Hamilelikte Diş Ağrısı

Hamilelikte Diş Ağrısı Nedir?

Hamilelikte vücut dışarıdan etkilere daha savunmasız hale gelir ve vücudun birçok savunma mekanizmasında azalmalar yaşanır. Bunlardan biri ise gebelikte ağız içi mukozasında yaşanabilecek sorunlardır. Hamilelikte diş ağrısı, bakterilere normalden daha fazla açık olma durumundan ve hormonların artması ile birlikte görülmektedir.  

Hormonlarda meydana gelen artış ve azalmalar ağız içindeki salgıları da etkiler. Bu nedenle gebelikte diş ağrısı, diş etlerinde şişme ve ödem gibi problemlerle çok sık karşılaşılır. Gebelikte yaşanan kusma ve reflü gibi şikayetler diş etlerine ve dişlere zarar verir. Kusarken ağza gelen asitler, dişlerde hasar bırakır ve bunun sonucunda çürüme başlar. Hamilelikte çürük diş ağrısı daha önceden hasarlı bir dişin hassasiyetinin artmasından veya direkt hamilelik sürecinde çürüme yaşanmasından kaynaklanabilir. 

Gebelikte östrojen ve progesteron hormonları artış gösterir. Yükselen hormonlar, çoğu zaman diş üzerinde bakteri oluşumuna neden olabilmekte ve hamilelikte yirmilik diş ağrısı görülmesine yol açabilmektedir. Aynı zamanda anne adaylarının gebelik öncesinde kapsamlı bir ağız bakımı yaptırmaması sonucu, hamilelikte dolgu diş ağrısı meydana gelebilir. 

Hamilelikte Diş Ağrısı Belirtileri

Gebelikte diş ağrısı, nedenine bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkar. Ağrı başlamadan önce birtakım belirtiler yaşanır. Bunlar; şişlik, kızarıklık, hassasiyet, diş eti kanaması, ağız kokusu, tat kayıpları ve kırılmalardır. Ardından hamilelerin çoğunda ağrı farklı boyutlarda baş gösterirken, bazı hastalarda ağrı meydana gelmez. 

Hamilelikte diş ağrısı belirtileri:

• Şişlik: Diş etinde meydana gelen şişliktir. Bazen yanak ve çenede dışarıdan görülebildiği gibi bazı kişilerde yalnızca içeriden gözlemlenebilir. Şişliğin nedeni, diş ve diş etinde meydana gelen komplikasyona göre farklılık gösterir.
• Kızarıklık: Diş ağrısı oluşmadan önce diş etrafındaki bölgede kızarıklık görülebilir. Bu tahriş olma durumuna işaret edebileceği gibi sık karşılaşılan hamilelikte 20’lik diş ağrısı belirtisi olabilmektedir. 
• Hassasiyet: Hamilelikte beslenme alışkanlığı değiştiği için dişlerde hassasiyet yaşanabilir. Yaşanan hassasiyet çoğu zaman diş ve diş eti rahatsızlıklarına işaret eder. Sıcak ve soğuğa karşı duyarlılık yaşanır. Hassasiyet bir süre sonra bölgede ağrı olarak izlenir ve sebebi araştırılır. 
• Diş eti kanaması: Hamilelikte diş eti kanaması artan hormonlardan kaynaklı yaşanabilir. Çoğu zaman ise ağız içi mukozasındaki birçok rahatsızlığı işaret eder. Diş eti kanamaları, fırçalama gibi ağız içi bakımına engel olabilmekte ve sonucunda da çürük oluşumuna zemin hazırlayarak diş ağrısına neden olmaktadır.
• Ağız kokusu: Diş ağrısı belirtileri arasında ağızda kötü koku yer almaktadır. Diş ve diş eti hastalıklarında karşılaşılan bu durum aynı zamanda mide rahatsızlıklarına da işaret eder. Bu nedenle dikkat edilmesi gereken bir semptomdur ve uzman hekim tarafından ağız içi mukozası kontrol edilmelidir. 
• Tat kayıpları: Hamilelik döneminde tat alma duyularında değişimler meydana gelebilir. Aynı zamanda bu durum diş sağlığı açısından önemlidir. Dişlerde meydana gelen hasar ya da iltihap, ağrı başlamadan önce tat almada değişiklik olarak izlenebilir. 
• Kırılmalar: Belli bir dişin çevresinde küçük veya büyük kırıklar meydana gelir. Bu kırılmaların hamilelik sürecinde bir miktar daha artış gösterdiği gözlemlenmiştir. 

Hamilelikte Diş Ağrısı Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte diş ağrısı farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkar ve nedenler şu şekilde sıralanabilir;

• Çürükler: Diş çürümeleri ağrıya neden olur. Ağız içerisindeki artan asit çürük oluşumuna ya da var olan çürüğün artarak kötü bir hal almasına yol açabilir. Hafif ağrı ve hassasiyet hissedilmesinin ardından ağrı şiddetlenir ve müdahale gerektirir. 
• Diş minesi aşınması: Diş minesi, dişi kaplayan ve içerisinin zarar görmesini engelleyen bir yapıdadır. Bu yapının aşınması sonucunda kişide diş ağrısı meydana gelir. Genellikle diş minesi aşınmalarında ilk olarak sıcak ve soğuğa karşı hassasiyet hissedilir. 
• Diş eti iltihabı: Hamilelikte yaşanan diş ağrının bir diğer sebebi; diş etindeki iltihaplanmadır. Plaklar toksin üretir ve bu toksinler diş etinde hasara neden olur. Plak ve tartar oluşumunun engellenmesi, iltihaplanmanın önüne geçer. 
• Kalsiyum eksikliği: Kalsiyum hamilelik boyunca yeterli miktarda olmalıdır. Bebeğin doğuma kadar olan süreçte anneden tükettiği kalsiyum azaldığında, dişlerde sorunlar yaşanır ve ağrı gibi şikayetler ortaya çıkar. Bu nedenle kalsiyum hamilelikte oldukça önemlidir. 
• 20’lik dişler: Gömülü halde bulunan 20’lik dişler, hamilelikte yaşanan ağrıların başlıca sebepleri arasındadır. Gömülü 20’lik dişlerin çoğu zaman şiddetli ağrı şeklinde kendini gösterir. Bölgede şişlik ve apse oluşumuna neden olur.

Hamilelikte Diş Ağrısı Teşhisi

Hamilelikte yaşanan diş ağrısının teşhisi için uygulanan yöntemler; tıbbi öykü, fiziki muayene, röntgen olmakla birlikte, nadir durumlarda ise bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) yöntemlerine başvurulur.

• Tıbbi öykü: Hastanın tıbbi öyküsünün alınmasıdır. Diş ağrısının hamileliğin hangi döneminde, tam olarak ne zaman başladığı, ağrının şiddeti, zonklama veya sızı şeklinde olup olmadığı, hassasiyet derecesi gibi sorular bu aşamada uzman hekim tarafından irdelenir.
• Fiziki muayene: Ağrının olduğu bölgedeki dişlerin fiziki olarak kontrol edilmesidir. Görünürde var olan bir ağız sağlığı sorununun saptanmasında oldukça etkilidir. Genel olarak fiziki muayenede ince bir alet yardımıyla ağrı yaşanan dişe dokunma veya vurma gibi eylemler yapılarak ağrı şiddeti ölçülür. 
• Röntgen: X-ray olarak da adlandırılan röntgen, diş sorunlarını en net gösteren görüntüleme yöntemleri arasındadır. Fiziki muayene ile fark edilemeyen çürüklerin teşhisinde önemli bir rolü vardır. Ayrıca diş ve diş etinde yaşanan enfeksiyon, kist, kanser ve sinir kaynaklı sorunları gösterir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Bilgisayarlı tomografi yöntemi diş, yüz ve çenenin net şekilde görüntülenmesini sağlayan, bilgisayar temelli bir görüntüleme yöntemidir. Özellikle gömülü 20’lik dişlerin pozisyonunun incelenmesinde başvurulur. Hamilelikte yaşanan diş ağrısı için nadir kullanılmakla birlikte şikayetin boyutuna göre kullanım sıklığı değişiklik gösterir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Özellikle çene ve kemik yapısının irdelenmesinde kullanılan görüntüleme yöntemlerindendir. Hamilelikteki diş ağrısında nadir olarak başvurulsa da diş hastalıkları teşhisinde kullanılan önemli bir yöntemdir.

Hamilelikte Diş Ağrısı Tedavisi

Hamilelikte diş ağrısı tedavi, diş ve diş etinde meydana gelen soruna göre farklılık gösterir. Çoğu zamana tedavi gebelik sonrasına ertelenebilir. Rahatsızlığa bağlı olarak gelişen teknoloji sayesinde bazı diş hastalıklarının tedavi ise gebelik süresince uygulanabilir. 

• Kanal tedavisi: Ağrı sinirlerden kaynaklıysa genellikle kanal tedavisi kesin çözümdür. Kadın doğum uzmanı ile birlikte diş hekiminin alacağı karar sonrası kanal tedavisi uygulanır. Bazı hastalarda uygulamaya izin verilmez ve tedavi gebelik sonrasına ertelenir. 
• Dolgu: Hamilelik boyunca dişlerde kırılma ve çeşitli rahatsızlıklar yaşanabilir. En çok kullanılan yöntemler arasında olan dolgu, hamileliğin her döneminde rahatlıkla uygulanır. Genellikle dolgu yenilemesi ve diş ağrısına neden olan çürüklerin tedavisinde başvurulur. 
• Gece plağı: Eklem kaynaklı diş ağrılarında uygulanan gece plağı ya da splint, ağrıların geçmesine yardımcı olur. Gece plağı sayesinde uyku sırasında diş sıkma ve diş gıcırdatma sorunları azalarak ağrıda hafifleme hatta kaybolma görülür. 
• Soğuk pres: İlaç kullanımının sınırlı olduğu hamilelik döneminde, diş ağrılarına karşı müdahale olarak soğuk pres önerilir. Çoğu zaman diş ağrısının hafiflediği ve belli oranda kaybolduğu görülmektedir. 
• Beslenme tarzında değişiklik: Hamilelikte sağlıklı beslenme yalnızca bebek için değil vücudun her alanı için önemlidir. Özellikle reflü şikayeti ve kusma yaşayan gebelere sağlıklı beslenme programı uygulanarak, diş sağlığı korunmaya çalışılır. Fazla asit salgılanmasının önüne geçecek gıdalara diyette yer verilir. 

Hamilelikte Diş Ağrısı Tedavi Edilmezse

Gebelikte diş ağrısının birçok nedeni olduğu için tedavi edilmezse karşılaşılan komplikasyonlar da birbirinden farklıdır. Gömülü bir 20’lik diş problemi yaşayanlar genelde belli bir süre sonra, alevlenen bölgede rahatlama görür ve tedaviye gerek kalmayabilir. Diş eti problemlerinde, özellikle iltihaplanmalarda tedavi süreci önemlidir. Enfeksiyonun tedavi edilmemesi, bebekte erken doğuma ve farklı problemlere neden olabilmektedir. Her enfeksiyon ve bakteriyel durum hamilelik boyunca tedavi ve gözlem altına alınmalıdır.

Hamilelikte Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Hamilelikte diş ağrısı bitkisel çözüm ve farklı yöntemler denenerek ortadan kaldırılabilir. Sıklıkla önerilen yöntemlerin başında düzenli olarak diş fırçalama gelir. Normal zamandan daha farklı bir beslenme tarzının benimsendiği hamilelik döneminde ara öğünler fazla olduğu için bu aralarda daha özenli olunması ve diş fırçalamaya dikkat edilmesi gerekir. Fırçalama dışında gargara tekniği de önerilmekte ve kimyasal kullanımı sınırlandırıldığı için bazı ağrılara tuzlu su ile yapılan gargara iyi gelmektedir.

Hamilelikte diş ağrısına karanfil yağı uygulanabilir. Antibakteriyel özellikte olan karanfil yağı, diş etlerinde meydana gelen bakteri, enfeksiyon, kötü koku, ağrı ve iltihaplanmaları büyük oranda geçirir. Antioksidan özelliğinden yararlanarak gargara ya da diş macununa ekleme şeklinde kullanılabilir. Nane yağı da benzer özellikler taşımakta ve antioksidan özelliği sayesinde diş ağrısının geçmesini sağlamaktadır. Bu yağlar pamuk yardımıyla diş üzerine uygulanabileceği gibi macunları da bulunur.

Hamilelikte Diş Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte yaşanan diş ağrısı için diş hastalıkları bölümüne, doktor olarak da diş hekimi uzmanlarına gidilmelidir.

Aynı zamanda kadın doğum uzmanıyla birlikte yürütülmesi gereken bir süreçtir ve kişinin gebelik takibini yaptığı kadın doğum uzmanıyla da görüşmesi gerekir. Gebeliğin hangi trimesterinde tedavinin daha uygun olduğu, kadın doğum uzmanları tarafından önerilir.

Baş, boyun ve çeneye vuran şiddetli bir diş ağrısı varsa, şişlik ve hassasiyet rahatsız edecek boyuttaysa vakit kaybetmeden uzman hekim desteği alınmalıdır.