Miyoglobin

Miyoglobin Nedir?

Miyoglobin, kaslardaki oksijen ve demiri bağlamaktan sorumlu olan proteindir. Aynı zamanda vücuda alınan oksijenin kas içine taşınması ve bu sayede kas kasılmasının gerçekleşmesi de başlıca miyoglobin görevidir. Dünya çapında İngilizce karşılığı olan myoglobin şeklinde de adlandırılmaktadır.

Kırmızı kas hücreleri (iskelet ve kalp kası gibi), bir travmaya ya da yaralanmaya maruz kaldıklarında miyoglobin salınımı başlar. Bu durum sonucunda kandaki düzeyi de artış gösterir. Ancak bu durum haricinde vücuttaki miyoglobin, yalnızca kas dokularının içerisinde barınmaktadır.

Miyoglobin yapısı kanda artış gösterdiğinde, böbrekler tarafından süzülür ve idrar aracılığıyla vücuttan atılır. Fakat bu durumun sık tekrarlaması, ileri dönemlerde böbrek yapısında deformasyona ve akut böbrek yetmezliğine yol açacaktır.  

Miyoglobin Normal Değerleri Kaç Olmalı?

Miyoglobin değerinin normal sınırlar dışına çıkması, ciddi bir hastalığın göstergesi olabilir. Bu yüzden özellikle de acil servislerde kan ve idrardaki miyoglobin seviyesi sıklıkla takip edilir. Referans değerler yaşa ve cinsiyete göre değişiklik göstermektedir. Ayrıca laboratuvarda kullanılan cihazların modeline bağlı değişiklikler de olabilir. Bu nedenle tahlil sonuçlarını bir uzmanın değerlendirmesi çok daha sağlıklı olacaktır.  

Sağlıklı bir yetişkinin kanındaki miyoglobin seviyesi ortalama olarak 9 - 72 ng/mL, idrarındaki miyoglobin seviyesi ise yaklaşık olarak 0 - 200 ng/mL’dir. 

Miyoglobin Nasıl Ölçülür?

Miyoglobin ölçümü yapmak için, altta yatan sağlık sorununa bağlı olarak farklı tetkikler istenebilir. En sık başvurulan tahlil ve tetkikler ise şu şekildedir: 

• Kan Tahlili: Genel olarak hastanın kol damarından alınan kan numunesi ile uygulanır. Alınan örnek, laboratuvar ortamında detaylı şekilde analiz edilir ve kanda bulunan miyoglobin değerleri belirlenebilir. Kalp krizi riski bulunan kişilerde, her 2 ila 3 saatte bir kez kan örneği alınmaya devam edilmektedir. Bu süreç, 12 saat tamamlanana kadar (4 ila 6 tekrar) devam edecektir.
• İdrar Tahlili: Rastgele zaman dilimlerinde hastadan idrar örneği alınması ve laboratuvar ortamında incelenmesi ile uygulanır. Alınan numunede miyoglobin görülürse, kas yıkımının şiddetli olduğu böbrek dokusunda deformasyon görüldüğü düşünülür.

Myoglobin ölçümü sonuçları belli olduktan sonra en uygun tedavi seçeneği belirlenecektir. Kalp krizi riskinden şüphelenilmesi halinde ise ilave tetkikler istenmektedir.  

Hamilelikte Miyoglobin Değerleri Nasıl Olmalı?

Hamilelik döneminde anne adayının ve bebeğin sağlığı ön planda tutulmaktadır. Bu süreçte özellikle risk grubuna giren gebeler, düzenli aralıklarla kontrol edilmektedir. Böylece bebeğin ya da annenin hayatını riske atacak sorunlar erken tespit edilir ve hızla müdahale edilir.  

Hamilelik döneminde amniyotik sıvıda miyoglobin seviyesinin yükselmesi, doğum süresini etkiler ve sezaryen doğum ihtimali artar. Ayrıca miyoglobin seviyesinin düşmesi veya yükselmesine neden olan bir hastalığın ortaya çıkması halinde, özel bir tedavi planı oluşturulmalı ve gebe yakından takip edilmelidir. 

Bebeklikte Miyoglobin Değerleri Nasıl Olmalı?

Bebeklik ya da çocukluk döneminde miyoglobin seviyesinin anormal değerlerde olması halinde kalp ve kas hastalıklarından şüphelenilmektedir. Çeşitli nedenlerle tedavinin gecikmesi halinde böbrek yetmezliği ve ölüm gibi risklerin artması söz konusu olacağı için, çocukların sağlığı iyi gözlemlenmelidir ve bebeklerin rutin kontrolleri aksatılmamalıdır. 

Miyoglobin Düşüklüğü Nedenleri ve Hastalıkları

Miyoglobin seviyesinin düşmesi çok sık karşılaşılan bir sorun değildir ancak bazı hastalıkların varlığında görülmesi muhtemeldir. Sadece bu değere bakarak kesin teşhis konması mümkün olmadığı için, doktorunuz ilave tetkikler isteyebilmektedir. Kanda ya da idrarda miyoglobin seviyesinin düşmesine yol açan hastalık ve durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması)
• Myoglobin maddesine karşı antikor oluşması (bu maddenin yabancı kabul edilmesi sonucunda, vücudun onu etkisiz hale getirmek için savaşması durumu)
• Myastenia gravis (sinirler ve kas hücreleri arasındaki iletimin bozulması sonucunda kaslarda güç kaybı yaşanması durumu)

Miyoglobin Eksikliği Belirtileri?

Bir hastalığın ortaya çıkmasına bağlı olarak düşen miyoglobin seviyesinin vücutta yarattığı genel bir belirti yoktur. Hastalarda, altta yatan soruna özgü belirtiler görülmektedir. Bu belirtiler hastadan hastaya değişiklik gösterebilir ve birçok hastalığı işaret edebilir. Bu nedenle doktora gitmeden önce herhangi bir ilaç tedavisine başlanmamalıdır. Miyoglobin eksikliğinde görülen belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Kas güçsüzlüğü
• Yorgunluk
• Eklemlerde hassasiyet
• Kas ve eklemlerde ağrı
• Dil renginin soluklaşması

Miyoglobin Eksikliği Tedavisi

Miyoglobin düşüklüğüne yol açan hastalıkların kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu hastalıkların tedavisinde asıl amaç, hastanın yaşadığı belirtilerin ortadan kaldırılması, hastalığın ilerlemesine engel olunması ve hastanın yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Tedavi sırasında kullanılacak yöntem, altta yatan soruna ve hastanın genel sağlık durumuna göre seçilir. İlaç tedavisi, ameliyat ve fizik tedavi en sık kullanılan tedavi yöntemlerindendir. 

Miyoglobin Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Miyoglobin eksikliğini evde yapılacak uygulamalar ile yükseltmek mümkün değildir. Fakat hastaların yapacakları bazı uygulamalar ile miyoglobin eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan belirtilerde iyileşme sağlanmaktadır. Miyoglobin eksikliği yaşayan hastalara tavsiye edilen uygulamalar şunlardır:

• İstirahat etmek
• Hafif egzersizler yapmak
• Stresten kaçınmak

Kişiler, doktorları tarafından tavsiye edilmeyen hiçbir şeyi denememelidir. Örneğin sıcak uygulama yapmak bazı hastalıklar için etkili olsa da bazı hastalıkların ilerlemesine sebep olabilmektedir. 

Miyoglobin Eksikliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Miyoglobin eksikliğinin tedavi edilmemesi halinde, altta yatan hastalığın ilerlemesi söz konusudur. Böyle bir durumda hastalığa özgü yan etkiler giderek artış gösterir ve kişilerin hayat kalitesi büyük ölçüde düşer. Ayrıca kas zayıflığının artması sonucunda günlük ihtiyaçlarını karşılamakta da zorlanırlar. Bu sebeple, tedavinin gecikmemesi ya da ihmal edilmemesi gerekmektedir. 

Miyoglobin Fazlalığı Nedenleri ve Hastalıkları Nelerdir?

Kanda bulunan miyoglobin seviyesindeki artış, kaslarda meydana gelen tahribat nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu duruma yol açan sağlık sorunları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Kişinin kalp krizi geçirmiş ya da geçiriyor olması,
• Nöbetli hastalıkların varlığı ve nöbet halinin devam etmesi,
• Geçirilen kazalar nedeniyle kasların travmaya uğraması,
• Hastanın cerrahi operasyon geçirmiş olması,
• İskelet kaslarında meydana gelen enfeksiyon ve iltihaplanma sorunlarının varlığı,
• Kaslarda doku kaybı ya da güçsüzlük gibi sorunlara yol açan hastalıkların görülmesi,
• Kas dokularında çökmeye yol açan ve lif içeriklerinin dolaşım sistemine yayılmasıyla ortaya çıkan rabdomiyoliz sorununun görülmesi,
• Kötü huylu tümörler nedeniyle uygulanan hipertermi tedavisinin görülmesi,
• İskelet kaslarında meydana gelen oksijen yetersizliği,
• Kişinin elektrik akımına maruz kalması,
• Yoğun ve ağır egzersiz programlarının uygulanması,
• Doğrudan kaslara yapılan enjeksiyon uygulamaları,
• Yoğun alkol tüketiminin görülmesi,
• Kişide böbrek yetmezliği sorununun görülmesi,
• Bazı ilaçların uzun süreli kullanımı,
• Kişinin su yılanı tarafından ısırılmış olmasıdır.

Miyoglobin artışına neden olan sağlık sorunları, yapılan tahlil ve tetkiklerin ardından doğru bir şekilde belirlenebilir. Bu sayede hasta için en uygun tedavi seçeneği belirlenebilir. 

Miyoglobin Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Myoglobin seviyesinin kanda ya da idrarda yükselmesine sebep olan hastalıkların kendine has belirtileri vardır. Bu yüzden her hastada aynı belirtilerin görülmesi mümkün değildir. Myoglobin yüksekliği sonucunda oluşan belirtilerden bazıları şunlardır:

• Kas ağrısı
• Göğüs ya da göbek bölgesinde ağrı
• İdrar renginde koyulaşma
• Yüksek ateş
• Mide bulantısı
• Halsizlik ve yorgunluk

Miyoglobin Yüksekliği Tedavisi

Miyoglobin yüksekliği sorunu için uygulanacak tedavi, altta yatan hastalığa bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Kalp krizi gibi vakalarda tedavi acil servis ve kardiyoloji bölümü tarafından üstlenilirken, kas yaralanması gibi sorunlar varsa ortopedi ve travmatoloji bölümü tarafından üstlenilir. İlaç tedavisi ve cerrahi tedaviye ek olarak fizyoterapi gibi tedavi yöntemleri de sıklıkla kullanılmaktadır. 

Miyoglobin Yüksekliği Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Myoglobin yüksekliğine sebep olan hastalıklar, tedavi edilmedikleri takdirde son derece ciddi komplikasyonlar (yan etki) oluşmasına yol açmaktadır. Altta yatan sorun çoğu zaman kalp krizi, böbrek yetmezliği ve ağır kas yaralanmalarıdır. Tedavinin gecikmesi ve ihmal edilmesi halinde ölüm riski mevcuttur. Bu sebeple hastalık belirtilerinden bir veya birkaçı görüldüğünde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.