Ortopne

Ortopne, düz yatan bir kişide nefes darlığı oluşması durumudur. Nefes darlığına dispne denilmektedir. Pozisyonlara göre nefes darlıklarının isimleri de değişmektedir. Yatar pozisyonda kişide nefes darlığı oluşması ortopne olarak adlandırılır. Ortopne çeşitli rahatsızlıklar sonucunda kişide oluşur. Ortopne kişideki şikayetin nedeninin bulunmasını sağlayacak bir fizik muayene bulgusudur. 

Ortopne sıklıkla sol ventrikül kalp yetmezliği ve pulmoner ödem nedeniyle kişide meydana gelir. Astım ve kronik bronşit rahatsızlıkları bulunan kişilerde de nadiren ortaya çıkabilir. 

Ortopnenin oluşma nedeni kişi yatarken kalbe dönen kan miktarının artmasıdır. Kişi ayaktayken yer çekiminin etkisiyle kan alt bölgelerde göllenir. Kişi yatış pozisyonuna geçince kanın kalbe dönüş miktarı (venöz dönüş) artar. Normal insanların kalbi bu durumu dengeleyebilmektedir. Lakin kalp yetersizliği yaşayan veya akciğerlerinde sorun olan kişilerde ortopne belirtisi ortaya çıkar. Kalp kendisine gelen kanı yeterince pompalayamaz. Sonuç olarak ise kişide ortopne oluşur.

Ortopne şikayetinin tedavisi altta yatan hastalığın tedavi edilmesidir. Altta yatan hastalığın tedavi edilmesiyle veya var olan şikayetlerin giderilmesini sağlayacak tedaviler uygulanmasıyla kişi ortopne şikayetinden kurtulur.

Ortopne Belirtileri

Ortopne çeşitli hastalıklar sonucunda kişide oluşan bir nefes darlığı tipidir. Kalp yetmezliği veya akciğer ödemi olan hastalarda meydana gelir. Yatış pozisyonunda kalbe ve akciğerlere dönen kan miktarı bir miktar artar. Kalp yetmezliği sorunu yaşayan kişi bu durumu tolere edemez ve kişide nefes darlığı oluşur. 

Ortopnenin belirtisi hasta düz şekilde yatış pozisyonundayken hastada nefes darlığı oluşmasıdır. Hasta; nefes alamıyorum, boğuluyorum, nefes alırken zorluk yaşıyorum gibi ifadeleri söyleyerek yaşadığı şikayeti belirtebilir.

Ortopne Nedenleri

Ortopne düz şekilde yatma pozisyonundaki kişide nefes darlığı oluşması şikayetidir. Çeşitli sebeplerden dolayı kişide ortopne oluşabilir. Sağlıklı insanlarda ortopne şikayeti görülmez. İnsanlar ayakta durduğu zaman yerçekiminin etkisi ile kanın bir kısmı alt bölgelerde toplanır. Kişi yatma pozisyonuna geçtiği zaman kalbe ve akciğere dönüş yapan kan miktarı artar. Normal insanlar artışı tolere edebilir ve kişide herhangi bir sorun oluşmaz. Fakat kalp veya akciğerde var olan bir sorun kişide ortopneye sebep olabilir.

Ortopne şikayetine en sık neden olan sebep sol ventrikül kalp yetmezliğidir. İnsan kalbi 4 odacıktan oluşmaktadır. Kanı akciğere ve vücuda gönderen kalp bölümüne ventrikül denilmekte olup sol tarafta bulunan ventrikül temiz kanı vücuda pompalar. İnsanlarda kalp yetersizliği tablosu oluştuğunda – özellikle sol ventrikül yetersizliği – kalp kalbe gelen kanı sağlıklı insanlarda olduğu gibi yeterince pompalayamaz. Bu da kişide çeşitli şikayetlere neden olur. Kalp yetmezliği yaşayan kişilerde ortaya çıkan bir şikayet de ortopnedir. Yatma pozisyonuna gelen kalp yetmezliği şikayetine sahip kişide kalbe ve akciğere gelen kan miktarı artar. Bu artışa karşı kalp yeterince çalışıp kanı vücuda gönderemez. Ve kişide nefes darlığı oluşur.

Akciğer ödemi sorunu yaşayan kişilerde de ortopne meydana gelir. Akciğer ödemi kişinin akciğerinde sıvı toplanması durumudur. Akciğerdeki hava keselerinde su toplanması durumunda kişide nefes darlığı oluşur. Bu kişiler yatış pozisyonuna geçtiği anda ise nefes alamama durumu daha da kötü olur. Bu nedenle akciğer ödemine sahip kişileri yatırmamak, bir sandalye üzerinde dik şekilde oturmasını sağlamak gerekir. 

Bu nedenlerin dışında kişide diğer bazı kalp ve akciğer kaynaklı rahatsızlıklarda da ortopne meydana gelebilir. 

Ortopne Teşhisi

Ortopne bir nefes darlığı çeşidi olup kişinin yatarken yaşadığı nefes darlığı şikayetini gösterir. Ortopne genellikle kalp ve akciğer kaynaklı sorunlar nedeniyle meydana gelir. Sıklıkla kalp yetmezliği sorunu olan hastalarda ortaya çıkar. 

Ortopne bir hastalık durumu değildir. Bazı hastalıklarda ortaya çıkan bir şikayettir. Kalp ve akciğer kaynaklı hastalıklarda ortaya çıkan ortopne bu tür hastalıkların tanınmasında ve hastalığın tedavi edilmesinde önemli bir fizik muayene bulgusudur.

Ortopnenin varlığı hasta tarafından hekime bildirilir. Hastanın var olan hastalığının tanınması için hastadan hasta öyküsü alınmalıdır. Hasta kendisinde var olan şikayetler içinde ortopneyi hekime bildirebilir ve bu durum da hekimi hastalığın tanısı yolunda yönlendirir.

Ortopne Tedavisi

Ortopne tedavisi altta yatan hastalığın tedavi edilmesine bağlıdır. Hastalık kalbe dönen kan miktarının yatış pozisyonunda artması sonucunda kalp sorunları bulunan kişilerde meydana gelir. Ortopne şikayetinin giderilmesi için kişide var olan hastalık belirlenmeli ve belirlenen hastalığın tedavi edilmesi gerekir.

Ortopne şikayetine neden olan en sık hastalık kalp yetmezliği hastalığıdır. Akciğer ödemi de ortopneye neden olup kalp yetmezliğinin ardından kişide görülebilir. Hastaların bu hastalıklarına yönelik kısa ve uzun süreli tedaviler uygulanmalı, hastaların yaşam konforu artırılmaya çalışılmalıdır.

Ortopne Tedavi Edilmezse

Ortopne şikayeti genellikle kalp ve akciğer kaynaklı hastalıklar nedeniyle hastalarda oluşan bir nefes darlığı şikayetidir. Düz yatma pozisyonunda kişide nefes darlığı oluşur. Ortopne oluşma nedeni yatma pozisyonunda kalbe dönen kan miktarının artmasıdır. Kalp yetmezliği bulunan hastaların kalbi bu artmayı tolere edemez ve kişide nefes darlığı oluşur. 

Ortopne kişide kalp yetmezliği sorununun meydana geldiği ya da arttığı durumunu gösterir. Eğer nefes darlığı durumu ciddi düzeyde ise hastaya hızlı bir şekilde tedavi uygulanmalıdır. Aksi takdirde hasta için hayati sorunlar meydana gelebilir. Nefes darlığı şiddeti ciddi düzeyde değilse hastalarda ilerleyen dönemlerde bu şikayet artış gösterebilir. Bu nedenle hastalar doktora görünmelidir.

Ortopne İçin Ne İyi Gelir?

• Ortopne, kişide yatış pozisyonunda nefes darlığı oluşması durumudur. Genellikle kalp ve akciğer kaynaklı sorunlarda ortopne meydana gelir. Hastalarda ortopne şikayeti var ise hastaların erken dönemde altta yatan ana hastalık için tedavi olması gerekir. Hastalar nefes almak için yatma pozisyonunda durmak yerine ortopne pozisyonunda durmaları faydalıdır. Bedenin üst bölgesi yukarıda dik kalacak şekilde durmaları hastaların daha rahat nefes almasını sağlar.
• Ortopne şikayeti yaşayan hastalar genellikle kalp sorunu yaşayan kişilerdir. Bu kişiler hastalıkları nedeniyle erken dönemde tedavi olmaları hastalığın oluşturacağı ölümcül komplikasyonlardan hastaların korunmaları adına hastalara fayda sağlar. 
• Hastalar var olan kronik hastalıkları nedeniyle kullandıkları ilaçları düzenli kullanmaları gerekir. Aksi takdirde hastalarda ortopne ve benzeri şikayetler ortaya çıkabilir.

Ortopne İçin Ne İyi Gelmez?

• Kalp veya akciğer sorunu bulunan hastalarda çeşitli sorunlar meydana gelir. Bu sorunlardan biri de ortopnedir. Ortopne bir nefes darlığı çeşididir. Kalp veya akciğer sorunu bulunan hastalar yorucu ve kişinin aşırı efor kat etmesine neden olacak aktivitelerden uzak durması gerekir. 
• Ortopne ve benzeri nefes darlığı şikayeti bulunan hastalar genel sağlık durumlarına dikkat etmeleri gerekir. Hastalar kilo durumlarına ve aşırı kalori tüketmemeye dikkat etmelidir. Hastalar beslenme içeriklerine dikkat etmeli ve sağlıklı besinlere yönelmelidir.

Hamilelerde Ortopne

Hamilelik dönemi normal vücut fizyolojisinin değiştiği özel bir hayat dönemidir. İnsan vücudundaki birçok organ ve sistem hamilelik döneminde daha farklı çalışmaktadır. Hamilelik döneminde kişinin sıvı yükü artar. Bu sıvı yükünün artması nedeniyle kalbe ve akciğere dönen kan miktarı artış gösterir. Bu mekanizma insanlarda hafif derecede nefes darlığı veya ortopne meydana gelmesine neden olur. Hamile bireylerde de ortopne şikayeti meydana gelir.

Hamilelerde ortopne ortaya çıkması artmış sıvı yükü nedeniyledir fakat hastalarda ciddi nefes darlığı oluşuyorsa ya da nefes darlığı hastayı sıkça rahatsız ediyorsa hastanın kontrollerini sağlayan kadın doğum uzmanına görünmesinde fayda vardır. Ciddi şikayet oluşturan ortopne hamilelik döneminde sıkıntı doğurabilecek bir komplikasyonun habercisi olabilir.

Ortopne için Hangi Doktora Gidilmelidir?

Ortopne yatma pozisyondaki kişide nefes darlığı oluşması durumudur. Çeşitli kalp ve akciğer kaynaklı rahatsızlıklar nedeniyle kişide meydana gelebilir. Ortopne şikayeti özellikle kalp ve akciğer kaynaklı hastalıklarda meydana gelir. En sık kalp yetmezliği sorunu olanlarda ve akciğer ödemi problemi yaşayan kişilerde meydana gelir. Ortopne şikayetinin yanı sıra kişide ciddi nefes darlığı oluşuyorsa kişinin acil servise başvurması gerekir. Kişide altta yatan bir hastalık nedeniyle oluşan ortopne ve nefes darlığı hayati derecede tehlikeli olabilir. Lakin kişide ciddi nefes darlığı oluşmuyorsa ortopnenin nedeninin öğrenilmesi için hastaların Kardiyoloji bölümüne başvurması gerekir. 

Kişide oluşan ortopne şikayeti ve nefes alamama durumu ciddi derecedeyse hastaların erken şekilde acil servise başvurması gerekir. Ciddi derecede bir şikayet yoksa hastaların uygun bir zamanda Kardiyoloji servisine başvurması gerekir. Ortopne şikayeti altta yatan önemli bir hastalık sebebiyle ortaya çıkmış olabileceği için hastaların hastaneye başvurması uzun süre ertelenmemelidir.