Kifoz

Kifoz Nedir?

Omurganın yandan bakıldığında bir miktar normal eğrilikleri vardır. Bu eğrilikler, omurgaya uygulanan yüklerin vücut tarafından emilmesine yardımcı olur. Servikal omurga (boyun) ve lomber omurga (bel), öne ve içe doğru bir miktar eğiktir. Bu durum fizyolojik lordoz olarak adlandırılır. Torasik omurgada da (üst sırt) normal olan dışa doğru bir eğrilik vardır. Buna da fizyolojik kifoz adı verilir. Kamburluğa dorsal kifoz da denilmektedir.

Sırt bölgesinde bulunun omurganın anormal bir şekilde eğrildiği duruma kifoz adı verilir. Halk arasında bu duruma kamburluk denir. Başka bir deyişle, kifoz, üst sırtın omurgasının deformitesidir (şekil bozukluğu). Abartılı şekilde dışa doğru eğriliğe neden olur. Aslında kifoz belli bir dereceye kadar normaldir. 20 ile 50 derece arasındaki eğrilikler normal olarak kabul edilir. Örneğin 25 derece ve 45 derece kifozu olan iki insan da normal aralıktadır. Ancak 45 derece kifozu olan bir insan dışarıdan biraz daha kambur görülebilir.

Omurganın normal eğrilikleri, kafanın ve vücut ağırlığının doğrudan kalça üzerinde dengelenmesine izin verir. Bu eğriliklerden biri veya daha fazlası artarsa, kafa vücut üzerinde düzgün bir şekilde dengelenemeyebilir. Bu durum da sırt ağrısı, kaslarda sertlik ve yürümede değişikliğe neden olabilir.

Kifoz Belirtileri Nelerdir?

Anormal kifozu olan hastalar için en yaygın semptomlar sırtın eğri gözükmesi veya kamburluk nedeniyle zayıf duruştur. Ayrıca kişiyi en çok rahatsız eden semptomlar sırt ağrısı, kas yorgunluğu ve sırttaki kaslarda sertliktir. Çoğu zaman, bu semptomlar sabit kalır ve zamanla giderek kötüleşmez. Ancak eğer duruş sorunları devam ederse ilerleyebilir.

Daha ağır durumlarda, hasta belirtilerinin zamanla kötüleştiğini fark eder. Kifoz ilerlerse daha abartılı bir kamburluğa neden olabilir. Nadir durumlarda, bu omurilikteki zayıflık ve anormal eğrilik, sinirlerin sıkışmasına neden olarak duyu kaybı veya bağırsak ve mesane kontrolü kaybı gibi nörolojik semptomlara yol açabilir.

Şiddetli torasik kifoz vakaları da göğüsteki boşluk miktarını sınırlayabilir. Bu durum göğüs ağrısı veya nihayetinde akciğer veya kalp yetmezliği ile nefes darlığına yol açan kalp ile ilgili ve akciğerle ilgili problemlere neden olabilir.

Kifoz Nedenleri Nelerdir?

Kifoz, birkaç form şeklinde olabilir ve tedavi, durumun nedenine ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişir.

Aşağıdakiler kifozun en yaygın nedenleridir:

Osteoporoz ile İlişkili Kifoz: Yetişkinlerde kifozun en yaygın nedeni osteoporoz nedeniyle omurga kırığıdır. Bu hem erkeklerde hem de kadınlarda ortaya çıkabilir, ancak kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Osteoporoz omurgadaki omurga kemiklerini zayıflattığından, omurlar tipik olarak bir kama şeklinde ortaya çıkan kırığa karşı hassastır. Kemiğin önü ezildikçe, omurganın o kısmı öne doğru eğilir ve aşırı bir kifotik eğri oluşur. Bu durum da ileri eğik duruşla sonuçlanır. Tedavi tipik olarak gelecekteki kırıkları önlemek için altta yatan osteoporoza ve aynı zamanda ağrıyı azaltmaya yönelik yapılacaktır.

Konjenital Kifoz: Bu kifoz formu genellikle daha doğmamış fetüslerdeki omurganın malformasyonundan (kusurlu, sakat) dolayı bebeklerde ve küçük çocuklarda kendini gösterir. Diğer kifoz formlarından farklı olarak, bu form çoğunlukla omurgayı yeniden hizalamak ve şekil bozukluğunun ilerlemesini önlemek için genç yaşta ameliyat gerektirir.

Dejeneratif Kifoz: Bu kifoz şekli, zamanla omurgadaki aşınma ve yıpranma nedeniyle gelişir. Bu tip kifozun altta yatan nedeni tipik olarak disklerin hasarlanması ve omurganın romatizmasıdir. Ağrı kesici ilaç, egzersiz ve fizik tedavi gibi cerrahi olmayan tedaviler tipik olarak ağrı için yararlı tedavilerdir. Cerrahi bir seçenek olabilir, ancak bu tanı için nadirdir.

Nöromüsküler Kifoz: Kifozun bu formu, serebral palsi, spina bifida veya kas distrofisi gibi belirli kas ve sinir hastalıkları bozuklukları olan çocuklarda ortaya çıkabilir. Ameliyat yaşam kalitesini iyileştirmek için bir seçenek olabilir.

Beslenmeye Bağlı Kifoz: Bu duruma, çocukluk çağında D vitamini eksikliği gibi bazı vitamin eksiklikleri neden olur.

Postüral Kifoz: Bu kifoz formu zayıf duruş ve anormal eğilmeye bağlı görülür. Hem genç hem de yaşlı hastalarda görülür. Kadınlarda erkeklerden daha belirgindir ve nadiren şiddetli ağrıya neden olur. Karın ve sırt kaslarını güçlendirmek için yapılan egzersizler, kifozun düzeltilmesine ve daha normal bir hizalamanın korunmasına yardımcı olabilir.

Scheuermann Hastalığı: Genel popülasyonun % 2 ila 5'inin Scheuermann kifozundan muzdarip olabileceği tahmin edilmektedir. Bu durum ergenlerde omurga ve disklerin anormal büyümesi nedeniyle ortaya çıkar. Ergenlerde veya yetişkinlerde klinik olarak belirginleşebilir ve erkeklerde daha sık görülür.

Hastalarda tipik olarak hafif bir skolyoz da vardır. Hastalık tipik olarak egzersiz ve fizik tedavi ile tedavi edilir. Karın kaslarını güçlendirmek ve omurga esnekliğini arttırmak için özel egzersizler önerilebilir. 70 dereceden büyük veya progresif ağrılı eğriler için cerrahi gerekebilir.

Travmatik Kifoz: Bu durum, bir omurga kırığının yanlış hizalanmış iyileşmesinden veya omurganın destekleyici bağlarının yaralanmasından kaynaklanabilir.

İyatrojenik Kifoz: "İyatrojenik", "tıbbi müdahalenin bir sonucu" anlamına gelir ve omurganın cerrahi tedavisinin bir komplikasyonu olarak gelişen kifoz anlamına gelir. Post-laminektomi kifozu, tipik olarak çocuklarda ve ergenlerde tümörün çıkarılması için omurganın arka elemanlarının çıkarılmasını gerektiren dekompresif omurga cerrahisini takiben gelişebilen en yaygın iyatrojenik kifoz türüdür.

Kifoz Teşhisi

Duruş problemleri ve ağrı sıklıkla hastayı doktora getiren durumlardır. Erken tedavi, özellikle ergenlerde eğriliğin ilerlemesini kontrol etmek için önemlidir.

1-) Fizik Muayene

Kapsamlı bir fizik muayene, hastanın sağlığı ve genel uygunluğu hakkında çok şey gösterir. Ayrıca ilk kez yapılan muayene, doktorun tedavi sırasında hastalığın ilerlemesini ölçebileceği bir başlangıç çizgisi sağlar.

Fizik muayenede duruş gözlenir. Hareketlere bakılır. Yandan bakıldığında pelvis üzerindeki baş ve gövdenin sagital dengesi değerlendirilebilir. Böylece ilişkili bir skolyoz gözlenebilir.

Adam'ın İleri Eğilme Testi gibi kamburluk testleri ile torakolomber kifoz ortaya çıkabilir.

Palpasyon ile genellikle paraspinal kas sistemi hassasiyeti saptanabilir. Scheuermann Hastalığı mevcut olduğunda, hamstring kasları sıkı olabilir.

Hareket aralığı, hastanın fleksiyon, ekstansiyon, lateral bükülme ve spinal rotasyon hareketlerini ne derece gerçekleştirebileceğini ölçer. Asimetri de not edilir.

2-) Nörolojik Değerlendirme

Nörolojik değerlendirme ile ağrı, uyuşma, karıncalanma, ekstremite duyuları ve motor fonksiyonu, kas spazmı, halsizlik ve bağırsak, mesane değişiklikleri incelenebilir.

3-) Görüntüleme Yöntemleri

Omurga tam uzunlukta x-ışınlarına maruz bırakılır ve omurga görüntülenir. Hasta başını dik tutarken kolları öne uzatılmış halde durur. Bu röntgenler, Scheuermann Hastalığının karakteristiği olan omurgada kama düzensizliklerini değerlendirmek için kullanılabilir.

Omurilik hasar görürse emar çekilebilir. Cobb Angle yöntemi, standart tam uzunlukta bir x-ışını kullanarak kifotik eğriyi derece cinsinden ölçer.

Kifoz Tedavisi

Çoğu kifoz vakası tedavi gerektirmez. Toplumda sık görülen kötü duruştan kaynaklanan kifoz (postural kifoz) genellikle duruş düzeltilmesiyle ve hafif egzersizlerle düzeltilebilir.

Kifoz tedavisinde aşağıdaki faktörlere bağlı olarak tedavi türleri seçilebilir:

• Kişinin yaşı
• Cinsiyet
• Kifozun şiddeti
• Omurganın esnekliği

Çocuklarda genellikle büyüme durduğunda kifoz da ilerlemeyi durdurur. Konjenital kifoz ile doğan çocuklar için cerrahi genellikle gereklidir.

Hafif ila orta şiddette kifozu olan kişilerde ağrı kesiciler ve kamburluk egzersizleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir. İbuprofen veya parasetamol gibi sık kullanılan ağrı kesiciler, herhangi bir sırt ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.

Sırttaki kasları güçlendirmeye yardımcı olmak için düzenli kamburluk egzersizleri ve fizyoterapi kursu önerilebilir. Ayrıca sırt ağrısına, sağlıklı bir kiloda kalmak veya fazla kiloları vermek yardımcı olur. Örneğin, yoga, pilates veya bazı dövüş sanatları da kifoz için oldukça yararlıdır.

Hafif ila orta kifozlu gençlerde gelişim tamamlamadan korse takılması gerekebilir. Kemikler hala büyürken korse takılır ve eğrinin daha da kötüleşmesi önlenir. Korse giymek ilk başta kısıtlayıcı olabilir. Ancak, çoğu insan bir süre sonra bu duruma alışır. Korse, omurganın pozisyonunu düzeltmeyeceği için büyümenin durduğu yetişkinler için önerilmez.

Kifoz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Kifoz komplikasyonları genellikle sadece ciddi vakalarda görülür.

Kifoz komplikasyonları şu şekilde sıralanabilir:

• İlaçla kontrol edilemeyen kalıcı ağrı
• Akciğerlerin ve hava yollarının sıkışması sonucu nefes alma zorlukları. Bazen, kifozlu hastalarda omurgadan geçen sinirler sıkışır ve bu durum aşağıdaki gibi semptomlara neden olabilir:
  • Kollarda ve bacaklarda uyuşma veya halsizlik
  • Denge duyusu ile ilgili sorunlar
  • Mesane veya bağırsak kontrolünün kaybı

Bu ciddi komplikasyonlar acil tıbbi müdahale gerektirir ve genellikle ameliyat önerilir.

Kifoz Ameliyatı

Ameliyat genellikle sırtın görünümünü düzeltebilir ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak oldukça yüksek komplikasyon riski taşır.

Cerrahi, potansiyel faydalarının risklerden daha ağır bastığı daha şiddetli kifoz vakaları için önerilir.

Kifoz için cerrahi genellikle aşağıdaki durumlarda tavsiye edilir:

• Omurga eğriliği çok belirginse
• Eğrilik ilaçla kontrol edilemeyen kalıcı ağrıya neden oluyorsa
• Eğrilik nefes alma ve sinir sistemi işleyişi gibi diğer önemli işlevleri bozuyorsa

Şiddetli kifozlarda ameliyat olmadan omurganın yapısının daha da kötüleşmesi muhtemeldir. Kifoz ameliyatlarında genellikle spinal füzyon adı verilen bir teknik kullanılır. Bu yöntemde omurganın eğriliğinden sorumlu omurlar bir araya getirilir.

Operasyon sırasında sırttan bir kesi yapılır. Omurgadaki eğrilik metal çubuklar, vidalar ve kancalar kullanılarak düzleştirilir ve omurganın kemik greftleri kullanılarak yerine birleştirilir. Kemik greftleri için genellikle bağışlanmış kemikler kullanır, ancak hastanın vücudundan pelvis gibi başka bir yerden de alınabilir.

Çocuklarda Kifoz

Kifoz, omurganın (omurga) deformitesidir. Kifozlu bir çocuğun anormal derecede yuvarlak veya kambur bir sırtı vardır. Kifoz, kızlarda erkeklerden daha yaygındır.

Arkadan bakıldığında normal bir omurga düz görünür. Sırtın üst kısmında 20 ° ile 45 ° arasında bir eğrilik olabilir. Kifozda, eğrilik genelde 50 ° veya daha fazladır.

Bir çocuk kifoz ile doğabilir ya da başka sağlık nedenlerinden dolayı kifoz görülebilir.

Bu nedenler şunlardır:

• Metabolik problemler
• Nöromüsküler durumlar
• Kemiklerin kolayca kırılmasına neden olan cam kemik hastalığı (osteogenesis imperfecta)
• Spina bifida
• Omurların üst sırtta öne doğru eğilmesine neden olan Scheuermann hastalığı

Kifoz duruş problemlerinden de kaynaklanabilir. Bu duruma postüral kifoz denir. Bu en yaygın tiptir. Genellikle genç yıllarda fark edilir.

Çocuklarda kifozun belirtileri herkeste farklı olabilir. Ancak yaygın görülen belirtiler şunlardır:

• Omuz yüksekliğindeki fark
• Başın vücudun geri kalanına kıyasla öne doğru eğilmesi
• Öne eğilindiğinde üst sırtın normalden daha yüksek görünmesi
• Uyluğun arkasındaki kasların sıkı olması

Tedavi çocuğun semptomlarına, yaşına ve genel sağlığına bağlı olarak değişebilir. Ayrıca durumun ne kadar şiddetli olduğuyla da yakından ilişkilidir.

Tedavinin amacı, kifozun daha da kötüleşmesini durdurmak ve şekil bozukluğunu önlemektir. Omurga ağrıları için ibuprofen gibi ilaçlar kullanılabilir.

Egzersizler çocuklardaki kifozun iyileşmesi için oldukça önemlidir. Çocuklarda büyüme hala devam ediyorsa bazı durumlarda korse takması gerekebilir.

Nadir durumlarda, eğri 75° veya daha fazla ölçüldüğünde ve korsenin kifoz ilerlemesini durduramadığı durumlarda ameliyat gerekebilir.

Kifoz için Hangi Doktora Gidilir?

Omurga yapısındaki değişiklikler ve kifoz yani kamburluk için gidilmesi gereken Ortopedi bölümüdür. Daha sonra hasta Fizik Tedavi ile de tedavisini sürdürebilmektedir. Hafif derecede olan kifozlarda ve duruş bozukluğundan kaynaklananlarda doktora gitmeye gerek kalmayabilir. Bu durumda yapılabilecek egzersizlerle ve duruşun düzeltilmesiyle iyileşme kaydedilebilir. Ancak yine de kifozun nedenini öğrenmek, doğru şekilde tedaviyi yürütmek için doktora gitmek gereklidir. Eğer ağır derecede ve erken çocukluktan beri görülen kifoz durumları varsa her halükârda doktora gitmek gerekir.