Dudak Çatlaması

Dudak Çatlaması Nedir?

Dudak çatlaması, dudağın üst kısmındaki cildin bütünlüğünün çeşitli sebeplere bağlı olarak bozulması, tahribat görmesi ya da yaralanması olarak ifade edilebilir. Dudak çatlakları, her mevsimde fakat özellikle kış mevsiminde herkesin sıklıkla karşı karşıya kaldığı ve oldukça acı verici nitelikteki bir durumdur. Aynı zamanda kötü bir görüntüye de sebebiyet verir.

Dudaklar oldukça hassas bir yapıya sahip olan bir bölgedir. Bu sebeple çevresel faktörlerden kolaylıkla etkilenir ve kuruyarak çatlamalar gösterebilirler. Bazı durumlarda aşırı çatlamalara bağlı olarak ağrılı bir süreç ile birlikte kanamalar ya da yanma hissi de söz konusu olabilir. Genellikle büyük bir sağlık sorununun habercisi niteliğinde değillerdir fakat kişilerin kendilerini bu durumdan dolayı rahatsız ya da tedirgin hissetmeleri söz konusu olabileceğinden ivedilikle tedavi edilmesi faydalı olacaktır.

Dudak Çatlamasının Nedenleri Nelerdir?

Dudak çatlaması probleminin kesin olarak belirlenen bir nedeni olmamakla birlikte, aşağıda maddeler halinde verilen sebeplerden dolayı görülmesi söz konusudur demek mümkündür.

• tıp literatüründe “keilitis” olarak adlandırılan ve dudak bölgesinde gelişen iltihaplanmalar – bu iltihaplanmalar oldukça basit yöntemler kullanılarak sonlandırılabilir fakat inatçı ve sık sık bir şekilde tekrarlamaları halinde bir doktor ile görüşülerek nedeninin tespit edilmesi ve uygun tedavi yöntemi ile müdahale edilmesinde fayda vardır. 
• yetersiz miktarda sıvı tüketimi yaparak bedenin su ihtiyacını doğru oranda karşılayamama ve dehidrasyon hali ihtiyacımız kadar sıvı tüketimi yapılmaması bedenimizin doğru nem oranını sağlayamamasına neden olur ve bunun doğal bir sonucu olarak da dudakta kuruma ve çatlama görülmesi olasıdır. 
• kalitesiz diş macunu kullanma içerisinde bulundurdukları bileşenler nedeni ile bazı diş macunları dudaklar üzerinde oldukça olumsuz etkilere sahiptirler ve kuruma ya da çatlamalara neden olabilirler. 
• yüksek ateş geçirme bu durumda vücut dehidre olacak ve su miktarını dengeleyemeyecektir. Bunun sonucunda da dudak bölgesinde oldukça şiddetli kuruma ve çatlamalar görülebilir.
• alerjilerin varlığı kimyasal içeren çeşitli kozmetik ürünlerin kullanımı, diş macunu tercihi, diş ipi kullanımı gibi durumlar bazen çeşitli alerjilerin tetikleyicisi olabilir. Bu alerjilere bağlı olarak da dudaklarda kuruluk, çatlama ya da soyulma gibi durumlar görülebilir. Böylesi bir durum ile karşılaşıldığı takdirde ise öncelikle kullanılan malzemenin bırakılması ve sorunların devam etmesi halinde bir hekime başvurulması gereklidir.
• dudak kuruluğu yaşama bu aşamada iken dudaklara müdahale edilmemesi durumunda dudak çatlakları ile karşı karşıya kalınması oldukça yüksek ihtimalle muhtemeldir. 
• dudakları ısırma, yalama veya emme oldukça hassas olan dudak derisi bu durumlar sonucunda hızlı bir şekilde tahriş olacaktır. Dudak nemlendirici bir balsam ya da jel kullanarak derinin irritasyonunun yatışmasını sağlamak ve eğer mümkünse dudakları ısırma, yalama veya emme gibi alışkanlıklardan uzaklaşmak gereklidir. 
• uygunsuz hava koşulları veya iklim özellikleri özellikle şiddetli bir şekilde esen rüzgar ve kuru hava dudakların hızlı bir şekilde çatlamasına sebep olacaktır. Bu çatlamalar genellikle dudakların kenar bölgelerinde görülür ve çiğneme ya da gülümseme gibi basit eylemler sonucunda çatlayarak ya da genişleyerek büyüme sağlayabilir, ağrılı yanma hissine sebebiyet verebilirler.
• mineral veyahut vitaminlerin eksikliği hali özellikle demir ve çinko gibi minerallerin eksikliği, A vitamini ve bazı B grubu vitaminlerinin eksikliği halinde dudaklarda kuruma ve çatlama problemi ile karşılaşılabilir. 
• ağız vasıtası ile nefes alıp verme durumu dudakların hava ile temasının maksimum düzeyde ve daha sık olmasına neden olur. Bunun sonucunda da dudak kuruluklarına ve çatlaklarına zemin hazırlanacaktır. Bazı bireylerde ise ağız vasıtası ile nefes alıp verme durumu soğuk algınlığı hastalığı, saman nezlesi veyahut burundaki septumun eğriliği gibi sebeplere bağlı olarak mecburi bir hal almış olabilir. 
• güneş ışınlarına direkt olarak maruz kalma hali uzun süreli maruziyet sonucunda güneş ışınlarının hassas dudak derisi üzerinde çatlama ve kuruma gibi sorunlara yol açtığı bilinmektedir. 
• kullanılmakta olan ilaçların yan etkileri sivilce ve akne ilaçları, depresyon ilacı olarak nitelendirilen antidepresanlar, saman nezlesi tedavisinde kullanılan ilaçların hemen hemen hepsi ve yüksek kolesterol hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar dudaklar üzerinde olumsuz etkilere sahiptirler ve çatlama ile kurumaya sebebiyet verirler. 
• yaralanmalar dudak bölgesinde meydana gelen yaralanmalar dudak çatlamasının başlı başına sebebi olabilir niteliktedir. Oldukça yaygın bir şekilde görülen sebeplerdendir. 
• hastalıklar stres, kan ile ilgili rahatsızlıkların, sedef hastalığının, şeker hastalığının, down sendromunun veya tiroid problemlerinin varlığı dudak çatlaması sorununun sebeplerindendir.
• asit içeren içeceklerin aşırı miktarda tüketilmesi kola, gazoz gibi içecekler içlerinde bulunan asit miktarı nedeniyle dudaklar ve cilt üzerinde olumsuz etkilere sahiptirler. 
• kozmetik ürünler kalitesiz olarak nitelendirilebilecek, uygunsuz veyahut tarihi geçmiş kozmetik ürünlerin kullanımı ve buna bağlı olarak da hassas dudak derisinin tepkime içerisine girmesi hali de oldukça yaygın sebeplerdendir.

Dudak Çatlaması Teşhisi

Dudak çatlaması hastalığında çatlamaya neden olan şeyin öncelikle düzgün bir şekilde belirlenmesi önemli bir rol oynamaktadır. Bunun için ilk aşama alanında uzman hekimin yapacağı dermatolojik muayenedir. Hekiminiz öncelikle fiziki muayene yapacaktır ve gerekli görülmesi halinde bazı kan testlerin yapılması için sizi yönlendirecektir. Bu kan testlerinde özellikle vitamin ve de çinko eksikliklerinin olup olmadığı kontrol edilecektir.

Dudak Çatlaması Tedavisi

Dudak çatlaması hastalığının tedavisinde en önemli faktör doğru teşhis ile birlikte hareket edilmesi ve belirlenen nedenin ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. Bunun için öncelikle bir cildiye uzmanı yani dermatolog ile iletişime geçilerek dudak çatlamasının sebebi araştırılmalı ve buna uygun bir tedavi yöntemi izlenmelidir. Gittiğiniz hekim, sizi gerekli olması halinde diğer bölümlere sevk edecektir. Aynı zamanda basit ev yöntemleri ile de şiddetli olmayan dudak çatlaklarına çözüm üretmeniz mümkündür.

Dudak Çatlaması Tedavi Edilmezse

Dudak çatlaması hastalığı tedavi edilmezse, hassas dudak derisi üzerinde bulunan dokularda kopmalar ve soyulmalar meydana gelecektir. Bu kopmalar ve soyulmalara bağlı olarak da dudak derisi enfeksiyonlara açık halde olacaktır. Enfekte olmuş dudak derisi üzerinde yapılabilecek işlemler de kısıtlıdır ve aynı zamanda ağrı verici niteliktedir. Bu sebeple dudak çatlaması hastalığının tedavisi oldukça önemlidir ve asla ihmal edilmemelidir.

Dudak Çatlaması Ne İyi Gelir?

Dudak çatlamasının önlenebilmesi için;

• özellikle dışarıya çıkıp uygunsuz hava koşulları olarak nitelendirilebilecek özellikteki fırtınalı hava, şiddetli rüzgar, güneş ışınları, soğuk hava gibi durumlarla karşı karşıya kalmadan önce önleminizi alın. Bunun için dudaklarınıza bir miktar kimyasal içermeyen vazelin veyahut bir dudak balsamı ya da kremi sürebilirsiniz. Aynı zamanda hint yağı, jojoba yağı, kakao yağı, karite yağı, zeytinyağı, kuşburnu yağı, badem yağı, hindistan cevizi yağı gibi bitkisel yağları da kullanarak dudaklarınız için koruyucu nitelikte bir bariyer görevi görmelerini sağlayarak uygun nem oranına erişebilirsiniz. 
• tükettiğiniz sıvı miktarını arttırmanızda fayda var. Böylelikle yeterli miktarda su tüketimi sağlamayan kişilerin aksine kuruma ve çatlama gibi sorunlarla karşı karşıya gelmeyeceksiniz.
• alışkanlık haline getirilmiş olan emme, ısırma ve yalama gibi durumları sonlandırın. 
• bal, salatalık ve aloe vera gibi doğal kaynaklardan faydalanın. 

Bal, anti bakteriyel olma özelliği sayesinde dudak çatlaması problemine oldukça iyi gelen bir besindir. Bunun için bir miktar balı dudaklarınıza sürerek yedirin ve bir süre beklettikten sonra ılık su yardımı ile temizleyin.

Salatalık, içerisinde yüksek miktarda su bulunduran bir besindir. Bu özelliği sayesinde iyi bir nemlendirici niteliği kazanmıştır ve özellikle cilt bakımında sıklıkla tercih edilen bir besin olmuştur. Bunun için salatalıkları soyarak dilimler halinde bir süre dudaklarınızın üzerinde bekletmeniz yeterli olacaktır.

Aloe vera jeli ise koruyucu nitelikte bir dudak balsamı ya da dudak nemlendiricisi görevi yapabilir. Bunun için bir miktar taze aloe vera jelini dudaklarınıza sürerek bir süre bekletin ve ılık su ile temizleyin.

• tuzlu su uygulaması yapın. Bir miktar ılık su içerisine eklediğiniz tuzu iyice erimesini bekledikten sonra, pamuk ya da pamuklu bir bez yardımı ile dudaklarınıza sürün. Böylelikle çatlamış olan bölgenin temizlenmesine yardımcı olabilirsiniz.
• peeling uygulayın. Bir miktar toz şeker ve limon suyu yardımı ile hazırlayabileceğiniz oldukça basit bir peeling, dudak çatlamasına bağlı olarak oluşan ölü derinin atılmasına yardımcı olacaktır. Uygulama sonrasında yeni bir çatlamanın oluşmasını önlemek için herhangi bir dudak nemlendiricisi kullanmayı ihmal etmeyin. 
• dengeli bir beslenme düzeni içerisinde olun. 
• süt ve gül yaprakları kullanarak bir karışım hazırlayın. Bunun için bir miktar ılık süt içerisinde gül yapraklarını yarım saat süre ile bekletmeniz ve sonrasında çıkartıp ezerek dudaklarınıza sürmeniz yeterli olacaktır. Özellikle geceleri uyku öncesinde uygulandığı taktirde, gerekli nem dengesini sağlaması muhtemeldir. 
• kendi doğal dudak koruyucunuzu oluşturun. Bunun için 2 çorba kaşığı eritilmiş balmumuna ve 2 çay bardağı kadar da ceviz yağına ihtiyacınız olacak. Karışımı bir kaba boşaltın ve sabahları dudaklarınıza uygulayın.

Dudak Çatlamasına Ne İyi Gelmez?

Dudak çatlaması hastalığına;

• yetersiz miktarda su tüketimi
• dengeli beslenme alışkanlıklarının olmaması, meyve ve sebze tüketiminin az miktarda oluşu
• direkt olarak güneş ışınlarına maruz kalma
• uygunsuz hava koşulları altında önlem almama
• dudağı tükürük ile ıslatma veya yalama
• dudağı ısırma
• dudağı emme
• kalitesiz, tarihi geçmiş veya sağlıksız kozmetik ürünlerinin, makyaj malzemelerinin kullanımı
• uygun nem oranının sağlanmaması
• A vitamini açısından zengin besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi
• stres iyi gelmeyen şeyler arasındadır. 

Hamilelikte Dudak Çatlaması

Hamilelik – gebelik döneminde anne adayının bedeninde hormonal değişimlere bağlı olarak bir çok değişik durumun görülmesi muhtemeldir. Çünkü bu dönem anne adayı açısından oldukça özel olarak nitelendirilebilecek bir süreçtir. Bu süreçte tükürük bezleri aşırı miktarda tükürük sıvısı salgılamaya başlar. Bu tükürük sıvısı ise anne adayının metabolizmasının hızındaki değişimler sebebiyle içerik açısından da farklılaşacaktır ve bu sebeple de direkt olarak dudak çatlaklarına neden olacaktır. Gebelerin dudaklarını düzenli olarak nemlendirmeleri ve bunun için de doğal bileşenlerden faydalanmaları gerekmektedir. Bu süreçte kimyasal içeren ürünlerin kullanımı uygun değildir.

Bebeklerde Dudak Çatlaması

Bebeklerde dudak çatlaması tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi bir çok farklı sebebe bağlı olarak görülmektedir. Bunlardan en sık şekilde karşılaşılanları ise;

• bebeğe yeterli miktarda sıvı verilmemesine bağlı olarak nem dengesinin sağlanamaması
• uygunsuz hava koşullarına maruziyet hali
• şeker hastalığı (tip 1 diyabetik olma)
• gerekli olan C, B ve A vitaminleri ve bu vitaminlerin alt türlerinin eksikliği
• anemi – kansızlık ve türevlerinin varlığı şeklinde sıralanabilir. 

Bebeğinizin dudak çatlaklarını geçirmek için ise eğer emziriyorsanız anne sütünden faydalanabilirsiniz. Emzirme sonrası dudaklarına süreceğiniz bir miktar anne sütü, gerekli nem dengesini sağlamaya yardımcı olacaktır ve aynı zamanda enfeksiyon oluşma ihtimalini de önleyecektir. Yine bebeğinizin odasında bulunduracağınız minik bir buhar makinesi ile nem dengesini kontrol altında tutabilirsiniz. Aynı zamanda uyku öncesinde bir miktar doğal yağı dudaklarına sürerek dudak çatlaması oluşumunu önleyebilir, lanolin içeren kremlerden de faydalanabilirsiniz.

Dudak Çatlaması için Hangi Doktora Gidilir?

Dudak çatlaması hastalığı için gerekli olan bütün önlemler alındıysa ve buna rağmen çatlamalar, kurumalar, kanamalar, ağrılar ve yanma hissi sık sık görülür hale geldi ise herhangi bir sağlık kuruluşundaki cilt hastalıkları uzmanına yani bir dermatoloğa ivedilikle gidilmesinde fayda vardır.