Kostokondrit

Göğüs kafesi içinde akciğerler ve kalp gibi hayatı organların bulunduğu vücut boşluğu olup önden 12 çift kaburga tarafından korunur. Kosta olarak da bilinen kaburgaların göğüs kemiğine tutunduğu kıkırdak bölgesindeki iltihaplanmaya kostokondrit adı verilir. Kaburgaların iltihaplanması sonucu ortaya çıkan ağrıya şişlik eşlik ederse bu duruma Tietze sendromu adı verilir.

Tietze sendromu sıklıkla kostokondrit ile karıştırılsa da iki durum birbirinden farklıdır. Tietze sendromunda aniden başlayan ve omuz ile kollara yayılan ağrının geçmesi birkaç hafta ya da ayı bulabilir. Kostokondrit en sık 4., 5. ve 6. Kaburgalarda ortaya çıkarken Tietze sendromu en sık 2. ve 3. Kaburgaları tutar.

Kostokondrit Belirtileri

Kostokondrit genelde göğüs bölgesinde ağrılarla kendini gösteren bir hastalık olduğu için hastalarda kalple ilgili hastalıklardan şüphe edilmesine ve paniğe sebep olmaktadır.

Kostokondrit belirtileri:

• Göğüs ağrısı: Genel olarak hafif travmalar, egzersiz ya da solunum yolu enfeksiyonu sonrası ortaya çıkan göğüs ağrısı künt, keskin ya da batıcı karakterde olabilir ve genelde sol tarafta daha sıktır. Ağrılar öksürürken ve derin nefes alma esnasında artar.
• Sırt ve karın ağrısı: Göğüs ağrısı sırt ve karına doğru yayılabilir.
• Birden fazla kaburgada ortaya çıkan ağrı: Kostokondrit genelde iltihabi olaylara bağlı ortaya çıktığı için birden fazla kaburgada ortaya çıkar.
• Nefes almada zorluk: Göğüs bölgesinde ortaya çıkan ağrılara bağlı olarak kişiler nefes alırken zorlanır ve hastalığın ilerlemesi ile nefes almaktan korkar hale gelirler.

Kostokondrit Nedenleri

Kostokondritin neden ortaya çıktığı tam bilinmemekle birlikte kostokondrit oluşumuna neden olabildiği düşünülen bazı durumlar mevcuttur.

• Travma ve yaralanmalar: Göğüs bölgesinde meydana gelen bir travma ya da yaralanma sonucu kostokondrit gelişebilir.
• Fiziksel zorlanma: Göğüs duvarının katıldığı yorucu egzersizler ya da ağır kaldırma hareketleri kostokondrit gelişimine zemin hazırlayabilir.
•  Zatürre gibi ağır öksürüğe sebep olan hastalıklar: Şiddetli öksürük sonucu kaburgaların zorlanması ile kostokondrit gelişebilir.
• Eklem iltihabına sebep olabilen hastalıklar: Tüberküloz başta olmak üzere bakteriyel, viral ya da mantar kaynaklı bazı hastalıklar kaburgaların eklem yerinde iltihaba neden olabilir.
• Bazı ameliyatlar: Bypass ameliyatı gibi ameliyatlar sonrası kostokondrit gelişimi yaygın görülen bir durumdur.
• Tümörler: Kaburgaların göğüs duvarına tutunduğu bölge olan kostosternal eklem bölgesinde ortaya çıkan tümörler kostokondrit gelişmesine neden olabilir.
• Fibromyalji: Neden ortaya çıktığı belli olmayan bir hastalık olan fibromyalji sendromunda kas ve eklemlerde ağrı noktaları oluşur. Kaburgaları tutan fibromyalji sendromu durumunda kostokondrit ortaya çıkabilir. 

Kostokondrit Teşhisi

Özellikle belli bir yaş üzerinde ortaya çıkan göğüs ağrısı kalp kaynaklı hastalıkları düşündürdüğü için hastalarda paniğe sebep olur ve bu yüzden göğüs ağrısının neden ortaya çıktığının tespit edilmesi oldukça önemlidir.

Göğüs bölgesinde ağrı şikâyeti ile başvuran hastalardan detaylı bir hasta öyküsü alınarak göğüs bölgesine alınan bir darbe ya da travma olup olmadığı, şikayetlerin ne zamandır olduğu, şikayetleri arttıran ve azaltan sebepler, yakın zamanda herhangi bir enfeksiyon geçirip geçirilmediği, göğüs bölgesini ilgilendiren bir ameliyat öyküsü varlığı sorgulanır. Daha sonra fizik muayene yapılara eşlik eden morarma, şişlik varlığı ve ağrının tam yeri tespit edilir.

Sonraki aşamada bazı testler ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak tanı konur.

• Kan testleri: Enfeksiyon sonrası ortaya çıkan göğüs ağrısı şikayetlerinde kan testleri yapılarak enfeksiyonlara özel değerlerin ölçülmesi tanıya yardımcı olur.
• Direkt röntgen grafi: Herhangi bir travma ya da darbe sonrası ortaya çıkan göğüs ağrısı şikayetlerinde çatlak ya da kırıkların tespiti için ya da akciğer enfeksiyonuna bağlı göğüs ağrısından şüphe edildiği durumlarda direkt röntgen grafi kullanılabilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Manyetik rezonans görüntüleme ile göğüs bölgesinin detaylı görüntülenmesi sağlanır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): 3 boyutlu görüntüleme imkanı sunan bilgisayarlı tomografi ile göğüs bölgesindeki hastalıklar ve hasarların görüntülenmesi sağlanır.
• Galyum sintigrafisi: Enfeksiyonlara ve tümörlere bağlı kostokondrit tanısında kullanılabilen bir yöntemdir. Kol damarlarından enjeksiyonu takiben 48 saat sonra görüntüleme yapılır.
• Elektrokardiyogram (EKG): Kostokondrit tanısı konulmasında değil ancak kalp kaynaklı göğüs ağrısı nedenlerinin dışlanmasında kullanılır. Göğüs bölgesine yerleştirilen elektrotlar yardımı ile kalbin sıkışma ve gevşeme hareketlerinin görüntülenmesi sağlanır.

Kostokondrit Tedavisi

Kostokondrit ağrıları genelde kendiliğinden düzelir ancak bazı durumlarda şikayetler haftalar hatta aylarca devam edebilir. Bu durumda tedavi gerekmektedir. Göğüs bölgesinde ağrı şikayetleri olan kişilerin istirahat etmesi ağrıların kötüleşmesini önler. Yürüyüş, yüzme gibi hafif egzersizlerin yapılması kostokondrit ağrısının rahatlamasına yardımcı olacaktır. Ağrı olan bölgeye sıcak uygulama ya da soğuk buz uygulaması yapılması ağrıların kontrol altına alınmasını ve iltihaplanmanın azaltılmasını sağlayabilir.

Kostokondrite bağlı ağrıların kontrol altına alınması için ağrı kesici ilaçlar hem ağızdan alınarak hem de ağrıyan bölgeye krem olarak uygulanabilir. 

Enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkan kostokondrit durumunda antibiyotik ilaçların kullanılması gerekebilir. Böylece iltihap odağı yok edilerek kostokondritin de tedavisi sağlanır. 

Nedeni belirlenemeyen ve kişilerde uyku sorununa da neden olabilen kostokondrit durumunda antidepresan tedavisi uygulanabilir. Trisiklik antidepresan ile ağrıların azaltılması ve gece rahat uyku uyunması sağlanır.

Hem iltihabın hem ağrıların azaltılması için steroid olmayan iltihap olmayan ilaçlar olarak bilinen non steroid anti inflamatuar ilaçlar kullanılır.

Kostokondrit İlaçları

Kostokondrit ağrısının kontrol altına alınması için ağrı kesici ilaçlar hem ağızdan hem de ağrı bölgesine krem olarak uygulanır.

Bu ilaçlar arasında:

• İbuprofen
• metin salisilat
• diklofenak sodyum
• Flurbiprofen
• tiyokolşikozid 

Sayılabilir.

Enfeksiyona bağlı kostokondrit tedavisinde kullanılan antibiyotik ilaçlar:

• penisilin
• amikasin
• amoksisilin / klavulonik asit
• azitromisin
•  klaritromisin
• Sefaperazon
•  tetrasiklin 

Olarak sıralanabilir.

Hem iltihabın azaltılması hem de ağrıların kontrol altına alınması için non steroid anti inflamatuar ilaçlar adı verilen steroid olmayan iltihap önleyici ağrı kesici ilaçlar kullanılır.

Bu ilaçlar arasında 

• Naproksen
•  Diflinusal
•  Azopropazon

Sayılabilir.

Nedeni bilinmeyen kostokondrit vakalarında trisiklik antıdepresanlar tedavide kullanılabilir.

Bu ilaçlar:

• İmipramin
• Amitriptilin
• Doksepin
• Trimipramin
• Klomipramin
• Desipramin
• Nortriptilin
• Opipramol
• Amineptin
• Tianeptin

Olarak sıralanabilir. 

Kostokondrit Tedavi Edilmezse 

Kostokondrit göğüs bölgesinde ve göğüs kafesinde ağrıya sebep olur. Genelde kısa surede kendiliğinden geçen kostokondrit bazı durumlarda haftalar ve hatta aylar sürebildiği için tedaviye ihtiyaç duyulur. Uygun tedavinin yapılmaması durumunda kişilerde başlangıçta derin nefes alma, öksürme esnasında hissedilen ağrı ile başlayan belirtiler hastalık ilerledikçe normal nefes alma esnasında bile ağrıya sebep olabilir. Bu durumda kişiler nefes almaktan bile korkar hale gelir, hareket kısıtlaması yaşarlar. Bu sebeple kendiliğinden geçmeyen kostokondrit ağrılarının uygun şekilde tedavi edilmesi önemlidir.

Kostokondrite Ne İyi Gelir?

Kostokondrit ağrılarının kontrol altına alınması için ağrının olduğu bölgeye soğuk buz uygulaması ya da sıcak uygulama yapılması faydalı olabilir. Ağrıların arttığı dönemler istirahat edilmesi gerekir. Yüzme ve yürüyüş gibi çok ağır olmayan egzersizlerin düzenli yapılması ile kostokondrit ağrılarının kontrol altına alınması sağlanır.

Hamilelikte Kostokondrit

Hamilelik sürecinde salgılanan hormonlar sonucu kasların zayıflayıp bağların gevşemesi meydana çıkabilir. Bağlar ve kasların gevşemesi sonucu vücutta yaygın ağrılar ortaya çıkabileceği gibi bölgesel ağrılar da ortaya çıkabilir. Ayrıca hamilelik sürecinde oksijen ihtiyacının artması sonucu göğüs kafesinin kullanılma oranı da arttığı için kostokondrit ağrıları ortaya çıkabilir. 

Hamilelik döneminde ortaya çıkan kostokondrit durumunda doktora başvurulup şikayetlerin söylenmesi gerekir. Doktorun gerekli incelemeler yapması sonucu altta yatan nedene yönelik tedavi planlaması mümkün olur. 

Altta enfeksiyon, tümör gibi müdahale edilmesi gereken bir durum yoksa hastaların istirahat etmesi, ağrılı dönemlerde sıcak uygulama ya da soğuk buz uygulaması yapılması uygun olacaktır. Hamilelik döneminde kendini yormayacak şekilde kısa yürüyüşler yapılması genel olarak faydalıdır. 

Bebeklerde ve Çocuklarda Kostokondrit

Kostokondrit genelde 40 yaş üzerinde ortaya çıkmakla birlikte bebekler ve çocuklarda da ortaya çıkabilir. Çocukluk döneminde ortaya çıkan göğüs ağrılarının en sık sebepleri arasında olan kostokondrit tanısı genelde fizik muayene ile konur. Tek tarafta ortaya çıkan göğüs ağrısı basmakla artar.

Bebeklik ve çocukluk döneminde kostokondrit en çok travma ve darbelere bağlı olarak ortaya çıkar. Ayrıca bebeklik ve çocukluk dönemi enfeksiyonlara çok açık olunan bir dönem olduğu için üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası kostokondrit de yaygın görülür.

Detaylı bir öykü alınarak yakın zamanda geçirilmiş bir üst solunum enfeksiyonu varlığı, düşme, çarpma gibi herhangi bir darbe hikayesi sorgulanır. Sonraki aşamada gerekli testler ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak altta yatan neden tespit edilir. Altta yatan nedene yönelik uygun tedavi planlanır.

Kostokondrit için Hangi Doktora Gidilmeli?

Herhangi bir darbe ya da travma sonrası göğüs bölgesindeki ağrılar ortaya çıktığı zaman ortopedi ve travmatoloji bölümünde ortopedi ve travmatoloji uzmanına muayene olunması gerekir.

Bilinen bir zorlama ya da travma olmamasına rağmen göğüs bölgesinde kaburgalarda ortaya çıkan ağrılar mevcut ise iç hastalıkları bölümünde iç hastalıkları uzmanına muayene olunup altta yatan nedenin tespiti sağlanabilir.