Küçük Tansiyon

Küçük Tansiyon (Diastolik Basınç) Nedir?

Kalp kasının gevşediği esnada kanın damarda durulmaktadır. Bu sırada ölçülen kan basıncına diastolik basınç yani küçük tansiyon denmektedir.

İnsan kalbi durmadan kasılıp – gevşeme suretiyle çalışarak vücudun ihtiyaç duyduğu temiz kanı vücuttaki doku ve organ yapılarına gönderirken aynı zamanda oksijen ve besin miktarı azalmış kirli kanı geri toplar ve böylece tüm vücut yapılarının beslenmesi sağlanır. Kalp kasının sürekli yaptığı kasılıp – gevşeme sonucu gerçekleşen olaylar dolaşım sistemi sayesinde meydana gelmektedir. Kalp kası her kasıldığında kan aort adı verilen en büyük atar damar yardımıyla kalpten çıkış yapar. Daha sonra damarlar dallanarak tüm vücuda yayılır ve kanın da yayılımını sağlar. Bu esnada kan damarları duvarında basınç oluşur. Bu basınç tıpta sistolik basınç ya da yüksek tansiyon şeklinde ifade edilirken kalp kasının gevşemesi sırasında damar duvarında hissedilen basınca diastolik basınç ya da küçük tansiyon denmektedir.

Hastaların tansiyonu sigmomanometre olarak tanımlanan alet yardımı ile mm hg cinsinden ölçülmektedir. Tansiyon ölçümü esnasında ya da öncesinde meydana gelebilecek koşullar kan basıncını önemli ölçüde etkilediğinden ölçme işleminden önce hasta en az 5 dakika oturarak istirahat etmelidir. Yemek yeme ya da egzersiz sonrası tansiyon ölçülürse normalden düşük gözlenmekte iken; kahve tüketimi ya da sigara kullanımından sonra ise tansiyon değerleri normalden yüksek olarak sonuç verebilmektedir. Bu sebeplerden dolayı tansiyonu ölçülecek hastaların mutlak süratle en az 30 dakika öncesine kadar bu tarz şeylerden kaçınması gerekmektedir.

Her insanın fizyolojik yapısı farklı olduğu için ideal tansiyon aralığı kişiden kişiye farklı olarak görülebilmektedir. Ortalama olarak büyük tansiyon değerinin 120 – 130 ve küçük tansiyon değerinin 70 – 90 arasında olması hekimler tarafından normal kabul edilmektedir yani hastalar tarafından sık sorulan küçük tansiyon 9 normal mi sorusunun cevabı sınırda normladir. Küçük tansiyon 5 yani 50 iken küçük tansiyon düşüklüğü ; küçük tansiyon 10 yani 100 iken küçük tansiyon yüksekliği kabul edilmektedir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Basınç) Belirtileri Nelerdir?

Küçük tansiyon yükselmesi ya da küçük tansiyon düşmesi sırasında hastalarda bazı durumlar gözlenebilmektedir.

Eğer hastada tansiyon seviyesi aşırı düşmezse genelde bulgu vermemektedir, hatta sakıncalı bir durum olarak dahi ifade edilmez. Aksine küçük tansiyon düşüklüğü neyin habercisidir sorusuna hekimler tansiyonu düşük hastaların kalp damar hastalıklarına yakalanma riski azalabileceği için olumlu dönüşler dahi yapabilmektedir. Eğer hastalarda ani bir şekilde tansiyon düşerse şu şekillerde belirti verebilir;

• Baş Dönmesi: Tansiyonda meydana gelen ani değişimler sonucu hastalarda baş dönmesi yaşanabilir. Tansiyon dengesi sağlandığında hastanın kısa bir süre içinde baş dönmesi geçecektir.
• Halsizlik: Tansiyonun düşük olması bir başka deyişle hipotansiyon durumunda hastalarda gözlenebilen bir diğer bulgu ise halsizliktir. Tansiyon düşüklüğü bulunan hastalar genelde kendilerini halsiz, bitkin hissederler ve bazen hekime ana başvurma nedeni halsizlik olabilmektedir.
• Baygınlık: Tansiyon düşüklüğü olan hastaların bazılarında görülen bir diğer bulgu ise baygınlıktır. Hastalarda tansiyon düşüklüğü sebebiyle beyne az kan gitmesiyle hastalar baygınlık geçirir ve vücut bir nevi tüm sistemleri kapatarak vücuttun tamamının aynı seviyeye gelmesini sağlamakta ve bu bir önlem mekanizması oluşturmaktadır.

Hastalarda tansiyon düşüklüğü gözlenebileceği gibi aynı şekilde tansiyonun aşırı yükselmesi durumlarıyla da karşılaşıla bilinir. Hastalarda gözlenen tansiyon yüksekliği yani hipertansiyon yıllarca kendini göstermeyebilir ve ani bir şekilde bulgular vermeye başlar. Hastalarda hipertansiyon aşikâr hale geldiğinde gözlenebilecek hipertansiyon belirtileri şunlardır;

• Baş Ağrısı: Tansiyon seviyeleri yüksek olan hastalarda bu duruma bağlı tipik baş ağrıları görülür. Yüksek tansiyona bağlı baş ağrısında kafanın her iki tarafında olmak üzere nabız atımı şeklinde baş ağrısı hissedilir ve bu baş ağrısı yapılan fiziksel aktiviteler sonucunda daha da artarak kötüleşir. Yüksek tansiyonlu hastalarda baş ağrısının gözlenmesinin sebebi kan – beyin bariyerini yüksek tansiyonun etkilemesinden kaynaklanmaktadır.
• Burun ve Beyin Kanaması: Hastalarda yüksek tansiyon gözlenmesi durumunda bu hastalarda burun ve beyin kanaması gibi komplikasyonlar görülebilmektedir. Ancak genellikle yüksek tansiyona bağlı kanamalar beyinde değil de burunda gözlenebilmektedir ve bu sebeple aşırı korkulacak durumlar ortaya çıkarmamaktadır. Bu durum vücudun bir nevi kendini sağlama alması gibidir.
• Kulaklarda Çınlama: hipertansiyonlu hastalarda görülebilecek bir diğer bulguda kulakta çınlama olmasıdır. Hekimlerin kulakta çınlama ile gelen hastalarda ayırıcı tanı olarak tansiyon yüksekliğini de düşünmesi gerekmektedir.
• Halsizlik: Tansiyonun yüksek olması bir başka deyişle hipertansiyon durumunda hastalarda gözlenebilen bir diğer bulgu ise halsizliktir. Tansiyonu yüksek bulunan hastalar genelde kendilerini halsiz, bitkin hissederler ve bazen hekime ana başvurma nedeni halsizlik olabilmektedir.
• Sık İdrara Çıkma: Tansiyonun yüksek olması bir başka deyişle hipertansiyon durumunda hastalarda gözlenebilen bir diğer bulgu ise sık idrara çıkmadır. Tansiyonu yüksek bulunan hastalarda sık idrara çıkma gibi durumlar da gözlenebileceği için hekimlerin uyanık olması gerekmektedir.
• Bacaklarda Şişlik: Tansiyonun yüksek olması bir başka deyişle hipertansiyon durumunda hastalarda gözlenebilen bir diğer bulgu ise bacaklarda şişlik gözlenmesidir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Basınç) Nedenleri Nelerdir?

Küçük tansiyon 6’nın yani 60’ın altında olmasına düşük tansiyon; küçük tansiyon 9’un yani 90’nın üstünde olması durumuna yüksek tansiyon denmektedir. Büyük tansiyon mu küçük tansiyon mu önemli ayrımını hekimler tarafından hastanın durumu ciddi olursa yapılmaktadır.

Küçük tansiyon düşüklüğü sebepleri şöyle sıralanabilmektedir;

• Tansiyon genel anlamda insanlarda geceleri düşük çıkmaktadır.
• Hamilelik sürecinde düşük tansiyon gözlenebilir.
• Kalp atım hızının düşük olması ya da diğer kalp problemleri düşük tansiyona neden olabilir.
• Tiroit bezi, paratiroit bezi ya da böbrek üstü bezi ve benzeri endokrin organ hastalık durumlarında düşük tansiyon gözlenebilir.
• Eğer günlük alınan su miktarı yeterince değilse hastalarda susuzluğa bağlı halsizlik, baş dönmesi, yorgunluk gibi tansiyon düşüklüğü bulguları gözlenebilir.
• Büyük bir yaralanma hali ya da iç kanamada çok fazla kan kaybetmek; ishal kusma gibi durumların varlığı düşük tansiyona neden olabilmektedir.
• Hayatı tehdit edebilecek ciddi alerjik durumlar.
• B – 12 ve Folat vitaminleri alımında eksiklik.
• İlaçlar

  Küçük tansiyon yükselmesi sebepleri şöyle sıralanabilmektedir;

• Hastanın aşırı tuz tüketiminin olması küçük tansiyonun yükselmesine neden olur
• Kişilerde gözlenen aşırı stres durumu
• Kişilerin kendine engel olamayıp çok yemek yemesi sonucu oluşan obezite
• Kişilerde gözlenen kalp damar hastalıklarının varlığı
• Hastalarda gözlenen Böbrek hastalıklarının varlığı
• Kişilerde kalıtsal olarak anne babadan geçiş yapan genetik faktörler
• Böbrek üstü bezi hastalıklarının görülmesi
• Şeker hastalığı gibi hastalıklar küçük tansiyon yüksekliğine sebep olan hastalıklar arasında sayılabilir.

Hastalarda gözlenen bu nedenler en sık nedenler arasında olsa da hipertansiyon gelişen hastaların büyük bir çoğunluğunda hipertansiyonun neye bağlı geliştiği anlaşılamaz.

Küçük Tansiyon (Diastolik Basınç) Teşhisi

Hekime tansiyon anormalliği bulguları ile başvuran hastalarda hekim öncelikle hastanın anamnezini alarak işe başlar. Ardından küçük tansiyonun yani diastolik kan basıncının düşük mü ya da yüksek mi anlamak amacıyla tansiyon ölçümü (sigmomanometre cihazı) yapılarak hastanın kan basıncı değerleri mm hg cinsinden ifade edilir. Eğer hastanın aralıklı faklı günlerde ölçülen kan basıncı değerleri 140/90 ın üstünde ise hipertansiyon; 90/60 ın altında ise hipotansiyon olarak isimlendirilir. Bu durumda hekim hastanın detaylı fizik muayenesini yapar ve 24 saatlik holter kullanımı ile hastadaki kan basıncı durumunu takip edebilir. Eğer gerekli görürse hastanın elektrokardiyogramına (EKG) ve ekokardiyografisine (EKO) bakarak ve gerekli laboratuvar tetkiklerini isteyerek tanı teşhisini yapabilir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Kan Basınç) Tedavisi

Tansiyon değerlerinin düşük olması aşırıya kaçmadığı sürece hekimleri alarma geçirmez aksine kalp ve damar hastalıkları daha az rastlanabileceği için memnun olurlar. Ancak eğer hastada tansiyon yüksekliği tanısı yapılmışsa bu duruma karşı derhal bir önlem alınması gerekmektedir.

Hekim tedaviye başlamadan hastanın semptom ve tansiyon değerlerini dikkatle inceler, laboratuvar tetkiklerine bakar ve ondan sonra kişiye özel bir ilaç tedavisi başlar. İlaç tedavisi yanında hekim destek tedavisi olarak hastanın yaşam biçiminde kısıtlamalara gider. Tansiyonu yüksek olan hastalarda günlük tuz tüketiminin 6 gr dan daha az olması, kilo kontrolünün yapılıp hasta obez veya aşırı kilolu ise zayıflaması ve düzenli egzersiz yapması hastaya önerilir.

Eğer hastanın tansiyonu yapılan yaşam değişikliği tedavisi ve ilaç tedavisine rağmen değişmedi ise bu durumlarda başka bir hastalık kaynaklı mı tansiyon sorunu yaşanıyor sorusu akla gelmelidir ve diğer organ yapıları dikkatlice muayene edilmelidir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Kan Basıncı) Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Küçük tansiyonun yüksek çıkması durumunda yapılan hekim teşhis ve tedavi yöntemleri sonucu tansiyon değerleri kontrol altına alınabilmektedir. Ancak eğer tansiyon değerleri normal değerler altına alınmaz ve tedavi edilmezse vücuttaki birçok organda hasar meydana gelebilir. Tansiyon değerleri anormal seviyede ise ve tedavi edilmezse bu durum böbrek hastalıklarına yol açabilir hatta bazı durumlarda beyin kanamasına neden olabilmektedir.

Küçük Tansiyona (Diastolik Kan Basıncı) Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Küçük tansiyon yüksekliğinin sürekli gözlenmesi durumunda hastalara en iyi gelecek şey uzman bir hekim tarafından verilen tedavinin etki bir şekilde uygulanmasıdır. Bunu dışında eğer küçük tansiyon yüksekliği sık tekrarlayan bir durum değilse hastalar yemeklerde kullandıkları tuz miktarlarını belli ölçüde azaltabilirler çünkü tuz vücutta tansiyonu yükseltebilen önemli bir gıdadır. Ayrıca bu hastalar belli bir süre diyet yapmak yerine diyetli bir yaşamı kabul edip beyaz unlu ekmekler yerine kepekli ya da tam tahıllı ekmekler tüketebilirler çünkü dengeli ve düzenli beslenmek tansiyon yüksekliğini önleyici bir durumdur ve hastalara iyi gelmektedir. tüm bunlar dışında çok da tıbbi bir yaklaşıma dayanmasa da nar ekşili su içilmesi, sarımsak yenmesi ya da limon yenilmesi tansiyonu düşürebilen durumlardır ve hastalara iyi gelir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Kan Basıncı) İlaçları

Hekimler büyük tansiyon mu küçük tansiyon mu önemli ayırımını yerine göre yaparak hastalara ilaç tedavisi uygularlar. Hastalarda asıl tehlikeli olan durumlar büyük tansiyon yüksek küçük tansiyon düşükse ya da tam zıttı durum mevcutsa ortaya çıkmaktadır. Hekim hastanın detaylı fizik muayenesini yapıp tetkiklerini istedikten sonra ilaç tedavisine başvurabilir. Hastanın vücudu bir bütün olduğu için hastaya diüretik, alfa blokör, beta blokör, vazodilatörler, Arb ler, ACE inhibitörleri ve kalsiyum kanal blokörleri gibi ilaç gruplarından en uygununu seçerek vermektedir.

Gebede Küçük Tansiyon (Diastolik Kan Basıncı)

Hamilelikte küçük tansiyon yükselmesi yani küçük tansiyon 10 olması ya da küçük tansiyon 4 olursa yani düşerse bu durum gebede sorunlar yaratabilmektedir. Hamileliğin 20. Ayında gebelerde tansiyonun yüksek olması problemi varsa bu durum preeklampsi adlı bir hastalığa dönüşebilir. Bu durum hipertansiyon ya da halk arasında gebelik zehirlenmesi olarak bilinen bu durum hayati organlara zarar vererek anne ve bebek ölümlerinin en önemli sebeplerinden birini oluşturmaktadır. Hekimler anne adaylarının ve bebeklerinin sağlıklı bir gebelik süreci geçirmesi için gebeleri dikkatlice takip etmektedir. Hamilelerde tedavi sürecinde ise diğer yetişkinlerde kullanılan ilaçlardan gebede sorun oluşturmayacaklar kullanılabilmektedir.

Küçük Tansiyon (Diastolik Basınç) için Hangi Doktora Gidilir?

Hastalar tansiyonla alakalı bir problem yaşaması durumunda Kardiyoloji bölümü ya da Dahiliye bölümüne başvuruda bulunabilmektedir. Hasta bu iki bölüm ve bunların dışında ki hangi sağlık kurumuna giderse gitsin tansiyon ölçümünü yaptırabilir ve gerekli görülen hallerde bu bölümlere sevki yapılabilmektedir.

Hastalarda baş dönmesi, halsizlik, baygınlık, baş ağrısı, burun kanaması, beyin kanaması, kulaklarda çınlama, halsizlik, sık idrara çıkma ve bacaklarda şişlik gibi semptomların varlığında en yakın sağlık kurumuna uğraması ya da en kötü evde kendi tansiyonunu ölçmesi gerekmektedir.