ve baş ağrısı ortaya çıkabilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı depresyon ve anksiyete gibi problemler oluşabilmektedir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı kabızlık ya da ishal gözlenebilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı kronikleşme gözlenmesi durumunda ateş ve titreme semptomları oluşabilmektedir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı kronikleşme gözlenmesi durumunda karın ve göğüs ağrısı gözlenebilir.
- Hastalarda gelişebilen inflamasyona bağlı kronikleşme gözlenmesi durumunda ağızda yaralar ve cilt döküntüleri oluşabilir.
İnflamasyon Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?
İnflamasyon ya da halk arasında bilinen isimleri ile iltihap (yangı) insan vücuduna yerleşen mikropları, ölü hücre gruplarını ve vücuda yararı olmayan madde yapılarını temizleyip ortadan kaldırarak vücudun korunduğu bir çeşit savunma sistemi yapısıdır. Bakteri enfeksiyonları ve virüs enfeksiyonları nedeniyle ya da kimyasal maddeler, vücuda giren yabancı cisimler, yaralar, otoimmün hadiseler inflamasyon oluşumuna sebebiyet vererek inflamasyona neden olabilir. İnflamasyon hastalıkları nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Bakteri Enfeksiyonları: Bakteriler vücudun herhangi bir bölümünde enfeksiyon gelişimine neden olabilen mikroorganizmalardır. Bu mikroorganizmalar insana hava, su, gıda ya da hastalığı yayan bir vektör aracılığı ile geçiş gösterebilmektedir. Bakteri enfeksiyonları gelişmesi sonucunda hastalarda inflamasyon ortaya çıkabilmektedir.
- Virüs Enfeksiyonları: Virüsler normalde dış ortamda herhangi bir canlılık göstergesi gösteremeyen mikroorganizmalardır. Virüsler herhangi bir konak hücreye ulaşması ile canlılık göstermeye başlamakta ve konak hücrenin hücrelerini etkileyerek enfeksiyon gelişimine neden olabilmektedir. Virüs enfeksiyonları gelişmesi sonucunda hastalarda inflamasyon ortaya çıkabilmektedir.
- Mantar Enfeksiyonu (Maya Enfeksiyonu): Mantarlar sıklıkla vücut direncinde zayıflama gözlenmesi sonucunda enfeksiyon oluşturabilen fırsatçı mikroorganizma grubudur. Kandida enfeksiyonu ve aspergilloza enfeksiyonu en sık insanlarda enfeksiyon oluşturabilen mantar tipleridir. Mantar enfeksiyonları gelişmesi sonucunda hastalarda inflamasyon ortaya çıkabilmektedir.
- Çeşitli Kimyasal Ajanlar: Hastaların çeşitli yollar ile aldıkları kimyasal ajanlar hastalarda inflamasyona yol açabilmektedir.
- Radyasyon Hasarı: Radyasyon hastalarda çeşitli hastalıkların gelişimine neden olabilmektedir. inflamasyon gelişimi de radyasyon hasarı nedeniyle hastalarda gerçekleşebilecek durumlar içerisinde yer almaktadır.
- Hava Kirliliği: Sağlıklı bir yaşam sürdürüle bilinmesi için sağlıklı bir ortamın mevcudiyeti elzemdir. Hava kirliliği birçok insan organ yapısına zararı olması yanında inflamasyon gelişimine de neden olabilmektedir. hastaların yaşadıkları ortamda hava kirliliği olması hastalarda gözlenen çeşitli hastalıklara ek olarak inflamasyona da neden olmaktadır.
- Travmaya Bağlı Komplikasyonlar: Hastalarda gelişebilecek çeşitli travmalar hastalarda inflamasyon gelişimine yol açabilmektedir. Hastalarda gözlenen sıyrık, kesik, ezilme, burkulma ya da kırık gibi travmaya bağlı gelişen komplikasyonlar hastalarda inflamasyon gelişmesine yol açabilmektedir.
- Yabancı Cisim: Hastalarda gözlenen inflamasyon nedenleri arasında yabancı cisim de sayılabilir. Hastaların vücutlarında bulunabilen cam, diken ya da iğne gibi herhangi bir yabancı cisim varlığı hastalarda inflamasyon oluşumuna neden olabilmektedir.
- Otoimmün Hastalıkların Varlığı: Otoimmün hastalıkların varlığı hastalarda inflamasyon gelişimine neden olabilecek risk faktörleri arasında yer almaktadır. hastaların bağışıklık sisteminin herhangi bir sebebe bağlı olarak yanlış yönlendirilmesi ile vücudun sağlam hücre gruplarına saldırması hastalığına otoimmün hastalıklar denmektedir. Hastalarda gelişen otoimmün hastalıklar inflamasyon gelişimine yol açabilmektedir.
- Tütün ve Tütün Ürünleri Kullanımı: Tütün ve tütün ürünleri kullanımı birçok hastalıkta olduğu gibi inflamasyonun da ortaya çıkmasında nedenler arasında sayılabilmektedir. Yapılan çalışmalar sigara içimi ile inflamasyon sıklığında bir alaka olduğunu ortaya koymuştur.
- Kronik Stres: Hastalarda kronik stres varlığı birçok hastalıkta olduğu gibi inflamasyonun da ortaya çıkmasında nedenler arasında sayılabilmektedir. Yapılan çalışmalar hastalarda gözlenen kronik stres hali ile inflamasyon sıklığında bir alaka olduğunu ortaya koymuştur.
- Beslenme Dengesinin Düzgün Olmaması: İnflamasyon gelişiminde beslenmenin tam ve dengeli olması oldukça önemlidir. İnflamasyon ortaya çıkışında hastaların yetersiz a vitamini alması ya da düşük balık tüketimi gerekli dengeli ve düzenli beslenmeyi aksattığı için inflamasyona yol açabilmektedir.
- Alkol Kullanımı: Alkol ürünleri kullanımı birçok hastalıkta olduğu gibi inflamasyonun da ortaya çıkmasında nedenler arasında sayılabilmektedir. Yapılan çalışmalar alkol tüketimi ile inflamasyon sıklığında bir alaka olduğunu ortaya koymuştur.
- Obezite ve Sedanter Yaşam: İnflamasyon gelişiminde hastaların sağlık parametreleri oldukça önemlidir. Obezite ve Sedanter yaşam hastaların sağlıklarının bozulmasına neden olabilecek durumlardır. Hastalarda Obezite ve Sedanter yaşamın ortaya çıkması inflamasyon gelişmesine neden olabilecek risk faktörleri arasında yer almaktadır.
İnflamasyon Hangi Organlarda Olur?
İnsan vücudunda meydana gelen çeşitli hastalık hallerinin ve yaralanma durumlarının iyileşme aşamasının temelinde inflamasyon yer almaktadır. Bazı durumlarda ise hastaların vücutlarında gelişen inflamasyon halinin nedeni vücutta yer alan bağışıklık sistemine ait olan hücre gruplarının vücutta yer alan öbür sağlıklı hücre gruplarını ya da doku yapılarını etkilemesi ve bu yapılara karşı antikor oluşturması nedeniyle otoimmün nedenler dolayısı ile gelişmektedir. Hastalarda gelişebilen iltihabi durumlar şu şekilde sıralanabilir;
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İnflamasyon Teşhisi
İnflamasyon, hastalarda semptomların gözlenmesi halinde ilgili bölümün teşhis ve tedavisini gerçekleştirebilmektedir. Hekim teşhis amacıyla şu yöntemlere başvuruda bulunabilmektedir;
- Anamnez: Anamnez hastanın şikayetlerini dile getirmesi durumudur. Hasta hekime ateşin yükselmesi, titreme nöbetleri, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, terleme, göğüs ağrısı, karın ağrısı, öksürük ve halsizlik olması gibi semptomlar varlığında başvuruda bulunmaktadır. Hekim hastanın semptomlarını not eder ve ardından hekim fizik muayeneye geçer.
- Fizik Muayene: Fizik muayenede hastanın semptomları sebebiyle şüpheye düşünülen hastalıkların oluşabileceği bölümler incelenmektedir. Hastalarda inflamasyon mevcudiyeti fizik muayene ile anlaşılabilmektedir.
- Laboratuvar Tetkikleri ve Kültür Testleri: Laboratuvar tetkiklerinde ise hastadan kan ve idrar tetkikleri alınır. Laboratuvarda hastanın kan hücresi değerleri, protein ve kan şekeri seviyesinin yanı sıra, böbrek fonksiyon göstergeleri, mineral düzeyleri, enfeksiyon varlığına dair antikor mevcudiyeti ya da yokluğu değerlendirilir. Yapılan diğer kültür testleri ile hastalık sebebi belirlenmeye çabalanır.
İnflamasyon Tedavisi
İnflamasyon tedavisi hastalara yapılan teşhis ve tanı yöntemleri neticesinde şekillenmektedir. Hastalarda inflamasyona neden olan sebebe bağlı olarak tedavi uygulanabilmektedir. İnflamasyon tedavisinde medikal tedavi seçenekleri mevcuttur. Medikal tedavi ile hastalarda gözlenen enfeksiyon ve benzeri birçok nedenler ya da semptomlar oral antibiyotikler ve intravenöz antibiyotikler ya da ağrı kesici ilaçlar kullanılarak iyileştirilmeye çabalanmaktadır. Bunun dışında hekimler hastalardan bol sıvı tüketmesini istemekte, sıvı ve elektrolit düzeylerini dengelemekte gerekli görülmesi halinde ise alçı atel uygulaması yapılarak fizik tedavi metotları uygulanabilmektedir
İnflamasyon için Hangi Doktora Gidilir?
İnflamasyona neden olabilen şikayetler sonucunda hastaların anamnezini alan, fizik muayenesini yapan ve teşhis – tanı yöntemlerine başvurarak hastalığı tedavi eden bölüm inflamasyonun geliştiği bölgeye göre farklılık göstermektedir. Örnek vermek gerekirse testis iltihabı gelişmesi durumunda üroloji bölümüne gitmek gerekirken iris iltihabı gözlenmesi durumunda göz sağlığı ve hastalıkları bölümüne gitmekte fayda vardır.
Hastalarda ateşin yükselmesi, titreme nöbetleri, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, terleme, göğüs ağrısı, karın ağrısı, öksürük ve halsizlik olması gibi spesifik olmayan semptomların varlığında mutlaka bir doktora danışılmasında fayda vardır.