ENA Testi Nedir?

Tıp literatüründe otoimmün sistem olarak adlandırılan bağışıklık sistemi, vücut içerisinde yer alan hücrelere karşı “antikor” adlı verilen özel bir madde üretir. Antikorların amacı hücreleri tamamen ortadan kaldırmaktır. ENA testi adı altına uygulanan antikor ve otoantikort testleri ise bu antikorların vücut tarafından üretilip üretilmediğini belirleyebilmek amacı ile yapılan bir testtir. Antinükleer antikor testi;

• İndirekt immünfloresans mikroskobisi
• Enzimatik immünabsorban analiz (elisa ismi ile de bilinmektedir) metotlarının uygulanması ile yapılmaktadır. 

ENA Testi Hangi Durumlarda Yapılır?

ENA – Antinükleer antikor testi kişide;

• Eklemlerde şişme
• Dokularda şişme
• Dikkat dağınıklığı
• Vücut ısısının sürekli olarak düşük olması
• Yorgunluk hissi varlığı
• Kas ağrısı
• Saç ve cilt dökülmeleri
• Özellikle el ve ayaklarda uyuşma hissi 
• Bazı hastalıklara karşı özel belirti problemlerinden bir veya birkaçı aynı anda görülüyorsa yapılır. Böylelikle kişide herhangi bir otoimmün hastalığın söz konusu olup olmadığını tespit edip anlamak mümkündür.

Bağışıklık sistemi, bireyin vücudunda meydana gelebilecek olan enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı korumak ile yükümlüdür. Ancak otoimmün hastalıklar yaşandığında; bağışıklık sistemi görevini düzgün bir şekilde yerine getiremez ve hastalıklı hücreler yerine sağlıklı haldeki hücrelere saldırıp başka hastalıkların oluşmasına neden olur. Oluşum nedenleri tam olarak belirlenemeyen otoimmün hastalıklar, vücutta bulunan organları ve de dokuları etkileyebileceği için oldukça tehlikelidir.

Genetik faktörler ile çevresel faktörler, otoimmün hastalıkların oluşumundaki etmenler olarak nitelendirilebilir. Kadınlarda daha çok görüldüğü bilinen otoimmün hastalıklarından bazıları genetik olarak geçiş gösterebilir niteliktedir.

Otoimmün hastalıklarına örnek olarak ise aşağıdakiler gösterilebilir.

• Lupus hastalığı: Halk arasında kelebek hastalığı olarak da bilinmektedir. Bunun nedeni ise yüz bölgesinde kelebek şeklinde döküntülere sebebiyet veriyor olmasıdır. Romatizmal nitelikli bir hastalıktır ve aynı anda birden çok organı etkileyebilir.
• Multipl skleroz hastalığı: Sinir hücrelerini sarmakla görevli olan miyelin kılıfının tahribata uğraması ile vücudun beyin ile mesaj iletişiminin etkilenmesi durumudur. MS olarak kısaltılan bu hastalık, denge kuramama, yürüyememe ve halsizlik gibi sorunları da kendisi ile birlikte ortaya çıkarır. 
• Behçet hastalığı: Romatizmal nitelikte bir hastalıktır ve genellikle ağız ya da genital bölge etrafında yaralar, eklemlerde iltihaplanma, gözlerde kızarıklıkla birlikte seyreden şişlik ve sindirim sistemi problemleri ile karakterize haldedir. 
• Romatoid artrartrittalığı: Genellikle otuzlu yaşlarla birlikte ortaya çıkan kronik nitelikli bir hastalıktır. Eklemlerde sıcaklık artışı, ağrı, şişlik ve de iltihaba sebebiyet vermektedir.
• Çölyak hastalığı: Bir protein türü olan glutene karşı aşırı bağışıklığın söz konusu olması halinde görülür. İnce bağırsak duvarındaki tahribatlar, iltihaplanmalara sebebiyet verir ve bu durum da hastanın karın ağrısı, ishal, mide bulantısı gibi sorunlar yaşamasına neden olur.
• Haşimato hastalığı: Tiroit bezinin az miktarda tiroit hormonu üretmesine bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalıktır. Kilo alımı, yorgunluk ve de hava değişimlerine karşı tahammülsüzlük söz konusudur. 
• Ankilozan spondilit: Omurgayı oluşturan kemiklerin birbirine yapışması sonucu hastada az veya çok miktarda hareket kısıtlılığının ortaya çıkması durumudur. Kamburluk ile sonuçlanabilir. 
• FMF hastalığı: Ailevi akdeniz ateşi hastalığı olarak da bilinmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere genetik nitelikli olan bu hastalık sürekli olarak tekrar eden ateş problemi ve karın ağrısı ile karakterizedir. Bu sorunlara aynı zamanda eklem ağrısı, şişlik ve de iltihaplanma eşlik etmektedir. 
• Diyabet hastalığı: Vücutta pankreas tarafından üretilen ve de kan şekerini düzenlemek ile görevli olan insülin hormonunun, pankreasta meydana gelen tahribat nedeni ile düzgün bir şekilde üretilememesine bağlı olarak meydana gelen bir hastalıktır. Gözler ve sinirler başta olmak üzere bir çok organa aynı anda zarar verebilir niteliktedir.
• Sjögren sendromu hastalığı: Gözlerde ve ağızda kuruluğa sebebiyet veren eklem ağrılarının sıklıkla yaşandığı kronik nitelikli bir hastalıktır.
• Sedef hastalığı: Cilt hücrelerinin normalden çok hızlı bir şekilde büyümesi ve fazla üretilmesine bağlı olarak meydana gelen bir hastalıktır. Dökülemeyen fazla deri vücut üzerinde lekelenmelere sebep olur.

ENA Testinin Sonucu Nasıl Yorumlanır?

Antinükleer antikor testinin sonucu;

• Negatif çıkıyor ise hastanın tekrar değerlendirilerek muayene edilmesi sağlanır. Yapılan muayene sonucunda elde edilen bulgular bağışıklık sistemindeki problemlere bağlı türde romatizmal bir hastalık yönünde ise ileri otoantikor testlerinin yapılmasının gerekliliği ortaya çıkar.
• Pozitif çıkıyor ise tamamlayıcı nitelikteki testler uygulanır. Ancak test sonucu pozitif iken yapılan muayeneler sonucunda herhangi bir bulgu elde edilemiyor ise; testin uygulanması esnasında kullanılan yöntemin değiştirilmesi ve tekrar üzerinde çalışılması sağlanır ve yanlış pozitiflik durumunun olup olmadığı irdelenir. Genellikle 3 ay ya da 6 ay gibi bir süre sonra testin tekrar yapılması talep edilebilir. 
• Değerlendirmeye alınırken hastanın etken madde olarak içerisinde fenitoin, prokainamid, inferonlar, hidralazin ve TNF-a engelleyicisi bulundurulan ilaçlar kullanıp kullanmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu ilaçlar antinükleer antikor testinin sonucunun pozitif olmasına sebebiyet verebilir niteliktedir. 
• Değerlendirilme için hastadan alınan 1 birim kan 40 birim oranında “salin” adı verilen madde ile seyreltilir. Sonraki süreçlerde bu seyreltme oranı kırkın katları olacak şekilde arttırılmaktadır. Pozitif olma değeri ise işlemin yapıldığı laboratuvara göre değişiklik gösterebilir niteliktedir ancak genellikle 2 veya 4 katı salin inceltmesi ve üzerindeki inceltmelerde değerler pozitif olarak ele alınır.