Kapsül Endoskopi Nedir?

Kapsül endoskopi; ince bağırsakta meydana gelen hastalıkları araştırmak amacı ile geliştirilmiş ve anestezi gerektirmeyen oldukça güvenilir nitelikteki bir tür görüntüleme yöntemidir.

Üst endoskopi yöntemi ile ince bağırsakların ilk kısmına yani on iki parmak bağırsağı olarak adlandırılan bölüme, yemek borusuna ve mideye bakılabilir. Kolonoskopi yöntemiyle de ince bağırsakların son kısmına ve “terminal ileuma” adı verilen bölge yani kalın bağırsağa bakılabilmektedir. Bunların dışında, arada kalan ve yaklaşık 6 metre uzunluğunda olan ince bağırsağı inceleyebilmek için ise kapsül endoskopi yöntemi ve enteroskopi yöntemi kullanılmaktadır.

Kapsül Endoskopide Kullanılan Kapsülün Özellikleri Nelerdir?

Kapsül endoskopide kullanılan kapsül;

• Yaklaşık olarak 11x26 milimetre büyüklüğünde ve 3 ila 4 gram aralığında bir ağırlıktaki hap büyüklüğündedir.
• İçerisinde ışıklı küçük bir kamera, en küçük boyutta bir çip ve anten mevcuttur.
• Kablosu olmayan türde ve kendinden bataryalı bir cihazdır.
• Mide ve bağırsakların hareketleri ile ilerler.
• İçerisinde bulunan batarya bitene kadar sürekli olarak resim çeker. Standart olarak değerlendirilen kapsüller saniyede iki adet resim çekebilmektedir fakat gelişmiş kapsüllerde bu sayı saniyede on sekiz olarak bilinmektedir. 
• Çekilen resimler; “radyo telemetri” adı verilen radyo frekans dalgaları aracılığı ile işlemin yapıldığı hastanın karnına yapışık haldeki elektrotlar üzerinden taşınabilir nitelikteki bir kayıt cihazına depolanmaktadır. Bataryanın kullanım ömrü yaklaşık olarak 8 saattir ve bu süre içerisinde sürekli olarak resim çekmektedir.

Kapsül Endoskopi Hangi Durumlarda Tercih Edilmektedir?

Kapsül endoskopi; genellikle yeri belirlenemeyen gastrointestinal kanamalarda ve crohn hastalığı gibi ince bağırsaklarda soruna yol açan iltihabi hastalıkların araştırılması amacı ile kullanılır. Aynı zamanda; sebebi açıklanamayan demir eksikliği anemisi, karın ağrısı, uzun süreli olan ishal varlığı ve kilo kaybının incelenmesinde, ince bağırsaklarda bulunan tümör ya da poliplerin tanısında da kullanımı tercih edilen bir yöntemdir.

Kapsül Endoskopi İşlemi için Sağlanması Gereken Şartlar Nelerdir?

Kapsül endoskopinin yapılabilmesi için;

• Standart endoskopi yöntemi ve kolonoskopi yöntemi ile hastaya uygulama yapılamaması ve tanı konulamaması durumunun varlığı gereklidir.
• Hastada ince bağırsaklarda hastalık olduğunu destekler nitelikte kuvvetli bulgular elde edilmiş olmalıdır.
• Hastanın daha önceki süreçlerde bağırsaklarında tıkanıklık, darlık, geniş çaplı divertikül (sindirim sisteminin duvarlarının dışarıya doğru fıtıklaşması şeklinde oluşan keseler) ya da geçirilmiş bir bağırsak ameliyatı öyküsü olmamalıdır. 
• Hastanın kapsülü yutabilmesi gereklidir.
• Hastanın gebelik durumu kontrol edilmelidir.
• Hastanın kalp pili kullanıp kullanmadığı teyit edilmelidir. Çünkü işlem kalp pili kullanan hastalarda uygulanabilir nitelikte olsa da bazı pil çeşitleri bu yöntemden olumsuz yönde etkilenebilir. 

Kapsül Endoskopi İşlemi Öncesinde Neler Yapılır?

Kapsül endoskopi işlemi öncesinde;

• Alanında uzman doktor; varsa mevcut haldeki hastalıklar, daha önceki süreçlerde geçirilmiş olan ameliyatlar ve kullanılmakta olan ilaçlar hakkında detaylı bir değerlendirme yaparak hastayı bilgilendirir. 
• Kabızlıktan kaçınılması amacı ile bir gün önceden tanesiz ve sulu gıdaların tüketilmesi önerilmektedir. 
• Şalgam suyu, nar suyu ve vişne suyu gibi, rengi kan rengi ile karıştırılabilecek nitelikteki kırmızı renkli içeceklerin içilmemesi gereklidir. 
• Görüntü kalitesini artırmak ve kapsülün bağırsaklardaki ilerleyişini kolaylaştırmak amacı ile bağırsakları boşaltmak için ishal yapıcı bir ilaç uygulanmaktadır.

Kapsül Endoskopi Nasıl Yapılır?

• Kapsül endoskopi yönteminin uygulanacağı gün hasta, 12 saatlik açlık ile sabah hastaneye gelir ve bir bardak su yardımı ile kapsülü yutması sağlanarak evine gönderilir. 
• Hasta kapsülü yuttuktan sonraki 2 saat süre içerisinde herhangi bir şey yiyip içmemelidir. 2 saat tamamlandıktan sonra su, meyve suyu vesaire gibi şeyleri içebilir ve 4 saat tamamlandıktan sonra da midenin rahatsız olmasına sebebiyet vermeyecek nitelikte gıdaların tüketilmesi mümkün hale gelir. 
• 6 saat kadar sonra ise hastanın işlemin yapıldığı sağlık kuruluşuna geri gelmesi istenir. Kapsül endoskopi yapan hastaneler, günümüzde hastane sayılarının oldukça artması ve de teknolojinin gelişmesi ile birlikte hemen hemen her yerde mevcut hale gelmiştir.
• Bu süre içerisinde hastanın kendisini çok yormadan, hızlı hareket etmeden yürümesi önerilmektedir. Buradaki amaç; bağırsak hareketlerini arttırarak, yutulmuş olan kapsülün ilerleyişini kolaylaştırmaktır. Zıplama, koşma gibi yorucu ve terletici hareketlerden uzak durulması ise önemli bir noktayı teşkil eder. Çünkü bu tarz hareketler esnasında  kapsül beklenmedik hareketlenmeler ile ilerleme gösterebilir. 
• Kapsülün içerisinde entegre halde bulunan batarya, yaklaşık 8 saat içerisinde tükenecektir.  Bu sebeple belirtilen süre içerisinde cihaz hastanın ince bağırsak bölgesini tamamı ile dolaşmalı ve vücuttan atılma için son aşama olan kalın bağırsağa geçmelidir.
• Cihaz bağlantılarının yerinden çıkmaması konusunda en üst seviyede dikkat gösterilmeli ve kayıt cihazı üzerinde bulunan ikaz lambaları düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. 
• Kullanılan endoskopik kapsül manyetik alanlardan etkilenmektedir. Bu sebeple cihaz takılı iken alışveriş merkezlerindeki gibi elektronik kontrol ünitelerinden geçilmemesi ve hastanelerde bulunan ve MRG şeklinde kısaltılan manyetik rezonans görüntüleme cihazlarından uzak durulması oldukça önemlidir. 
• Süre tamamlandığında hastaya yerleştirilmiş olan kayıt cihazı çıkartılıp bir bilgisayara bağlanır ve bütün resimlerin bir bilgisayara aktarılması sağlanır. Cihazın vücutta kaldığı süre boyunca, bataryası tükenene kadar otomatik olarak çekilen resimlerin incelenmesi için özel bir yazılıma gerek duyulmaktadır. Yazılımın kullanılmasına hakim olan hekim tarafından gerekli incelemeler yapılarak, elde edilen sonuç değerlendirilir. 

Kapsül Endoskopi İşlemi Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Kapsül endoskopi işlemi; özellikle hasta açısından uygulanması kolay ve de ağrısız bir şekilde gerçekleştirilen bir görüntüleme yöntemidir. 
• Çok nadiren; kapsülün bağırsakların içerisinde takılıp kalma ihtimalinin ortaya çıkardığı risk söz konusudur. Böylesi bir durum olmadığı sürece, hasta herhangi bir şekilde ağrı hissetmez.
• Hastada işlem sonrasında karın ağrısı, kusma ya da büyük tuvaletini yapamama gibi şikayetler meydana gelir ise ivedi bir şekilde işlemi yapan hekim ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.
• Kapsül genellikle işlemin yapıldığı gün ya da ertesi günü vücuttan kendiliğinden atılır fakat bazı durumlarda bu süre yaklaşık olarak 15 güne kadar uzayabilmektedir. Bu sebeple işlem tamamlandıktan sonraki süre içerisinde, emin olabilmek amacı ile hastanın dışkı kontrolü yapması iyi olacaktır. 
• Hasta kapsülü yuttuktan sonra halk arasında emar adı ile bilinen MRG (manyetik rezonans görüntüleme) işleminin yapılması; hastanın bağırsaklarının tahribata uğramasına neden olabilir. Bu yüzden bu işlem yapılmadan önce kapsülün vücuttan atıldığından mutlak suret ile emin olunmalıdır. Gereklilik durumunda; tam anlamı ile emin olmak için karın bölgesinden çekilecek olan bir röntgen grafisinden yardım alınarak, kapsülün atılıp atılmadığı kolay bir şekilde kontrol edilebilmektedir. 
• Kapsül tek kullanımlıktır ve işlem sırasında resimler kayıt cihazında saklanmaktadır. Bu sebeple kapsülün hastaneye geri getirilmesine gerek duyulmamaktadır. 
• İşlem sonrasında ağır ve yağlı yemekler yemekten kaçınılması tavsiye edilmektedir. 
• Sonraki gün, kapsülün de dışarı atılması ile birlikte hasta normal rutinine dönüş yapabilir. 

Kapsül Endoskopinin Avantajları Nelerdir?

• Sedasyon ya da anestezi gerektirmez.
• Ağrısız bir yöntemdir.
• Hasta işlem yapıldıktan sonra hastanede kalmak zorunda değildir, istediği yere gidebilir.
• İnce bağırsakların direkt bir şekilde görüntülenmesini sağlar.
• Kanama, polip ya da tümör gibi durumlarda tanının doğru, kolay, hasta açısından zahmetsiz ve herhangi bir komplikasyona sebebiyet verilmeden koyulmasını sağlar. Böylelikle gereksiz endoskopik girişimleri ve cerrahi girişimlerin de önüne geçilebilir.
• Yan etkisi bulunmamaktadır.

Kapsül Endoskopinin Dezavantajları Nelerdir?

• Gerçek zamanlı olarak görüntülemeyi mümkün kılmaz.
• Diğer yöntemler gibi hekim tarafından kontrol ve kumanda edilmemesi sebebi ile istenilen bölgeye tekrar ya da farklı bir açıdan bakma, bölgenin üzerini kapatmakta olan salgı varlığı gibi bir durum söz konusu ise suyla yıkayıp yeniden değerlendirme gibi bir durum söz konusu değildir. 
• İşlem esnasında resmi çekilmek sureti ile görülen yara, kanama, polip ya da kitle gibi lezyonlara kesin olarak tanı konması amacı ile gerekli olan biyopsinin alınmasını mümkün kılmaz.
• Tedavi edici nitelikte değildir.