B1 Vitamini

B1 Vitamini Nedir?

B1 vitamini, insan vücudunda çok önemli görevlere sahip olan 8 temel B vitamini arasındadır. Bu vitamin, vücuttaki hücrelerin tamamına yakını tarafından kullanılmaktadır. Temel görevi ise besinlerin enerjiye dönüştürülmesine yardımcı olmaktır. Bu vitamin de suda çözünebilir.

Tiamin yada tiyamin adıyla da bilinen B1 vitamini, vücuda giren karbonhidratların enerjiye dönüşebilmesinde görev alır. Ayrıca kalp, kas ve sinir fonksiyonlarının çalışabilmesinde de etkilidir. Bu vitamin sayesinde kalp, sinir sistemi, kas, bağırsak ve midede ortaya çıkabilecek rahatsızlıklar da önlenebilir. B1 vitamini faydaları arasında elektrolitlerin sinir ve kas hücrelerine karışabilme olasılığını engellemek de bulunmaktadır.

Tiamin olarak da nitelendirilen bu vitamin sigara ve alkole bağlı olarak ortaya çıkan zararlı etkileri azaltmaktadır. Kişide merkezi sinir sisteminin sağlıklı kalmasında büyük pay sahibidir. Kas yorgunlukları ve kaslarda görülen kasılmaları en aza indirir. Ayrıca sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasında da etkili bir besindir.

B1 Vitamini Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Kalp sağlığı ve önemli beyin fonksiyonlarının yerine getirilmesi konusunda önemli görevi olan B1 vitamini günlük olarak alınmalıdır. Suda eriyen bir vitamin olması, günlük vücuda girmesini gerektirir. Günlük alınması gereken miktar cinsiyet ve hareketliliğe göre değişmektedir. Tiamin B1 günlük alınması gereken değerleri şu şekildedir;

• Yetişkin kadınlarda B1 vitamini değeri ortalama 1 mg
• Yetişkin erkeklerde B1 vitamini değeri ortalama 1.4 mg
• Sporcu bireylerde B1 vitamini değeri ortalama 6-8 mg olarak ölçümlenmektedir.

B1 Vitamini Nasıl Ölçülür?

B1 vitamini ölçümü için özel bir test uygulanır. B1 vitamini testi alınan kan örneği üzerinden yapılır. Kişiden alınan örneğe göre tiamin eksikliği ya da fazlalığı kolayca anlaşılabilir. Hastadan alınan örnek laboratuvar ortamında analiz edilir.

Doğru ölçümler yapılabilmesi için sabah aç karnına örnek alınması önerilmektedir. Davranış değişikliği, göz problemleri, yürüme bozuklukları, insülin kullanımı olan hastalarda ölçülmesi istenebilir.

Hamilelikte B1 Vitamini Değeri Nasıl Olmalıdır?

Gebelik döneminde anne adayları bebeklerinin de ihtiyaçlarını karşılamaya başlar. Bu süreçte vücutta depolanan bazı vitamin ve minerallerin seviyesinde azalma görülmektedir. Anne adayı B1 vitamini açısından düzenli olarak beslenirse vücutta bir eksiklik yaratmaz.

Hamilelikte de tiamin belirli oranlarda günlük olarak alınmalıdır. Hamilelik döneminde olan anne adayları ve emzirme dönemindeki annelerde günlük b1 vitamini ihtiyacı 1.5-1.6 mg arasındadır.

B1 Vitamini Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

B1 vitamini günlük olarak alınması gereken bir vitamindir. Günlük yeterince vitaminin alınamaması durumunda B1 vitamin eksikliği oluşur. B1 vitamini eksikliği nedenleri şu şekildedir;

• Vegan ve vejetaryen diyetler yapılması
• B1 vitamini açısından zengin yiyecekler yenmemesi
• Yanlış diyet programlarının düzenli olarak uygulanması
• Yeme bozuklukları görülmesi
• Belirli durumlarda kullanılan ilaçlar
• Mide küçültme ameliyatı geçirilmesi
• Yaşın ilerlemesi
• Mide ve bağırsak hastalıkları
• Hamilelik dönemi içinde olunması

B1 Vitamini Eksikliği Belirtileri

B1 vitamini eksikliği belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bu belirtiler hastalarda kolayca ayırt edilebilir. En sık görülen tiyamin eksikliği belirtileri şu şekildedir;

• Yürüme anında ani baş dönmesi, yorgunluk
• Şiddetli kalp çarpıntısı
• Yeme bozukluğu şikayetleri
• Sinir hücrelerinde hasar sebebiyle yaşanan psikolojik sorunlar
• Unutkanlık, depresyon
• Kafa karışıklığı yaşanması
• Bilinç kayıpları yaşanması
• Kemik hastalıkları, kas ağrısı ve hareketlerde zorluk çekme
• Sindirim sistemi sorunları
• Beriberi hastalığı
• Kalp rahatsızlıkları gibi durumlardır.

B1 Vitamini Eksikliği Tedavisi

B1 vitamini eksikliği tedavisi için hastada iki farklı yöntem uygulanmaktadır. Öncelikle vücuda enjeksiyon yöntemiyle B1 vitamini verilebilir. Bunun yanında ilaç tedavisi de uygulanabilir. B1 vitamini takviyesi ile kişinin vücudunun ihtiyacı olan miktar verilebilir.

B1 vitamini eksikliği olması durumunda öncelikle buna yol açan hastalıklara bakılır. Tiamin miktarını vücutta azaltan rahatsızlıklar için öncelikli olarak bir tedavi planlanır. Daha sonra kan testine göre hastanın ihtiyacı olan miktar belirlenir.

B1 vitamini ilaç takviyesi ile de verilebilir. Bu eksiklik emilim sorunlarına bağlı ise öncelikle mide, ince bağırsak gibi sindirim organlarının görevlerini yerine getirmediği düşünülür. Bu durumda sindirim sistemi organlarına yönelik bir tedavi planlanır.

B1 Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?

B1 vitamini vücutta üretilmeyen bir vitamindir. Bu vitamin dışarıdan besinlerden alınmaktadır. Doğru bir beslenme listesiyle B1 eksikliğini engelleyebilir. Kişi bu vitaminin eksikliğini yaşamaması için tiamin açısından zengin besinler tüketmelidir.

Tiamin açısından zengin besinler şöyledir;

• Pişirilen mercimek, yeşil soya fasulyesi ve siyah fasulye
• Sığır karaciğeri
• Çiğ tüketilen makademya fındığı 
• Kuşkonmaz
• Güçlendirilmiş özellikte kahvaltıda tüketilebilen gevrekler
• Somon, ton balığı ve alabalık gibi balık türleri
• Bazı sakatat türleri
• Ekmek
• Yoğurt
• Bira mayası
• Fıstık, ceviz, badem, yer fıstığı, kestane, fındık
• Enginar, bezelye, karnabahar
• Kırmızı et türleri

B1 Vitamini Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

B1 vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar psikolojik hastalıklardan fiziksel hastalıklara kadar birçok durum olabilir. En sık görülen hastalıklardan biri depresyondur. Bir hastada tiamin eksikliği olması durumunda iştah kaybı da görülecektir.
Sindirim sisteminde çok önemli işlevi olan tiamin eksik olması durumunda sindirim hastalıkları da görülebilir. Ayrıca beriberi hastalığı da en sık görülen rahatsızlıklar arasındadır. Vücudunda B1 vitamini seviyesi sürekli olarak düşük olan kişilerde önlem alınmadığında ani kilo kayıpları, kilo alamama ve vücutta ödemler oluşmaktadır. Ayrıca kas ve sinir hastalıklarının de görülme riski artacaktır.

B1 Vitamini Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

B1 vitamini fazlalığı nedenleri bilinçsiz bir şekilde tiyamin takviyesi almak ya da bu vitamin açısından zengin besinleri kontrolsüz bir şekilde tüketmek olabilir. Sağlıklı olan ve düzenli olarak ilaç kullanmayan bireylerde tiamin yüksekliği çok nadir görülen bir rahatsızlıktır.

B1 vitamininin vücutta fazla olması bir hastalık sebebiyle de olabilir. Genellikle böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği ve kan kanseri gibi bazı kanser türü görülen kişilerde bu vitamin fazla olabilir. Beslenme alışkanlığı içinde hayvansal kaynaklı besin tüketimi yüksek olan ve protein diyeti uygulayan kişilerde de tiamin seviyesi yüksek olabilir.

B1 Vitamini Yüksekliği Belirtileri

B1 vitamini fazlalığı genelde ilaçla yüksek dozlarda kullanıldığında gözlenebilir. Ancak depolanmadığı için toksik bir etkisi gözlenmemiştir. Tiamin yüksekliğinde görülebilecek bazı belirtiler şöyledir;

• Tansiyon yüksekliği, hipertansiyon
• Sersemlik hissi
• Dalgınlık, uykuya eğilim
• Sindirim problemleri

B1 Vitamini Yüksekliği Tedavisi

 B1 vitamini yüksekliği kan testi sonucunda ortaya çıkabilir. Kişide bu vitaminin fazla olduğu belirlenirse öncelikle bu duruma yol açan hastalık olup olmadığına bakılır. Tiamin fazlalığı altında yatan nedenler tedavi edildikten sonra vücuttaki seviye normal seyrine dönecektir.

B1 vitamini takviyesi alınıyorsa öncelikle son verilmeli ve bu seviyenin normal aralıklara dönmesi beklenmelidir. Uzmanlar kişinin beslenme alışkanlıklarının değişmesini isteyecektir. Doğru bir diyet programı ve bitkisel ağırlıklı beslenme ile kandaki tiamin seviyesi düşürülebilir.

B1 Vitamini Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

B1 vitamini yüksekliği görülen hastalarda öncelikle uzmanlar bitkisel ağırlıklı beslenme alışkanlığı önerilmektedir. Öğünlerde yeşillik ve salataya yer verilmesi önerilir. Ayrıca beslenme listesinden tiamin açısından yüksek besinlerin çıkarılması doğru olacaktır.

B1 Vitamini Fazla Alınırsa Ne Olur?

B1 vitamini görevleri yerine getirilmesi için vücuda günlük belirli oranlarda alınması yeterlidir. Ancak bu besin vücuda fazla alınırsa da belirli rahatsızlıklara yol açabilir. Vücutta B1 vitaminin fazla olması öncelikle mide sorunlarını beraberinde getirecektir. Ayrıca uzun süre tiamin seviyesinin düşürülmemesi sindirim sisteminde de bazı problemlerin yaşanmasına yol açacaktır.

Kişinin B1 vitaminini fazla alması hipertansiyon sorunlarının artmasına da yol açacaktır. Ayrıca hastanın zihninde sersemlik şikayetleri de artar. Bununla birlikte sürekli olarak yorgunluk ve uyku eğilimi görülecektir.